Wartość rolnicza europejskich odmian życicy trwałej (Lolium perenne L.) w warunkach Polski
Elżbieta Czembor
e.czembor@ihar.edu.plInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie (Poland)
Abstrakt
Badania prowadzono w latach 2004–2006. Łącznie scharakteryzowano 33 odmiany życicy trwałej włączone do programu „EUCARPIA multisite rust evaluation”, w tym 19 odmian diploidalnych i 14 tetraploidalnych. Opisano cechy morfologiczne i fizjologiczne roślin w stadium wegetatywnym i generatywnym, mające istotny wpływ na ich wartość rolniczą w użytkowaniu kośno-polowym i nasiennym, ze szczególnym uwzględnieniem odporności na rdzę koronową i pleśń śniegową. Badany materiał wykazał zróżnicowanie pod względem: odporności na rdzę koronową i źdźbłową ocenioną przed zbiorem 2 pokosu w sierpniu, odporności na rdzę koronową ocenioną przed zbiorem 3 pokosu we wrześniu w 2004 roku i odporności na pleśń śniegową w 2005 i 2006 roku oraz pod względem cech charakteryzujących morfologię i fizjologię roślin w okresie późnej jesieni i wczesnej wiosny (stan roślin przed zima i zdolność do szybkiej regeneracji w okresie wczesnowiosennym). Dodatkowo, w stadium wegetatywnym opisano szerokość górnego, w pełni wykształconego liścia, wyso¬kość roślin i szacunkowy plon zielonej masy. W stadium generatywnym badane odmiany różniły się między sobą pod względem wczesności, wysokości, morfologii kłosa i liścia flagowego. Analiza czynnikowa z rotacją Varimax za pomocą kryterium Kaisera pozwoliła dokonać podziału 25 zmiennych istotnie różnicujących odmiany życicy trwałej (obserwowanych cech) na 8 czynników głównych i określić, które zmienne wchodzą w skład określonego czynnika i są istotnie zależne od siebie. Uzyskane wyniki wykazały istotny, ujemny wpływ rdzy źdźbłowej i koronowej na szacunkowy plon zielonej masy w 2 i 3 pokosie. Wykazano również istotne, dodatnie współzależności pomiędzy stanem roślin przed zimą, odporność na pleśń śniegową i stanem roślin po zimie oraz istotny wpływ tych cech na wartość rolniczą badanych odmian w stadium generatywnym. Odmiany diploidalne wykazywały niższą odporność na pleśń śniegową, wolniej regenerowały się po zimie oraz wykazywały niższą wartość rolniczą w użytkowaniu nasiennym w stosunku do odmian tetraploidalnych. Na szczególna uwagę zasługują trzy odmiany tetraploidalne: Lacerta, Aubisque i Pastoral, które wykazały podwyższoną wartość rolniczą w użytkowaniu kośno-polowym i nasiennym.
Słowa kluczowe:
pleśń śniegowa, plon zielonej masy, rdza źdźbłowa, rdza koronowa, regeneracja po zimie, użytkowanie kośno-polowe, użytkowanie nasienne, wartość rolnicza, życica trwałaBibliografia
Adamko B., Thorogood D., Clifford B. C. 1997. Plant reaction types to crown rust (Puccinia coronata Corda) in meadow fescue (Festuca pratensis L.) perennial ryegrass (Lolium perenne L.) and Lolium perenne L. introgression lines. International Turfgrass Society Research Journal 8: 823 — 831.
Google Scholar
Anonim. 2007. Lista Opisowa Odmian. COBORU, Słupia Wielka: 1 — 145.
Google Scholar
Balasko J. A., Evers G. W., Duell R. W. 1995. Bluegrasses, ryegrasses and bentagrasses. In: Barnes R. F., Miller D. A., Nelson C. J. (eds.), Forages Vol. 1. An introduction to grassland agriculture. 5th ed. Iowa Stat Univ. Press. Ames, IA, USA: 357 — 372.
Google Scholar
Boller B., Schubiger F. X., Streckeisen P. 2002. The EUCARPIA multisite rust evaluation — results 2001. Vortr. Pflanzenüchtg. 59: 198 — 207.
Google Scholar
Burpee L. L. 1993. Integrated control of turfgrass diseases: research and reality. In: Carrow R.N., Chrisstians N.E., Shearman R.C. (ed.), International Turfgrass Society Research Journal 7, Intertec Publishing Corp., Overland Park, Kansas: 80 — 86.
Google Scholar
Cagas B. 1996. Serious diseases and pests of grass seed crops in the Czech Republic. In: The 2nd International Conference of Harmful and Beneficial Microorganisms in Grassland, Pastures and Turf. Krohn K., Paul V.H. (eds.), IOBC wprs Bull., Bull. OILB Srop, vol 19(7): 2 — 3.
Google Scholar
Cagas B. 2000. Harmful and beneficial microorganisms in grasses. In: Proceedings of the 3rd International Conference of Harmful and Beneficial Microorganisms in Grassland, Pastures and Turf. Paderborn, Germany, 2000. 7 — 16.
Google Scholar
Cappelli C., Marte M., Paul V. 1993. Preliminary investigations on the rusts of perennial reygrass in Central Italy. J. Phytopathol. 139: 187 — 190.
Google Scholar
Clarke R.G., Villalta O.N., Hepworth G. 1997. Evaluation of resistance of five isolates of Puccinia coronata f.sp. lolii on 19 perennial ryegrass cultivars. Austr. J. of Agric. Res. 48: 191 — 198.
Google Scholar
Dracatos P. M., Dumsday J. L., Olle R.S., Cogan N. O. I., Dobrowolski M. P., Fujimori M., Roderick H. W., Stewart A. V., Smith K. F., Forster J. W. 2006. Development and characterization of EST — SSR markers for the crown rust pathogen of ryegrass (Puccinia coronata f. sp. lolii). Genome 49 (6): 572 — 583.
Google Scholar
Eangqvist L. G., Jönsson H.A. 2000. Recurrent selection for crown rust resistance and estimation of its heritability in meadow fescue. In: Proc. of the 23rd Meeting of the Fodder Crops and Amenity Grasses Section of EUCARPIA, “Breeding for stress tolerance in fodder crops and amenity grasses”, Monjardino P., da Camara Machado A., Carnide V. (ed.), Azores, Portugal, October 1-4, 2000. 108 — 111.
Google Scholar
Eshed N., Dinnor A. 1980. Genetics and pathogenicity in Puccinia coronata: pathogenic specialization at the host genus level. Phytopathol. 70: 1042 — 1046.
Google Scholar
Feuerstein U. 2000. Demands to grassland varieties – now and in future. In: The 3rd International Conference on Harmful and Beneficial Microorganisms in Grassland, Pastures and Turf. Paul V.H., Dapprich P.D. (ed.), Soest, Germany, September 26, 2000.
Google Scholar
Foss J. G. 1983. Resistance to winter stress factors of varieties of red canary grass (Phalaris arundinacea L.) as related to hardening conditions and to carbohydrate store and consumption. Meld. Norg. LandbrHógsk 62: 1 — 29.
Google Scholar
Hayward M. D. 1977. Genetic control of resistance to crown rust (Puccinia coronata Corda) in Lolium perenne. Resistenzforschung und Resistenzüchtung in Kulturpfanzen, Votr. Pflanzenzüchtg. 46: 177 — 180.
Google Scholar
Hides D. H., Wilkins P. W. 1978. Selection for resistance to ryegrass mosaic virus and crown rust (Puccinia coronata Corda) in Italian ryegrass populations. Journal of the British Grassland Society 33: 253 — 260.
Google Scholar
Humphreys M., Abberton M., Cook R., Turner L., Roderick H., Thorogood D. 2000. Molecular breeding in pasture species and its application to improving pest and disease resistance. In: The 3th International Conference on Harmful and Beneficial Microorganisms in Grassland, Pastures and Turf. Paul V.H and Dapprich P. D. (eds.), Germany. 77 — 86.
Google Scholar
Jamalainen E. A. 1974. Resistance in winter cereals and grasses to low-temperature parasiting fungi. Annual Rev. of Phytopathol. 12: 281 — 302.
Google Scholar
Jönsson H. A., Engqvist L. G. 1998. Recurrent selection for crown rust resistance in tetraploid perennial ryegrass. In: Proc. XV EUCARPIA 1998 General Congress, Sept., 20 — 25, 1998 Viterbo, Italy.
Google Scholar
Jung G. A., van Wijk A. J. P., Hunt W. F., Watson C. E. 1996. Ryegrasses. In: Cool-season forage grasses. Moser L. E. (ed.). Agronomy Monograph 34: 605 — 641.
Google Scholar
Kimbeng C. A. 1999. Genetic basis of crown rust resistance in perennial ryegrass, breeding strategies, and genetic variation among populations: a review. Austr. J. Exp. Agricul. 39: 361 — 378.
Google Scholar
Kopec D. M., Funk C. R., Halisky P. M. 1983. Sources and distribution of resistance to crown rust within perennial ryegrass. Plant Dis. 67: 98 — 100.
Google Scholar
Kozłowski S. 1981. Węglowodany strukturalne w trawach. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln. 241: 189 — 199.
Google Scholar
Larsen A., Ǻrswoll K. 1984. The impact of biotic and abiotic and physical overwintering factors on grassland production, and their relations to climate, soil properties and management. In: Proc. 10th Gen. Meeting Europ. Grassld. Red. As.: 1 — 20.
Google Scholar
Lellbach H., Wehling P. 2000. Genetic Analysis of crown rust resistance in Lolium perenne. In: Proc. of the 23rd Meeting of the Fodder Crops and Amenity Grasses Section of EUCARPIA, “Breeding for stress Tolerance in fodder crops and amenity grasses”, Monjardino P, da Camara Machado A., Carnide V. (ed.), Azores, Portugal, October 1–4, 2000: 108 — 111.
Google Scholar
Lowe K. F., Bowdler T. M., Ostrowski H., Stilman S. L. 1983. Comparison of the yield, nitrogen and phosphorus content, and rust infection (Puccinia coronata) of irrigated ryegrass swards in south-eastern Queensland. Australasian Journal of Experimental and Animal Husbandry 23: 294 — 301.
Google Scholar
Meyer W.A. 1982. Breeding disease-resistant cool-season turfgrass cultivars for the United States. Plant Dis. 66: 341 — 344.
Google Scholar
Muylle H., Bockstaele van E., Roland-Ruiz I. 2002. Genetic dissection of crown rust resistance in a Lolium perenne mapping population. In: Abstracts of EUCARPIA Fodder Crops and Amenity Grasses Section 24th Meeting, “Grass for Food and Grass for Leisure”, September 22 – 26 2002, FAL Braunschweig, Germany, 46.
Google Scholar
Mühle E., Frauenstein K., Schumann K., Wetzel T. 1975. Choroby i szkodniki traw pastewnych. PWRiL Warszawa: 1 — 412.
Google Scholar
Paul V.H., Dapprich P. 1997. Resistance breeding and environmental friendly alternative of disease control in forage crops. In: Ecological aspects of breeding fodder crops and amenity grasses. Z. Staszewski et al. (eds.), IHAR Radzikow, Poland: 19 — 28.
Google Scholar
Pflender W. F. 2003. Role of phenology in host susceptibility and within — plant spread of stem rust during reproductive development of perennial ryegrass. Phytopathol. 94: 308 — 316.
Google Scholar
Pflendr W. F. 2004. Effect of autumn planting date and stand age on severity of stem rust in seed crops of perennial ryegrass. Plant Dis. 88: 1017 — 1020.
Google Scholar
Plummer R. M., Hall R. L., Watt T. A. 1990. The influence of crown rust (Puccinia coronata) on tiller production and survival of perennial ryegrass (Lolium perenne) plants in simulated swards. Grass and Forage Science 45: 9 — 16.
Google Scholar
Plummer R. M., Hall R. L., Watt T. A. 1992. Effect of leaf age and nitrogen fertilization on sporulation of crown rust (Puccinia coronata var. loli) on perennial ryegrass (Lolium perenne L.). Annals of Applied Biology 121: 51 — 56.
Google Scholar
Posselt U. K. 1994. Genetic aspects of crown rust resistance in the ryegrasses. IOBC/WPRS Bull. 17: 229 — 235.
Google Scholar
Potter L.R. 1987. Effect of crown rust on regrowth competitive ability and nutritional quality of perennial and italian ryegrasses. Plant Pathol. 36: 455 — 461.
Google Scholar
Potter L. R., Cagas B., Paul V. H., Brickenstaedt E. 1990. Pathogenicity of some European collection of crown rust (Puccinia coronata Corda) on cultivars of perennial ryegrass. J. Phytopathol. 130: 119 — 126.
Google Scholar
Prończuk M. 2000. Choroby traw – występowanie I szkodliwość w uprawie na nasiona i w użytkowaniu trawnikowym. Monografie i Rozprawy Naukowe IHAR, Nr 4: 1 — 183.
Google Scholar
Prończuk M., Prończuk S., Góral S. 1984. Wpływ chorób fuzaryjnych na trwałość Lolium perenne. Biul IHAR 155: 187 — 192.
Google Scholar
Reheul D., Gesquire A. 1996. Breeding perennial ryegrass with a better crown rust resistance. IOBC/wprs Bull. 19: 249 — 264.
Google Scholar
Reheul D., Baert J., B. Boller B., Bourdon P., Cagas B., Eickmeyer F., Feuerstein U., Gaune I., Ghesquiere A., Gras M.C., Hoks I., Katova A., Lellbach H., Matzk F., Mulle H., Oliviera J.A., Pronczuk M., Roldan — Ruiz I., Thorogood D., Vanbellinghen C., van Hee F., van Wijk A., Visscher J., Vijn R., Wolters L. 2000. Crown rust, Puccinia coronata Corda: recent developments. In: Proc. of the 3rd International Conference of Harmful and Beneficial Microorganisms in Grassland, Pastures and Turf, Paderborn, Germany, 2000. 17 — 28.
Google Scholar
Rijckaer G. 1995. Effect of fungicides on seed yield and disease control in perennial reygrass (Lolium perenne L.). In: Proc. of Third International Herbage Seed Conference Yield and Quality in Herbage Seed Production, Halle, Germany, 1995. 236 — 239.
Google Scholar
Roderick H. W., Thomas B. J. 1997. The infection of ryegrass by three rust fungi (Puccinia coronata, P. lolina and P. graminis) and some effects of temperature on the establishment of the disease and sporulation. Plant Pathol. 46: 751 — 761.
Google Scholar
Roderick H. W., Thorogood D., Adamko B. 2000 a. The expression of resistance to crown rust infection in perennial ryegrass (Lolium perenne L.). Plant Breed. 119: 1133 — 1144.
Google Scholar
Roderick W. H., Thorogood D., Adamko B. 2000 b. Temperature-dependent resistance to crown rust infection in perennial ryegrass. Plant Breed. 119: 93 — 96.
Google Scholar
Rose-Fricker C. A., Meyer W. A., Kronstad W. E. 1986. Inheritance to stem rust (Puccinia graminis subsp. graminicola) in six perennial ryegrass (Lolium perenne) crosses. Plant Dis. 70: 678 — 681.
Google Scholar
Schubiger F. X., Streckeisen P., Boller B. 2003. Pathogenicity of crown rust on cultivars of Italian and perennial ryegrass. Vortr. Pflanzenüchtg 59: 208 — 216.
Google Scholar
Schubiger F. X., Streckeisen P., Boller B. 2006. The EUCARPIA Multisite Rust Evaluation Trial – results of the trials 2004. Proc. XXVI EUCARPIA Fodder Crop and Amenity Grasses Section and XVI Medicago spp. Group “Breeding and seed production for conventional and organic agriculture”, 3–7 September, 2006, Perugia, Italy: 154 — 156.
Google Scholar
Schumann K., Backhaus R. 1988. Untersuchungen zur Variabilität des Schneeschimmelerregers bei Futtergräsern. Nachr. Bl. Pflanzenschutz DDR 4: 75 — 78.
Google Scholar
Skirde W. 1980. Epidemisches auftreten von Fusarium nivale in winter 1978–1979. Zeitschrift für Vegetationstechnik 3: 42 — 46.
Google Scholar
Thomas J. E. 1994. Disease resistance in grass variety testing systems, a review of results from UK. IOBC/WPRS Bulletin 17 (1): 201 — 207
Google Scholar
Thomas J. E., Camps A. J. 1996. The incidence and significance of brown rust (Puccinia recondita f.sp. lolii) and stem rust (Puccinia graminis) in herbage seed crops in the UK. In: The 2nd International Conference of Harmful and Beneficial Microorganisms in Grassland, Pastures and Turf. Krohn K., Paul V.H. (ed.), 139 — 146.
Google Scholar
Thorogood D., Paget M., Humphreys M., Turner L., Roderick H. 1999. QTL analysis of crown rust resistance in perennial ryegrass. In Proc. of 22nd EUCARPIA Fodder Crop and Amenity Grasses Section Meeting. New approaches and techniques in breeding sustainable fodder crops and amenity grasses, November 1999, St Petersburg, Russia.
Google Scholar
Welty R. E., Azevedo M. D. 1994. Application of propiconazole in management of stem rust in perenial reygrass grown for seed. Plant Dis. 78: 236 — 240.
Google Scholar
Welty R. E., Barker R. E. 1992. Evaluation of resistance to stem rust in perennial ryegrass grown in controlled and field conditions. Plant Dis. 76: 637 — 641.
Google Scholar
Welty R. E., Barker R. E. 1994. Management of stem rust (Puccinia graminis subsp. graminicola) in perennial ryegrass (Lolium perenne L.) grown for seed. IOBC/WPRS Bull. 17(1): 241 — 246.
Google Scholar
Wijk van A. J. P. 1996. Breeding amenity grasses: achievements and future prospects. In: Proc. of 20th EUCARPIA Crops and Amenity Grasses Meeting, October 7–10 1996, Radzikow, Poland, 1996, 137 — 138.
Google Scholar
Wilkins P. W. 1978. Specialisation of crown rust on highly and moderately resistant plants of perennial ryegrass. Annals of Applied Biology 88: 179 — 184.
Google Scholar
Autorzy
Elżbieta Czembore.czembor@ihar.edu.pl
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie Poland
Statystyki
Abstract views: 177PDF downloads: 32
Licencja
Prawa autorskie (c) 2007 Elżbieta Czembor
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Elżbieta Czembor, Seweryn Frasiński, Monitorowanie populacji grzyba Ustilago maydis, sprawcy głowni guzowatej kukurydzy na terenie Polski w latach 2016 – 2019 , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 293 (2020): Wydanie specjalne
- Seweryn Frasiński, Elżbieta Czembor, Justyna Lalak-Kańczugowska, Znaczenie fuzariozy kolb kukurydzy w Polsce i metody ograniczenia strat powodowanych przez tą chorobę , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 290 (2020): Wydanie specjalne
- Elżbieta Czembor, Magdalena Matusiak, Roman Warzecha, Poszukiwanie źródeł odporności kukurydzy na fuzariozę kolb i zgorzel podstawy łodyg metodą rodowodową , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 269 (2013): Wydanie regularne
- Jerzy H. Czembor, Elżbieta Czembor, Aneta Kisiela, Elżbieta Wnuk, Odporność na mączniaka prawdziwego (Blumeria graminis f.sp. hordei) odmian jęczmienia jarego włączonych do Programu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego w roku 2022 , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 299 (2023): Wydanie regularne
- prof. dr hab. Elżbieta Czembor , Seweryn Frasiński, Poszukiwanie form kukurydzy o wysokiej odporności na fuzariozę kolb i zgorzel podstawy łodygi powodowane przez grzyby z rodzaju Fusarium spp. , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- prof. dr hab. Elżbieta Czembor , Włodzimierz Majtkowski, Jan Schmidt, Seweryn Frasiński, Damian Marciniak, Gromadzenie i ocena kolekcji ekotypów traw wieloletnich z uwzględnieniem cech warunkujących ich wykorzystanie na cele alternatywne , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Elżbieta Czembor, Charakterystyka odmian i materiałów hodowlanych życicy wielokwiatowej i mieszańcowej ze szczególnym uwzględnieniem odporności na rdzę koronową i pleśń śniegową , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 245 (2007): Wydanie regularne
- Elżbieta Czembor, Wpływ nawożenia organicznego na wybrane cechy agronomiczne traw wieloletnich wskazanych dla rolnictwa tradycyjnego i ekologicznego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 270 (2013): Wydanie regularne
- Elżbieta Czembor, Magdalena Matusiak, Piotr Ochodzki, Odporność mieszańców kukurydzy na fuzariozę kolb powodowaną przez Fusarium graminearum i F. verticillioides w Polsce w latach 2008–2009 , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 270 (2013): Wydanie regularne
- Elżbieta Czembor, Magdalena Matusiak, Dynamika rozwoju fuzariozy kolb kukurydzy powodowanej przez Fusarium graminearum oraz akumulacji deoksyniwalenolu w ziarnie , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 274 (2014): Wydanie regularne