Zmienność wielkości szkód wyrządzanych przez dziki w zróżnicowanych strukturach agrocenoz
Marian Flis
marian.flis@up.lublin.plZakład Ekologii i Hodowli Zwierząt Łownych, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie (Poland)
Abstrakt
Celem badań była analiza wielkości i rozkładu przestrzennego oraz czasowego szkód wyrządzanych przez dziki, w graniczących ze sobą dwóch obwodach łowieckich charakteryzujących się zróżnicowaną strukturą agrocenoz, w odstępie 6 lat. Obydwa obwody łowieckie położone są w rejonie Wyżyny Lubelskiej i dzierżawione są przez to samo koło łowieckie, co sprawia, że zabiegi związane z prowadzeniem gospodarki łowieckiej są zbliżone. W ocenianym okresie na terenie jednego obwodu łowieckiego zarówno liczba, jak i areał szkód ogółem utrzymywały się na tym samym poziomie, zaś na terenie drugiego z obwodów stanowiących teren badań, liczba szkód wzrosła w tym samym okresie blisko 6-krotnie, przy jednoczesnym 3,5-krotnym wzroście powierzchni szkód. W okresie badań, nastąpił blisko 1,5-krotny wzrost liczebności dzików oraz kilkukrotny wzrost eksploatacji łowieckiej tego gatunku. Zróżnicowanie występowania szkód w cyklu rocznym w poszczególnych rodzajach upraw wskazuje na ścisłe ich powiązanie z cyklem rozwojowym roślin. W uprawach zbożowych szkody występowały zwłaszcza w okresie wiosennym oraz tuż przed zbiorem, co można bezpośrednio powiązać z dostępnością w tych okresach ziarniaków, zbóż w postaci materiału siewnego oraz dojrzewających kłosów. Podobna sytuacja występowała w uprawach kukurydzy, w których największe nasilenie szkód wystąpiło w maju, tuż po siewie tego gatunku oraz w sierpniu, wrześniu i październiku, czyli w okresie osiągania dojrzałości ziarniaków u tego gatunku. W uprawach ziemniaków najwięcej szkód, niezależnie od terenu badań, wystąpiło w marcu i kwietniu, a w kolejnych miesiącach wielkość szkód poczynionych przez dziki w ocenianych obwodach łowieckich była różna. Najbardziej preferowanymi gatunkami roślin przez zwierzynę były kukurydza oraz ziemniaki, zaś najmniej uprawy zbożowe.
Słowa kluczowe:
dzik, preferencje żerowe, szkoda łowiecka, uprawy rolniczeBibliografia
Budny M., Kamieniarz R., Kolanoś B., Mąka H., Panek M. 2010. Sytuacja zwierząt łownych w Polsce w latach 2008–2009. Biuletyn Stacji Badawczej w Czempiniu Nr 6: 23 — 25.
Google Scholar
Chotkowski J., Rembeza J. 2006. Tendencje zmian na rynku ziemniaków w Polsce. [w:] Produkcja ziemniaków. Chotkowski J. (red.) Wydawnictwo Wieś Jutra. Warszawa: 7 — 15.
Google Scholar
Drozd L. 1988. Wpływ rozdrobnienia kompleksów leśnych na szkody wyrządzane przez dziki w uprawach polowych w makroregionie środkowowschodniej Polski. Sylwan, Nr 11–12: 79 — 84.
Google Scholar
Dubas W. J. 1996. Szkody łowieckie w przyleśnych uprawach rolnych w północno-wschodniej Polsce. Sylwan, Nr 10: 45 — 56.
Google Scholar
Flis M. 2007. Szkody w ziemniakach. Łowiec Polski, Nr 9: 50 — 53.
Google Scholar
Flis M. 2008. Procedura szacowania szkód wyrządzonych przez zwierzęta w uprawach rolniczych. Biul. IHAR 248: 117 — 123.
Google Scholar
Flis M. 2009 a. Szkody w uprawach rolniczych w świetle szkodliwego oddziaływania rolnictwa na ekosystemy. Biotop. Zagrożenia biotopów leśnych. Uniwersytet Opolski, Opole: 123 — 132.
Google Scholar
Flis M. 2009 b. Wielkość szkód wyrządzanych przez dziki w uprawach rolniczych w obwodzie łowieckim polnym w latach 1999–2000 i 2008–2009. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Nr 254: 179 — 187.
Google Scholar
Kamieniarz R., Panek M. 2008. Zwierzęta łowne w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Stacja Badawcza – OHZ PZŁ w Czempiniu: 46 — 49.
Google Scholar
Kozdrowski R., Dubiel A. 2004. Biologia rozrodu dzika. Medycyna Weterynaryjna, 60: 1251 — 1253.
Google Scholar
Mackin R. 1970. Dynamics of damage caused by wild boar to different agricultural crops. Acta Theriologica, Vol. 15: 447 — 458.
Google Scholar
Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich. 2009. GUS Warszawa: 147 — 158.
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 lipca 2002 roku, w sprawie postępowania przy szacowaniu szkód oraz wypłat odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 126, poz. 1081).
Google Scholar
Ustawa z dnia 13 października 1995 roku – Prawo łowieckie (Dz. U. 05.175.1462).
Google Scholar
Autorzy
Marian Flismarian.flis@up.lublin.pl
Zakład Ekologii i Hodowli Zwierząt Łownych, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Poland
Statystyki
Abstract views: 58PDF downloads: 53
Licencja
Prawa autorskie (c) 2010 Marian Flis
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Marian Flis, Procedura szacowania szkód wyrządzonych przez zwierzęta w uprawach rolniczych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 248 (2008): Wydanie regularne
- Marian Flis, Zróżnicowanie szkód wyrządzanych przez dzikie zwierzęta w warunkach obwodu łowieckiego leśnego — nr 123 , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 262 (2011): Wydanie regularne
- Marian Flis, Wielkość szkód wyrządzanych przez dziki w uprawach rolniczych w obwodzie łowieckim polnym w latach 1999–2000 i 2008–2009 , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 254 (2009): Wydanie regularne
- Marian Flis, Profilaktyka w zakresie szkód wyrządzanych przez zwierzęta dzikie w uprawach rolniczych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 262 (2011): Wydanie regularne
