Hodowla odpornościowa ziemniaka na mątwiki Globodera rostochiensis Woll. i Globodera pallida Stone — przegląd literatury

Joanna Sztangret-Wiśniewska

j.wisniewska@ihar.edu.pl
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział Młochów (Poland)

Abstrakt

W wielu krajach Europy mątwiki stanowią duży problem w uprawach produkcyjnych ziemniaka, a zwłaszcza w uprawie odmian skrobiowych. Występują dwa gatunki mątwika, będące zagrożeniem dla ziemniaka Globodera rostochiensis i Globodera pallida. Oba gatunki zostały wpisane na światową listę szkodników kwarantannowych. Na obszarach swojego występowania mątwiki powodują duże straty zarówno w liczbie jak i jakości bulw ziemniaka. Całkowite wyeliminowanie mątwików jest trudne. Uważa się, że hodowla odpornościowa na mątwika jest istotnym i efektywnym sposobem ochrony upraw ziemniaka. Dostępnych jest kilka źródeł pojedynczych genów odporności na G. rostochiensis, które mogą być wykorzystane przez hodowców ziemniaka. Opisana została również odporność na G. Pallada, warunkowana wieloma genami o małych efektach.


Słowa kluczowe:

Globodera rostochiensis, Globodera pallida, geny odporności, hodowla, ziemniak

Anonim 1994. Kwarantannowe agrofagi Europy. Inspektorat Kwarantanny Roślin, Warszawa 1994: 383 — 389.
Google Scholar

Ballvora A., Hesselbach J., Niewöhner J., Leister D., Salamini F., Gebhardt C. 1995. Marker enrichment and high-resolution map of the segment of potato chromosome VII harbouring the nematode resistance gene Gro1. Mol. Gen Genet. 249: 82 — 90.
Google Scholar

Barone A., Ritter E., Schachtschabel U., Debener T., Salamini F., Gebhardt C. 1990. Localization by restriction fragment length polymorphism mapping in potato of a major dominant gene conferring resistance to the potato cyst nematode G.rostochiensis. Mol. Gen Genet. 224: 17 — 182.
Google Scholar

Barone A. 2004. Molecular marker-assisted selection for potato breeding. Am. J. Potato Res. 81: 111 — 117.
Google Scholar

Bradshaw J. E., Hacket C. A., Meyer R.C., Milbourne D., McNicol J. W., Philips M. S., Waugh R. 1998. Identification of AFLP and SSR markers associated with quantitative resistance to Globodera pallida (Stone) with a view to marker-assisted selection. Theor. Appl. Genet. 97: 202 — 210.
Google Scholar

Bradshaw J. E., Mackay G. R. 1994. Inheritance of resistance to nematodes. Potato Genetics, CAB International, Wallingford, UK: 319 — 337.
Google Scholar

Bryan G. J., Mc Lean K., Bradshaw J. E., De Jong W.S., Philips M., Castelli L., Waugh R. 2002. Mapping QTL for resistance to the cyst nematode Globodera pallida derived from the wild potato species Solanum vernei. Theor. Appl. Genet. 105: 68 — 77.
Google Scholar

Canto-Saenz M., de Scurrah M.M. 1977. Races of potato cyst nematode in the Andean region and a new system of classification. Nematologica 23: 340 — 349.
Google Scholar

Caromel B., Mugniery D., Lefebvre V., Andrzejewski S., Ellisseche D., Kerlan M. C., Rousselle P., Rousselle-Bourgeois F. 2003. Mapping QLTs for resistance against Globodera pallida (Stone) Pa2/3 in a diploid potato progeny originated from Solanum spegazzinii. Theor. Appl. Genet. 106: 1211 — 1216.
Google Scholar

Caromel B., Mugniery D., Kerlan M.C., Andrzejewski S., Palloix A., Ellisseche D., Rousselle-Bourgeois F., Lefebvre V. 2005. Resistance quantitative trait loci originating from Solanum sparsisilum act independently on the sex ratio of Globodera pallida and together for developing a necrotic reaction. Molecular Plant-Microbe Interactions 11: 1186 — 1194.
Google Scholar

Castelli L., Ramsay G., Bryan G., Nielson S., Phillips M. 2003. New sources of resistance to the potato cyst nematodes Globodera pallida and G. rostochiensis in the Commonwealth Potato Collection. Euphytica 129: 377 — 386.
Google Scholar

COBORU 2006. Lista odmian roślin rolniczych i warzywnych wpisanych do rejestru w Polsce. COBORU Słupia Wielka, 2006.
Google Scholar

Dale M.F., Philips M.S. 1982. An investigation of resistance to the white potato cyst-nematode. Journal of Agricultural Science 99: 325 — 328.
Google Scholar

Fedorko J. 1987. Zwalczanie mątwika ziemniaczanego. Instrukcja wdrożeniowa Instytutu Ziemniaka 2/87.
Google Scholar

Franco J., Evans K., 1978. Multiplication of some South American and European populations of potato cyst nematodes on potatoes possessing the resistance genes H1, H2 and H3. Plant Pathology 27: 1 — 6.
Google Scholar

Galek R., Rurek M., Pietkiewicz G., Augustyniak H., Sawicka-Sienkiewicz E. 2005. Application of DNA markers linked to the H1 gene conferring potato resistance to pathotype Ro1 of Globodera rostochiensis. Biological Lett. 42: 115.
Google Scholar

Gebhardt C., Mugniery D., Ritter E., Salamini F., Bonnel E. 1993. Identification of RFLP markers closely linked to the H1 gene conferring resistance to G. rostochiensis in potato. Theor. Appl. Genet. 85: 541 — 544.
Google Scholar

Gebhardt C., Valkonen J. 2001. Organization of genes controlling disease resistance in the potato genome. Annu. Review Phytopatology 39: 79 — 102.
Google Scholar

Gebhardt C., Bellin D., Henselewski H., Lehmann W., Schwarzfischer J., Valkonen J. 2006. Marker-assisted combination of major genes for pathogen resistance in potato. Theor. Appl. Genet. 112: 1458 — 1464.
Google Scholar

Haskygunter K., Hoffmannhergarten S., Sikora R.A. 1998. Resistance against the potato cyst nematode Globodera pallida systemically induced by the rhizobacteria Agrobacterium radiobacter (G12) and Bacillus sphaericus (B43). Fundamental and Applied Nematology 21, 5: 511 — 517.
Google Scholar

Howard H. 1969. Genetics of Potato Solanum tuberosum. Logos Press Ltd., London 1969: 53 — 57.
Google Scholar

Howard H. J., Cole C.S., Fuller J. M. 1970. Further sources of resistance to Heterodera rostochiensis Woll. in the Andigena potato. Euphytica 19: 210-216.
Google Scholar

Jacobs J., van Eck H., Horsman K., Arens P., Verkerk-Bakker B., Jacobsen E., Pereira A., Stiekema W. 1993. Mapping of resistance to the potato cyst nematode G. rostochiensis from the wild potato species Solanum vernei. Molecular Breeding 2: 51 — 60.
Google Scholar

Janssen R., Bakker J., Gommers F. J., 1991. Mendelian proof for a gene-for-gene relationship between virulence of Globodera rostochiensis and the H1 resistance gene in Solanum tuberosum ssp andigena CPC 1763. Rev. Nematol. 14: 213 — 219.
Google Scholar

Kort J., Ross H., Rumpenhorst H. J., Stone A. R. 1977. An international scheme to identifying and classifying pathotypes of potato cyst-nematodes Globodera rostochiensis and G. pallida. Nematologica 23: 333 — 339.
Google Scholar

Kreike C. M., Kok-Westeneng A. A., Vinke J. H., Stiekema W. J. 1996. Mapping of QTLs involved in nematode resistance, tuber yield and root development in Solanum sp. Theor. Appl. Genet. 92: 463 — 470.
Google Scholar

Kreike C. M., De-Koning J. R., Vinke J. H., Van Ooijen J. W., Gebhardt C., Stiekema W. J. 1993. Mapping of loci involved in quantitatively inherited resistance to the potato cyst nematode Globodera rostochiensis pathotype Ro1. Theor. Appl. Genet. 87: 464 — 470.
Google Scholar

Kuczyńska J. 1996. Praktyczne aspekty stosowania odmian odpornych na mątwika ziemniaczanego. W: Materiały konferencyjne „Ochrona ziemniaka”, Bonin 1996: 55 — 64
Google Scholar

Kuczyńska J. 1998. Zwalczanie mątwika ziemniaczanego poprzez uprawę odmian odpornych. W: Materiały konferencyjne „Ochrona ziemniaka”, Bonin 1998: 69 — 87.
Google Scholar

Kuczyńska J. 1999. Wstępna ocena biologicznej skuteczności biopreparatów Sincocin i Agrispon w zwalczaniu mątwika ziemniaczanego. W: Materiały konferencyjne „Ochrona ziemniaka”, Bonin 1999: 89 — 92.
Google Scholar

Kuczyńska J., Lutomirska B. 1996. Zwalczanie mątwika ziemniaczanego poprzez uprawę odmian odpornych. W: Instrukcja upowszechnieniowa nr 1/95. Bonin 1995: 3 — 23.
Google Scholar

Malec K. 1978. Wpływ nieprzerwanej uprawy dwóch mątwikoodpornych odmian ziemniaka na redukcję populacji mątwika ziemniaczanego (Globodera rostochiensis Woll.). Biul. Inst. Ziem. 22: 125 — 129.
Google Scholar

Malinowska E., Lubiewska E., Kowalska M. 2002. Mątwik ziemniaczany (Globodera rostochiensis Woll.) i mątwik agresywny (Globodera pallida Stone), organizmy kwarantannowe tworzące cysty na ziemniaku. W: Materiały konferencyjne „Ochrona ziemniaka”, Bonin 2002: 53 — 55.
Google Scholar

Niewöhner J., Salamini F., Gebhardt C. 1995. Development of PCR assay diagnostic for RFLP marker alleles closely linked to alleles Gro1 and H1, conferring resistance to the root cyst nematode G. rostochiensis in potato. Molecular Breeding 1: 65 — 78.
Google Scholar

Pineda O., Bonierbale M., Plaisted R., Brodie B., Tankslay S. 1993. Identification of RFLP markers linked to the H1 gene conferring resistance to the potato cyst nematode Globodera rostochiensis. Genome 36: 152 — 156.
Google Scholar

Ross H. 1986. Potato breeding-problems and perspectives. Advances in plant breeding. Verlag Paul Parey, Berlin and Hamburg 1986: 76 — 82.
Google Scholar

Rouppe van der Voort J., Lindeman W., Folkertsma R., Hutten R., Overmars H., van der Vossen E., Jacobsen E., Bakker J. 1998. A QTL of broad-spectrum resistance to cyst nematode species (Globodera spp.) maps to a resistance gene cluster in potato. Theor. Appl. Genet. 96: 654 — 661.
Google Scholar

Rouppe van der Voort J., van der Vossen E., Bakker E., Overmars H., van Zandvoort P., Hutten R., Klein-Lankhorst R., Bakker J. 2000. Two additive QTLs conferring broad spectrum resistance in potato Globodera pallida are localized on resistance gene cluster. Theor. Appl. Genet. 101: 1122 — 1130.
Google Scholar

Rouppe van der Voort J., Kanyuka K., van der Vossen E., Bendahmane A., Mooijman P., Klein-Lankhorst R., Stiekeman W., Baulcombe D., Bakker J. 1999. Tightly physical linkage of the nematode resistance gene Gpa2 and virus resistance gene Rx on a single segment introgressed from the wild species Solanum tuberosum subsp. andigena CPC 1673 into cultivated potato. Mol Plant-Microbe Interact.12: 197 — 206.
Google Scholar

Rouppe van der Voort J., Lindeman W., Flokertsma R., Hutten R., Overmars H., van der Vossen E., Bakker J. 1998. A QTL for broad-spectrum resistance to cyst nematode species (Globodera spp.) maps to a resistance gene cluster in potato. Theor. Appl. Genet. 96: 654 — 661.
Google Scholar

Rouppe van der Voort J., Wolters P., Flokertsma R., Hutten R., van Zandvoort P., Vinke H., Kanyuka K., Bendahmane A., Jacobsen E., Janssen., Bakker J. 1997. Mapping of the cyst nematode resistance locus Gpa2 in potato using a strategy based on comigrating AFLP markers. Theor. Appl. Genet. 95: 874 — 880.
Google Scholar

Rousselle-Bourgeois F., Mugniery D. 1995. Screening tuber-bearing Solanum spp. For resistance to Globodera rostochiensis Ro1 Woll. and Globodera pallida Pa2/3 Stone. Potato Research 38: 241 — 249.
Google Scholar

Rozdan M.K. i Mattoo A.K. 2005. Genetic improvement of solanaceous crops. Molecular markers in identification of genotypic variation. Science Publishers Inc., USA 2005: 115 — 139.
Google Scholar

Ruiz De Galareta J., Carrasco A., Salazar A., Barrena I., Iturritxa E., Marquinez R., Legorburu F., Ritter E. 1998. Wild Solanum species asresistance sources against different pathogens of potato. Potato Research 41: 57 — 68.
Google Scholar

Skupinova S., Vejl P., Sedlak P., Damkarova J. 2002. Segregation of DNA markers of potato (Solanum tuberosum ssp. tuberosum L.) resistance against Ro1 pathotype Globodera rostochiensis in selected F 1 progeny. Rostlinna Vyroba 48: 480 — 485.
Google Scholar

Sosnowska D. 2004. Trój-troficzne interakcje pomiędzy roślinami, grzybami nicieniobójczymi i nicieniami. Kosmos 53, 262: 51 — 58.
Google Scholar

Stefan K., Pastuszewska T., Malinowska E., Janosza-Kusielewska I. Lubiewska E. 2000. Problematyka agrofagów kwarantannowych w uprawie ziemniaka. W: Materiały konferencyjne „Ochrona ziemniaka”, Bonin 2000: 51 — 53.
Google Scholar

Strick P. C., Wiersema S. G. 1999. Seed potato technology. Wageningen Press 1999: 61.
Google Scholar

Tan A., Hutten R., Visser R., van Eck H. 2005. Development of Marker Assisted Selection for potato breeding. In: 16thTriennal Conference of the EAPR. 17–22 lipca 2005, Bilbao, Basque Country: 660 — 662.
Google Scholar

Timmermans B., Vos J., Putten P., Nieuwburg L., van Stomph T. 2005. The development of Solanum sisymbriifolium (Lam.) as a trap crop for potato cyst nematode. In: 16thTriennal Conference of the EAPR. 17–22 lipca 2005, Bilbao, Spain: 290 — 293.
Google Scholar

Urbanowicz J., Pawińska M. 2001. Odmiany matwikoodporne w strukturze upraw ziemniaka w latach 1995–2000. W: Materiały konferencyjne, IHAR Oddział w Boninie: 130 — 133.
Google Scholar

Wronkowska H. 1990. Z badań nad zasiedlaniem cyst Globodera rostochiensis przez grzyby. Phytopathologia Polonica XI: 205 — 209.
Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
03/30/2007

Cited By / Share

Sztangret-Wiśniewska, J. (2007) „Hodowla odpornościowa ziemniaka na mątwiki Globodera rostochiensis Woll. i Globodera pallida Stone — przegląd literatury”, Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, (243), s. 179–190. doi: 10.37317/biul-2007-0082.

Autorzy

Joanna Sztangret-Wiśniewska 
j.wisniewska@ihar.edu.pl
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział Młochów Poland

Statystyki

Abstract views: 70
PDF downloads: 39


Licencja

Prawa autorskie (c) 2007 Joanna Sztangret-Wiśniewska

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:

  1. Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
  2. Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
  3. Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
  4. Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
  5. Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
  6. Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
  7. Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.

Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:

  1. Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
  2. Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
  3. Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
  4. Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
  5. Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.