Wybrane cechy fizyczne i skład chemiczny ziarna kilku odmian owsa
Anna Czubaszek
dziekanat.wbinoz@upwr.edu.plKatedra Technologii Owoców, Warzyw i Zbóż, Akademia Rolnicza we Wrocławiu (Poland)
Abstrakt
Celem badań była ocena ziarna odmian owsa pod względem cech fizycznych i zawartości niektórych składników chemicznych. Materiał badawczy stanowiło ziarno 4 oplewionych odmian owsa (Dragon, Skrzat, Sławko, Bajka) oraz jednej odmiany nagiej (Akt) pochodzące ze Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Jeleniej Górze i Bobrownikach, ze zbioru w 1998 roku. Ziarno ocenianych odmian owsa charakteryzowało się dużą gęstością w stanie zsypnym (odmiany oplewione od 51,7 do 54,6 kg/hl, odmiana naga 66,7 kg/hl). Spośród odmian oplewionych dużą masą 1000 ziaren odznaczał się owies Sławko i Bajka, a małą Skrzat. Odmiana naga Akt miała najmniejszą wartość tej cechy. Zaobserwowano dodatnią zależność pomiędzy gęstością ziarna w stanie zsypnym i zawartością pentozanów rozpuszczalnych oraz pomiędzy masą 1000 ziaren i zawartością skrobi. Badane odmiany owsa miały mało łuski. W owsie oplewionym było jej od 20,3% (Sławko) do 23,7% (Bajka), a w odmianie nagiej (Akt) 1,4%. Stwierdzono, że odmiana Sławko odznaczała się dużą ilością ziarna o grubości powyżej 2,8 mm (47,2%). Ziarno odmiany nagiej Akt było drobniejsze niż odmian oplewionych. W próbce tej odmiany pochodzącej z Jeleniej Góry dużo było ziarna o grubości 2,2-2,5 mm (53,0%), a w próbce z Bobrownik ziarna o grubości poniżej 2,2 mm (85%). Zawartość białka ogółem wahała się u odmian od 12,5 do 14,7%. Statystycznie różnice pomiędzy uzyskanymi dla odmian wartościami średnimi były nieistotne. Podobnie nie wykazano różnic w zawartości skrobi. Na ilość tych składników wpływ miało miejsce uprawy. Próbki pochodzące z Jeleniej Góry zawierały więcej białka (14,1%) i skrobi (52,6%) niż próbki z Bobrownik (odpowiednio 12,9% i 46,0%). W badanym ziarnie było znacznie mniej pentozanów rozpuszczalnych niż nierozpuszczalnych. Dla odmian i miejscowości uprawy nie stwierdzono istotnych różnic w zawartości oznaczanych frakcji pentozanów. Ziarno owsa cechowało się wysoką aktywnością enzymów proteolitycznych (średnie dla odmian od 3,76 do 4,16 jednostki). Stwierdzono, że odmiany nie różniły się pod względem liczby opadania. Próbki pochodzące z Jeleniej Góry miały niższą liczbę opadania niż próbki z Bobrownik (odpowiednio 379 i 416 s). Wykazano ujemną korelację liczby opadania z zawartością białka ogółem.
Słowa kluczowe:
aktywność proteolityczna, białko, cechy fizyczne ziarna, owies, pentozany, skrobiaBibliografia
Abramczyk D., Rothkaehl J. 1993. Wartość technologiczna ziarna owsa ze zbiorów z 1992 roku. Prz. Zboż. Młyn. 6: 11 — 12.
Google Scholar
Biskupski A., Bogdanowicz M., Subda H. 1984. Właściwości fizyczne ziarna oraz ilość i jakość białek u jęczmienia jarego, owsa i pszenżyta. Hod. Rośl. Aklim. 28, 3: 265 — 274.
Google Scholar
Flaczyk E., Kamiński E., Glapińska G. 1978. Aktywność proteolityczna ziarna zbóż w okresie dojrzewania i porastania. Hod. Rośl. Aklim. 226: 412 — 417.
Google Scholar
Gąsiorowski H. 1993. Owies jako surowiec dla przetwórstwa spożywczego. Post. Nauk. Rol. 1: 71 — 78.
Google Scholar
Gąsiorowski H., Klockiewicz-Kamińska E., Chalcarz A., Górecka D. 1997 a. Charakterystyka polskiego owsa. Część I. Prz. Zboż. Młyn. 6: 23 — 27.
Google Scholar
Gąsiorowski H., Klockiewicz-Kamińska E., Chalcarz A., Górecka D. 1997 b. Charakterystyka polskiego owsa. Część II. Technologiczne wskaźniki jakości polskiego owsa. Prz. Zboż. Młyn. 7: 42 — 43.
Google Scholar
Gąsiorowski H., Kołodziejczyk P. 1994. Wartość technologiczna żyta i metody jej oceny. W: Żyto: chemia i technologia. Red. H. Gąsiorowski. PWRiL, Poznań: 170 — 184.
Google Scholar
Gudmundsson M., Eliasson A. C. 1989. Some physicochemical properties of oat starches extracted from varieties with different oil contents. Acta. Agric. Scand. 39: 101 — 105.
DOI: https://doi.org/10.1080/00015128909438502
Google Scholar
Gunarson E. 1985. Effects of selection for sprouting resistance in rye. Proc.of the Metting of Cereal Section on Rye. June 11–13 Sweden, 569 — 572.
Google Scholar
Hashimoto S., Shogren M. D., Bolte L. C., Pomeranz Y. 1987. Cereal pentosans: Their estimation and significance. III. Pentosans in abrased grains and milling by products. Cereal Chem. 64: 39 — 41.
Google Scholar
Kent-Jones D. W., Amos A. J. 1967. Modern. Cereal Chem. (6th Ed. Food Trade Press): London.
Google Scholar
Kowalewski W. 1996. Wpływ surowca na jakość płatków owsianych. Prz. Zboż. Młyn. 8: 10.
Google Scholar
Kruger J. E., Marchylo B. A. 1985. A comparison of the catalysis of starch components by isoensymes to two major groups of germinated wheat alpha-amylase. Ceral Chem. 62: 11 — 18.
Google Scholar
Lue S., Hsieh F., Huff H. E. 1991. Estimation cooking of corn meal and sugar beet fiber: effects on expansion properties, starch gelatinization and dietary fiber content. Cereal Chem. 68: 227 — 234.
Google Scholar
Ma C.-Y. 1983. Chemical characterization and functionality assessment of protein concentrates from oats. Cereal Chem. 60: 36 — 42.
Google Scholar
McMullen M. S. 1991. Oats. Handbook of cereal science and technology. K. J. Lorenz and K. Kulp (eds.), Marcel Dekker, New York.
Google Scholar
Newman C. W., Newman R. K. 1992. Nutritional aspects of barley as a food grain. International Symposium. 7–10 September 1992. Uppsala, Sweden: 134 — 138.
Google Scholar
Paton D. 1986. Oat starch: physical, chemical and structural properties. In: Oats: chemistry and technology. Webster F. H. (ed.), AACC, St. Paul. M. N.
Google Scholar
Peterson D. M. 1976. Protein concentration of protein fractions, and amino acid balance in oats. Crop Sci. 16: 663.
DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci1976.0011183X001600050016x
Google Scholar
Pomeranz Y. (Ed.) 1973. Industrial uses of cereals. AACC St. Paul. M.N.
Google Scholar
Robbins G. S., Pomeranz Y., Briggle L. W. 1971. Amino acid composition of oat groats. J. Agric. Food Chem. 19: 536 — 540.
DOI: https://doi.org/10.1021/jf60175a016
Google Scholar
Rothkaehl J. 1991. Wymagania technologiczne dla ziarna owsa do przetwórstwa na płatki owsiane. Prz. Zboż. Młyn. 7: 7 — 8.
Google Scholar
Subda H. 1984 a. Instrukcja wdrożeniowa oznaczania aktywności enzymów proteolitycznych. Biul. IHAR 152: 139 — 141.
Google Scholar
Subda H. 1984 b. Metoda oznaczania zawartości pentozanów rozpuszczalnych w wodzie (Instrukcja). Biul. IHAR 155: 225 — 226.
Google Scholar
Subda H., Karolini-Skaradzińska Z., Czubaszek A. 1998 a. Skład chemiczny i wartość technologiczna wybranych odmian owsa. Biul. IHAR 208: 111 — 122.
Google Scholar
Subda H., Karolini-Skaradzińska Z., Czubaszek A., Gil Z. 1998 b. Skład chemiczny kilku polskich odmian owsa. Biul. IHAR 208: 103 — 109.
Google Scholar
Vorwerck K. 1992. Industrial processing of barley for food. International Symposium 7–10 September, 1992 Uppsala, Sweden: 68 — 72.
Google Scholar
Zbiór PN i BN. Ziarno zbóż, roślin strączkowych i roślin oleistych. 1974. Wyd. Norm. Warszawa.
Google Scholar
Autorzy
Anna Czubaszekdziekanat.wbinoz@upwr.edu.pl
Katedra Technologii Owoców, Warzyw i Zbóż, Akademia Rolnicza we Wrocławiu Poland
Statystyki
Abstract views: 79PDF downloads: 43
Licencja
Prawa autorskie (c) 2003 Anna Czubaszek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Anna Czubaszek, Ocena właściwości reologicznych ciasta i jakości chleba pszennego z dodatkiem śruty owsianej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 239 (2006): Wydanie regularne
