Postęp hodowlany pszenżyta ozimego w latach 1982–2012. I. Plon i niektóre cechy ziarna
Franciszek Rudnicki
biuro.dziekana.wrib@pbs.edu.plUniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Katedra Podstaw Produkcji Roślinnej i Doświadczalnictwa (Poland)
Abstrakt
Oceny postępu hodowlanego pszenżyta ozimego w Polsce, w latach 1982–2012, dokonano na podstawie danych z doświadczeń Centralnego Ośrodka Badania Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej. Do oceny postępu zastosowano metody statystyczne (korelacja, regresja), po uprzednich przekształceniach danych. Te przekształcenia pozwoliły wydzielić efekty hodowli i efekty wpływu środowiska z całości efektów postępu. Oceniono postęp hodowlany jaki wniosły poszczególne odmiany pszenżyta stosując metodę wskaźnikową (Rudnicki, 2014). Stwierdzono że, w latach 1982–2012 zwiększały się plony pszenżyta ozimego wskutek postępu hodowlanego i agrotechnicznego. Średnio rocznie zwiększały się o 1,04 dt∙ha-1, głównie (90,4%) dzięki sukcesywnemu postępowi hodowlanemu. Dynamika postępu hodowlanego w plonie ziarna była duża (1,95 dt∙ha-1∙rok-1) w początkowych latach hodowli pszenżyta ozimego (1982–1990) i malejąca w dalszych latach. Spośród 58 ocenianych odmian postęp hodowlany w plonowaniu wniosły 22, ale użyteczny postęp hodowlany aż 57 odmian. Użyteczną trwałość przez ponad 5 lat wykazało 48% odmian. Największą wartość użytkową, pod względem plonu ziarna, wykazały odmiany: ‘Sorento’, ‘Ugo’, ‘Pawo’, ‘Bogo’, ‘Witon’, ‘Presto’, ‘Tewo’, ‘Kazo’, ‘Lamberto’, ‘Tornado’, ‘Moderato’, a także ‘Tulus’, ‘Algoso’, ‘Fredro’, ‘Pizarro’, ‘Grenado’, ‘Borwo’. Dorodność ziarna pszenżyta ozimego nie ulegała kierunkowej zmianie i postęp w zakresie tej cechy był znikomy. Brak też postępu pod względem liczby opadania mąki pszenżyta. Zawartość białka ogólnego w ziarnie wykazała niewielki, ale istotny, regres w latach 1982–2012 i ujemnie korelowała z plonem ziarna w tych latach (r = -0,71).
Słowa kluczowe:
postęp hodowlany, odmiana, pszenżyto ozimeBibliografia
Arseniuk E., Krzymuski J., Martyniak J., Oleksiak T. 2003. Historia hodowli i nasiennictwa na ziemiach polskich. Wyd. ProDruk, Poznań.
Google Scholar
GUS. 2012. Rocznik statystyczny 2012.
Google Scholar
Krzymuski J., Krzeczkowska A. 1998. Postęp odmianowy w plonach zbóż w latach 1994–1996. Biul. IHAR 207: 3 — 13.
Google Scholar
Krzymuski J., Laudański Z., 1994. Optymalizacja częstotliwości wymiany odmian i nasion zbóż. III. Postęp odmianowy. Biul. IHAR 189: 133 — 139.
Google Scholar
Krzymuski J., Oleksiak T. 1994. Pszenżyto ozime w doświadczeniach i w produkcji. Zesz. Nauk. AR Szczec., 162:119 — 123.
Google Scholar
Oleksiak T. 2000. Pszenżyto w produkcji — wykorzystanie efektów hodowli. Folia Univ. Agric. Stetin., Agricultura (82): 199 — 204.
Google Scholar
Piepho H. P., Laidig F., Drobek T., Meyer U. 2014. Dissecting genetic and non-genetic sources of long-term yield in German official variety trias. Theor. Appl. Gen. 127 (5): 1009 — 1018.
Google Scholar
Pluto J. 1993. Efektywność hodowli odmian pszenżyta ozimego w Polsce. Wiad. Odmianozn. 51, COBORU Słupia Wielka.
Google Scholar
Rudnicki F. 2014. Metoda wskaźnikowej oceny postępu hodowlanego wnoszonego przez odmiany roślin uprawnych. Biul. IHAR 273: 3 — 16.
Google Scholar
Autorzy
Franciszek Rudnickibiuro.dziekana.wrib@pbs.edu.pl
Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Katedra Podstaw Produkcji Roślinnej i Doświadczalnictwa Poland
Statystyki
Abstract views: 597PDF downloads: 52
Licencja
Prawa autorskie (c) 2014 Franciszek Rudnicki
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Franciszek Rudnicki, Postęp hodowlany pszenżyta ozimego w latach 1982–2012. II. Odporność na czynniki biotyczne i abiotyczne , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 273 (2014): Wydanie regularne
- Franciszek Rudnicki, Metoda wskaźnikowej oceny postępu hodowlanego wnoszonego przez odmiany roślin uprawnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 273 (2014): Wydanie regularne
