Skuteczność kryteriów selekcji pszenicy ozimej w pokoleniu F4 na podstawie komponentów plonu
Przemysław Matysik
strzelce@hr-strzelce.plHodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR, Zakład Główny w Strzelcach (Poland)
Zygmunt Nita
Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR, Zakład Główny w Strzelcach (Poland)
Ewelina Matysik
Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR, Zakład Główny w Strzelcach (Poland)
Abstrakt
Przedstawiono schemat hodowli pszenicy ozimej stosowany w latach 1992–1999 w Strzelcach dzisiejszej Hodowli Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR. W ujęciu historycznym, pod względem cech struktury plonu, w programie hodowlanym pszenicy ozimej w Strzelcach wykorzystywano masę ziaren z kłosa i liczbę ziaren z kłosa jako marker selekcyjny wyboru odpowiednich pojedynków w pokoleniu F4. Dla rozważań punktem wyjściowym było określenie 61 zawansowanych rodów hodowlanych pochodzących z doświadczenia międzyzakładowego z sezonu 1994/1995. Następnie ustalenie rodowodu wybranych linii od pokolenia F4 (1991/1992) do doświadczeń wstępnych (1996/1997 i 1997/1998). Masa ziaren z kłosa (MZK) w wyjściowym pokoleniu F4 wahała się od 2,1 do 3,4 grama, natomiast liczba ziaren z kłosa (LZK) od 39 do 60. Zakres MTZ oszacowanej z pojedynków wyniósł od 39 do 71 gram. Najmniejsze zróżnicowanie w oparciu o współczynnik zmienności wykazano dla MTZ (masy tysiąca ziaren), a większe dla MZK i LZK. Pokazano także poziom plonowania wybranych rodów na różnych etapach doświadczeń hodowlanych w odniesieniu do obowiązujących wzorców. Określono korelacje pomiędzy poziomem plonowania a cechami struktury plonu (MZK, LZK, MTZ) określonymi w pokoleniu F4. Najwyższą korelację zaobserwowano pomiędzy LZK a MZK, niższe dla MTZ i MZK. Wartości współczynnika korelacji pomiędzy plonem określonym w doświadczeniach a cechami struktury plonu były różne w zależności od sezonu wegetacyjnego. Celem pracy było określenie skuteczności selekcji na podstawie wybranych cech struktury plonu, masy ziarna z kłosa (MZK) i liczby ziaren z kłosa (LZK) oraz masy tysiąca ziaren (MTZ) oznaczonych w pojedynkach F4 dla wybranych linii hodowlanych w doświad¬czeniach w latach 1994–1998. Należy wyjaśnić, czy ww. parametry są wystarczające do dokonania selekcji w kierunku potencjału plonotwórczego. Warto zaznaczyć, że w tym okresie wyhodowano 4 odmiany pszenicy ozimej, które zarejestrowano w 1999–Zyta i 2001 — Sukces, Tonacja, Nutka.
Słowa kluczowe:
cechy struktury plonu, hodowla twórcza, plon, pszenica ozimaBibliografia
Garcia del Moral L. F., Rharrabti Y.,Villegas D., Royo C. 2003. Evaluation of grain yield and its components in durum wheat under Mediterranean conditions: an ontogenic approach. Agron. J. 95: 266 — 274.
Google Scholar
Goldringer I., Brabant P., Gallais A. A. 1997. Estimation of additive and epistatic genetic variance for agronomic traits in population of doubled haploid lines of wheat. Heredity 79: 60 — 71.
Google Scholar
Grzesik H., S. Węgrzyn. 2003. Odziedziczalność elementów struktury plonu pszenżyta ozimego. Biul. IHAR 226/227: 191 — 196.
Google Scholar
Jedyński S. 1987. Zmienność i odziedziczalność cech użytkowych pszenicy ozimej. Zeszyty Naukowe AR we Wrocławiu Nr 165: 27 — 42.
Google Scholar
Kumbhar M. B., Larik A. S. 1989. Genetic analysis of some yield parameters in Triticum aestivum L. Wheat Information Service 68: 29 — 32.
Google Scholar
Lonc W., Białowąs S., Choma K., Krupa F. 1989. Zastosowanie taksonomii wrocławskiej do oceny wartości hodowlanej kilku odmian pszenicy ozimej. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych Z. 382: 119 — 125.
Google Scholar
Moragues M., Garcia del Moral L. F., Moralejo M., Royo C. 2006. Yield formation strategies of durum wheat landraces with distinct pattern of dispersal within the Mediterranean basin. I. Yield components. Field Crops Res. 95: 194 — 205.
Google Scholar
Nawracała J., Łuczkiewicz T., Dyba S., Boberska K. 2004. Zmienność i odziedziczalność wybranych cech w potomstwach krzyżówek diallelicznych pszenicy ozimej. PTPN „ Prace z zakresu nauk rolniczych” T97: 127 — 132.
Google Scholar
Nawracała J. 2004. Zarys genetyki zbóż. Tom 1. Jęczmień, pszenica i żyto (red. A. G. Górny), wyd. IGR PAN, Poznań: 181 — 327.
Google Scholar
Pawar I. S., Paroda R. S., Singh S. 1989. Heritability estimation by parent progeny regression vis-avis standard unit method in four wheat crosses. Wheat Information Service 68: 33 — 36.
Google Scholar
Reynolds, M. P., J. I. Ortiz-Monasterio, McNab (eds.). 2001. Application of physiology in wheat breeding. Mexico, D.F.: CIMMYT.
Google Scholar
Ruebenbauer T. 1964. Hodowla roślin. Państw. Wyd. Rolnicze i Leśne, Warszawa.
Google Scholar
Szwed-Urbaś K., Z. Segit. 2004. Charakterystyka wybranych cech ilościowych u mieszańców pszenicy twardej. Ann. UMCS, E, LIX, 1: 101 — 113.
Google Scholar
Tarkowski Cz. 1984. Genetyka. Hodowla roślin. Nasiennictwo. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar
Weber W. E. 1979. Number and size of cross progenies from a constant total number of plants manageable in a breeding program. Euphytica 28: 453 — 456.
Google Scholar
Worland A., Snape J. W. 2000. Genetic basic of worldwide wheat varietal improvement. The World Wheat Book. Bonjean A. P., Angus W. J. Eds. Lavoisier Publishing. Editions TEC and DOC Paris.
Google Scholar
Autorzy
Przemysław Matysikstrzelce@hr-strzelce.pl
Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR, Zakład Główny w Strzelcach Poland
Autorzy
Zygmunt NitaHodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR, Zakład Główny w Strzelcach Poland
Autorzy
Ewelina MatysikHodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR, Zakład Główny w Strzelcach Poland
Statystyki
Abstract views: 436PDF downloads: 33
Licencja
Prawa autorskie (c) 2007 Przemysław Matysik, Zygmunt Nita, Ewelina Matysik
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Tomasz Góral, Piotr Ochodzki, Dorota Walentyn-Góral, Jolanta Belter, Maciej Majka, Michał Kwiatek, Halina Wiśniewska, Jerzy Bogacki, Tdeusz Drzazga, Bogusława Ługowska, Przemysław Matysik, Edward Witkowski, Krzysztof Rubrucki, Urszula Woźna-Pawlak, Odporność genotypów pszenicy ozimej na fuzariozę kłosów i akumulację toksyn fuzaryjnych w ziarnie scharakteryzowana za pomocą różnych typów odporności , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 276 (2015): Wydanie regularne
- Edward Witkowski, Krystyna Witkowska, Urszula Woźna-Pawlak, Krzysztof Rubrycki, Przemysław Matysik, Maria Bogacka, Helena Bielerzewska, Marcin Konieczny, Małgorzata Łagodzka-Gola, Tadeusz Drzazga, Tadeusz Śmiałowski, Przydatność badań mrozoodporności w przewidywaniu zimotrwałości odmian pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 268 (2013): Wydanie regularne
- Zygmunt Nita, Wspomnienie: Mgr Tadeusz Rydzewski (1925-2022) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 297/298 (2022): Wydanie regularne
- Bogusław Łapiński, Zygmunt Nita, Aleksandra Szołkowska, Patrycja Wieczorek, Mieszaniec owsa uprawnego z dzikim gatunkiem Avena macrostachya jako nowe źródło zmienności do poprawy jakości plonu owsa nagoziarnistego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 270 (2013): Wydanie regularne
