Ocena przydatności topinamburu (Helianthus tuberosus L.) i kostrzewy trzcinowej (Festuca arundinacea Schreb.) do rekultywacji bezglebowego podłoża wapna poflotacyjnego użyźnionego osadem ścieków komunalnych
Krzysztof Klimont
k.klimont@ihar.edu.plKrajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB w Radzikowie (Poland)
Abstrakt
W latach 2009–2011, na terenach poeksploatacyjnych Kopalni Siarki „Jeziórko”, badano wpływ stosowania wzrastających dawek azotu na wzrost i rozwój kostrzewy trzcinowej i topinamburu rosnących, na podłożu wapna poflotacyjnego wzbogaconego trzema dawkami osadów ścieków komunalnych tj. 250, 500 i 750 m3·ha-1. Na wszystkich poziomach wzbogacenia osadami ściekowymi wzrastał plon zielonej masy kostrzewy trzcinowej nawożonej wzrastającymi dawkami azotu. Pod wpływem średniej i najwyższej dawki azotu wzrastała istotnie obsada roślin kostrzewy trzcinowej w stosunku do wariantów kontrolnych, a liczba wykształconych pędów generatywnych i wysokość roślin pod wpływem każdej z nich i na wszystkich poziomach wzbogacenia podłoża osadem ściekowym. Wysokość roślin topinamburu wzrastała istotnie w zasadzie pod wpływem wszystkich trzech dawek azotu, na każdym z poziomów wzbogacenia osadem ściekowym w odniesieniu do wariantu kontrolnego. Zróżnicowane dawki azotu wpływały bardziej efektywnie na wartość cech badanych gatunków roślin, niż osady ściekowe. Warunki pogodowe w latach badań istotnie wpływały na wartość ocenianych cech, a głównym czynnikiem wpływającym na wzrost i rozwój testowanych gatunków jest ilość wody w wapiennym podłożu.
Słowa kluczowe:
bezglebowe podłoże, kostrzewa trzcinowa, nawożenie azotowe, osady ściekowe, proces glebotwórczy, rekultywacja, topinamburBibliografia
Dulewski I., Wtorek L. 2000. Problemy przywracania wartości użytkowych gruntom zdewastowanym działalnością górniczą. Inżynieria Ekologiczna 1, PTIE Baranów Sandomierski: 14 — 22.
Google Scholar
Gołda T. 2007. Wykorzystanie szlamów poflotacyjnych rudy siarkowej do rekultywacji terenów poeksploatacyjnych w górnictwie otworowym siarki. Inżynieria Ekologiczna 19, PTIE, Warszawa: 79 — 88.
Google Scholar
Góral S. 1996. Topinambur — słonecznik bulwiasty (Helianthus tuberosus L.). W: Nowe rośliny uprawne na cele spożywcze i przemysłowe jako odnawialne źródło energii. SGGW Warszawa: 76 — 86.
Google Scholar
Góral S. 1999. Słonecznik bulwiasty — topinambur, uprawa i użytkowanie. IHAR Radzików: 22 ss.
Google Scholar
Góral S. 2001. Roślinność zielna w ochronie i rekultywacji gruntów. Inżynieria Ekologiczna 3, PTIE Bydgoszcz, 161 — 178.
Google Scholar
Góral S., Sybilska A. 2000. Przydatność polskich odmian hodowlanych (Festuca arundinacea Schreb.) do rekultywacji gruntów zdewastowanych. Łąkarstwo w Polsce 3, Poznań: 199 — 204.
Google Scholar
Jońca M. 2000. Zastosowanie osadów ściekowych w rekultywacji Kopalni Siarki „Jeziórko”. Inżynieria Ekologiczna 1, PTIE Baranów Sandomierski: 27 — 30.
Google Scholar
Kalinowska A. 1994. Ekologia — wybór przyszłości. Editions „Spotkania”, Warszawa: 375 ss.
Google Scholar
Klimont K. 2007. Ocena przydatności wybranych gatunków roślin użytkowych do rekultywacji terenów zdewastowanych przez przemysł i gospodarkę komunalną. Problemy inżynierii Rolniczej 2 : 27 — 36.
Google Scholar
Klimont K., Bulińska-Radomska Z. 2008. Przydatność wybranych gatunków roślin do rekultywacji podłoża wapna poflotacyjnego w różnych warunkach agrotechnicznych. Problemy Inżynierii Rolniczej 1: 99 — 108.
Google Scholar
Klimont K., Bulińska-Radomska Z. 2009. Przydatność wybranych gatunków roślin do rekultywacji glebotwórczego gruntu z wapna poflotacyjnego. Biul. IHAR 252: 293 — 300.
Google Scholar
Klimont K., Góral S. 2001. Glebotwórcze działanie traw i topinamburu na gruncie wapna poflotacyjnego. Inżynieria Ekologiczna 3, PTIE Bydgoszcz: 198 — 201.
Google Scholar
Klimont K., Góral S., Jońca M. 2002. Rekultywacyjna efektywność osadów ściekowych na podłożu wapna poflotacyjnego. Biul. IHAR 223/224: 415 — 425.
Google Scholar
Kochanowska-Bukowska Z., Łyszczarz R. 1997. Ocena gospodarcza odmian i rodów Festuca arundinacea Schreb., Festuca rubra L. Zesz. Prob.. Post. Nauk Rol. 451: 197 — 204.
Google Scholar
Kołodziej B., Wiśniewski J., Bielińska E. 2010. Wpływ stosowania osadu ściekowego w uprawie topinamburu na cele energetyczne. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. 556: 407 — 413.
Google Scholar
Martyn W., Buczek Z., Jońca M., Sowińska J. 2001. Zastosowanie osadów ściekowych w rekultywacji terenów pogórniczych w Kopalni Siarki „Jeziórko”. Inżynieria Ekologiczna 3, PTIE: 99 — 105.
Google Scholar
Sawicki B, Jagiełło J. 1997. Charakterystyka plonowania ekotypów Dactylis glomerata L., Festuca arundinacea Schreb., Poa pratensis L. Zesz. Prob.. Post. Nauk Rol. 451: 241 — 246.
Google Scholar
Siuta J. 2001. Rekultywacja gruntów w górnictwie siarkowym. Inżynieria Ekologiczna 3, PTIE Bydgoszcz: 192 — 198.
Google Scholar
Siuta J. 2004. Uwarunkowania i sposoby przyrodniczego użytkowania osadów ściekowych. Inżynieria Ekologiczna 9, PTIE Warszawa: 7 — 42.
Google Scholar
Siuta J., Jońca M. 1997. Rekultywacyjne działanie osadu ściekowego na wapnie poflotacyjnym w Kopalni Siarki „Jeziórko”. Mat. Konf. „Przyrodnicze użytkowanie osadów ściekowych”. IOŚ Puławy-Lublin-Jeziórko, 26–28 V 1997: 39 — 48.
Google Scholar
Żukowski B. 2005. Stan rozpoznania potrzeb rekultywacji gruntów w Polsce. Inżynieria Ekologiczna 10, PTIE Warszawa: 7 — 16.
Google Scholar
Autorzy
Krzysztof Klimontk.klimont@ihar.edu.pl
Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB w Radzikowie Poland
Statystyki
Abstract views: 58PDF downloads: 53
Licencja
Prawa autorskie (c) 2012 Krzysztof Klimont
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Krzysztof Klimont, Agnieszka Osińska, Grzegorz Gryziak, Zbigniew Kołtowski, Włodzimierz Majtkowski, Szymon Suchecki, Możliwość wykorzystania wierzby (Salix sp.) do rekultywacji bezglebowych gruntów wapna poflotacyjnego pokrywającego powierzchnię po eksploatacji siarki metodą podziemnego wytopu , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 281 (2017): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Wpływ herbicydów na zachwaszczenie łanu pszenicy ozimej i jarej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 248 (2008): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Zofia Bulińska-Radomska, Józef Górka, Henryk Woś, Ocena przydatności wybranych gatunków jarych roślin oleistych do uprawy na rekultywowanym gruncie wapna poflotacyjnego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 274 (2014): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Zofia Bulińska-Radomska, Józef Górka, Ocena przydatności różnych form wierzby (Salix sp.) do rekultywacji terenów poeksploatacyjnych kopalni siarki , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 269 (2013): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Wpływ herbicydów na wartość siewną i skład chemiczny ziarna pszenicy ozimej i jarej, jęczmienia jarego, pszenżyta jarego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 243 (2007): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Zofia Bulińska-Radomska, Józef Górka, Sukcesja zbiorowisk roślinnych na złożu wapna poflotacyjnego pokrywającego tereny po otworowej eksploatacji siarki , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 275 (2015): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Zofia Bulińska-Radomska, Sukcesja roślin na terenach poeksploatacyjnych kopalni siarki „Jeziórko” , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 257/258 (2010): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Zofia Bulińska-Radomska, Agnieszka Osińska, Piotr Bajor, Kształtowanie się składu gatunkowego roślin wprowadzanych i spontanicznie zasiedlających użyźniane składowisko odpadów komunalnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 270 (2013): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Wpływ herbicydów na plon ziarna i strukturę plonu zbóż , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 243 (2007): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Przydatność wybranych gatunków roślin miododajnych do rekultywacji osadników wapna poflotacyjnego wzbogaconego osadami ścieków komunalnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 244 (2007): Wydanie regularne
