Ocena współzależności cech pszenicy ozimej na podstawie analizy ścieżek
Tadeusz Śmiałowski
zhsmialo@cyf-kr.edu.plInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Kraków (Poland)
Zygmunt Nita
Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. (Poland)
Edward Witkowski
Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. (Poland)
Abstrakt
Celem pracy było poznanie zmienności, genetycznego zróżnicowania oraz zależności i współzależności pomiędzy 19 cechami pszenicy ozimej. Przebadano 112 rodów pszenicy ozimej w warunkach laboratoryjnych i polowych, w doświadczeniach wstępnych, w roku 2004, w 7 miejscowościach. Badano następujące cechy: plon, mrozoodporność, termin kłoszenia i dojrzewania, wysokość roślin, wyrównanie, odporność na mączniaka, rdzę brunatną i źdźbłową, septorię liści i kłosa, wyleganie, fusarium kłosa, odporności na porastanie, masę 1000 ziaren, liczbę sedymentacji, zawartość glutenu mokrego oraz białka. Stwierdzono zróżnicowane współczynniki zmienności (CV) dla badanych cech pszenicy ozimej mieszczące się w zakresach od wysokich (29%) dla liczby sedymentacji do niskich dla rdzy źdźbłowej (1,7% i dojrzewania (2,5%). Stwierdzono wysokie współczynniki (h2) genetycznego zróżnicowania dla większości badanych cech, z wyjątkiem porażenia kłosów przez septorię. Stwierdzono nieliczne wysoce istotne współczynniki korelacji pomiędzy badanymi cechami. Istotne, ale niskiej wartości korelacje odnotowano pomiędzy plonem a stopniem porażenia kłosów przez septoriozę (0,230*), plonem a zawartością glutenu (-0,239*) plonem a zawartością białka (-0,232*), a także plonem a wysokością (0,232*), plonem a wyleganiem (0,190*). Przeprowadzona analiza ścieżek pomiędzy plonem a mrozoodpornością, terminem kłoszenia i dojrzewania, wysokością roślin, stopniem odporności na septorię liści, masą 1000 ziaren, odpornością na porastanie wykazała wysoce istotny bezpośredni efekt wysokości roślin z plonem (0,393**), wysoki stopień odporności na septorię liści i plonu (0,393**) oraz wysoce istotny, ale ujemny efekt terminu dojrzewania i plonu (-0,371**). Ten ostatni zaskakujący wysoce istotny bezpośredni efekt był zamaskowany stosunkowo silnym pośrednim efektem „septorii liści” (0,244). Stwierdzono niskie wartości współczynników korelacji między plonem a zawartością białka (-0,232*) oraz plonem a zawartością glutenu mokrego (-0,239*). Analiza ścieżkowa ujawniła wysoce istotne bezpośrednie efekty (-0,341**) między plonem a wartością białka oraz plonem a liczbą sedymentacji (0,336**), pomimo słabszej korelacji pomiędzy tym cechami.
Słowa kluczowe:
analiza ścieżek, pszenica ozima, cechy rolnicze i technologiczneBibliografia
Akanda S. I., Mundt. C. C. 1996. Path coefficient analysis of the effects of stripe rust and cultivar mixtures on yield and yield components of winter wheat. Theor. Apel. Gen. 92/8: 666 — 672.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00226087
Google Scholar
Bichoński. A. 1995. Cechy technologiczne wybranych krajowych i zachodnioeuropejskich form pszenicy ozi-mej. Biul. IHAR 193: 19 — 28.
Google Scholar
Cygankiewicz A. 1995. Ocena niektórych cech jakościowych nowych rodów hodowlanych pszenicy ozimej i jarej. Biul. IHAR 194: 139 — 147.
Google Scholar
Cygankiewicz A. 1997. Skuteczność wstępnej oceny ziarna rodów i odmian wzorcowych pszenicy w oparciu o wartość liczby sedymentacji i procentowej zawartości białka w porównaniu do wartości współczyn¬ników pełnej oceny. Biul. IHAR 204: 237 — 243.
Google Scholar
Deczev. D. 1990. Path analysis of yield components in durum wheat. Genetica i Selekcija 23: 213 — 216.
Google Scholar
Dewey D. R., Lu K. H. 1959. A correlation and path-coefficient analysis of components of creased wheatgrass seed production. Agron. J.: 515 — 517.
DOI: https://doi.org/10.2134/agronj1959.00021962005100090002x
Google Scholar
Donaldson E., Schillinger, Dofing S. M. 2001. Straw production and grain yield relationships in winter wheat. Yield Sci. 41: 100 — 106.
DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci2001.411100x
Google Scholar
Drzazga T. 2000. Zastosowanie analizy współczynników ścieżek dla ocen wpływu komponentów plonu psze-nicy jarej. Biul. IHAR 216 /2/: 329 — 323.
Google Scholar
Garcia M., Rharrabti D., Villegas C. R., Royo C. 2003. Evaluation of grain yield and its components in durum wheat under Mediterranean conditions. Agron. J. 95: 266 — 274.
DOI: https://doi.org/10.2134/agronj2003.2660
Google Scholar
Kadłubiec W., Jedyński S., Lonc W., Strugała J. 1989. Analiza ścieżek Wrighta komponentów plonu linii i mieszańców F1 pszenicy ozimej. PNR 382: 127 — 132
Google Scholar
Ługowska B., Banaszak Z., Wójcik. W., Grzmil W. 2004. Zależność plonu ziarna pszenicy ozimej o skróconym źdźble od jego składowych. Biul. IHAR 231: 5 — 10.
Google Scholar
Paroda R. S., Joshi. A. B., Slanki K. R. 1974. Path, coefficient analysis for ear characters in Wheat. Cereal Research Comm. 2: 77 — 84.
Google Scholar
Pochaba L., Węgrzyn S. 2000. Zmienność i współzależność kilku cech pszenicy ozimej. Biul. IHAR 216/2/: 261 — 272.
Google Scholar
Sidwell. R. J., Smith E. L., McNew R. W. 1976. Inheritance and interrelationships of grain yield and selected yield-related traits in a Hard Red Winter Wheat cross. Yield Sci. 16: 650 — 654.
DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci1976.0011183X001600050013x
Google Scholar
Singh D., Singh M., Sharma K. C. 1977. Correlations and path coefficient analysis among flag area yield and yield attributes in wheat. Cereal Research Comm. 7: 145 — 152.
Google Scholar
Węgrzyn S. 1989. Możliwości wykorzystania genetyki ilościowej w hodowli roślin. Biul. IHAR 171/172: 135 — 142.
Google Scholar
Węgrzyn S., Wojas T., Śmiałowski T. 2002. Zróżnicowania genetyczne oraz współzależność plonu i wybranych cech użytkowych pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.). Biul. IHAR 223/224: 77 — 86.
Google Scholar
Autorzy
Tadeusz Śmiałowskizhsmialo@cyf-kr.edu.pl
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Kraków Poland
Autorzy
Zygmunt NitaHodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Poland
Autorzy
Edward WitkowskiHodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. Poland
Statystyki
Abstract views: 28PDF downloads: 5
Licencja
Prawa autorskie (c) 2006 Tadeusz Śmiałowski, Zygmunt Nita, Edward Witkowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Tomasz Góral, Halina Wiśniewska, Piotr Ochodzki, Dorota Walentyn-Góral, Iga Grzeszczak, Jolanta Belter, Maciej Majka, Jerzy Bogacki, Tadeusz Drzazga, Bogusława Ługowska, Przemysław Matysik, Edward Witkowski, Krzysztof Rubrycki, Urszula Woźna-Pawlak, Fuzarioza kłosów oraz akumulacja toksyn fuzaryjnych w ziarnie rodów hodowlanych pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 282 (2017): Wydanie regularne
- Piotr Stefański, Patrycja Siedlarz, Przemysław Matysik, Zygmunt Nita, Krystyna Rybka, Przydatność źródeł światła zbudowanych w oparciu o diody charakteryzujące się widmem ciągłym światła białego wzbogaconym o pasmo niebieskie w hodowli zbóż , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 284 (2018): Wydanie regularne
- Maciej Majka, Magdalena Gawłowska, Adriana Twardawska, Marek Korbas, Jakub Danielewicz, Tomasz Góral, Bogusława Ługowska, Jolanta Belter, Edward Witkowski, Tadeusz Drzazga, Przemysław Matysik, Urszula Woźna-Pawlak, Halina Wiśniewska, Wykorzystanie markerów molekularnych i fenotypowych do identyfikacji genów odporności pszenicy na łamliwość źdźbła powodowaną przez Oculimacula yallundae i O. acuformis , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 288 (2020): Wydanie regularne
- Joanna Ukalska, Krzysztof Ukalski, Tadeusz Śmiałowski, Wiesław Mądry, Badanie zmienności i współzależności cech użytkowych w kolekcji roboczej pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.) za pomocą metod wielowymiarowych. Część II. Analiza składowych głównych na podstawie macierzy korelacji fenotypowych i genotypowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Krzysztof Ukalski, Joanna Ukalska, Tadeusz Śmiałowski, Wiesław Mądry, Badanie zmienności i współzależności cech użytkowych w kolekcji roboczej pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.) za pomocą metod wielowymiarowych. Część I. Korelacje fenotypowe i genotypowe , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Przemysław Matysik, Zygmunt Nita, Ewelina Matysik, Skuteczność kryteriów selekcji pszenicy ozimej w pokoleniu F4 na podstawie komponentów plonu , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 244 (2007): Wydanie regularne
- Marcin Studnicki, Wiesław Mądry, Tadeusz Śmiałowski, Wielocechowa analiza różnorodności fenotypowej w kolekcji roboczej pszenicy jarej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn, Maria Stachowicz, Analiza zmienności i korelacji ważnych cech technologicznych rodów i odmian pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Mirosław Tyrka , Grzegorz Fic , Magdalena Szeliga , Marcin Jaromin , Paweł Krajewski , Paweł Milczarski , Tadeusz Drzazga , Przemysław Matysik , Róża Mazur , Teresa Sikora , Edward Witkowski , Justyna Buczkowicz , Dorota Tyrka , Selekcja genomowa pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Tadeusz Drzazga, Paweł Krajewski, Tadeusz Śmiałowski, Ewa Śmiałek, Ocena odmian pszenicy ozimej pod względem tolerancji na suszę , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 260/261 (2011): Wydanie regularne
