Znaczenie walidacji metod wykrywania i ilościowego oznaczania organizmów zmodyfikowanych genetycznie dla celów kontroli GMO w Unii Europejskiej
Magdalena Żurawska-Zajfert
m.zurawska@ihar.edu.plLaboratorium Kontroli GMO, Zakład Biotechnologii i Cytogenetyki Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB, Radzików (Poland)
Katarzyna Grelewska-Nowotko
Laboratorium Kontroli GMO, Zakład Biotechnologii i Cytogenetyki Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB, Radzików (Poland)
Ewelina Żmijewska
Laboratorium Kontroli GMO, Zakład Biotechnologii i Cytogenetyki Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB, Radzików (Poland)
Anna Linkiewicz
Laboratorium Kontroli GMO, Zakład Biotechnologii i Cytogenetyki Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB, Radzików (Poland)
Jarosław Nowosielski
Laboratorium Kontroli GMO, Zakład Biotechnologii i Cytogenetyki Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB, Radzików (Poland)
Sławomir Sowa
Laboratorium Kontroli GMO, Zakład Biotechnologii i Cytogenetyki Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB, Radzików (Poland)
Abstrakt
Przed dopuszczeniem na rynek UE produkty zmodyfikowane genetycznie (GM) muszą zostać ocenione pod względem bezpieczeństwa dla zdrowia człowieka i zwierząt a w przypadku uprawy również pod względem bezpieczeństwa dla środowiska. Niezbędnym elementem autoryzacji GMO w UE jako żywność i pasza jest również opracowanie wiarygodnych metod wykrywania i oznaczania ilościowego modyfikacji genetycznych. Metody te umożliwiają identyfikację każdego autoryzowanego GMO i są stosowane przez państwa członkowskie dla potrzeb kontroli rynku. Zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej do analiz jakościowych i ilościowych GMO wykorzystuje się metody molekularne oparte na technikach PCR i Real Time PCR. Walidacja tych metod, spełniająca określone wymagania, pozwala na uzyskiwanie wiarygodnych, powtarzalnych i porównywalnych wyników pozwalających kontrolować GMO na rynku europejskim.
Słowa kluczowe:
autoryzacja, organizam genetycznie zmodyfikowany, GMO, metody oznaczania ilościowego, metody wykrywania, walidacjaBibliografia
Bonfini L., Heinze P., Kay S., Van Den Eede G. 2002. Review of GMO detection and quantification techniques. European Commission, Joint Research Centre, Institute for Health and Consumer Protection, Food Products and Consumer Goods Unit, EUR 20384 EN
Google Scholar
Directive 2001/18/EC of the European Parliament and of the Council of 12 March 2001 on the deliberate release into the environment of genetically modified organisms and repealing Council Directive 90/220/EEC - Commission Declaration.
Google Scholar
Directive 90/219/EEC 1990. Contained use of genetically modified micro-organisms.
Google Scholar
Dyrektywa 90/219/WE 1990. W sprawie ograniczonego stosowania mikroorganizmów zmodyfikowanych genetycznie.
Google Scholar
Dyrektywa 2001/18/WE 2001. W sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie i uchylająca dyrektywę Rady 90/220/EWG;
Google Scholar
ENGL 2011. Verification of analytical methods for GMO testing when implementing interlaboratory validated methods.
Google Scholar
ENGL, EURL-GMFF 2015. Definition of minimum performance requirements for analytical methods of GMO testing.
Google Scholar
EURL-GMFF, ENGL 2011. Compendium of reference methods for GMO analysis.
Google Scholar
ISO/IEC 17043:2011. Ocena zgodności -- Ogólne wymagania dotyczące badania biegłości.
Google Scholar
ISO/IEC 17043:2010 Conformity assessment -- General requirements for proficiency testing
Google Scholar
ISO 5725 2002. Dokładność (poprawność i precyzja) metod pomiarowych i wyników pomiarów.
Google Scholar
ISO 5725 1994. Accuracy (trueness and precision) of measurement methods and results.
Google Scholar
ISO 9001:2009. System zarządzania jakością.
Google Scholar
ISO 9001:2015. Quality management systems — Requirements
Google Scholar
ISO/IEC 17025:2005. Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących.
Google Scholar
ISO/IEC 17025:2005 General requirements for the competence of testing and calibration laboratories
Google Scholar
IUPAC 1995. Protocol for the design, conduct and interpretation of method-performance studies. Pure &Appl. Chem. 67 (2) 331-343.
Google Scholar
James C. 2015. 20th Anniversary (1996 to 2015) of the Global Commercialization of Biotech Crops and Biotech Crop Highlights in 2015. The International Service for the Acquisition of Agri-biotech Applications (ISAAA) 51.
Google Scholar
Plan D., Van den Eede G. 2010. The EU Legislation on GMOs. European Commission, Joint Research Centre, Institute for Health and Consumer Protection EUR 24279 EN 5-10.
Google Scholar
Rozporządzenia 619/2011/UE 2001. Ustanawiające metody pobierania próbek i dokonywania analiz do celów urzędowej kontroli paszy pod kątem występowania materiału genetycznie zmodyfikowanego, dla którego procedura wydawania zezwolenia jest w toku lub dla którego zezwolenie wygasło.
Google Scholar
Rozporządzenie 120/2014/UE 2014. Zmieniające Rozporządzenie (WE) nr 1981/2006 ustalające szczegółowe zasady wykonania przepisów art. 32 Rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wspólnotowego laboratorium referencyjnego dla organizmów zmodyfikowanych genetycznie.
Google Scholar
Rozporządzenie 1829/2003/WE 2003. W sprawie zmodyfikowanej genetycznie żywności i paszy.
Google Scholar
Rozporządzenie 503/2013/UE 2013. W sprawie wniosków o zatwierdzenie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy zgodnie z Rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz zmieniające Rozporządzenia (WE) nr 641/2004 i (WE) nr 1981/2006 załącznik III.
Google Scholar
Rozporządzenie 641/2004/WE 2004. W sprawie szczegółowych zasad wykonywania Rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady odnoszącego się do wniosków o zatwierdzenie nowego typu żywności i paszy genetycznie zmodyfikowanej, powiadamiania o istniejących produktach oraz przypadkowym lub technicznie nieuniknionym występowaniu materiału genetycznie zmodyfikowanego, który pomyślnie przeszedł ocenę ryzyka załącznik I.
Google Scholar
Rozporządzenie 882/2004/WE 2004. W sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt.
Google Scholar
Taverniers I. 2005. Development and implementation of strategies for GMO quantification in an evolving European context. Universiteit Gent Faculteit Bio-Ingenieurswetenschappen.
Google Scholar
Strony internetowe:
Google Scholar
Baza GMO na rynku europejskim: http://www.gmo-compass.org/eng/gmo/db/ (dostęp 02.11.2016).
Google Scholar
Baza dopuszczonych GMO na świecie: http://www.isaaa.org/gmapprovaldatabase/default.asp (dostęp 27.01.2017).
Google Scholar
Baza GMO na rynku światowym: http://cera-gmc.org/GMCropDatabase (dostęp 02.11.2016).
Google Scholar
Informacje na temat legislacji UE w kwestiach GMO, strona Komisji Europejskiej: http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-07-117_en.htm (dostęp 14.11.2016).
Google Scholar
Proces walidacji metod przez EURL-GMFF: http://gmo-crl.jrc.ec.europa.eu/doc/ Description%20CRL% 20validation%20process.pdf (dostęp 27.10.2016).
Google Scholar
Strona EURL-GMFF - http://gmo-crl.jrc.ec.europa.eu/ (dostęp 27.10.2016).
Google Scholar
Schemat organizacyjny JRC: https://ec.europa.eu/jrc/sites/jrcsh/files/jrc-organigramme_en.pdf (dostęp 27.10.2016).
Google Scholar
Wykaz walidowanych metod przez EURL-GMFF: http://gmo-crl.jrc.ec.europa.eu/StatusOfDossiers.aspx (dostęp 27.10.2016).
Google Scholar
Autorzy
Magdalena Żurawska-Zajfertm.zurawska@ihar.edu.pl
Laboratorium Kontroli GMO, Zakład Biotechnologii i Cytogenetyki Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB, Radzików Poland
Autorzy
Katarzyna Grelewska-NowotkoLaboratorium Kontroli GMO, Zakład Biotechnologii i Cytogenetyki Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB, Radzików Poland
Autorzy
Ewelina ŻmijewskaLaboratorium Kontroli GMO, Zakład Biotechnologii i Cytogenetyki Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB, Radzików Poland
Autorzy
Anna LinkiewiczLaboratorium Kontroli GMO, Zakład Biotechnologii i Cytogenetyki Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB, Radzików Poland
Autorzy
Jarosław NowosielskiLaboratorium Kontroli GMO, Zakład Biotechnologii i Cytogenetyki Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB, Radzików Poland
Autorzy
Sławomir SowaLaboratorium Kontroli GMO, Zakład Biotechnologii i Cytogenetyki Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB, Radzików Poland
Statystyki
Abstract views: 90PDF downloads: 62
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 Magdalena Żurawska-Zajfert, Katarzyna Grelewska-Nowotko, Ewelina Żmijewska, Anna Linkiewicz, Jarosław Nowosielski, Sławomir Sowa
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Ewelina Żmijewska , Badania nad bezpieczeństwem GMO , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 287 (2019): Wydanie specjalne
- Dr Anna Linkiewicz, Krzysztof Michalski, Opracowanie i wykorzystanie metod biotechnologicznych do skrócenia cyklu hodowlanego pszenżyta oraz do poprawy efektywności selekcji — miejscowo-specyficzna mutageneza z wykorzystaniem miejscowo-specyficznych nukleaz , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Anna Linkiewicz, Magdalena Żurawska-Zajfert, Zbigniew T. Dąbrowski, Sławomir Sowa, Ekspresja białka Cry1Ab w odmianach kukurydzy typu MON810 w Polsce — wpływ na organizmy niedocelowe: mszycę zbożową (Sitobion avenae F.) i mszycę czeremchowo-zbożową (Rhopalosiphum padi L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
