Badanie zmienności i współzależności cech użytkowych w kolekcji roboczej pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.) za pomocą metod wielowymiarowych. Część I. Korelacje fenotypowe i genotypowe
Krzysztof Ukalski
krzysztof_ukalski@sggw.edu.plKatedra Biometrii, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa (Poland)
Joanna Ukalska
Katedra Biometrii, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa (Poland)
Tadeusz Śmiałowski
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Zakład Roślin Zbożowych w Krakowie (Poland)
Wiesław Mądry
Katedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa (Poland)
Abstrakt
W pracy badano zmienność i współzależność 14 cech użytkowych pszenicy ozimej na podstawie obserwacji 51 obiektów w kolekcji roboczej zgromadzonej przez Zakład Oceny Jakości i Metod Hodowli Zbóż w Krakowie. Rozpatrywano zarówno cechy struktury plonu, cechy odporności na najważniejsze choroby jak i cechy charakteryzujące właściwości technologiczne badanych obiektów kolekcyjnych. Obserwacje pochodziły z lat 1999–2002 i stanowiły niekompletną, dwukierunkową klasyfikację krzyżową obiekty × lata. Wykonano wielowymiarową analizę wariancji według modelu losowego. Oszacowano komponenty wariancyjne i kowariancyjne dotyczące efektów genotypowych i błędu. Wyznaczono współczynniki korelacji fenotypowej oraz korelacji genotypowej i zbadano ich istotność. Obliczenia wykonano za pomocą metody REML wykorzystując procedurę VARCOMP i MIXED pakietu SAS. Stwierdzono istotne wartości komponentów genotypowych i efektów lat dla badanych cech. Wartości współczynników powtarzalności były dla wszystkich cech, za wyjątkiem liczby opadania, większe od 0,7. Pary cech skorelowane na poziomie fenotypowym były również skorelowane na poziomie genotypowym. Wartości bezwzględne współczynników korelacji genotypowych były na ogół znacznie większe od wartości współczynników korelacji fenotypowych.
Słowa kluczowe:
korelacje fenotypowe, korelacje genotypowe, pszenica ozima, wielowymiarowa analiza wariancji, zasoby genoweBibliografia
Becker W. A. 1984. Quantitative genetics. Washington State University Press, Seattle, Washington.
Google Scholar
Bichoński A. 1995. Ocena wybranych cech technologicznych z kolekcji pszenicy ozimej. Biul. IHAR 194: 131 — 138.
Google Scholar
Falconer D.S., Mackay T. F. C. 1996. Introduction to quantitative genetics. 4th. ed. Longman, Essex, England.
Google Scholar
Hebert D. 1994. Genetic, phenotypic, and environmental correlations in black medic, Medicago lupulina L., grown in three different environments. Theor. Appl. Genet. 88: 604 — 613.
Google Scholar
Holland J. B. 2006. Estimating genotypic correlations and their standard errors using multivariate restricted maximum likelihood estimation with SAS Proc MIXED. Crop Sci. 46: 642 — 654.
Google Scholar
Khattree R., Naik D.N. 2000. Multivariate data reduction and discrimination with SAS software. SAS Institute Inc., Cary, NC.
Google Scholar
Littell R. C., Milliken G.A., Stroup W. W., Wolfinger R. D. 1996. SAS system for mixed models. SAS Institute Inc., Cary, NC.
Google Scholar
Magorokosho C. 2006. Genetic diversity and performance of maize varieties from Zimbabwe, Zambia and Malawi. Rozprawa doktorska, Texas A&M University.
Google Scholar
Mazurkiewicz B., Struś M. 1997. Kolekcje robocze pszenicy ozimej jako czynnik postępu hodowlanego. Biul. IHAR 204: 81 — 87.
Google Scholar
Mądry W. 1993. Studia statystyczne nad wielowymiarową oceną zróżnicowania cech ilościowych w kolekcjach zasobów genowych zbóż. Monografie i rozprawy, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Google Scholar
Moghaddam M., Ehdaie B., Waines J. G. 1997. Genetic variation and interrelationships of agronomic characters in landraces of bread wheat from southeastern Iran. Euphytica 95: 361 — 369.
Google Scholar
Muszyński S., Mądry W., Tomaszewski M., Sowa A., Zimny. J. 2000. Genetyka dla rolników. Fundacja „Rozwój SGGW”, Warszawa.
Google Scholar
Sardana S., Mahajan R. K., Gautam N. K., Ram B. 2007. Genetic variability in pea (Pisum sativum L.) germplasm for utilization. SABRAO Journal of Breeding and Genetics 39 (1): 31 — 41.
Google Scholar
SAS/STAT User's Guide, Version 8.2. 2002. SAS Institute, Cary, NC.
Google Scholar
Scheinberg E. 1966. The sampling variance of the correlation coefficients estimated in genetic experiments. Biometrics 22: 187 — 191.
Google Scholar
Searle S. R. 1961. Phenotypic, genotypic and environmental correlations. Biometrics 17: 474 — 480.
Google Scholar
Seber G. A. F. 1984. Multivariate observations. J. Wiley & Sons, New York.
Google Scholar
Śmiałowski T., Nita Z., Witkowski E. 2006.Ocena współzależności cech pszenicy ozimej na podstawie analizy ścieżek. Biul. IHAR 240/241: 43 — 50.
Google Scholar
Śmiałowski T. Stachowicz M. 2007. Ocena wartości technologicznej nowych rodów pszenicy badanych w doświadczeniach wstępnych w latach 2005–2006. Biul. IHAR 245: 57 — 66.
Google Scholar
Śmiałowski T. 2004. Ocena rodów pszenicy ozimej z polskiej hodowli w doświadczeniach przed rejestrowych w roku 2004. Biul. IHAR 235: 13 — 22.
Google Scholar
Węgrzyn S. 1989. Możliwości wykorzystania genetyki ilościowej w hodowli roślin. Biul. IHAR 171/172: 135 — 142.
Google Scholar
Węgrzyn S., Wojas T., Śmiałowski T. 2001. Evaluation of spring wheat (Triticum aestivum L.) genetic recourses from the collection of the Plant Breeding and Acclimatization Institute in the years 1994–1999. Broad Variation and Precise Characterization — Limitation for the Future. EUCARPIA 2001. Poznań. 294 — 296.
Google Scholar
Wojas T., Gut M. 2001.Współzależność pomiędzy odpornością na porastanie a innym cechami użytkowymi pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.). Biul. IHAR 223: 87 — 95.
Google Scholar
Autorzy
Krzysztof Ukalskikrzysztof_ukalski@sggw.edu.pl
Katedra Biometrii, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa Poland
Autorzy
Joanna UkalskaKatedra Biometrii, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa Poland
Autorzy
Tadeusz ŚmiałowskiInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Zakład Roślin Zbożowych w Krakowie Poland
Autorzy
Wiesław MądryKatedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa Poland
Statystyki
Abstract views: 451PDF downloads: 23
Licencja
Prawa autorskie (c) 2008 Krzysztof Ukalski, Joanna Ukalska, Tadeusz Śmiałowski, Wiesław Mądry
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Joanna Ukalska, Krzysztof Ukalski, Tadeusz Śmiałowski, Wiesław Mądry, Badanie zmienności i współzależności cech użytkowych w kolekcji roboczej pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.) za pomocą metod wielowymiarowych. Część II. Analiza składowych głównych na podstawie macierzy korelacji fenotypowych i genotypowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Dariusz Gozdowski, Wiesław Mądry, Zdzisław Wyszyński, Analiza korelacji i współczynników ścieżek w ocenie współzależności plonu ziarna i jego składowych u dwóch odmian jęczmienia jarego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 248 (2008): Wydanie regularne
- Wiesław Mądry, Dariusz Gozdowski, Historia rozwoju statystycznych metod planowania i analizy doświadczeń rolniczych na świecie oraz w Polsce , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 288 (2020): Wydanie regularne
- Marcin Studnicki, Wiesław Mądry, Tadeusz Śmiałowski, Wielocechowa analiza różnorodności fenotypowej w kolekcji roboczej pszenicy jarej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
- Adriana Derejko, Wiesław Mądry, Dariusz Gozdowski, Jan Rozbicki, Jan Golba, Mariusz Piechociński, Marcin Studnicki, Wpływ odmian, miejscowości i intensywności uprawy oraz ich interakcji na plon pszenicy ozimej w doświadczeniach PDO , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 259 (2011): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn, Maria Stachowicz, Analiza zmienności i korelacji ważnych cech technologicznych rodów i odmian pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Anna Rajfura, Wiesław Mądry, Tadeusz Drzazga, Marzena Iwańska, Wydzielanie grup miejscowości na podstawie serii doświadczeń wielokrotnych ze zmiennym składem odmian w latach przy użyciu pakietu SEQRET. Część II. Przykład dla plonu ziarna z doświadczeń przedrejestrowych z pszenicą ozimą , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 250 (2008): Wydanie regularne
- Dariusz Gozdowski, Wiesław Mądry, Charakterystyka i empiryczne porównanie prostej oraz złożonej analizy ścieżek w ocenie determinacji plonu roślin przez ich cechy plonotwórcze. Część I. Prezentacja stosowanych metod , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Stanisław Pluta, Wiesław Mądry, Edward Żurawicz, Marcin Kozak, Analiza statystyczna zależności plonu owoców u porzeczki czarnej (Ribes nigrum L.) od dwóch składowych multiplikatywnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Tadeusz Drzazga, Paweł Krajewski, Tadeusz Śmiałowski, Ewa Śmiałek, Ocena odmian pszenicy ozimej pod względem tolerancji na suszę , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 260/261 (2011): Wydanie regularne
