Zmienność cech ilościowych roślin lędźwianu siewnego (Lathyrus sativus L.) pokolenia M1 uzyskanego działaniem chemomutagenów
Wojciech Rybiński
office@igr.poznan.plInstytut Genetyki Roślin PAN w Poznaniu (Poland)
Jan Bocianowski
Katedra Metod Matematycznych i Statystycznych, Akademia Rolnicza w Poznaniu (Poland)
Abstrakt
Celem badań była ocena reakcji krajowych odmian na działanie dwóch chemomutagenów i określenie korzystnych kombinacji do ich utylitarnego wykorzystania w mutagenezie lędźwianu siewngo. Nasiona krajowych odmian lędźwianu siewnego — Derek i Krab traktowano dwoma chemomutagenami — N-nitroso-N-metylomocznikiem (MNU) oraz azydkiem sodu (AS) wykorzystując w tym celu traktowania pojedyncze (wyłącznie MNU lub AS) oraz traktowania łączone — AS + MNU i MNU + AS, przy zróżnicowanych dawkach poszczególnych mutagenów. U roślin pokolenia M1 i roślin kombinacji kontrolnej (bez traktowania mutagenami) analizowano wysokość roślin, liczbę rozgałęzień i parametry struktury plonu. Stwierdzono, że zastosowane mutageny i ich kombinacje obniżały wartości badanych cech (z wyjątkiem wysokości roślin), a uzyskane wyniki zależne były od materiału wyjściowego, analizowanej cechy, rodzaju mutagenu, ich dawek oraz zastosowanych kombinacji. Wykazano, że MNU w porównaniu z AS wywoływał wysoki poziom uszkodzeń somatycznych a szkodliwość somatyczna kombinacji łączonych (mniejsza zwłaszcza dla MNU + AS w porównaniu z S.A. + MNU) i zastosowanie dwóch mutagenów o odmiennym wpływie na rodzaj indukowanych mutacji sugeruje ich większą przydatność do indukowania mutacji u lędźwianu siewnego. Ponadto odmiana Derek w porównaniu z odmianą Krab charakteryzowała się większą wrażliwością na zastosowane mutageny i ich kombinacje.
Słowa kluczowe:
lędźwian siewny, mutageny, pokolenie M1, struktura plonu, uszkodzenia somatyczneBibliografia
Ahloowalia B. S., Małuszyński M. 2001. Induced mutations — A new paradigm in plant breeding. Euphytica 118: 167 — 173.
DOI: https://doi.org/10.1023/A:1004162323428
Google Scholar
Ahloovalia B. S., Małuszyński M., Nichterlein K. 2004. Global impact of mutation-derived varieties. Euphytica 135: 187 — 204.
DOI: https://doi.org/10.1023/B:EUPH.0000014914.85465.4f
Google Scholar
Ali M. Abd El-Moneim B., Dorrestein M., Mulugeta W. 2000. Improving the nutritional quality and yield potential of grasspea (Lathyrus sativus L.). Food. Nutri. Bull. 21 (4): 493 — 496.
DOI: https://doi.org/10.1177/156482650002100428
Google Scholar
Campbell C. G., Mehra R. J., Agrawal S. K., Chen Y. Z., El Moneim B., Khawaja H. I. T., Yadow C. R., Tay J. U., Araya W. A. 1994. Current status and future strategy in breeding grasspea (Lathyrus sativus L.). Euphytica 37: 167 — 175.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00027192
Google Scholar
Kumar S., Dubey D. K. 1998 a. Influence of separate and simultaneous application of gamma rays, DES and EMS in Khesari (Lathyrus sativus L.). J. Genetics and Breeding 52 (4): 295 — 300.
Google Scholar
Kumar S., Dubey D. K. 1998 b. Effect of separate and simultaneous application of gamma rays and EMS on germination, growth, fertility and yield in cultivars Nirmal and LSD-3 of Khesari (Lathyrus sativus L.). J. Phytological Research 11 (2): 165 — 170.
Google Scholar
Małuszyński M., Nitcherlein K., Van Zanten L., Ahloowalia S. 2000. Officially released mutant varieties — the FAO/IAEA database. Mutation Breeding 12: 1 — 84.
Google Scholar
Rybiński W., Patyna H. 1983. Wpływ zróżnicowanych dawek azydku sodu i MNU na poziom uszkodzeń somatycznych i częstotliwość mutacji u jęczmienia jarego Biul. IHAR 27 (1): 59 — 68.
Google Scholar
Rybiński W., Pokora L. 2002. Wpływ światła lasera helowo-neonowego i chemomutagenu (MNU) na zmienność cech lędźwianu siewnego (Lathyrus sativus L.) w pokoleniu M1. Acta Agrophysica 62: 127 — 134.
Google Scholar
Rybiński W. 2003. Mutagenesis as a tool for improvement of traits in grasspea (Lathyrus sativus L.). Lathyrus Lathyrism Newsletter 3: 27 — 31.
Google Scholar
Rybiński W., Starzycki M. 2004. Ocena zmienności genetycznej cech mutantów lędźwianu siewnego (Lathyrus sativus L.). Zesz. Prob. Post. Nauk Roln. 497: 539 — 550.
Google Scholar
Sawicka E. J. 1993. Indukowane mutacje u łubinu andyjskiego (Lupinus mutabilis Sweet.). Prace Ogrodu Botanicznego PAN. Seria: Rozprawy i Monografie, Zesz. 3: 1 — 102.
Google Scholar
Singh M., Chaturvedi S. N. 1987. Effectiveness and efficiency of mutagen alone or in combination with dimethyl sulphoxide in Lathyrus sativus. J. of Agic. Sci. 57: 503 — 507.
Google Scholar
Waghmare V. N., Mehra R. B. 2000. Induced mutations in grasspea (Lathyrus sativus L.). Lathyrus Lathyrism Newsletter 1: 21 — 24.
Google Scholar
Autorzy
Jan BocianowskiKatedra Metod Matematycznych i Statystycznych, Akademia Rolnicza w Poznaniu Poland
Statystyki
Abstract views: 28PDF downloads: 4
Licencja
Prawa autorskie (c) 2006 Wojciech Rybiński, Jan Bocianowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Joanna Wolko, Agnieszka Dobrzycka, Jan Bocianowski, Ocena efektu heterozji cech struktury plonu mieszańców pojedynczych i mieszańców trójliniowych rzepaku (Brassica napus L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 287 (2019): Wydanie specjalne
- Jan Bocianowski, Henryk Brzeskwiniewicz, Tadeusz Łuczkiewicz, Wpływ doboru testerów na ocenę efektów GCA linii wsobnych rzepaku jarego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 250 (2008): Wydanie regularne
- Katarzyna Ambroży, Ewa Bakinowska, Jan Bocianowski, Anna Budka, Wiesław Pilarczyk, Bogna Zawieja, Statystyczne wspomaganie decyzji selekcyjnych na wczesnych etapach hodowli zbóż. Część II. Empiryczne porównanie metod oceny efektów obiektowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 250 (2008): Wydanie regularne
- Wojciech Rybiński, Jan Bocianowski, Katarzyna Pankiewicz, Zróżnicowanie cech morfologicznych i plonotwórczych u indukowanych mutantów odmian lędźwianu siewnego (Lathyrus sativus L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Katarzyna Ambroży, Ewa Bakinowska, Jan Bocianowski, Anna Budka, Wiesław Pilarczyk, Bogna Zawieja, Statystyczne wspomaganie decyzji selekcyjnych na wczesnych etapach hodowli zbóż. Część I. Metody oceny efektów obiektowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 250 (2008): Wydanie regularne
- Wojciech Rybiński, Tadeusz Adamski, Maria Surma, Jan Bocianowski, Uzyskiwanie haploidów i ocena zmienności cech ilościowych linii dihaploidalnych jęczmienia jarego z wykorzystaniem metody Hordeum bulbosum i mutagenezy , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 275 (2015): Wydanie regularne
- Jan Bocianowski, Alina Lieesch, Iwona Bartkowiak-Broda, Wiesława Popławska, Charakterystyka samosiewów rzepaku ozimego (Brassica napus L.) za pomocą markerów RAPD , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Agnieszka Dobrzycka, Joanna Wolko, Jan Bocianowski, Kamila Nowosad, Charakterystyka zmienności fenotypowej linii DH oraz mieszańców rzepaku ozimego (Brassica napus L.) pod względem cech struktury plonu , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 287 (2019): Wydanie specjalne
- Katarzyna Pankiewicz, Wojciech Rybiński, Zygmunt Kaczmarek, Ocena zmienności fenotypowej i molekularnej okrągłonasiennej formy lędźwianu siewnego (Lathyrus sativus L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 260/261 (2011): Wydanie regularne
- Wojciech Rybiński, Jan Bocianowski, Szymon Dziamba, Zmienność cech ilościowych u wybranych odmian lokalnych lędźwianu siewnego (Lathyrus sativus L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 264 (2012): Wydanie regularne
