Ocena reakcji odmian jęczmienia jarego na działanie chemomutagenu i światła lasera na podstawie wybranych cech ilościowych
Elżbieta Adamska
office@igr.poznan.plInstytut Genetyki Roślin Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu (Poland)
Wojciech Rybiński
Instytut Genetyki Roślin Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu (Poland)
Abstrakt
Celem przeprowadzonych badań było określenie synergistycznego działania azydku sodu z światłem lasera na zmienność cech ilościowych w pokoleniu M1 ze szczególnym uwzględnieniem roli genotypu wyjściowego na uzyskane efekty. Materiał do badań stanowiły trzy odmiany jęczmienia jarego których ziarniaki poddawano działaniu azydku sodu (AS), światła lasera oraz kombinacji łączonych (AS + laser i laser + AS). W pokoleniu M1 analizowano zmienność cech ilościowych roślin dotyczących cech struktury plonu. O ile najkrótszy z czasów ekspozycji laserowej (30 minut) dla odmian i wybranych cech indukował w porównaniu z kontrolą efekt biostymulacji, to dłuższe naświetlanie wywoływało obniżenie wartości badanych cech. Azydek sodu z kolei indukował wyłącznie uszkodzenia somatyczne. Kombinacje łączone (AS + laser i laser + AS) wywoływały przede wszystkim redukcję wartości badanych cech, z tym, że jej wartość była niższa aniżeli przy wyłącznym stosowaniu AS i wyższa niż przy wyłącznym naświetlaniu laserem. Zmienność wartości badanych cech struktury plonu zależna była od rodzaju materiału wyjściowego. Najwyższe, istotne wartości kontrastu między cechami roślin M1 a kontrolą uzyskano dla odmiany Boss, niższe natomiast dla odmian Rudzik i Rambo.
Słowa kluczowe:
jęczmień, laser, mutagen, pokolenie M1, struktura plonu, szkodliwość somatycznaBibliografia
Avremenko B. J., Volodin V. G. 1989. Method of obtaining breeding material of cereals by means of combined irradiation of the seeds with laser light and ionizing radiation. Thezisy Dokladov 2: 3 — 6.
Google Scholar
Caliński T., Dyczkowska A., Kaczmarek Z. 1976. Algorytmy Biometrii i Statystyki 5: 77 — 113.
Google Scholar
Ceranka B., Chudzik H., Czajka S., Kaczmarek Z. 1977. Wielozmienna analiza wariancji dla doświadczeń wieloczynnikowych. Algorytmy Biometrii i Statystyki 6: 51 — 60.
Google Scholar
Drozd D., Szajsner H., Laszkiewicz E. 1999. Wykorzystanie biostymulacji laserowej w uprawie pszenicy jarej. Biul. IHAR 211: 85 — 90.
Google Scholar
Dudin P. 1989. Mutagenic action of N-diethyl-N-nitrosourea and laser irradiation on spring barley. Selskohozajstvennaja Radiobiologia 12: 61 — 68.
Google Scholar
Ehrenbergerova J., Andonov I., Popelkova M. 1990. Effect of laser irradiation on the degree and variability of characters under selection in spring fodder barley. Acta Universitatis Agriculturae 38: 11 — 18.
Google Scholar
Gieroba J., Koper R., Matyka S. 1995. The influence of pre-sowing laser biostymulation of maize seeds on the crop and nutritive value of the corn. 45th Australian Cereal Chemistry Conference, Adelaide: 30 — 33.
Google Scholar
Gładyszewska B., Koper R. 1997. Technologia i efekty przedsiewnej biostymulacji nasion ogórków szklarniowych. Materiały Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Teoretyczne i aplikacyjne problemy inżynierii rolniczej”. Wrocław — Otmuchów: 41.
Google Scholar
Gottschalk W., Wolff G. 1983. Induced mutations in plant breeding. Springer Verlag, Berlin, New York, Tokyo: 1 — 231.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-642-81997-1_1
Google Scholar
Koper R. 1997. Stymulacja laserowa nasion pomidorów. Owoce, Warzywa, Kwiaty, 21: 16.
Google Scholar
Kubjak A., Huczkowski J. 1981. Wpływ oddziaływania prędkich neutronów i NMH na groch łuskowy odmiany Cud Kalvedonu. Mutageneza Roślin Wyższych. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 447: 185 — 191.
Google Scholar
Małuszyński M., Małuszyńska J., Malepszy S. 1978. Wybrane zagadnienia mutagenezy roślin wyższych. Mutageneza Roślin Wyższych. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 222: 1 — 15.
Google Scholar
Małuszyńska J. 1981. Mutagenny efekt dwukrotnego traktowania różnymi środkami mutagenicznymi z zastosowaniem kiełkowania międzyinkubacyjnego. Mutageneza Roślin Wyższych. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 447: 161 — 167.
Google Scholar
Monajembashi S., Crener C., Crener T., Wolfrum T., Greulich K.O. 1986. Microdissection of human chromosome by laser microbeam. Exp. Cell Res. 167: 262 — 265.
DOI: https://doi.org/10.1016/0014-4827(86)90223-5
Google Scholar
Nilan R.A., Sideris E., Kleinhofs A., Sander C. 1973. Azide — a potent mutagen. Mutation Research 17: 142 — 144.
DOI: https://doi.org/10.1016/0027-5107(73)90263-7
Google Scholar
Plesnik S. 1993. The evaluation of some quantitative traits in M1 generation in soybean after laser emission and ethyleneimine. Genetica at Biologia Molecularis 24: 105 — 113.
Google Scholar
Podleśny J. 1997. Wpływ przedsiewnego traktowania nasion światłem laserowym na kształtowanie się cech morfologicznych i plonowania łubinu białego. Łubin we Współczesnym Rolnictwie. Materiały Konferencyjne, Olsztyn — Kortowo: 87 — 92.
Google Scholar
Podleśny J. 1997. Wpływ przedsiewnego traktowania nasion światłem laserowym na kształtowanie cech morfologicznych i plonowania bobiku. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 446: 435 — 439.
Google Scholar
Rybiński W., Patyna H., Przewoźny T. 1993. Mutagenic effect of laser and chemical mutagen in barley (Hordeum vulgare L.). Genet. Pol. 34: 337 — 343.
Google Scholar
Rybiński W. 2001. Influence of laser beams combined with chemomutagen (MNU) on the variability of traits and mutation frequency in spring barley. Int. Agrophysics 15: 115 — 119.
Google Scholar
Rybiński W., Stawiński S. 2001. Wykorzystanie biostymulującego działania światła lasera helowo-neono¬wego w badaniach nad łubinem andyjskim. Acta Agrophysics 46: 159 — 166.
Google Scholar
Stawiński S., Rybiński W., Bocianowski J. 2000. Analiza cech ilościowych w pokoleniu M1 u łubinu andyjskiego i wąskolistnego. Biul. IHAR 216/2: 445 — 451.
Google Scholar
Weber G., Monajembashi S., Greulich K. O., Wolfrum J. 1988. Genetic manipulation of plant cells and organelles with a microfused laser beams. Plant Cell, Tissue and Organ Culture 12: 219 — 222.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00040090
Google Scholar
Wiegand Steubing R. W., Weber G., Zimmermann K., Monajembashi S., Wolfrum J., Greulich K. O. 1987. Laser induced fusion of mammalian cells and plant protoplast. J. Cell. Sci. 88: 145 — 150.
DOI: https://doi.org/10.1242/jcs.88.2.145
Google Scholar
Vasilevski G. 1991. By laser to healthier and cheaper food. Report of Agriculture Faculty Skopje 2: 1 — 12.
Google Scholar
Autorzy
Elżbieta Adamskaoffice@igr.poznan.pl
Instytut Genetyki Roślin Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu Poland
Autorzy
Wojciech RybińskiInstytut Genetyki Roślin Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu Poland
Statystyki
Abstract views: 149PDF downloads: 18
Licencja
Prawa autorskie (c) 2003 Elżbieta Adamska, Wojciech Rybiński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Wojciech Rybiński, Elżbieta Adamska, Charakterystyka mutantów nieoplewionych jęczmienia jarego (Hordeum vulgare L.) pod względem zmienności wybranych cech ilościowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 240/241 (2006): Wydanie regularne
- Wojciech Rybiński, Sebastian Garczyński, Wpływ światła lasera na wielkość powierzchni liścia i cechy struktury plonu linii DH jęczmienia jarego (Hordeum vulgare L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 231 (2004): Wydanie regularne
- Elżbieta Adamska, Teresa Cegielska-Taras, Laurencja Szała, Krystyna Czernik-Kołodziej, Analiza genetyczna zawartości kwasów tłuszczowych w liniach DH rzepaku ozimego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 226/227 (2003): Wydanie regularne
- Wojciech Rybiński, Analiza cech ilościowych u mutantów jęczmienia jarego uzyskanych przy wykorzystaniu metody H. bulbosum , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 226/227 (2003): Wydanie regularne
