Hodowla odpornościowa ziemniaka na mątwiki Globodera rostochiensis Woll. i Globodera pallida Stone — przegląd literatury
Joanna Sztangret-Wiśniewska
j.wisniewska@ihar.edu.plInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział Młochów (Poland)
Abstrakt
W wielu krajach Europy mątwiki stanowią duży problem w uprawach produkcyjnych ziemniaka, a zwłaszcza w uprawie odmian skrobiowych. Występują dwa gatunki mątwika, będące zagrożeniem dla ziemniaka Globodera rostochiensis i Globodera pallida. Oba gatunki zostały wpisane na światową listę szkodników kwarantannowych. Na obszarach swojego występowania mątwiki powodują duże straty zarówno w liczbie jak i jakości bulw ziemniaka. Całkowite wyeliminowanie mątwików jest trudne. Uważa się, że hodowla odpornościowa na mątwika jest istotnym i efektywnym sposobem ochrony upraw ziemniaka. Dostępnych jest kilka źródeł pojedynczych genów odporności na G. rostochiensis, które mogą być wykorzystane przez hodowców ziemniaka. Opisana została również odporność na G. Pallada, warunkowana wieloma genami o małych efektach.
Słowa kluczowe:
Globodera rostochiensis, Globodera pallida, geny odporności, hodowla, ziemniakBibliografia
Anonim 1994. Kwarantannowe agrofagi Europy. Inspektorat Kwarantanny Roślin, Warszawa 1994: 383 — 389.
Google Scholar
Ballvora A., Hesselbach J., Niewöhner J., Leister D., Salamini F., Gebhardt C. 1995. Marker enrichment and high-resolution map of the segment of potato chromosome VII harbouring the nematode resistance gene Gro1. Mol. Gen Genet. 249: 82 — 90.
Google Scholar
Barone A., Ritter E., Schachtschabel U., Debener T., Salamini F., Gebhardt C. 1990. Localization by restriction fragment length polymorphism mapping in potato of a major dominant gene conferring resistance to the potato cyst nematode G.rostochiensis. Mol. Gen Genet. 224: 17 — 182.
Google Scholar
Barone A. 2004. Molecular marker-assisted selection for potato breeding. Am. J. Potato Res. 81: 111 — 117.
Google Scholar
Bradshaw J. E., Hacket C. A., Meyer R.C., Milbourne D., McNicol J. W., Philips M. S., Waugh R. 1998. Identification of AFLP and SSR markers associated with quantitative resistance to Globodera pallida (Stone) with a view to marker-assisted selection. Theor. Appl. Genet. 97: 202 — 210.
Google Scholar
Bradshaw J. E., Mackay G. R. 1994. Inheritance of resistance to nematodes. Potato Genetics, CAB International, Wallingford, UK: 319 — 337.
Google Scholar
Bryan G. J., Mc Lean K., Bradshaw J. E., De Jong W.S., Philips M., Castelli L., Waugh R. 2002. Mapping QTL for resistance to the cyst nematode Globodera pallida derived from the wild potato species Solanum vernei. Theor. Appl. Genet. 105: 68 — 77.
Google Scholar
Canto-Saenz M., de Scurrah M.M. 1977. Races of potato cyst nematode in the Andean region and a new system of classification. Nematologica 23: 340 — 349.
Google Scholar
Caromel B., Mugniery D., Lefebvre V., Andrzejewski S., Ellisseche D., Kerlan M. C., Rousselle P., Rousselle-Bourgeois F. 2003. Mapping QLTs for resistance against Globodera pallida (Stone) Pa2/3 in a diploid potato progeny originated from Solanum spegazzinii. Theor. Appl. Genet. 106: 1211 — 1216.
Google Scholar
Caromel B., Mugniery D., Kerlan M.C., Andrzejewski S., Palloix A., Ellisseche D., Rousselle-Bourgeois F., Lefebvre V. 2005. Resistance quantitative trait loci originating from Solanum sparsisilum act independently on the sex ratio of Globodera pallida and together for developing a necrotic reaction. Molecular Plant-Microbe Interactions 11: 1186 — 1194.
Google Scholar
Castelli L., Ramsay G., Bryan G., Nielson S., Phillips M. 2003. New sources of resistance to the potato cyst nematodes Globodera pallida and G. rostochiensis in the Commonwealth Potato Collection. Euphytica 129: 377 — 386.
Google Scholar
COBORU 2006. Lista odmian roślin rolniczych i warzywnych wpisanych do rejestru w Polsce. COBORU Słupia Wielka, 2006.
Google Scholar
Dale M.F., Philips M.S. 1982. An investigation of resistance to the white potato cyst-nematode. Journal of Agricultural Science 99: 325 — 328.
Google Scholar
Fedorko J. 1987. Zwalczanie mątwika ziemniaczanego. Instrukcja wdrożeniowa Instytutu Ziemniaka 2/87.
Google Scholar
Franco J., Evans K., 1978. Multiplication of some South American and European populations of potato cyst nematodes on potatoes possessing the resistance genes H1, H2 and H3. Plant Pathology 27: 1 — 6.
Google Scholar
Galek R., Rurek M., Pietkiewicz G., Augustyniak H., Sawicka-Sienkiewicz E. 2005. Application of DNA markers linked to the H1 gene conferring potato resistance to pathotype Ro1 of Globodera rostochiensis. Biological Lett. 42: 115.
Google Scholar
Gebhardt C., Mugniery D., Ritter E., Salamini F., Bonnel E. 1993. Identification of RFLP markers closely linked to the H1 gene conferring resistance to G. rostochiensis in potato. Theor. Appl. Genet. 85: 541 — 544.
Google Scholar
Gebhardt C., Valkonen J. 2001. Organization of genes controlling disease resistance in the potato genome. Annu. Review Phytopatology 39: 79 — 102.
Google Scholar
Gebhardt C., Bellin D., Henselewski H., Lehmann W., Schwarzfischer J., Valkonen J. 2006. Marker-assisted combination of major genes for pathogen resistance in potato. Theor. Appl. Genet. 112: 1458 — 1464.
Google Scholar
Haskygunter K., Hoffmannhergarten S., Sikora R.A. 1998. Resistance against the potato cyst nematode Globodera pallida systemically induced by the rhizobacteria Agrobacterium radiobacter (G12) and Bacillus sphaericus (B43). Fundamental and Applied Nematology 21, 5: 511 — 517.
Google Scholar
Howard H. 1969. Genetics of Potato Solanum tuberosum. Logos Press Ltd., London 1969: 53 — 57.
Google Scholar
Howard H. J., Cole C.S., Fuller J. M. 1970. Further sources of resistance to Heterodera rostochiensis Woll. in the Andigena potato. Euphytica 19: 210-216.
Google Scholar
Jacobs J., van Eck H., Horsman K., Arens P., Verkerk-Bakker B., Jacobsen E., Pereira A., Stiekema W. 1993. Mapping of resistance to the potato cyst nematode G. rostochiensis from the wild potato species Solanum vernei. Molecular Breeding 2: 51 — 60.
Google Scholar
Janssen R., Bakker J., Gommers F. J., 1991. Mendelian proof for a gene-for-gene relationship between virulence of Globodera rostochiensis and the H1 resistance gene in Solanum tuberosum ssp andigena CPC 1763. Rev. Nematol. 14: 213 — 219.
Google Scholar
Kort J., Ross H., Rumpenhorst H. J., Stone A. R. 1977. An international scheme to identifying and classifying pathotypes of potato cyst-nematodes Globodera rostochiensis and G. pallida. Nematologica 23: 333 — 339.
Google Scholar
Kreike C. M., Kok-Westeneng A. A., Vinke J. H., Stiekema W. J. 1996. Mapping of QTLs involved in nematode resistance, tuber yield and root development in Solanum sp. Theor. Appl. Genet. 92: 463 — 470.
Google Scholar
Kreike C. M., De-Koning J. R., Vinke J. H., Van Ooijen J. W., Gebhardt C., Stiekema W. J. 1993. Mapping of loci involved in quantitatively inherited resistance to the potato cyst nematode Globodera rostochiensis pathotype Ro1. Theor. Appl. Genet. 87: 464 — 470.
Google Scholar
Kuczyńska J. 1996. Praktyczne aspekty stosowania odmian odpornych na mątwika ziemniaczanego. W: Materiały konferencyjne „Ochrona ziemniaka”, Bonin 1996: 55 — 64
Google Scholar
Kuczyńska J. 1998. Zwalczanie mątwika ziemniaczanego poprzez uprawę odmian odpornych. W: Materiały konferencyjne „Ochrona ziemniaka”, Bonin 1998: 69 — 87.
Google Scholar
Kuczyńska J. 1999. Wstępna ocena biologicznej skuteczności biopreparatów Sincocin i Agrispon w zwalczaniu mątwika ziemniaczanego. W: Materiały konferencyjne „Ochrona ziemniaka”, Bonin 1999: 89 — 92.
Google Scholar
Kuczyńska J., Lutomirska B. 1996. Zwalczanie mątwika ziemniaczanego poprzez uprawę odmian odpornych. W: Instrukcja upowszechnieniowa nr 1/95. Bonin 1995: 3 — 23.
Google Scholar
Malec K. 1978. Wpływ nieprzerwanej uprawy dwóch mątwikoodpornych odmian ziemniaka na redukcję populacji mątwika ziemniaczanego (Globodera rostochiensis Woll.). Biul. Inst. Ziem. 22: 125 — 129.
Google Scholar
Malinowska E., Lubiewska E., Kowalska M. 2002. Mątwik ziemniaczany (Globodera rostochiensis Woll.) i mątwik agresywny (Globodera pallida Stone), organizmy kwarantannowe tworzące cysty na ziemniaku. W: Materiały konferencyjne „Ochrona ziemniaka”, Bonin 2002: 53 — 55.
Google Scholar
Niewöhner J., Salamini F., Gebhardt C. 1995. Development of PCR assay diagnostic for RFLP marker alleles closely linked to alleles Gro1 and H1, conferring resistance to the root cyst nematode G. rostochiensis in potato. Molecular Breeding 1: 65 — 78.
Google Scholar
Pineda O., Bonierbale M., Plaisted R., Brodie B., Tankslay S. 1993. Identification of RFLP markers linked to the H1 gene conferring resistance to the potato cyst nematode Globodera rostochiensis. Genome 36: 152 — 156.
Google Scholar
Ross H. 1986. Potato breeding-problems and perspectives. Advances in plant breeding. Verlag Paul Parey, Berlin and Hamburg 1986: 76 — 82.
Google Scholar
Rouppe van der Voort J., Lindeman W., Folkertsma R., Hutten R., Overmars H., van der Vossen E., Jacobsen E., Bakker J. 1998. A QTL of broad-spectrum resistance to cyst nematode species (Globodera spp.) maps to a resistance gene cluster in potato. Theor. Appl. Genet. 96: 654 — 661.
Google Scholar
Rouppe van der Voort J., van der Vossen E., Bakker E., Overmars H., van Zandvoort P., Hutten R., Klein-Lankhorst R., Bakker J. 2000. Two additive QTLs conferring broad spectrum resistance in potato Globodera pallida are localized on resistance gene cluster. Theor. Appl. Genet. 101: 1122 — 1130.
Google Scholar
Rouppe van der Voort J., Kanyuka K., van der Vossen E., Bendahmane A., Mooijman P., Klein-Lankhorst R., Stiekeman W., Baulcombe D., Bakker J. 1999. Tightly physical linkage of the nematode resistance gene Gpa2 and virus resistance gene Rx on a single segment introgressed from the wild species Solanum tuberosum subsp. andigena CPC 1673 into cultivated potato. Mol Plant-Microbe Interact.12: 197 — 206.
Google Scholar
Rouppe van der Voort J., Lindeman W., Flokertsma R., Hutten R., Overmars H., van der Vossen E., Bakker J. 1998. A QTL for broad-spectrum resistance to cyst nematode species (Globodera spp.) maps to a resistance gene cluster in potato. Theor. Appl. Genet. 96: 654 — 661.
Google Scholar
Rouppe van der Voort J., Wolters P., Flokertsma R., Hutten R., van Zandvoort P., Vinke H., Kanyuka K., Bendahmane A., Jacobsen E., Janssen., Bakker J. 1997. Mapping of the cyst nematode resistance locus Gpa2 in potato using a strategy based on comigrating AFLP markers. Theor. Appl. Genet. 95: 874 — 880.
Google Scholar
Rousselle-Bourgeois F., Mugniery D. 1995. Screening tuber-bearing Solanum spp. For resistance to Globodera rostochiensis Ro1 Woll. and Globodera pallida Pa2/3 Stone. Potato Research 38: 241 — 249.
Google Scholar
Rozdan M.K. i Mattoo A.K. 2005. Genetic improvement of solanaceous crops. Molecular markers in identification of genotypic variation. Science Publishers Inc., USA 2005: 115 — 139.
Google Scholar
Ruiz De Galareta J., Carrasco A., Salazar A., Barrena I., Iturritxa E., Marquinez R., Legorburu F., Ritter E. 1998. Wild Solanum species asresistance sources against different pathogens of potato. Potato Research 41: 57 — 68.
Google Scholar
Skupinova S., Vejl P., Sedlak P., Damkarova J. 2002. Segregation of DNA markers of potato (Solanum tuberosum ssp. tuberosum L.) resistance against Ro1 pathotype Globodera rostochiensis in selected F 1 progeny. Rostlinna Vyroba 48: 480 — 485.
Google Scholar
Sosnowska D. 2004. Trój-troficzne interakcje pomiędzy roślinami, grzybami nicieniobójczymi i nicieniami. Kosmos 53, 262: 51 — 58.
Google Scholar
Stefan K., Pastuszewska T., Malinowska E., Janosza-Kusielewska I. Lubiewska E. 2000. Problematyka agrofagów kwarantannowych w uprawie ziemniaka. W: Materiały konferencyjne „Ochrona ziemniaka”, Bonin 2000: 51 — 53.
Google Scholar
Strick P. C., Wiersema S. G. 1999. Seed potato technology. Wageningen Press 1999: 61.
Google Scholar
Tan A., Hutten R., Visser R., van Eck H. 2005. Development of Marker Assisted Selection for potato breeding. In: 16thTriennal Conference of the EAPR. 17–22 lipca 2005, Bilbao, Basque Country: 660 — 662.
Google Scholar
Timmermans B., Vos J., Putten P., Nieuwburg L., van Stomph T. 2005. The development of Solanum sisymbriifolium (Lam.) as a trap crop for potato cyst nematode. In: 16thTriennal Conference of the EAPR. 17–22 lipca 2005, Bilbao, Spain: 290 — 293.
Google Scholar
Urbanowicz J., Pawińska M. 2001. Odmiany matwikoodporne w strukturze upraw ziemniaka w latach 1995–2000. W: Materiały konferencyjne, IHAR Oddział w Boninie: 130 — 133.
Google Scholar
Wronkowska H. 1990. Z badań nad zasiedlaniem cyst Globodera rostochiensis przez grzyby. Phytopathologia Polonica XI: 205 — 209.
Google Scholar
Autorzy
Joanna Sztangret-Wiśniewskaj.wisniewska@ihar.edu.pl
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział Młochów Poland
Statystyki
Abstract views: 70PDF downloads: 39
Licencja
Prawa autorskie (c) 2007 Joanna Sztangret-Wiśniewska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.