Sposoby epistatycznego działania genów u żyta ozimego
Tadeusz Śmiałowski
zhsmialo@cyf-kr.edu.plZakład Oceny Jakości i Metod Hodowli Zbóż, IHAR Kraków (Poland)
Stanisław Węgrzyn
Zakład Oceny Jakości i Metod Hodowli Zbóż, IHAR Kraków (Poland)
Abstrakt
Celem prowadzonych prac było poznanie epistatycznego sposobu działania genów kontrolujących dziedziczenie 12 cech; termin kłoszenia, wysokość roślin, długość kłosa i dokłosia, masę i liczbę ziaren z kłosa, liczbę kłosów na poletku, masę 1000 ziaren, ciężar hektolitra, plon ziarna z poletka, zawartość białka i liczba opadania u 10 odmian żyta ozimego; Dańkowskie Złote, Dańkowske Nowe, Motto, Wibro, Amilo, Kier i Walet, Bosmo, Hegro, Ekoagro. W badaniach przeprowadzonych w latach 2002–2005 metodą opisaną przez Comstocka i Robinsona (1952) w modyfikacjach Kearseya i Jinksa (1967) oraz późniejszych krzyżowano 3 testery T1 - SMH 49, T2 - SMH 75 oraz T3 - (T1×T2) z badanymi populacjami w celu otrzymania mieszańców F1, które wysiewano w 3 powtórzeniach na poletkach o powierzchni 0,4 m2. Następnie dla każdej populacji oszacowano efekty epistatyczne (Jinks i in., 1969). Istotność odchyleń od zera efektów epistatycznych odmian sprawdzano testem „t”. Stwierdzono, że epistaza, którą ujawniły badania wynikała głównie ze współdziałania loci homozygotycznych z heterozygotycznymi i heterozygotycznych z heterozygo¬tycznymi (aż 81% efektów). Spośród badanych cech tego typu epistazę ujawniono w 100% przypadków dla wczesności kłoszenia, masy ziaren z kłosa, masy 1000 ziaren, ciężaru hektolitra i liczby opadania. Tylko dla długości dokłosia i wysokości roślin stwierdzono równe proporcje pomiędzy typem epistazy „i” i „j,l”. Epistaza w istotny sposób kształtowała wartość cech u badanych populacji żyta ozimego. U jednych odmian podwyższała wartość a u innych obniżała. Stwierdzono przewagę ujemnych efektów epistazy dla większości badanych cech z wyjątkiem długości dokłosia, masy 1000 ziaren i liczby opadania, u których przeważały efekty dodatnie. Wartość i kierunek działania efektów epistazy zależy nie tylko od badanych populacji, ale od roku badań, czyli wpływu środowiska.
Słowa kluczowe:
cechy, dziedziczenie, epistaza, żyto ozimeBibliografia
Comstock R. E., Robinson H. F. 1952. Heterosis Chap. 30. Iowa State Col. R.
Google Scholar
Kaczmarek J., Bujak H. 1993. Analiza dziedziczenia 6 cech ilościowych dwóch linii wsobnych żyta. ZN PNR 223: 127 — 134.
Google Scholar
Kearsey M. J., Jinks J. L. 1967. A general method of detecting additive, dominance and epistatic variation for metrical traits. I. Theory. heredity. Nr 23: 403 — 409.
Google Scholar
Kjaer B., Jensen J. 1996. Quantitative trait loci for grain yield and components in a cross between a six-rowed and two-rowed barley. Ephytica 90, 1: 39 — 48.
Google Scholar
Jedyński S., Kaczmarek H. 1989. Efekty epistatycznego działania genów u żyta. ZP PNR 382: 231 — 238.
Google Scholar
Jinks J. L., Perkins J. M., Breese E. L. 1968. A general method of detecting additive, dominance and epistatic variation for metrical traits. II Application to inbred lines. Heredity 24: 45 — 57.
Google Scholar
Jinks J. L., Perkins J. M. 1969. A General Method of detecting additive, dominance and epistatic variation for metrical traits. III F2 and backross populations. heredity. 25: 419 — 428.
Google Scholar
Jinks J. L., Perkins J. M, Pooni H. S. 1973. The incidence of epistatsis in normal and extreme environments. Heredity 31 (2): 263 — 269.
Google Scholar
Simmonds N. M. 1987. Podstawy hodowli roślin. PWRL, Warszawa.
Google Scholar
Śmiech M., Przybecki Z., Malepszy S. 1996. Dziedziczenie zawartości białka i masy 1000 ziaren w liniach wsobnych żyta (Secale cereale L.). Biul. IHAR 209: 93 — 98.
Google Scholar
Śmiałowski T., Węgrzyn S. 1998. The influence of environments on the forms of the epistatic effects at some winter rye population. J. Appl. Gen. 38 A: 114.
Google Scholar
Śmiałowski. T., Węgrzyn S. 1999. Działania genów epistatycznych kontrolujących dziedziczenie cech u wybranych populacji żyta ozimego. Biul. IHAR 211: 249 — 257.
Google Scholar
Śmiałowski T., Węgrzyn S. 2001. Addytywno-dominujący sposób działania genów odpowiedzialnych za dziedziczenie ważnych cech rolniczych żyta ozimego. Pam. Puł. Z. 128: 247 — 256.
Google Scholar
Śmiałowski T., Węgrzyn S. 2003. The influence of environments on epistatic effects of genes controlling some traits in winter rye. Plant Breeding and Seed Science 47 no. 1–2: 57 — 68.
Google Scholar
Śmiałowski T, Węgrzyn S. 2003. Genetyczno-statystyczne parametry dziedziczenia cech użytkowych żyta ozimego (Secale cereale L.). Biul. IHAR 230: 205 — 214.
Google Scholar
Węgrzyn S. 1985. Genetyczne podstawy niektórych cech u żyta. Prace Zespołu Hodowli Żyta, IHAR, Radzików: 14 — 21.
Google Scholar
Węgrzyn S., Śmiałowski T. 1989. Sposoby działania genów kontrolujących niektóre cechy morfologiczne żyta ze szczególnym uwzględnieniem epistazy. Hod. Rośl. Aklim. Nr 33 (5/6): 1 — 7.
Google Scholar
Węgrzyn S., Śmiałowski T. 1993. Sposoby działania genów ze szczególnym uwzględnieniem epistazy. Zesz. Nauk. Post. Nauk Rol. 223: 91 — 100.
Google Scholar
Węgrzyn S., Śmiałowski T. 1995. Sposoby działania genów epistatycznych, dominujących i addytywnych kontrolujących ważne cechy użytkowe w odmianach populacyjnych żyta (Secale cereale L.). Biul. IHAR 195/196: 273 — 281.
Google Scholar
Autorzy
Tadeusz Śmiałowskizhsmialo@cyf-kr.edu.pl
Zakład Oceny Jakości i Metod Hodowli Zbóż, IHAR Kraków Poland
Autorzy
Stanisław WęgrzynZakład Oceny Jakości i Metod Hodowli Zbóż, IHAR Kraków Poland
Statystyki
Abstract views: 40PDF downloads: 28
Licencja
Prawa autorskie (c) 2007 Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Joanna Ukalska, Krzysztof Ukalski, Tadeusz Śmiałowski, Wiesław Mądry, Badanie zmienności i współzależności cech użytkowych w kolekcji roboczej pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.) za pomocą metod wielowymiarowych. Część II. Analiza składowych głównych na podstawie macierzy korelacji fenotypowych i genotypowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Krzysztof Ukalski, Joanna Ukalska, Tadeusz Śmiałowski, Wiesław Mądry, Badanie zmienności i współzależności cech użytkowych w kolekcji roboczej pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.) za pomocą metod wielowymiarowych. Część I. Korelacje fenotypowe i genotypowe , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Marcin Studnicki, Wiesław Mądry, Tadeusz Śmiałowski, Wielocechowa analiza różnorodności fenotypowej w kolekcji roboczej pszenicy jarej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn, Maria Stachowicz, Analiza zmienności i korelacji ważnych cech technologicznych rodów i odmian pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Tadeusz Drzazga, Paweł Krajewski, Tadeusz Śmiałowski, Ewa Śmiałek, Ocena odmian pszenicy ozimej pod względem tolerancji na suszę , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 260/261 (2011): Wydanie regularne
- Krzysztof Ukalski, Tadeusz Śmiałowski, Wielocechowa analiza wyników doświadczeń wstępnych z żytem ozimym , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 260/261 (2011): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Anna Cieplicka, Dariusz R. Mańkowski, Jedno i wielozmienna charakterystyka rodów jęczmienia jarego (Hordeum vulgare L.) wyhodowanych w HR Smolice i badanych w zespołowych doświadczeniach hodowlanych w roku 2016 , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 282 (2017): Wydanie regularne
- Marcin Studnicki, Wiesław Mądry, Tadeusz Śmiałowski, Porównanie efektywności metod statystycznych tworzenia kolekcji podstawowej na przykładzie pszenicy jarej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Maria Bogacka, Zygmunt Nita, Edward Witkowski, Wykorzystanie wieloczynnikowej analizy wariancji do oceny przezimowania wybranych rodów pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 259 (2011): Wydanie regularne
- Krystyna Witkowska, Edward Witkowski, Tadeusz Śmiałowski, Ada Bogusławska, Dominik Dwojak, Wpływ mrozoodporności i zimotrwałości na wysokość plonowania rodów pszenicy ozimej (Triticum aestivum ssp. vulgare) w roku 2015/2016 , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 281 (2017): Wydanie regularne
