Analiza danych z krzyżową i zagnieżdżoną strukturą poziomów czynników na przykładzie doświadczenia z łubinem
Katarzyna Ambroży
katarzyna.ambrozy-deregowska@up.poznan.plKatedra Metod Matematycznych i Statystycznych, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu (Poland)
Iwona Mejza
Katedra Metod Matematycznych i Statystycznych, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu (Poland)
Abstrakt
W celu zilustrowania proponowanej w pracy metody analizy statystycznej danych nieortogo¬nalnych z krzyżową i zagnieżdżoną strukturą poziomów czynników wykorzystano wyniki z kompletnego doświadczenia kombinowanego z łubinem. Na podstawie tego doświadczenia zostały wygenerowane obserwacje z zachowaniem relacji występujących w układzie kompletnym. Oznacza to, że zamieszczone w tej pracy wnioski należy traktować jedynie w kategorii metodyki planowania i analizy tego typu danych. W doświadczeniu badano wpływ terminu siewu (A) i rozstawy (C) na plon wybranych odmian łubinu (B). W pracy zrezygnowano z kompletności układu i zaplanowano doświadczenie z blokami mniejszymi niż liczba kombinacji obiektowych. W celu porównania skuteczności proponowanych układów doświadczalnych pod względem estymacji efektów porównań między kombinacjami obiektowymi, wykonano analizy statystyczne dwa razy, raz stosując model mieszany dla układu split-block-plot (strip-split-plot) oraz drugi raz dla układu split-plot × split-block. Przedstawione tu układy są niekompletne ze względu na obiekty czynnika trzeciego (C), a kompletne ze względu na obiekty pozostałych dwóch czynników. Zakładając, że wszystkie porównania dotyczące obiektów czynnika C są jednakowo ważne, jako układ generujący wybrano układ zrównoważony o blokach niekompletnych (BIB). Ze względu na nieortogonalność trójczynnikowych układów oraz różne struktury ich jednostek doświadczalnych, wnioski dotyczące relatywnej efektywności ograniczone zostały do analiz wewnątrz tych warstw, które są właściwe dla różnych typów obiektów i porównań między nimi.
Słowa kluczowe:
model mieszany, układ niekompletny split-block-plot (strip-split-plot), układ niekompletny split-plot × split-block, względna efektywnośćBibliografia
Ambroży K., Mejza I. 2002 a. Doświadczenia trójczynnikowe w układzie pasów prostopadłych z rozszczepionymi poletkami. Colloquium Biometryczne 32: 79 — 91.
Google Scholar
Ambroży K., Mejza I. 2002 b. Some incomplete split-block-plot designs. Scientific Papers of Agriculture University of Poznań, Agriculture, Vol. 3. 2002.
Google Scholar
Ambroży K., Mejza I. 2003. Some split-plot split-block designs. Colloquium Biometryczne 33: 8396.
Google Scholar
Ambroży K., Mejza I. 2004. Split-plot split-block type three factors designs. Proc. of the 19th International Workshop on Statistical Modelling: 291 — 295.
Google Scholar
Ambroży K., Mejza I. 2006. Doświadczenia trójczynnikowe z krzyżową i zagnieżdżoną strukturą poziomów czynników. Wyd. Polskie Towarzystwo Biometryczne i PRODRUK, Poznań.
Google Scholar
Ambroży K., Mejza I. 2008. The relative efficiency of split–plot × split–block designs and split–block–plot designs. Biometrical Letters, Vol. 45, No. 1: 29 — 44.
Google Scholar
Barbacki S. 1951. Doświadczenia kombinowane. PWRiL, Warszawa.
Google Scholar
Baron V.S., Dick A.C., King J.R. 2000. Leaf and stem mass characteristics of cool-season grasses grown in the Canadian Parkland. Agron. J. 92: 54 — 63.
Google Scholar
Caliński, T., Kageyama, S. 2000. Block Designs: A Randomization Approach, Volume I: Analysis. Lecture Notes in Statistics 150, Springer-Verlag, New York.
Google Scholar
Cochran W. G., Cox G. M. 1957. Experimental designs. Wiley, New York.
Google Scholar
Elandt R. 1964. Statystyka matematyczna w zastosowaniu do doświadczalnictwa rolniczego. PWN, Warszawa.
Google Scholar
Federer W. T., King F. 2007. Variations on Split Plot and Split Block Experiment Designs. John Wiley & Sons, Inc., Hoboken, New Jersey.
Google Scholar
Gomez K. A., Gomez A. A. 1984. Statistical procedures for agricultural research. Wiley, New York.
Google Scholar
Halvorson A. D., Wienhold B. J., Black A. L. 2001. Tillage and nitrogen fertilization influence grain and soil nitrogen in an annual cropping system. Agron. J. 93: 836 — 841.
Google Scholar
Houtman A. M., Speed T. P. 1983. Balance in designed experiments with orthogonal block structure. Ann. Statist. 11: 1069 — 1085.
Google Scholar
Howell T. A., Schneider A. D., Dusek D. A. 2002. Effects of furrow diking on corn response to limited and full sprinkler irrigation. Soil Sci. Soc. Am. J. 66: 222 — 227.
Google Scholar
LeClerg E. L., Leonard W. H., Clark A. G. 1962. Field plot technique. Burgess, Minneapolis.
Google Scholar
Mucha S. 1975. Reakcja odmian pszenicy jarej i ozimej na antywylegacz. Wiadomości Odmianoznawcze, Rok II, Zeszyt 2/3, COBORU, Słupia Wielka.
Google Scholar
Pilarczyk W. 2000. O analizie wyników pewnego doświadczenia czteroczynnikowego z rzepakiem ozimym. Colloquium Biometryczne 30: 24 — 33.
Google Scholar
Podleśny J., Strobel W. 2006. Wpływ terminu siewu na kształtowanie wielkości plonu nasion i białka zróżnicowanych genotypów łubinu wąskolistnego. Acta Agrophysica 8 (4): 923 — 933.
Google Scholar
Rudnicki F. (red.). 1992. Praca zbiorowa: Doświadczalnictwo rolnicze. AT-R, Bydgoszcz.
Google Scholar
Szklarska J., Walewski R., Pielat H., Radzikowska A. 1978. Wybrane metody statystyki matematycznej w doświadczalnictwie rolniczym i warzywniczym. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne – Oddział w Poznaniu.
Google Scholar
Trętowski J., Wójcik A. R. 1988. Metodyka doświadczeń rolniczych. WSRP, Siedlce.
Google Scholar
Wadas W., Jabłońska-Ceglarek R., Kosterna E. 2004. The effect of the cultivation method and nitrogen fertilization on the size and structure of the field of immature potato tubers. Electronic Journal of Polish Agricultural Universities. Horticulture, 7 (1), art-07.html.
Google Scholar
Wadas W., Jabłońska-Ceglarek R., Kosterna E. 2005. The nitrates content in early potato tubers depending on growing conditions. Electronic Journal of Polish Agricultural Universities. Horticulture, 8 (1), art-26.html.
Google Scholar
Autorzy
Katarzyna Ambrożykatarzyna.ambrozy-deregowska@up.poznan.pl
Katedra Metod Matematycznych i Statystycznych, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Poland
Autorzy
Iwona MejzaKatedra Metod Matematycznych i Statystycznych, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Poland
Statystyki
Abstract views: 88PDF downloads: 36
Licencja
Prawa autorskie (c) 2009 Katarzyna Ambroży, Iwona Mejza
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Katarzyna Ambroży, Ewa Bakinowska, Jan Bocianowski, Anna Budka, Wiesław Pilarczyk, Bogna Zawieja, Statystyczne wspomaganie decyzji selekcyjnych na wczesnych etapach hodowli zbóż. Część II. Empiryczne porównanie metod oceny efektów obiektowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 250 (2008): Wydanie regularne
- Katarzyna Ambroży, Ewa Bakinowska, Jan Bocianowski, Anna Budka, Wiesław Pilarczyk, Bogna Zawieja, Statystyczne wspomaganie decyzji selekcyjnych na wczesnych etapach hodowli zbóż. Część I. Metody oceny efektów obiektowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 250 (2008): Wydanie regularne
- Katarzyna Ambroży-Deręgowska, Iwona Mejza, Niektóre aspekty statystyczne planowania doświadczeń nieortogonalnych typu split-split-plot , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 274 (2014): Wydanie regularne
- Katarzyna Ambroży-Deręgowska, Tadeusz Łuczkiewicz, Katarzyna Marczyńska, Iwona Mejza, Stanisław Mejza, Porównanie metod selekcji genotypów jęczmienia jarego na podstawie doświadczeń jednopowtórzeniowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 274 (2014): Wydanie regularne
- Katarzyna Ambroży, Iwona Mejza, Modelowanie danych z doświadczeń trójczynnikowych zakładanych w układach zależnych o różnych strukturach blokowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 264 (2012): Wydanie regularne
- Katarzyna Ambroży-Deręgowska, Iwona Mejza, Układ split-split-plot dla nieortogonalnego doświadczenia z łubinem , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 278 (2015): Wydanie regularne
- Ewa Bakinowska, Jan Bocianowski, Anna Budka, Wiesław Pilarczyk, Bogna Zawieja, Katarzyna Ambroży, Estymacja wariancji błędu w hodowlanych doświadczeniach jednopowtórzeniowych z replikowanymi obiektami wzorcowymi , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 251 (2009): Wydanie regularne
