Wpływ pogody na kształtowanie się plonu i wybranych cech owsa
Jan Kołodziej
kekop@urk.edu.plKatedra Meteorologii i Klimatologii Rolniczej, Akademia Rolnicza, Kraków (Poland)
Bogdan Kulig
Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Akademia Rolnicza, Kraków (Poland)
Abstrakt
W pracy przedstawiono kształtowanie się plonu owsa i wybranych cech użytkowych ziarna takich jak: udział łuski, masa tysiąca ziaren (MTZ), udział pośladu w zależności od przebiegu warunków pogody. Badania oparto o wyniki doświadczeń polowych przeprowadzonych przez COBORU w latach 1992–2003 w 3 miejscowościach o zbliżonych warunkach glebowych i zróżnicowanych pod względem klimatycznym. Okres wegetacji owsa podzielono na 7 okresów agrofenologicznych, dla których przeprowadzono obliczenia przy zastosowaniu metody modelowej. Ten sposób oceny umożliwił wyznaczenie optymalnych wartości temperatury i sumy opadów atmosferycznych. Stwierdzono silne związki statystyczne pomiędzy plonem ziarna i elementami struktury plonu. Wzrost temperatury powietrza w agrofenofazie od wyrzucania wiech do dojrzałości woskowej powodował obniżenie plonu ziarna i wzrost masy 1000 ziaren, natomiast w okresie od dojrzałości woskowej do zbioru przyczyniał się do wzrostu plonu ziarna i udziału łuski w plonie nasion. Określono optymalne wartości temperatury. Były one na ogół niższe od średnich z okresu badań, co wskazuje na niższe wymagania cieplne owsa. Obfitsze opady w okresie wegetacji (281,4 mm) sprzyjały wysokiemu plonowaniu ziarna owsa. Natomiast opady słabsze (258,4 mm) wpływały na zmniejszenie zawartości łuski. Efektem opadów na poziomie 225 mm był wysoki wskaźnik MTZ i mały udział pośladu. Wartości temperatury powietrza i sumy opadów atmosferycznych, określane jako optymalne dla plonowania ziarna i jego cech użytkowych, były różne dla różnych okresów rozwojowych owsa.
Słowa kluczowe:
opady atmosferyczne, owies, temperatura powietrzaBibliografia
Budzyński W., Dubis B. 1994. Porównanie plonowania zbóż jarych w siewach czystych, między¬gatunkowych i międzyodmianowych w świetle wieloletnich badań. Mat. Konf. „Stan i perspektywy uprawy mieszanek zbożowych” Wyd. AR Poznań: 75 — 82.
Google Scholar
Dzieżyc J. 1988. Rolnictwo w warunkach nawadniania. PWN, Warszawa, 1988.
Google Scholar
Dzieżyc J., Nowak L., Panek K. 1987. Dekadowe wskaźniki potrzeb opadowych roślin uprawnych w Polsce. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 314: 11 — 23.
Google Scholar
Gąsiorowski H. 1996. Co należy wiedzieć o owsie i przetworach owsianych. Przegl. Zboż. Młyn. 40, 6: 9 — 10.
Google Scholar
Gąsiorowski H. 1998. Współczesny pogląd na walory fizjologiczno-żywieniowe owsa. Przegl. Zboż. Młyn. 42, 12: 2 — 3.
Google Scholar
Gąsiorowski H., Klockiewicz-Kamińska E., Chalcarz A., Górecka D. 1997. Charakterystyka polskiego owsa. Cz. II. Technologiczne wskaźniki jakości polskiego owsa. Biul. AR w Poznaniu, Zakład Technologii Zbóż. 6: 42 — 53.
Google Scholar
Jelinowski S. 1979. Znaczenie i wartość przedplonowa owsa w zmianowaniach o dużym udziale zbóż. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 218: 235 — 241.
Google Scholar
Kozłowska-Ptaszyńska Z., Pawłowska J., Woch J. 1997. Termin i gęstość siewu nowych odmian owsa. IUNG Puławy.
Google Scholar
Kołodziej J. 2003. Wpływ opadów atmosferycznych na kształtowanie się wybranych cech ziarna owsa uprawianego w warunkach górskich. Biul. IHAR 229/2003, Radzików: 175 — 183.
Google Scholar
Kuś J., Smagacz J. 1999. Ocena wartości przedplonowej owsa w płodozmianach zbożowych. Żywność. Polskie Tow. Tech. Żywn. 1999, nr 1 (18): 54 — 59.
Google Scholar
Kuś J., Smagacz J., Kamińska M. 1999. Porównanie plonowania owsa z innymi gatunkami zbóż w trwałym doświadczeniu płodozmianowym. Polskie Tow. Techn. Żywn. Żywność 1 (18): 60 — 68.
DOI: https://doi.org/10.1002/ep.670180122
Google Scholar
Makowieki J. 1986. Ocena zapotrzebowania ziemniaków na opady atmosferyczne metodą modelową. Zesz. Probl. PNR z. 268: 315 — 323.
Google Scholar
Metodyka badania wartości gospodarczej odmian (WGO) roślin uprawnych. 1988. Wyd. I, COBORU, Słupia Wielka.
Google Scholar
Michalski T., Idziak R., Menzel L. 1999. Wpływ warunków pogodowych na plonowanie owsa. Żywność. Polskie Tow. Tech. Żywn. 1 (18): 46 — 53.
Google Scholar
Nita Z.T. 2003. Współczesne osiągnięcia i perspektywy hodowli owsa w Polsce. Biul. IHAR 229/2003: 13 — 20.
Google Scholar
Panek K. 1992. Działanie i współdziałanie usłonecznienia, temperatury i opadów na plonowanie zbóż jarych w Polsce. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu. Rozpr., 109.
Google Scholar
Pawłowski F., Deryło S.1988. Plonowanie i wartość przedplonowa owsa w zmianowaniu o zróżnicowanej koncentracji zbóż. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 331:101 — 109.
Google Scholar
Pizło H., Bobrecka-Jamro D., Tobiasz-Salach R. 1999. Skład chemiczny nowych rodów owsa uprawianego w warunkach Beskidu Niskiego. Polskie Tow. Techn. Żywn. 1 (18), Kraków: 142 — 146.
Google Scholar
Syntezy wyników doświadczeń odmianowych. 1992–2003. COBORU, Słupia Wielka.
Google Scholar
Śgigalska B. 1999. Plonowanie odmian owsa w zależności od gęstości siewu w warunkach regionu południowo-wschodniego. Polskie Tow. Techn. Żywn. Żywność 1 (18), Kraków:153 — 160.
Google Scholar
Trybała M. 1996. Gospodarka wodna w rolnictwie. PWRiL, Warszawa.
Google Scholar
Zając T., Szafrański W., Witkowicz R., Oleksy A. 1999. Indywidualny udział komponentów struktury w kształtowaniu wysokości plonu ziarna w różnych warunkach siedliskowych. Polskie Tow. Techn.. Żywności 1 (18), Kraków: 173 — 180.
Google Scholar
Autorzy
Jan Kołodziejkekop@urk.edu.pl
Katedra Meteorologii i Klimatologii Rolniczej, Akademia Rolnicza, Kraków Poland
Autorzy
Bogdan KuligKatedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Akademia Rolnicza, Kraków Poland
Statystyki
Abstract views: 18PDF downloads: 7
Licencja
Prawa autorskie (c) 2005 Jan Kołodziej, Bogdan Kulig
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
