Odporność zbóż na porastanie przedżniwne — problemy i perspektywy
Magdalena Gut
m.gut@ihar.edu.plZakład Oceny Jakości i Metod Hodowli Zbóż, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Krakowie (Poland)
Abstrakt
Poprawa odporności na porastanie jest ważnym celem programów hodowlanych. Jest jednak trudna do osiągnięcia, ponieważ odporność na porastanie jest cechą kompleksową, modyfikowaną przez warunki pogodowe panujące przed i podczas żniw. Celem niniejszej pracy było przedstawienie problemów i perspektyw związanych z hodowlą nieporastających odmian zbóż. Omówiono prace prowadzone w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w latach 1996–2001 oraz przedstawiono krótki przegląd nowych badań z tej dziedziny.
Słowa kluczowe:
porastanie przedżniwne, pszenica, pszenżytoBibliografia
De Pauw R. M., Mc Caig T. N. 1991. Components of variation heritabilities and correlation for indices of sprouting tolerance and seed dormancy in Triticum ssp. Euphytica 52: 221 — 229.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00029399
Google Scholar
Derera N. F. (ed.). 1989. Preharvest Field Sprouting in Cereals. CRC Press Inc., Boca Raton, USA.
Google Scholar
Flintham J., Adlam R., Bassoi M., Holdsworth M., Gale M. 2002. Mapping genes for resistance to sprouting damage in wheat. Euphytica 126: 39 — 45.
DOI: https://doi.org/10.1023/A:1019632008244
Google Scholar
Flintham J. E., Angus W. J., Gale M. D. 1997. Heterosis over dominance for grain yield and alpha-amylase activity in F1 hybrids between near-isogenic Rht dwarf and tall wheat. J. Agric. Sci.129: 371 — 378.
DOI: https://doi.org/10.1017/S0021859697004899
Google Scholar
Gale M. D., Flintham J. E., Devos K. M. 2002. Cereal comparative genetics and pre-harvest sprouting. Euphytica 126: 21 — 25.
DOI: https://doi.org/10.1023/A:1019675723265
Google Scholar
Gatford K. T., Hearnden P., Ogbonnaya F., Eastwood R. F., Halloran G. M. 2002. Novel resistance to pre-harvest sprouting in Australian wheat from the wild relative Triticum tauschii. Euphytica 126: 67 — 76.
DOI: https://doi.org/10.1023/A:1019611403701
Google Scholar
Grzesik H., Gut M., Węgrzyn S., Cygankiewicz A. 2003. Genetyczne uwarunkowania niektórych cech pszenżyta ozimego. Biul. IHAR 226/227: 227 — 231.
Google Scholar
Hagberg S. 1960. A rapid method for determining alpha-amylase activity. Cereal Chem. 37: 218 — 222.
Google Scholar
Hagberg S. 1961. Note on a simple rapid method for determining alpha -amylase activity. Cereal Chem. 38: 202 — 203.
Google Scholar
Hoecker U., Vasil I. K., McCarty D. R. 1995. Integrated control of seed maturation and germination programs by activator and repressor functions of Viviparous-1 of maize. Genes Devel. 9: 2459 — 2469.
DOI: https://doi.org/10.1101/gad.9.20.2459
Google Scholar
Hucl P. 1994. Repeatability of a simplified method for determining sprouting resistance in wheat. Plant Varieties and Seeds 7: 79 — 84.
Google Scholar
Humphreys D. G., Noll J. 2002. Methods for characterization of pre-harvest sprouting resistance in a wheat breeding program. Euphytica 126: 61 — 65.
DOI: https://doi.org/10.1023/A:1019671622356
Google Scholar
Kaczyński L. 2000. Pszenica ozima. W: Syntezy wyników doświadczeń odmianowych 1999. Zboża ozime, COBORU, Słupia Wielka, Z. 1163: 9 — 34.
Google Scholar
King R. W., von Wettstein-Knowles P. 2000. Epicuticular waxes and regulation of ear wetting and pre-harvest sprouting in barley and wheat. Euphytica 112: 157 — 166.
DOI: https://doi.org/10.1023/A:1003832031695
Google Scholar
Lunn G. D., Major B. J., Kettlewell P. S., Scott R. K. 2001. Mechanisms leading to excess alpha-amylase activity in wheat (Triticum aestivum L.) grain in the U.K. J. Cereal Sci. 33: 313 — 329.
DOI: https://doi.org/10.1006/jcrs.2001.0369
Google Scholar
Mares D., Mrva K., Tan M. K., Sharp P. 2002. Dormancy in white-grained wheat: progress towards identification of genes and molecular markers. Euphytica 126: 47 — 53.
DOI: https://doi.org/10.1023/A:1019619605518
Google Scholar
Mc Crate, A. J., Nielsen M. T., Paulsen G. M., Heyne E. G. 1982. Relationship between sprouting wheat and embryo response to endogenous inhibition. Euphytica 31: 193 — 200.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00028322
Google Scholar
McCarty D. R. 1995. Genetic control and integration of maturation and germination pathways in seed development. Ann. Rev. Plant Physiol. Plant Mol. Biol. 46: 71 — 93.
DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.pp.46.060195.000443
Google Scholar
Morris C. F. Paulsen G. M. 1988. Localization and physical properties of endogenous germination inhibitors in white wheat grain Cereal Chem. 65: 404 — 408.
Google Scholar
Mrva K., Mares D. J. 1996. Expression of late maturity α-amylase in wheat containing gibberelic acid insensitivity genes. Euphytica 88: 69 — 76.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00029267
Google Scholar
Paterson A. H., Sorrells M. E., Obendorf R. L. 1989. Methods of evaluation for preharvest sprouting resistance in wheat breeding programs. Can. J. Plant Sci. 69: 681 — 689.
DOI: https://doi.org/10.4141/cjps89-084
Google Scholar
Salmon D. F., Helm J. H., Duggan T. R., Lakeman D. M. 1986. The influence of chaff extracts on the germination of spring triticale. Agron. J. 78: 863 — 867.
DOI: https://doi.org/10.2134/agronj1986.00021962007800050024x
Google Scholar
Sodkiewicz W. 1999 Sprouting resistance and Falling Number values in introgressive triticale/T. monococcum lines. Biologia Plantarum 42 (4): 533 — 539.
DOI: https://doi.org/10.1023/A:1002606813301
Google Scholar
Stoy V. 1982. Progress and prospect in sprouting research. In: Third International Symposium on pre-harvest sprouting in cereals. Kruger J. E., LaBerge D. E. (ed.). Westview Press, Boulder, CO: 3 — 7.
DOI: https://doi.org/10.1201/9780367274719-1
Google Scholar
Torada A., Amano Y. 2002. Effect on seed coat color on seed dormancy in different environments. Euphytica 126: 99 — 105.
DOI: https://doi.org/10.1023/A:1019603201883
Google Scholar
Torada A., Amano Y., Ikeguchi S., Shibata S. 1999. Seed dormancy of white grained wheat under different environmental conditions. In: Eight International Symposium on Pre-harvest Sprouting in Cereals Association of Cereal Research. D. Weiter (ed.). Federal Centre for Cereal, Potato and Lipid Research. Detmold, Germany: 183 — 189.
Google Scholar
Trethowan R. M. 1995. Evaluation and selection of bread wheat (Triticum aestivum L.) for pre-harvest sprouting tolerance. Aust. J. Agric. Res. 46: 463 — 474.
DOI: https://doi.org/10.1071/AR9950463
Google Scholar
Varshney R. K., Prasad M., Roy J. K., Röder M. S., Balyan H. S., Gupta P. K. 2001. Integrated physical maps of 2DL, 6BS and 7DL carrying loci for grain protein content and pre-harvest sprouting tolerance in bread wheat. Cer. Res. Commun. 29, 1–2: 33 — 40.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03543639
Google Scholar
Węgrzyn S., Gut M., Cygankiewicz A., Ptak B. 1991. Odporność rodów i odmian pszenicy (Triticum aestivum L.) na porastanie. Część I. Pszenica ozima. Biul. IHAR 180: 121 — 129.
Google Scholar
Wojas T., Gut M. 2002. Współzależności pomiędzy odpornością na porastanie a innymi cechami użytkowymi pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.). Biul. IHAR 223/224: 87 —93.
Google Scholar
Wu J., Carver B. F. 1999. Sprout damage and pre-harvest sprout resistance in hard white winter wheat. Crop Sci. 39: 441 — 447.
DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci1999.0011183X0039000200024x
Google Scholar
Zanetti S., Winzeler M., Keller M., Keller B., Messmer M. 2000. Genetic analysis of pre-harvest sprouting resistance in a wheat × Spelt cross. Crop Sci.40: 1406 — 1417.
DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci2000.4051406x
Google Scholar
Autorzy
Magdalena Gutm.gut@ihar.edu.pl
Zakład Oceny Jakości i Metod Hodowli Zbóż, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Krakowie Poland
Statystyki
Abstract views: 63PDF downloads: 13
Licencja
Prawa autorskie (c) 2003 Magdalena Gut
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Helena Grzesik, Magdalena Gut, Stanisław Węgrzyn, Andrzej Cygankiewicz, Genetyczne uwarunkowania niektórych cech pszenżyta ozimego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 226/227 (2003): Wydanie regularne
- Magdalena Gut, Stanisław Węgrzyn, Genetyczne uwarunkowania mrozoodporności pszenicy i jej współdziałanie z wybranymi cechami użytkowymi , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 226/227 (2003): Wydanie regularne
- Tadeusz Wojas, Magdalena Gut, Współzależności pomiędzy odpornością na porastanie a innymi cechami użytkowymi pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 223/224 (2002): Wydanie regularne
- Helena Grzesik, Magdalena Gut, Stanisław Węgrzyn, Andrzej Cygankiewicz, Związek porastania z innymi cechami heksaploidalnego pszenżyta ozimego (X Triticosecale Witt.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 218/219 (2001): Wydanie regularne
- Magdalena Gut, Rola genów indukowanych przez niską temperaturę w mrozoodporności zbóż — przegląd literatury , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 218/219 (2001): Wydanie regularne
