Zależność pomiędzy spoczynkiem ziarniaków pszenicy ozimej a liczbą opadania
Andrzej Binek
khrin@urk.edu.plKatedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Akademia Rolnicza im. Hugona Kołłątaja w Krakowie (Poland)
Maria Moś
Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Akademia Rolnicza im. Hugona Kołłątaja w Krakowie (Poland)
Abstrakt
Spoczynek ziarniaków 20 odmian pszenicy ozimej oznaczono na podstawie oceny kiełkowania w stałej temperaturze 15, 20 i 25°C w 10 dniu od zbioru. Badane odmiany istotnie różniły się pod względem wszystkich wskaźników. Największe zróżnicowanie stwierdzono w 25°C dla szybkości kiełkowania wg Maguire’a (10,6–22,3), średniego czasu kiełkowania (2,2–3,2 dnia) oraz zdolności kiełkowania (70–97%). Liczbę opadania oznaczono dla ziarniaków prób kontrolnych oraz prób poddanych indukcji porastania ziarniaków w kłosach i kiełkowaniu w szlakach Petriego. Na podstawie tych oznaczeń obliczono różnicę liczby opadania oraz indeks liczby opadania wg Weilenmanna (1979). Liczba opadania ziarniaków kontrolnych wahała się w zakresie 233–432 sekund. Indukcja porastania ziarniaków w kłosach i kiełkowanie w szalkach wpłynęło na obniżenie liczby opadania odpowiednio o 100 i 82 sekund. Zależność pomiędzy szybkością kiełkowania a indeksem liczby opadania przyjmowała wysoce istotne wartości (r = 0,584** do 0,748**), które wskazują na przydatność tego wskaźnika w hodowli odmian odpornych na porastanie. Dwie spośród badanych odmian Symfonia i Mikon uzyskały niski indeks liczby opadania, który świadczy o odporności na porastanie. Odmiany Wanda i Rysa o wysokim indeksie liczby opadania były podatne na porastanie.
Słowa kluczowe:
liczba opadania, odmiany, porastanie, spoczynek, pszenica ozima, szybkość kiełkowaniaBibliografia
Allan R. E. 2000. Genetic variability and inheritance of grain dormancy in three white-grain wheats. Wheat Information Service, No 91: 11 — 14.
Google Scholar
Barnard A. 2001. Genetic diversity of South African winter wheat cultivars in relation to pre-harvest sprouting and falling number. Euphytica 119: 107 — 110.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-017-3674-9_28
Google Scholar
Belderok B. 1968. Seed dormancy in wheat. Filed Crop Abstr. 21: 203 — 211.
Google Scholar
Binek A., Moś M. 1984. Die Sortenunterschiede und Variabilität der Keimruhe bei Winterweizen. M-L-Univ. Halle-Wittenberg. Wissenschaftliche Beiträge. 322 — 330.
Google Scholar
Binek A. 2002. Wpływ temperatury na kiełkowanie w okresie spoczynku ziarniaków pszenicy ozimej. Zeszyty Probl. Post. Nauk Roln. 480: 95 — 101.
Google Scholar
Black M., Butler J., Hughes M. 1987. Control and development of dormancy in cereals. In: D. Mares (ed.) Proc. of the 4th Symp. on Pre-harvest Sprouting in Cereals: 379 — 392.
DOI: https://doi.org/10.1201/9780429038471-39
Google Scholar
Bhatt G. M., Derera N. F., McMaster G. J. 1976. Breeding white grained spring wheat for low alfa-amylase synthesis and insensitivity to gibberellic acid in grain. Cereal Res. Commun. 4: 245 — 249.
Google Scholar
Derera N. F., Bhatt G. M., McMaster G. J. 1977. On the problem of pre-harvest sprouting of wheat. Euphytica 26: 299 — 308.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00026991
Google Scholar
Jakubczyk T., Haber T. 1981. Analiza zbóż i przetworów zbożowych. Skrypt SGGW-AR, Warszawa: 153 — 161.
Google Scholar
Jiang-GuoLiang, Chen-ZhaoZia, Liu-ShiJia, Ziao-ShiHe, Jiang-GL, Chen_ZX, Liu-SJ, Ziao-SH 1998. Pre-harvest sprouting in white wheat and resistant characteristic of cultivars. Acta Agron. Sinica 24: 793 — 798.
Google Scholar
Kamaha C., Maguire J. D. 1992. Effect of temperature on germination of six winter wheat cultivars. Seed Sci. Technol. 20: 181 — 185.
Google Scholar
Kato K., Nakamura W., Tabiki T., Miuraa H., Sawada S. 2001. Detection of loci controlling seed dormancy on group 4 chromosomes of wheat and comparative mapping with rice and barley genomes. Theor. Appl. Genet. 102: 980 — 985.
DOI: https://doi.org/10.1007/s001220000494
Google Scholar
Kruger J. E. Tipples K. H. 1979. Relationships between falling number, amylograph viscosity and alfa-amylase activity in Canadian wheat. Cereal Res. Commun. 8: 97 — 105.
Google Scholar
Kettlewell P. S., Lunn G. D., Major B. J., Scott R. K., Gate P., Couvreur F. 1995. A possible scheme for pre-harvest prediction of Hagberg falling number and sprouting of wheat in the UK and France. Seventh Intern. Symp. on Pre-harvest Sprouting in Cereals 1995. Kaz Noda, D. J. Mares (eds.). Center for Academic Societies Japan, Osaka.
Google Scholar
King R. G., Richards R. A. 1984. Water uptake in relation to the pre-harvest sprouting damage in wheat. Ear characteristics. Austr. J. Agric. Res. 35: 327 — 336.
DOI: https://doi.org/10.1071/AR9840327
Google Scholar
King R. W. 1984. Water uptake relation to pre-harvest sprouting damage in wheat: grain characteristics. Austr. J. Agric. Res. 35: 337 — 345.
DOI: https://doi.org/10.1071/AR9840337
Google Scholar
King R. W., Licis I. 1990. Designing wheat ears to reduce sprouting — the use of umbrellas and raincoats. Fifth Intern. Symp. on pre-harvest sprouting in cereals 1995. Westview Press, Boulder, San Francisco, Oxford: 27 — 35.
Google Scholar
Maguire J. D. 1962. Speed of germination — aid in selection and evaluation for seedling emergence and vigor. Crop Sci. 2: 176 — 177.
DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci1962.0011183X000200020033x
Google Scholar
Nyachiro J. M., Clerke F. R., DePauw R. M., Konx R. E., Armstrong K. C. 2002. Temperature effects on seed germination and expression of seed dormancy in wheat. Euphytica 120: 123 — 127.
DOI: https://doi.org/10.1023/A:1019694800066
Google Scholar
Olered G. 1967. Development of alfa-amylase activity and falling number in wheat and rye during ripening. Vaxtodling Plant Husb., Uppsala, 23: 9 — 101.
Google Scholar
Piech J., Ruszkowski M., Jaworska K. 1970. Inheritance of the seed dormancy stage duration in winter wheat (Triticum aestivum L.) Genet. Pol. 11: 227 — 240.
Google Scholar
Pieper H. 1952. Das Saatgut. Paul Parey Verlag, Berlin.
Google Scholar
Polska Norma, 1979. Materiał siewny. Metody badania nasion. PN-R-65950.
Google Scholar
Sodkiewicz W. 2002. Diploid wheat — Triticum monococcum as a source of resistance genes to preharvest sprouting in triticale. Cereal Res. Commun. 30: 323 — 328.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03543425
Google Scholar
Węgrzyn S., Gut M., Cygankiewicz A., Ptak B. 1991. Odporność na porastanie rodów i odmian pszenicy (Triticum aestivum). Część I. Pszenica ozima. Biul. IHAR 180: 121 — 128.
Google Scholar
Weilenmann F. 1979. Plant breeding aspects of sprouting resistance and experience with the selection technique using sprouting index. Cereal Res. Commun. 8: 209 — 218.
Google Scholar
Autorzy
Andrzej Binekkhrin@urk.edu.pl
Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Akademia Rolnicza im. Hugona Kołłątaja w Krakowie Poland
Autorzy
Maria MośKatedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Akademia Rolnicza im. Hugona Kołłątaja w Krakowie Poland
Statystyki
Abstract views: 55PDF downloads: 18
Licencja
Prawa autorskie (c) 2003 Andrzej Binek, Maria Moś
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Maria Moś, Tomasz Wójtowicz, Andrzej Zieliński, Magdalena Simlat, Andrzej Binek, Czynniki modyfikujące kiełkowanie i wigor siewek nagoziarnistych i oplewionych odmian owsa , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Maria Moś, Andrzej Zieliński, Podatność nagich i oplewionych ziarniaków owsa na uszkodzenia mechaniczne , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 230 (2003): Wydanie regularne
- Maria Moś, Andrzej Zieliński, Wpływ warunków przyspieszonego starzenia na zdolność kiełkowania i wigor ziarna owsa nieoplewionego i oplewionego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 229 (2003): Wydanie specjalne
- Maria Moś, Tomasz Wójtowicz, Porównanie wskaźników wigoru ziarniaków pszenżyta jarego z uszkodzeniami porostowymi , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 226/227 (2003): Wydanie regularne
- Maria Moś, Tomasz Wójtowicz, Wpływ temperatury na kiełkowanie wybranych odmian pszenżyta jarego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 231 (2004): Wydanie regularne
