Wpływ selekcji na częstotliwość występowania podjednostek glutenin kodowanych chromosomem 1A w populacjach mieszańcowych pszenicy ozimej
Edward Witkowski
smolice@hrsmolice.plHodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. (Poland)
Jacek Waga
Zakład Oceny Jakości i Metod Hodowli Zbóż, IHAR w Krakowie (Poland)
Amelia Bielawska
Hodowla Roślin Rolniczych „Nasiona Kobierzyc” Sp. z o.o. (Poland)
Krystyna Witkowska
Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. (Poland)
Helena Luber
Hodowla Roślin Rolniczych „Nasiona Kobierzyc” Sp. z o.o. (Poland)
Abstrakt
Podjęto próbę oceny zmian w częstotliwości alleli (locus Glu A1) warunkujących syntezę glutenin HMW, jakie mogą zachodzić pod wpływem selekcji prowadzonej we wczesnych etapach hodowli. Okazało się, że selekcja intuicyjna ogranicza udział genotypów zawierających warianty kodujące wśród mieszańców o najwyższej masie 1000 ziaren – jednej z podstawowych cech selekcji w procesie hodowlanym. Wynik taki do pewnego stopnia tłumaczy, dlaczego wśród polskich odmian i rodów występuje tak znaczna liczba form zawierających wariant Glu A1-null. Prawdopodobnie obserwowany efekt jest wynikiem sprzężenia pomiędzy genami kontrolującymi gluteniny HMW a genami odpowiedzialnymi za różne cechy rolnicze będące podstawą selekcji w procesie hodowlanym. Zjawisko to utrudnia selekcję form o wysokiej MTZ i zawierających jednocześnie korzystne z punktu widzenia technologii warianty Glu A1-1 i Glu A1-2. Zależności takich nie zaobserwowano w przypadku plonu ziarna z kłosa.
Instytucje finansujące
Słowa kluczowe:
pszenica ozima, gluteniny wielkocząsteczkowe, wpływ selekcji, parametry struktury plonuBibliografia
Branlard G., Dardevet M. 1985. Diversity of grain protein and bread wheat quality. II. Correlation between high molecular subunits and flour quality characteristics. J. Cereal Sci. 3: 345 — 354.
DOI: https://doi.org/10.1016/S0733-5210(85)80007-2
Google Scholar
Gianibelli M. C., Larroque O. R., MacRitchie F., Wrigley C. W. 2001. Biochemical, genetic and molecular characterization of wheat glutenin and its component subunits. Cereal Chem. 78 (6): 635 — 646.
DOI: https://doi.org/10.1094/CCHEM.2001.78.6.635
Google Scholar
Halford N. G., Field J. M., Blair H., Urwin P., Moore K., Robert L., Thompson R., Flavell R. B., Tatham A. S., Shewry P. R. 1992. Analysis of HMW glutenin subunits encoded by chromosome 1A of bread wheat (Triticum aestivum L.) indicates quantitative effects on grain quality. Theor. Appl. Genet. 83: 373 — 378.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00224285
Google Scholar
Kączkowski J. 2002. Nowe poglądy na strukturę i funkcje białek zapasowych zbóż na przykładzie pszenicy (Triticum aestivum L.). Biul. IHAR 223/224: 3 — 31.
Google Scholar
Lafiandra D., Splendido R., Tomassini C., Porceddu E. 1985. Lack of expression of certain storage proteins in bread wheats; distribution and genetic analysis of null forms. In: Laszity R., Bekes F. (eds.). Proceedings from 3rd International Workshop on Gluten Proteins. Singapore: World Scientific Publishing: 71 — 90.
Google Scholar
Laemmli V. K. 1970. Cleavage of structural proteins during assembly of the head of bacteriophage T4. Nature 227: 680 — 685.
DOI: https://doi.org/10.1038/227680a0
Google Scholar
MacRitchie F., du Cros D. L., Wrigley C. W. 1990. Flour polypeptides related to wheat quality. Adv. Cereal Sci. Technol. 10: 79 — 145.
Google Scholar
Payne P. I., Lawrence G. J. 1983. Catalogue of alleles for the complex gene loci Glu-A1, Glu-B1, Glu-D1, which code for high-molecular-weight subunits of glutenin in hexaploid wheat. Cereal Res. Commun. 11/1: 29 — 35.
Google Scholar
Payne P. I., Holt L. M., Jackson E. A., Law C. N. 1984. Wheat storage proteins: Their genetics and their potential for manipulation by plant breeding. Phill. Trans. Royal. Soc. London B 304: 259 — 371.
DOI: https://doi.org/10.1098/rstb.1984.0031
Google Scholar
Payne P. I., Nightingale M. A., Krattiger A. F., Holt L. M. 1987. The relationship between HMW glutenin subunits composition and the bread-making quality of British-grown wheat varieties. J. Sci. Food Agric. 40: 51 — 65.
DOI: https://doi.org/10.1002/jsfa.2740400108
Google Scholar
Popineau Y., Cornec M., Lefebre J., Marchylo B. 1994. Influence of high Mr glutenin subunits on gluten polymers and rheological properties of glutens and gluten sub-fractions of near-isogenic lines of wheat Sicco. J. Cereal Sci. 19: 231 — 241.
DOI: https://doi.org/10.1006/jcrs.1994.1030
Google Scholar
Rogers W. J., Sayers E. J., Ru K. L. 2001. Deficiency of individual high molecular weight glutenin subunits affords flexibility in breeding strategies for bread-making quality in wheat Triticum aestivum L. Euphytica 117: 99 — 109.
Google Scholar
Waga J. 1997. Polimorfizm białek gliadynowych i gluteninowych a jakość pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.). Biul. IHAR 204: 205 — 218.
Google Scholar
Waga J. 2000. Syntetyczna metoda klasyfikacji białek gliadynowych. Biul. IHAR 215:35 — 60.
Google Scholar
Węgrzyn S., Waga J. 1999. Powiązanie białek gluteninowych ze zmiennością ważniejszych cech użytkowych odmian i rodów pszenicy ozimej. Biul. IHAR 211: 55 — 69.
Google Scholar
Zeleny L., Greenway W. T., Gurney G. M., Fifield C. C., Lebsock K. L. 1960. Sedimentation value as the index of dough mixing characteristics in early-generation wheat selections. Cereal Chem. 37: 67.
Google Scholar
Autorzy
Jacek WagaZakład Oceny Jakości i Metod Hodowli Zbóż, IHAR w Krakowie Poland
Autorzy
Amelia BielawskaHodowla Roślin Rolniczych „Nasiona Kobierzyc” Sp. z o.o. Poland
Autorzy
Krystyna WitkowskaHodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. Poland
Autorzy
Helena LuberHodowla Roślin Rolniczych „Nasiona Kobierzyc” Sp. z o.o. Poland
Statystyki
Abstract views: 21PDF downloads: 9
Licencja
Prawa autorskie (c) 2005 Edward Witkowski, Jacek Waga, Amelia Bielawska, Krystyna Witkowska, Helena Luber
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Tomasz Góral, Halina Wiśniewska, Piotr Ochodzki, Dorota Walentyn-Góral, Iga Grzeszczak, Jolanta Belter, Maciej Majka, Jerzy Bogacki, Tadeusz Drzazga, Bogusława Ługowska, Przemysław Matysik, Edward Witkowski, Krzysztof Rubrycki, Urszula Woźna-Pawlak, Fuzarioza kłosów oraz akumulacja toksyn fuzaryjnych w ziarnie rodów hodowlanych pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 282 (2017): Wydanie regularne
- Maciej Majka, Magdalena Gawłowska, Adriana Twardawska, Marek Korbas, Jakub Danielewicz, Tomasz Góral, Bogusława Ługowska, Jolanta Belter, Edward Witkowski, Tadeusz Drzazga, Przemysław Matysik, Urszula Woźna-Pawlak, Halina Wiśniewska, Wykorzystanie markerów molekularnych i fenotypowych do identyfikacji genów odporności pszenicy na łamliwość źdźbła powodowaną przez Oculimacula yallundae i O. acuformis , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 288 (2020): Wydanie regularne
- Jacek Waga, Charakterystyka oraz dziedziczenie białek gliadynowych pszenicy ozimej pochodzącej z Nepalu , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 256 (2010): Wydanie regularne
- Jerzy Zientarski, Jacek Waga, Białka gluteninowe o niskiej masie cząsteczkowej jako markery biochemiczne w hodowli pszenicy , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 244 (2007): Wydanie regularne
- Mirosław Tyrka , Grzegorz Fic , Magdalena Szeliga , Marcin Jaromin , Paweł Krajewski , Paweł Milczarski , Tadeusz Drzazga , Przemysław Matysik , Róża Mazur , Teresa Sikora , Edward Witkowski , Justyna Buczkowicz , Dorota Tyrka , Selekcja genomowa pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Jacek Waga, Maria Stachowicz, Katarzyna Kraska, Polimorfizm białek gliadynowych i gluteninowych a zmienność cech technologicznych u mieszańców orkiszu i pszenicy zwyczajnej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 253 (2009): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Maria Bogacka, Zygmunt Nita, Edward Witkowski, Wykorzystanie wieloczynnikowej analizy wariancji do oceny przezimowania wybranych rodów pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 259 (2011): Wydanie regularne
- Krystyna Witkowska, Edward Witkowski, Tadeusz Śmiałowski, Jacek Waga, Związek białek zapasowych z zimotrwałością u wybranych mieszańców pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 268 (2013): Wydanie regularne
- Krystyna Witkowska, Edward Witkowski, Tadeusz Śmiałowski, Ada Bogusławska, Dominik Dwojak, Wpływ mrozoodporności i zimotrwałości na wysokość plonowania rodów pszenicy ozimej (Triticum aestivum ssp. vulgare) w roku 2015/2016 , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 281 (2017): Wydanie regularne
- Edward Witkowski, Krystyna Witkowska, Urszula Woźna-Pawlak, Krzysztof Rubrycki, Przemysław Matysik, Maria Bogacka, Helena Bielerzewska, Marcin Konieczny, Małgorzata Łagodzka-Gola, Tadeusz Drzazga, Tadeusz Śmiałowski, Przydatność badań mrozoodporności w przewidywaniu zimotrwałości odmian pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 268 (2013): Wydanie regularne
