Charakterystyka niektórych cech ilościowych translokacyjnych rodów żyta (Secale cereale L. cv. Amilo × Dasypyrum villosum (L.) P. Candargy)

Agnieszka Grądzielewska

agnieszka.gradzielewska@up.lublin.pl
Instytut Genetyki i Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza, Lublin (Poland)

Abstrakt

Ocenę cech ilościowych translokacyjnych rodów żyta Secale cereale L. cv. Amilo × Dasypyrum villosum (L.) P. Candargy przeprowadzono w oparciu o wyniki 3-letnich badań (2000–2002). Niektóre z badanych rodów, w porównaniu z odmianą Amilo, charakteryzowały się co najmniej jedną z następujących cech: istotnie mniejszą wysokością łanu, istotnie większą zawartością białka ogółem w ziarniakach, dłuższym i bardziej zbitym kłosem, wcześniejszym terminem kłoszenia i kwitnienia. Na podstawie współczynników korelacji stwierdzono, że obniżenie wysokości łanu i zwiększenie zawartości białka ogółem wiązało się z nieznacznym spadkiem plonowania. Na plon ziarna istotny wpływ miały głównie: liczba i masa ziarniaków z kłosa, płodność kłoska oraz wysokość łanu. Uzyskane wyniki wskazują, że wśród badanych rodów są takie, u których przełamane zostały niekorzystne z punktu widzenia hodowli korelacje między zawartością białka ogółem a plonem z poletka i wysokością łanu.


Słowa kluczowe:

cechy ilościowe, Dasypyrum villosum L., krzyżowanie oddalone, Secale cereale L.

Białoskórska Z., Chojnicki G., Mączyńska L, Pietrusiak A. 1980. Hodowla żyta na podwyższoną zawartość białka. Biul. Branż. Hod. Rośl. Nasien. 6: 27 — 31.
Google Scholar

Bothmer von R., Claesson L. 1998. The hybrid Triticum turgidum ssp. dicoccum  Dasypyrum villosum and the cross and backcrosses to breadwheat, T. aestivum. Hereditas 128: 47 — 52. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1601-5223.1998.00047.x
Google Scholar

Darlewska M. 1996. Zmienność masy tysiąca ziaren u mutantów krótkoźdźbłowych żyta ozimego (Secale cereale L.). Biul. IHAR 200: 105 — 108.
Google Scholar

De Pace C., Paolini R., Scarascia-Mugnozza G. T., Qualset C. O., Delre V. 1990. Evaluation and utilization of Dasypyrum villosum as a genetic resource for wheat improvement. In: Srivastava J. P., Damania A. B. (eds). Wheat genetic resources: meeting diverse needs: 279–289: 378 — 379.
Google Scholar

De Pace C., Snidaro D., Ciaffi M., Vittori D., Ciofo A., Cenci A., Tanzarella O. A., Qualset C. O., Scarascia Mugnozza G. T. 2001. Introgression of Dasypyrum villosum chromatin into common wheat improves grain protein quality. Euphytica 117: 67 — 75. DOI: https://doi.org/10.1023/A:1004095705460
Google Scholar

Friebe B., Cermeño M. C., Zeller F. J. 1987. C-banding polymorphism and the analysis of nucleolar activity in Dasypyrum villosum (L.) Candargy, its added chromosomes to hexaploid wheat and the amphidiploid Triticum dicoccum-D. villosum. Theor. Appl. Genet. 73: 337 — 342. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00262498
Google Scholar

Grochowski L., Kaczmarek J., Kadłubiec W., Bujak H. 1994. Analiza zmienności i zdolności kombinacyjnej wybranych linii wsobnych żyta o żółtym ziarnie. Część I. Wstępna ocena wartości hodowlanej linii krzyżowanych z formami SMH 108 i Motto. Biul. IHAR 190: 3 — 8.
Google Scholar

Gruszecka D. 1997. Otrzymanie i charakterystyka mieszańców Secale cereale L. z Dasypyrum villosum (Haynaldia villosa L.). Hodowla Roślin; materiały z I Krajowej Konferencji: 135 — 139.
Google Scholar

Gruszecka D., Pietrusiak A. 2001. Characterization of translocation rye strains created using Dasypyrum villosum (CRIMEA, USSR). Proc. Eucarpia Rye Meet; Radzików, Poland, July 4–7: 303 — 309.
Google Scholar

Izdebski R. 1987. Charakterystyka krótkoźdźbłowych form żyta wyselekcjonowanych z materiałów korekcyjnych. Biul. IHAR 161: 77 — 89.
Google Scholar

Izdebski R. 1988. Ocena potencjalnej wartości rolniczej czterech krótkoźdźbłowych form żyta otrzymanych z materiałów korekcyjnych. Zesz. Problem. IHAR. Materiały z sympozjum. Roślinne zasoby genowe oraz synteza materiałów wyjściowych dla hodowli. Radzików, 15–16.10.1985: 199 — 219.
Google Scholar

Kaczmarek J., Pielas Z. 1970. Wpływ chowu wsobnego u żyta na plon, ciężar ziarniaków, procentową zawartość białka ogólnego w ziarnie. Biul. IHAR 3–4 (96/97): 41 — 43.
Google Scholar

Kaczmarek J., Bujak H., Kadłubiec W. 2001. Ocena współzależności cech ilościowych u linii wsobnych żyta ozimego. Biul. IHAR 218/219: 395 — 400.
Google Scholar

Kolasińska I. 1992. Wzór populacji wyjściowych do hodowli mieszańców żyta. Hod. Rośl. Aklim. 36: 23 — 35.
Google Scholar

Kubicka H., Kubicki B. 1989. Współzależności pomiędzy cechami związanymi z typem wzrostu w liniach wsobnych żyta ozimego (Secale cereale L.). Biul. IHAR 170: 13 — 22.
Google Scholar

Li J. M., Yang Z. M., Tian H. Q., Huang F., Gang P. T. 1991. Somatic cell clone establishment and amphiploid synthesis in a Triticum aestivum  Haynaldia villosa intergeneric hybrid. Hereditas-Beijing 13 (1): 1 — 3.
Google Scholar

Li H. J., Conner R. L., Chen Q., Jia X., Li H., Graf R. J., Laroche A., Kuzyk A. D. 2002. Different reactions to the wheat curl mite and wheat streak mosaic virus in various wheat — Haynaldia villosa 6V and 6VS lines. Plant Disease 86: 423 — 428. DOI: https://doi.org/10.1094/PDIS.2002.86.4.423
Google Scholar

Lista Odmian Roślin Rolniczych, COBORU, Słupia Wielka. 1989.
Google Scholar

Lucas H., Jahier J. 1988. Phylogenetic relationships in some diploid species of Triticineae: cytogenetic analysis of interspecific hybrids. Theor. Appl. Genet. 75: 498 — 502. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00276756
Google Scholar

Mądry W., Kubicka H. 1988. Wielocechowa ocena zróżnicowania linii wsobnych wyselekcjonowanych z odmian uprawnych żyta ozimego (S. cereale L.). Hod. Rośl. Aklim. 32: 15 — 26.
Google Scholar

Mohammad P., Hossain M. A., Khodarker N. A., Shiraishi M. 1997. Study for morphological characteristics of species alien to wheat in Bangladesh. Sarhad Journal of Agriculture 13 (6): 541 — 550.
Google Scholar

Qualset C. O., Zhong G. Y., De Pace C., Mc Guire P. E. 1993. Population biology and evaluation of genetic resources of Dasypyrum villosum. In: Damania A.B. (ed.) Biodiversity and Wheat Improv.: 227 — 233.
Google Scholar

Rogalska S., Dąbrowski E. 1981. A cytogenetic analysis of mutated plants of diploid rye (Secale cereale L.). Gen. Pol. 22: 263 — 269.
Google Scholar

Rzepka D. 1988. Właściwości międzygatunkowych mieszańców żyta (Secale sp.). Materiały z sympozjum. Roślinne zasoby genowe oraz synteza materiałów wyjściowych dla hodowli. Zesz. Problem. IHAR, Radzików, 15–16.10.1985: 165 — 185.
Google Scholar

Rzepka D., Łapiński M. 1988. Przydatność międzygatunkowych mieszańców żyta (Secale sp.) do hodowli odmian odpornych na mączniaka (Erysiphe graminis DC. F. sp. Secalis Marchal). Hod. Rośl. Aklim. 32: 39 — 49.
Google Scholar

Rzepka D. 1990. Studia nad mieszańcami międzygatunkowymi żyta (Secale sp.). Hod. Rośl. Aklim. 32: 27 — 36.
Google Scholar

Rzepka D., Łapiński M., Tomczak P. 1990. Właściwości rolnicze międzygatunkowych mieszańców BC2 żyta. Hod. Rośl. Aklim. 34: 61 — 71. DOI: https://doi.org/10.1016/0165-0114(90)90127-R
Google Scholar

Rzepka D. 1991. Właściwości rolnicze populacji żyta odpornych na porastanie. Biul. IHAR 180: 113 — 119.
Google Scholar

Rzepka D., Tomczak P. 1993. Badania nad mieszańcami S. cereale  S. vavilovii Gross w aspekcie ich przydatności w hodowli odmian żyta odpornych na porastanie. Cz. II. Właściwości użytkowe mieszańców. Hod. Rośl. Aklim. 37: 81 — 91.
Google Scholar

Rzepka-Plevneš D., Tomczak P., Pławska M. 1995. Możliwość wykorzystania mieszańców międzygatunkowych żyta w hodowli odmian plennych i odpornych na mączniaka prawdziwego (Erysiphe graminis D.C.F. sp. secalis Marchal). Hod. Rośl. Aklim. 39: 68 — 80.
Google Scholar

Słaboński A. 1969. Znaczenie mieszańców międzyrodzajowych i międzygatunkowych w praktycznej hodowli zbóż. Biul. IHAR 3–4: 5 — 15.
Google Scholar

Słaboński A., Rzepka D., Pieniążek B. 1984. Możliwość wykorzystania mieszańców międzygatunkowych Secale cereale  S. montanum, S. cereale  S. kuprijanovii i S. cereale  S. vavilovii w hodowli żyta. Hod. Rośl. Aklim. 28: 195 — 208.
Google Scholar

Śmiałowski T., Węgrzyn S. 2001. Zmienność i współzależność niektórych cech struktury plonu żyta ozimego. Biul. IHAR. 218/219: 401 — 408.
Google Scholar

Uslu E., Reader S. M., Miller T. E. 1999. Characterization of Dasypyrum villosum (L.) Candargy chromosomes by fluorescent in situ hybridization. Hereditas 131: 129 — 134. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1601-5223.1999.00129.x
Google Scholar

Węgrzyn S., Grochowski L. 1984. Wpływ karłowatości dominującej na dziedziczenia wybranych cech mieszańców żyta. Hod. Rośl. Aklim. 28: 45 — 55.
Google Scholar

Węgrzyn S., Śmiałowski T., Grochowski L. 1996. Zmienność i współzależność cech oraz ocena zjawisk genetycznych w kolekcji roboczej żyta ozimego 1977–1992. Biul. IHAR 200: 69 — 84.
Google Scholar

Wolski T. 1970. Kierunki, metody i perspektywy hodowli intensywnych odmian żyta. Biul. Branż. Hod. Rośl. Nasien. 4: 15 — 23.
Google Scholar

Wolski T., Pietrusiak A., Tymieniecka E., Szołkowski A., Mączyńska L. 1980. Wstępne wyniki hodowli półkarłowego żyta przy wykorzystaniu mutanta EM-1 o dominującej karłowatości. Biul. Branż. Hod. Rośl. Nasien. 6: 6 — 11.
Google Scholar

Zhong G. Y., Qualset C. O. 1993. Allelic diversity of high-molecular-weight glutenin protein subunits in natural populations of Dasypyrum villosum (L.) Candargy. Theor. Appl. Genet. 86: 851 — 858. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00212612
Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
12/31/2006

Cited By / Share

Grądzielewska, A. (2006) „Charakterystyka niektórych cech ilościowych translokacyjnych rodów żyta (Secale cereale L. cv. Amilo × Dasypyrum villosum (L.) P. Candargy)”, Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, (242), s. 105–120. doi: 10.37317/biul-2006-0010.

Autorzy

Agnieszka Grądzielewska 
agnieszka.gradzielewska@up.lublin.pl
Instytut Genetyki i Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza, Lublin Poland

Statystyki

Abstract views: 10
PDF downloads: 2


Licencja

Prawa autorskie (c) 2006 Agnieszka Grądzielewska

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:

  1. Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
  2. Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
  3. Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
  4. Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
  5. Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
  6. Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
  7. Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.

Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:

  1. Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
  2. Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
  3. Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
  4. Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
  5. Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.