Zastosowanie modeli mieszanych Shukli i regresji łącznej do analizy stabilności i adaptacji genotypów
Część II. Przykład dla pszenicy jarej
Wiesław Mądry
wieslaw_madry@sggw.edu.plKatedra Statystyki Matematycznej i Doświadczalnictwa, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (Poland)
Abstrakt
Celem niniejszej pracy jest zastosowanie narzędzi statystycznych podanych w pierwszej części pracy do wnioskowania o stabilności i adaptacji plonowania genotypów (rodów) pszenicy jarej na podstawie danych dla plonu ziarna z jednorocznej wielokrotnej serii doświadczeń odmianowych. W tej serii doświadczeń badano 25 rodów w 10 miejscowościach. Podzielono rody na grupy genotypów stabilnych rolniczo, o szerokiej adaptacji, intensywnych, ekstensywnych i nieregularnych (nieprzewidywalnych). Stwierdzono, że analiza regresji łącznej okazała się mało skuteczna w wyjaśnianiu zmienności efektów interakcyjnych plonu ziarna, pozwoliła ona jednak na praktycznie wystarczającą analizę przyczyn niestabilnej rolniczo reakcji plonu genotypów na warunki środowiskowe w miejscowościach badanego rejonu oraz umożliwiła wydzielenie grup genotypów o intensywnym i ekstensywnym trendzie środowiskowym plonowania, których reakcja jest zazwyczaj słabo przewidywalna. Rozpatrywane modele mieszane Shukli i regresji łącznej E-R-S oraz metody statystyczne z racji na stosunkowo prostą treść formalną oraz wystarczającą efektywność statystyczną i praktyczną w rozwiązywaniu typowych problemów oceny i selekcji genotypów w procesie ich hodowli i testowania oraz rejonizacji odmian mają szansę stać się, obok modeli Scheffego-Calińskiego, rutynowym narzędziem statystycznym, którego wciąż nie wprowadzono szeroko do tej praktyki, mimo merytorycznego uzasadnienia.
Słowa kluczowe:
analiza stabilności i adaptacji rodów, klasyfikacja rodów, model Shukli, model regresji łącznej Eberharta-Russella-Shukli (E-R-S), pszenica jara, seria doświadczeń odmianowychBibliografia
Becker H. C., Leon J. 1988. Stability analysis in plant breeding. Plant Breeding 101: 1 — 23.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1439-0523.1988.tb00261.x
Google Scholar
Caliński T. 1960. On a certain statistical method of investigating interaction in serial experiments with plant varieties. Bull. de l’Acad. Polonaise des Sci. 8: 565 — 568.
Google Scholar
Caliński T., Czajka S., Kaczmarek Z., Krajewski P., Siatkowski I. 1995. SERGEN-a computer program for the analysis of series of variety trials. Biuletyn Oceny Odmian 26/27: 39 — 41.
Google Scholar
Caliński T., Czajka S., Kaczmarek Z. 1997. A multivariate approach to analysing genotype-environment interactions. In: „Advances in Biometrical Genetics”. Krajewski P., Kaczmarek Z. (eds.), Poznań: 3 — 14.
Google Scholar
Eberhart S. A., Russell W. A. 1966. Stability parameters for comparing varieties. Crop Sci. 6: 36 — 40.
DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci1966.0011183X000600010011x
Google Scholar
Finlay K. W., Wilkinson G. N. 1963. The analysis of adaptation in a plant-breeding program. Aust. J. Agric. Res. 14: 742 — 754.
DOI: https://doi.org/10.1071/AR9630742
Google Scholar
Freeman G. H. 1973. Statistical methods for the analysis of genotype-environment interactions. Heredity 31: 339 — 354.
DOI: https://doi.org/10.1038/hdy.1973.90
Google Scholar
Kaczmarek Z. 1986. Analiza doświadczeń wielokrotnych zakładanych w blokach niekompletnych. Roczniki AR w Poznaniu, Rozprawy Naukowe, Poznań.
Google Scholar
Kaczmarek Z. Adamski T., Surma M. 1997. The influence of cytoplasmatic effects on yielding and stability of barley DH lines. In: Advances in Biometrical Genetics. Krajewski P., Kaczmarek Z (eds.), Poznań: 159 — 163.
Google Scholar
Kang M. S. 1998. Using genotype-by-environment interaction for crop cultivar development. Advances in Agronomy 62: 200 — 252.
DOI: https://doi.org/10.1016/S0065-2113(08)60569-6
Google Scholar
Kang M. S. Magari R. 1995. STABLE: A BASIC program for calculating stability and yield-stability statistics. Agron. J. 87: 276 — 277.
DOI: https://doi.org/10.2134/agronj1995.00021962008700020023x
Google Scholar
Leon J., Becker H. C. 1988. Repeatability of some statistical measures of phenotypic stability — correlations between single year results and multi years results. Plant Breeding 100: 137 — 142.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1439-0523.1988.tb00228.x
Google Scholar
Lin C. S., Binns M .R., Lefkovitch L. P. 1986. Stability analysis: Where do we stnad? Crop Sci. 26: 894 — 900.
DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci1986.0011183X002600050012x
Google Scholar
Magari R., Kang M. S. 1997. SAS-STABLE: Stability analysis of balanced and unbalanced data. Agron. J. 90: 929 — 932.
DOI: https://doi.org/10.2134/agronj1997.00021962008900060013x
Google Scholar
Nabugoomu F., Kempton R. A., Talbot M. 1999. Analysis of series of trials where varieties differ in sensitivity to locations. J. Agric. Biol. Env. Stat. 4: 310 — 325.
DOI: https://doi.org/10.2307/1400388
Google Scholar
Piepho H. P. 1996. Comparing cultivar means in multilocation trials when the covariance structure is not circular. Heredity 76: 198 — 203.
DOI: https://doi.org/10.1038/hdy.1996.28
Google Scholar
Piepho H. P. 1999. Stability analysis using the SAS system. Agron. J. 91: 154 — 160.
DOI: https://doi.org/10.2134/agronj1999.00021962009100010024x
Google Scholar
Piepho, H. P., van Eeuwijk F. A. 2002. Stability analyses in crop performance evaluation. Crop improvement: Challenges in the twenty-first century.. In: Food Products. Kang, M. (ed.)Press, Binghamton, New York: 307 — 342.
Google Scholar
Rajfura A. 2002. Zastosowanie statystycznych miar stabilności i analizy skupień do oceny i selekcji genotypów owsa i pszenicy jarej. Pr. doktor. SGGW, Warszawa.
Google Scholar
Shukla G. K. 1972. Some statistical aspects of partitioning genotype × environment components of variability, Heredity 29: 237 — 245.
DOI: https://doi.org/10.1038/hdy.1972.87
Google Scholar
Sivapalan S., O’Brien L. O., Ortiz-Ferrara G., Hollamby G. J., Barclay I., Martin P. J. 2000. An adaptation analysis of Australian and CIMMYT/ICARDA wheat germplasm in Australian production environments. Aust. J. Agric. Res. 51: 903 — 915.
DOI: https://doi.org/10.1071/AR99188
Google Scholar
Autorzy
Wiesław Mądrywieslaw_madry@sggw.edu.pl
Katedra Statystyki Matematycznej i Doświadczalnictwa, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Poland
Statystyki
Abstract views: 139PDF downloads: 19
Licencja
Prawa autorskie (c) 2003 Wiesław Mądry
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Joanna Ukalska, Krzysztof Ukalski, Tadeusz Śmiałowski, Wiesław Mądry, Badanie zmienności i współzależności cech użytkowych w kolekcji roboczej pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.) za pomocą metod wielowymiarowych. Część II. Analiza składowych głównych na podstawie macierzy korelacji fenotypowych i genotypowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Dariusz Gozdowski, Wiesław Mądry, Zdzisław Wyszyński, Analiza korelacji i współczynników ścieżek w ocenie współzależności plonu ziarna i jego składowych u dwóch odmian jęczmienia jarego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 248 (2008): Wydanie regularne
- Wiesław Mądry, Dariusz Gozdowski, Historia rozwoju statystycznych metod planowania i analizy doświadczeń rolniczych na świecie oraz w Polsce , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 288 (2020): Wydanie regularne
- Krzysztof Ukalski, Joanna Ukalska, Tadeusz Śmiałowski, Wiesław Mądry, Badanie zmienności i współzależności cech użytkowych w kolekcji roboczej pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.) za pomocą metod wielowymiarowych. Część I. Korelacje fenotypowe i genotypowe , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Marcin Studnicki, Wiesław Mądry, Tadeusz Śmiałowski, Wielocechowa analiza różnorodności fenotypowej w kolekcji roboczej pszenicy jarej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
- Anna Rajfura, Wiesław Mądry, Tadeusz Drzazga, Marzena Iwańska, Wydzielanie grup miejscowości na podstawie serii doświadczeń wielokrotnych ze zmiennym składem odmian w latach przy użyciu pakietu SEQRET. Część II. Przykład dla plonu ziarna z doświadczeń przedrejestrowych z pszenicą ozimą , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 250 (2008): Wydanie regularne
- Adriana Derejko, Wiesław Mądry, Dariusz Gozdowski, Jan Rozbicki, Jan Golba, Mariusz Piechociński, Marcin Studnicki, Wpływ odmian, miejscowości i intensywności uprawy oraz ich interakcji na plon pszenicy ozimej w doświadczeniach PDO , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 259 (2011): Wydanie regularne
- Dariusz Gozdowski, Wiesław Mądry, Charakterystyka i empiryczne porównanie prostej oraz złożonej analizy ścieżek w ocenie determinacji plonu roślin przez ich cechy plonotwórcze. Część I. Prezentacja stosowanych metod , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Stanisław Pluta, Wiesław Mądry, Edward Żurawicz, Marcin Kozak, Analiza statystyczna zależności plonu owoców u porzeczki czarnej (Ribes nigrum L.) od dwóch składowych multiplikatywnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Jakub Paderewski, Wiesław Mądry, Wiesław Pilarczyk, Tadeusz Drzazga, Retrospektywne badanie reakcji plonu odmian pszenicy ozimej na warunki środowiskowe w miejscowościach za pomocą łącznej analizy AMMI i skupień: ocena postępu genetycznego w plonowaniu , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 250 (2008): Wydanie regularne
