Ogólna zdolność kombinacyjna i odziedziczalność zawartości glukozynolanów w nasionach rzepaku ozimego
Teresa Piętka
t.pietka@ihar.edu.plInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Poznaniu (Poland)
Krystyna Krótka
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Poznaniu (Poland)
Jan Krzymański
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Poznaniu (Poland)
Abstrakt
Zawartość glukozynolanów alifatycznych w nasionach rzepaku jest bardzo ważną cechą określającą wartość żywieniową otrzymywanej z nich śruty poekstrakcyjnej. Dalsze obniżanie ich zawartości jest jednym z głównych celów prac hodowlanych. Lepsze poznanie zasad ich dziedziczenia powinno umożliwić skuteczną selekcję. Znajomość ogólnej zdolności kombinacyjnej (OZK) w odniesieniu do poszczególnych glukozynolanów ma duże znaczenie tak dla hodowli odmian populacyjnych, jak i mieszańców. Przebadano 11 linii wsobnych rzepaku ozimego podwójnie ulepszonego o bardzo niskiej zawartości glukozynolanów. Do badań użyto nasion zebranych z pokoleń F1 i F2 mieszańców. Mieszańce uzyskano z krzyżowań linii wsobnych z pięcioma zarejestrowanymi odmianami jako testerami. Krzyżowania wykonano w obu kierunkach. Uzyskane mieszańce były oceniane w doświadczeniach polowych w dwu powtórzeniach. Wartości OZK i testy statystyczne ich istotności obliczono oddzielnie dla poszczególnych glukozynolanów oraz dla pokoleń F1 i F2. Jako oszacowania stopnia odziedziczalności OZK w odniesieniu do glukozynolanów obliczono współczynniki: regresji, korelacji i determinacji pomiędzy obu pokoleniami. Większość obliczonych współczynników okazała się istotna statystycznie na poziomie α = 0,01 lub α = 0,05, co świadczy o dobrej powtarzalności oceny OZK.
Słowa kluczowe:
glukozynolany, odziedziczalność, ogólna zdolność kombinacyjna, substancje antyżywienioweBibliografia
Bartkowiak-Broda I. 1998. Odmiany mieszańcowe rzepaku — osiągnięcia i perspektywy. Rośliny Oleiste, XIX (2): 359 — 370.
Google Scholar
Frankiewicz A., Potkański A., Warych H., Kliber A., Szkudelski T. 1995. Wpływ poziomu glukozynolanów w wytłokach rzepakowych na wyniki produkcyjne u młodych świń. Rośliny Oleiste, XVI (2): 375 — 381.
Google Scholar
Friedt W. 1999. Breeding of rapeseed (Brassica napus L.) for modified seed quality — Synergy of conventional and modern approaches. 10th International Rapeseed Congress. Canberra 26–29. 09. 1999. Australia.
Google Scholar
Garretsen F., Keuls M. 1978. A general method for the analysis of genetics variation of complete and incomplete diallels and North Carolina II design. Part II. Procedures and general formules for the fixed model. Euphytica 27: 49 — 68.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00039119
Google Scholar
Heimann S. 1999. Ocena jakościowa odmian rzepaku ozimego za lata 1996-1998. Rośliny Oleiste, XX (2): 637 — 641.
Google Scholar
Krzymański J. 1970. Genetyczne możliwości ulepszania składu chemicznego nasion rzepaku ozimego. Hod. Rośl. Aklim. 14: 95 — 113.
Google Scholar
Krzymański J. 1993. Osiągnięcia i nowe perspektywy prac badawczych nad roślinami oleistymi w Polsce. Post. Nauk Rol. (5): 7 — 14.
Google Scholar
Krzymański J., Piętka T., Krótka K. 1993. Zdolność kombinacyjna i heterozja mieszańców diallelicznych rzepaku ozimego podwójnie ulepszonego. I. Pokolenie F1. Post. Nauk Rol. (5): 41 — 52.
Google Scholar
Krzymański J., Piętka T., Krótka K. 1994. Zdolność kombinacyjna i heterozja mieszańców diallelicznych rzepaku ozimego podwójnie ulepszonego. II. Pokolenie F1 i F2. Rośliny Oleiste, XV (1): 21 — 32.
Google Scholar
Krzymański J., Piętka T., Krótka K., Michalski K. 1995. Zawartość glukozynolanów u mieszańców F1 polskiego rzepaku ozimego podwójnie ulepszonego. Rośliny Oleiste, XVI (1): 13 — 24.
Google Scholar
Krzymański J., Piętka T., Ogrodowczyk M., Krótka K. 1999. Ocena wartości kombinacyjnych mieszańców między liniami wsobnymi rzepaku ozimego i odmianami wykonana w układzie czynnikowym. I. Pokolenie F1. Rośliny Oleiste, XX (2): 335 — 345.
Google Scholar
Kudła M. 1997. Zagadnienie glukozynolanów w hodowli jakościowej rzepaku (Brassica napus L). Rośliny Oleiste, XVIII (1): 119 — 134.
Google Scholar
Michalski K., Kołodziej K., Krzymański J. 1995. Quantitative analysis of glucosinolates in seeds of oilseed rape. Effect of sample preparation on analysis results. Proceedings of 9th International Rapeseed Congres, Cambridge, UK, 4–7. 07.1995, 3: 911 — 913.
Google Scholar
Piętka T., Krótka K., Krzymański J. 2000. Ocena wartości kombinacyjnych mieszańców między liniami wsobnymi rzepaku ozimego i odmianami wykonana w układzie czynnikowym. II. Pokolenie F1 i F2. Rośliny Oleiste, XX (2): 329 — 340.
Google Scholar
Rakowska M., Ochodzki P. 1995. Chemiczna i żywieniowa ocena śrut rzepakowych otrzymanych różnymi metodami. Rośliny Oleiste, XVI (2): 345 — 350.
Google Scholar
Ubysz-Borucka L., Mądry W., Muszyński S. 1985. Podstawy statystyczne genetyki cech ilościowych w hodowli roślin. SGGW-AR, Warszawa.
Google Scholar
Autorzy
Teresa Piętkat.pietka@ihar.edu.pl
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Poznaniu Poland
Autorzy
Krystyna KrótkaInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Poznaniu Poland
Autorzy
Jan KrzymańskiInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Poznaniu Poland
Statystyki
Abstract views: 39PDF downloads: 17
Licencja
Prawa autorskie (c) 2003 Teresa Piętka, Krystyna Krótka, Jan Krzymański
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
