Wpływ nawożenia azotem na plonowanie ziemniaka, zawartość azotanów w bulwach i azotu mineralnego w glebie
Cezary Trawczyński
c.trawczynski@ihar.edu.plZakład Agronomii Ziemniaka, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział Jadwisin (Poland)
Abstrakt
Celem badań polowych przeprowadzonych w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział Jadwisin było określenie plonu, zawartości azotanów w bulwach ziemniaka oraz ilości azotu mineralnego pozostającego w glebie po zbiorze ziemniaków w zależności od zróżnicowanego nawożenia azotem i lat badań. Badania przeprowadzono w warunkach gleby lekkiej, na której każdego roku przyorywano słomę i poplon gorczycy białej. Nawozy fosforowe w formie superfosfatu potrójnego stosowano w dawce 52,3 kg P·ha-1 i potasowe w formie soli potasowej w dawce 149,4 kg K·ha-1 oraz zróżnicowany poziom nawożenia azotem (0, 50, 100, 150, 200 kg N·ha-1). Wszystkie lata badań (2003, 2004, 2005) charakteryzowały się niedoborem opadów deszczu w głównych miesiącach wegetacji. Poziom dawki azotu i lata badań istotnie zróżnicowały uzyskany plon bulw, zawartość azotanów w bulwach i azotu mineralnego w glebie. Największy plon bulw uzyskano po zastosowaniu dawki 150 kg N·ha-1. Zawartość azotanów w bulwach wzrastała w miarę wzrostu dawki N, ale nawet dawka najwyższa (200 kg N·ha-1) nie spowodowała przekroczenia dopuszczalnej zawartości azotanów w bulwach. Po zastosowaniu dawek 150 i 200 kg N·ha-1 stwierdzono natomiast wysoki poziom azotu mineralnego w warstwie gleby 0–60 cm po zbiorze bulw ziemniaka. Nadmiar tego azotu może być wypłukany z gleby do wód gruntowych w okresie jesienno-zimowym.
Słowa kluczowe:
azotany, azot mineralny, dawki azotu, gleba, plon, ziemniakBibliografia
Ciećko Z., Wyszkowski M., Szagała J. 1996. Wpływ 4-letniego stosowania mineralnych nawozów azotowych na zawartość N-NO3 i N-NH4 w glebach. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 440: 27 — 33.
Google Scholar
Fotyma E. 1990. Określenie potrzeb nawozowych roślin w stosunku do azotu na przykładzie jęczmienia jarego. Fragm. Agron. 4: 4 — 78.
Google Scholar
Fotyma E. 1996. Zastosowanie metody Nmin do oceny środowiskowych skutków nawożenia azotem. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. 440: 89 — 100.
Google Scholar
Fotyma E. 1997. Efektywność nawożenia azotem podstawowych roślin uprawy polowej. Fragm. Agron. 1 (53): 46 — 66.
Google Scholar
Fotyma E., Boguszewska M. 1998. Zawartość azotu mineralnego w glebach Polski jako wskaźnik stanu środowiska rolniczego. Mat. Konf. Nauk „Dobre praktyki w produkcji rolniczej” 1: 61 — 70.
Google Scholar
Fotyma E., Wilkos G., Pietruch Cz. 1998. Test glebowy azotu mineralnego – możliwości praktycznego wykorzystania. Mat. szkol. 69/98: 48 ss.
Google Scholar
Fotyma M., Fotyma E., Stuczyński T. 1999. Wykorzystanie wyników analiz chemicznych w doradztwie nawozowym i ochronie środowiska. Nawozy i Nawożenie 1: 44 — 58.
Google Scholar
Fotyma E. 2000. Zasady nawożenia azotem z wykorzystaniem testów glebowych i roślinnych. Nawozy i Nawożenie 3a: 17 — 37.
Google Scholar
Frydecka-Mazurczyk A., Zgórska K. 1990. Zawartość azotanów w bulwach kilku odmian ziemniak uprawianych w Jadwisinie w 1988 r. Biul. Inst. Ziemn. 40: 17 — 22.
Google Scholar
Karłowski K., Kłosińska J., Oliwa G., Jamborowicz K., Kahl S. 1988. Występowanie azotanów i azotynów w żywności. Cz. III Warzywa i ziemniaki. Roczn. PZH 39: 291 — 296.
Google Scholar
Lis. B. 1995. Poziom azotanów w bulwach ziemniaka odmian wczesnych w odniesieniu do propozycji normy dopuszczalnej ich zawartości. Materiały XXVIII Sesji Naukowej. „Agrotechnika i wybrane zagadnienia z przechowalnictwa”. Bonin: 63 — 66.
Google Scholar
Lis B. 1996. Wpływ długości okresu wegetacji odmian i nawożenia azotowego na zawartość azotanów w bulwach ziemniaka. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 440: 217 — 222.
Google Scholar
Lis B., Wierzejska-Bujakowska A. 2000. Wykorzystanie azotu przez jadalne odmiany ziemniaka a ich plonowanie. Biul. IHAR 213: 87 — 98.
Google Scholar
Lis B., Mazurczyk W., Trawczyński C., Wierzbicka A. 2002. Czynniki ograniczające wykorzystanie azotu przez rośliny ziemniaka a zagrożenie środowiska. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. 489: 165 — 174.
Google Scholar
Łabętowicz J. 1995. Skład chemiczny roztworu glebowego w zróżnicowanych warunkach nawożenia. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln. 421a: 245 — 251.
Google Scholar
Mazur T., Krefft L. 1983. Zawartość związków azotowych w bulwach pięciu odmian ziemniaka w zależności od nawożenia azotem w rejonie Olsztyna. Biul. Inst. Ziem. 30: 29 — 40.
Google Scholar
Mazur T. 1991. Azot w glebach uprawnych. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa: 127 — 137.
Google Scholar
Mazurczyk W., Wierzbicka A., Wroniak J. 2005. Wykorzystanie azotu z nawozów mineralnych przez odmiany wczesne ziemniaka. Fragm. Agron. 1 (85): 512 — 520.
Google Scholar
Müller S., Gorlitz H. 1990. Wykorzystanie metody Nmin w NRD. Fragm. Agron. 1: 23 — 35.
Google Scholar
Neeteson J. J. 1989. Evaluation of the performance for nitrogen fertilization of sugar beet and potatoes. Netherlands J. Agric. Sci. 37: 143 — 155.
Google Scholar
Postma R., Goffart J. P., Johnson P. A. Salomez J., Shepherd M. A. Wheatley R. E. 2000. Losses of mineral nitrogen from the plant soil system in potato production. In: Management of nitrogen and water in potato production. Haverkart A.J. Mackerron D.K.L. (eds). Wageningen Pers, Wageningen: 136 — 154.
Google Scholar
Reda S., Łojkowska E. 1993. Wpływ nawożenia azotem na zawartość azotanów w bulwach ziemniaka. Biul. Inst. Ziemn. 42: 29 — 37.
Google Scholar
Rogozińska I. 1995. Wpływ nawożenia azotowego na bilans azotu oraz szkodliwych dla zdrowia substancji chemicznych w bulwach ziemniaka. Post. Nauk Roln. 1: 59 — 65.
Google Scholar
Roztropowicz S., Wierzejska-Bujakowska A. 1993. Nitrogen fertilization of Polish potato cultivars. Potato Res. 4: 384.
Google Scholar
Rutkowska B., Łabętowicz J., Szulc W. 2002. Zawartość azotu mineralnego w profilu glebowym w warunkach wieloletniego trwałego doświadczenia nawozowego. Nawozy i Nawożenie 1: 76 — 82.
Google Scholar
Trawczyński C. 2001. Wpływ opadów oraz zróżnicowanego nawożenia ziemniaka azotem na zawartość N-mineralnego w glebie. Biul. IHAR 217: 177 — 185.
Google Scholar
Trawczyński C. 2004. Zależność między dawką azotu a plonem odmian ziemniaka. Biul. IHAR 232: 131 — 140.
Google Scholar
Vos. J., Mackerron D.K.L. 2000. Basic concepts of the management of supply of nitrogen and water in potato production in: Management of nitrogen and water in potato production. Haverkart A. J., Mackerron D. K. L. (eds). Wageningen Pers, Wageningen: 136 — 154.
Google Scholar
Wierzbicka A., Lis B. 2002. Optymalizacja nawożenia azotem wczesnych odmian ziemniaka. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. 489: 203 — 212.
Google Scholar
Wierzejska-Bujakowska A. 1996. Maksymalne biologicznie dawki azotu dla 22 odmian ziemniaka i ich zmiana pod wpływem ochrony przed zarazą ziemniaka (Phytophthora infestans (Mont) de Bary). Biul. Inst. Ziemn. 46: 51 — 62.
Google Scholar
Autorzy
Cezary Trawczyńskic.trawczynski@ihar.edu.pl
Zakład Agronomii Ziemniaka, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział Jadwisin Poland
Statystyki
Abstract views: 151PDF downloads: 22
Licencja
Prawa autorskie (c) 2007 Cezary Trawczyński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Cezary Trawczyński, Wpływ biostymulatorów na plon i jakość bulw ziemniaka uprawianego w warunkach suszy i wysokiej temperatury , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 289 (2020): Wydanie regularne
- Anna Wierzbicka, Cezary Trawczyński, Czynniki wpływające na zawartość i plon białka w bulwach ziemniaka , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 266 (2012): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Wpływ nawożenia mineralnego azotem na efektywność plonowania i jakość bulw odmian ziemniaka uprawianych w integrowanym systemie produkcji , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 288 (2020): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Anna Wierzbicka, Odmianowe i środowiskowe zróżnicowanie zawartości glikoalkaloidów w bulwach ziemniaka , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 262 (2011): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Zastosowanie makro- i mikroelementowych nawozów chelatowych w dolistnym dokarmianiu ziemniaka , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 271 (2014): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Ocena zawartości azotu mineralnego w glebie po zbiorze bulw ziemniaka , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 267 (2013): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Reakcja kilku nowych odmian ziemniaka na nawożenie azotem , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 246 (2007): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Wpływ nawożenia mineralnego azotem na plon i jakość bulw nowych odmian ziemniaka , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 276 (2015): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Właściwości chemiczne gleby lekkiej w ekologicznym systemie produkcji , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 275 (2015): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Bilans azotu, fosforu i potasu w systemie produkcji ekologicznej na glebie lekkiej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 269 (2013): Wydanie regularne
