Ocena przydatności linii rodzicielskich żyta do hodowli mieszańców odpornych na porastanie
Irena Kolasińska
i.kolasinska@ihar.edu.plZakład Genetyki i Hodowli Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików (Poland)
Lucjan Madej
Zakład Genetyki i Hodowli Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików (Poland)
Stanisław Węgrzyn
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Krakowie (Poland)
Andrzej Cygankiewicz
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Krakowie (Poland)
Abstrakt
Materiał badań stanowiły pojedyncze mieszańce F1 żyta pochodzące z krzyżowania linii męskosterylnych (linie P) z restorerami płodności (R) oraz ich komponenty rodzicielskie, wyhodowane w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie. Badania prowadzono w Radzikowie (RAH) w latach 1999 i 2000 oraz w Smolicach (SMH) w 2000 roku. Analizowane ziarno pochodziło z doświadczeń polowych (3 powtórzenia, siew siewnikowy, wielkość poletka 5 m2). Liczbę opadania (L.O.) oznaczano metodą Hagberga-Pertena w aparacie Falling Number 1800. Obliczenia statystyczne wyników wykonano za pomocą programów komputerowych "AGRO" oraz "WAKOMBK — (TP)" w Zakładzie Roślin Zbożowych IHAR Kraków. Przeprowadzono analizę wariancji dla genotypów oraz dla zdolności kombinacyjnej. Obliczono współczynniki odziedziczalności w szerokim h2(s) i w wąskim sensie h2(w) i ich błędy standardowe. Ponadto obliczono współczynniki korelacji między liczbą opadania linii rodzicielskich a ich zdolnością kombinacyjną oraz między liczbą opadania linii rodzicielskich a liczbą opadania ich mieszańców F1. Badania wykazały istotne zróżnicowanie linii rodzicielskich oraz mieszańców F1 pod względem liczby opadania w obu latach badań. Stwierdzono wyraźny wpływ warunków pogodowych miejscowości i lat na liczbę opadania. Mieszańce F1 żyta charakteryzowały się istotnie wyższą liczbą opadania od linii rodzicielskich we wszystkich warunkach środowiska. Nie wykazano istotnej zależności między wartością linii rodzicielskich per se a ich zdolnością kombinacyjną oraz między liczbą opadania linii rodzicielskich a L.O. ich mieszańców. Wyodrębniono linie rodzicielskie przekazujące potomstwu wysoką liczbą opadania. Linie te mogą być wykorzystane w programie hodowli mieszańców żyta o podwyższonej odporności na porastanie i polepszonej wartości wypiekowej ziarna. Współczynnik odziedziczalności w szerokim sensie h2(s) wynosił 0,8366 ± 0,2539, a w wąskim sensie h2(w) wynosił 0,0034 ±0,0436. Wydaje się, iż w dziedziczeniu liczby opadania badanych obiektów odgrywały rolę zarówno addytywne, jak i nieaddytywne formy działania genów ze znaczną przewagą tych ostatnich.
Słowa kluczowe:
hodowla mieszańców, liczba opadania, linie wsobne, odporność na porastanie, wartość wypiekowa, zdolność kombinacyjna, żytoBibliografia
Cygankiewicz A. 1995. Wartość wypiekowa nowych rodów żyta. Biul. IHAR 195/196: 323 — 328.
Google Scholar
Geiger H. H., Morgenstern K. 1979. Stand der Hybridzüchtung bei Roggen. Getreide, Mehl und Brot 33: 225 — 231.
Google Scholar
Hagberg S. 1960. A rapid method for determining alpha-amylase activity. Cereal Chem. 37: 218 — 222.
Google Scholar
Hallauer A.R., Miranda J.B. 1995. Quantitative genetics in maize breeding. Iowa State Univ.Press, Ames.
Google Scholar
Kolasińska I., Madej L., Cygankiewicz A. 1998 a. Zmienność liczby opadania w liniach wsobnych i mieszań-cach żyta. Biul. IHAR 205/206: 51 — 58.
Google Scholar
Kolasińska I., Osiński R., Osińska A. 1998 b. Zmienność cech związanych z wartością żywieniową w liniach wsobnych żyta. Biul. IHAR 205/206: 59 — 69.
Google Scholar
Kolasińska I., Madej L., Cygankiewicz A. 1999. Zmienność liczby opadania w komponentach rodzicielskich mieszańców żyta. Biul. IHAR 211: 281 — 292.
Google Scholar
Köhler K. L.,Geiger H. H., Wilde P. 1985. Analysis of inbreeding effects on falling number in diploid winter rye. Proc. Eucarpia Meeting of the Cereal Section on Rye, Part 2 Svalöv, Sweden: 525 — 536.
Google Scholar
Loock A., Geiger H. H., Wehmann F. 1990. Recurrent selection for falling number in rye. In: Proc. 5th Int. Symp. on Pre-Harvest Sprouting in Cereals. K. Ringlund et al. (eds.). Westview Press, Boulder, Colorado.
Google Scholar
Perten H.1964. Application of the falling number method of evaluating alpha-amylase activity. Cereal Chem. 41: 127 — 128.
Google Scholar
Presterl T., Spanakakis F., Loock A., Rattunde F., Miedaner T., Geiger H. H. 1996. Improving falling number in rye: Genetic basis and selection strategies. Vortr. Pflanzenzüchtg. 35: 121 — 128.
Google Scholar
Rattunde H. F., Geiger H. H., Weipert D. 1994. Variation and covariation of milling-and baking-quality characteristics among winter rye single cross hybrids. Plant Breeding 113: 287 — 293.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1439-0523.1994.tb00738.x
Google Scholar
Wehmann F., Geiger H. H., Loock A. 1991. Quantitative-genetic basis of sprouting resistance in rye. Plant Breeding 106: 196 — 203.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1439-0523.1991.tb00501.x
Google Scholar
Wolski T., Pietrusiak A. 1988. Breeding of rye for high falling number. Hod. Rośl. Aklim. 32: 305 — 309.
Google Scholar
Wricke G., Weber W.E. 1986. Quantitative genetics and selection in plant breeding. Walter de Gruyter, Berlin, New York.
DOI: https://doi.org/10.1515/9783110837520
Google Scholar
Autorzy
Irena Kolasińskai.kolasinska@ihar.edu.pl
Zakład Genetyki i Hodowli Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików Poland
Autorzy
Lucjan MadejZakład Genetyki i Hodowli Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików Poland
Autorzy
Stanisław WęgrzynInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Krakowie Poland
Autorzy
Andrzej CygankiewiczInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Krakowie Poland
Statystyki
Abstract views: 5PDF downloads: 3
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Irena Kolasińska, Lucjan Madej, Stanisław Węgrzyn, Andrzej Cygankiewicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn, Maria Stachowicz, Analiza zmienności i korelacji ważnych cech technologicznych rodów i odmian pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Irena Kolasińska, Jacek Jagodziński, Waldemar Brukwiński, Katarzyna Banaszak, Barbara Kozber, Renata Krysztofik, Michał Materka, Wartościowe komponenty rodzicielskie dla hodowli mieszańców żyta , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 278 (2015): Wydanie regularne
- Irena Kolasińska, Rezultaty programu hodowli w kierunku poprawienia męskiej płodności odmian mieszańcowych żyta. , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 284 (2018): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn, Zygmunt Nita, Krystyna Werwińska, Dziedziczenie cech warunkujących plonowanie owsa jarego (Avena sativa L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 226/227 (2003): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn, Sposoby epistatycznego działania genów u żyta ozimego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 244 (2007): Wydanie regularne
- Irena Kolasińska, Identyfikacja genotypów przywracających płodność mieszańców z cytoplazmą Pampa wśród linii wsobnych żyta o różnym pochodzeniu , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 260/261 (2011): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn, Zastosowanie analizy współczynników ścieżek do oceny współzależności elementów struktury plonu owsa jarego (Avena sativa L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 229 (2003): Wydanie specjalne
- Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn, Zastosowanie analizy współczynników ścieżek do badań genotypowych zależności i współzależności wybranych cech plonotwórczych żyta ozimego (Secale cereale) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 228 (2003): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn, Genetyczno-statystyczne parametry dziedziczenia cech użytkowych żyta ozimego (Secale sereale L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 230 (2003): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn, Zdolność kombinacyjna rodów i odmian owsa , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 229 (2003): Wydanie specjalne
