Rekultywacyjna efektywność osadów ściekowych na podłożu wapna poflotacyjnego
Krzysztof Klimont
k.klimont@ihar.edu.plKrajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików (Poland)
Stanisław Góral
Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików (Poland)
Marek Jońca
Przedsiębiorstwo Rekultywacji Terenów Górniczych, Jeziorko (Poland)
Abstrakt
Badano wpływ stosowania zróżnicowanych dawek osadu ścieków komunalnych na inicjację i intensywność procesów glebotwórczych na bezglebowym podłożu wapna poflotacyjnego Kopalni Siarki „Jeziorko” w zależności od gatunku roślin rekultywacyjnych, a także wzrost wierzby wiciowej na tym podłożu. Bezglebowe grunty (wapno poflotacyjne) nawieziono osadami ścieków komunalnych w ilościach 250, 500 i 750 m3/ha i nawożono nawozami mineralnymi. Na podłożu tym wysadzono bulwy topinamburu i wysiano nasiona kostrzewy trzcinowej. Na podłożu wzbogaconym dawką 250 m3/ha osadu wysiano ponadto kostrzewę łąkową w mieszance z życicą trwałą, koniczyną łąkową i lucerną mieszańcową. Corocznie ruń kostrzewy trzcinowej, mieszanki traw oraz traw z roślinami motylkowymi wykaszano, lub wypasano bydłem, a zeschnięte pędy topinamburu wiosną wykaszano i rozdrabniano. Również na wapnie poflotacyjnym wzbogaconym 100 m3/ha osadów oraz resztkami pożniwnymi i słomą z żyta (przedplon) założono plantację wierzby wiciowej. W pobranych próbkach podłoża określono skład granulometryczny, zawartość przyswajalnego P, K i Mg, pH oraz zawartość materii organicznej. Stwierdzono, że wszystkie dawki osadów ściekowych wniesione do podłoża wapiennego powodują widoczny przyrost materii organicznej oraz wzrost zawartości przyswajalnych związków P, K i Mg. Wysokie dawki osadu ściekowego w połączeniu z masą organiczną topinamburu wpływają najsilniej na procesy glebotwórcze podłoża wapiennego, poprzez tworzenie się znacznego poziomu organiczno-próchnicznego i zwiększenie zawartości składników mineralnych P, K i Mg. Wolniej ten proces przebiega w przypadku kostrzewy trzcinowej, a najwolniej gdy wzbogacone osadem ściekowym wapno porasta mieszanka traw i trawy z roślinami motylkowymi. Wierzba wiciowa bardzo dobrze rośnie na pokładach wapna poflotacyjnego wzbogaconego osadem ściekowym oraz resztkami pożniwnymi przedplonu i rozdrobnioną słomą. Stan słabo rosnących i wypadających roślin wikliny na części plantacji wydaje się, że nie zależy od niskiej zawartości podłoża w składniki mineralne ale od innych czynników. Skład mechaniczny podłoża jest mocno zróżnicowany, ale minimalnie wpływa na zasobność podłoża w materię organiczną i przyswajalne P, K i Mg. W wierzchniej warstwie podłoża wapiennego procesy glebotwórcze przebiegają intensywniej i zawiera ona kilkakrotnie więcej materii organicznej i składników mineralnych w porównaniu z poziomem podpróchniczym.
Słowa kluczowe:
osady ściekowe, podłoże bezglebowe, proces glebotwórczy, rekultywacja terenów pogórniczych, skład mechaniczny gleby, wapno poflotacyjneBibliografia
Gołda T. 1993. Przemiany siarki elementarnej zawartej w szlamach poflotacyjnych pod wpływem rekultywacyjnych zabiegów uprawowych. Zesz. Nauk. AGH Nr 1496, Sozologia i Socjotechnika z. 37: 67 — 75.
Google Scholar
Jońca M. 1996. Rekultywacyjna efektywność osadu ściekowego w Kopalni Siarki „Jeziórko”. Materiały Terenowej Konferencji Naukowo-Technicznej. Przyrodnicze Użytkowanie Osadów Ściekowych, Lublin: 73 — 76.
Google Scholar
Jońca M. 2000. Zastosowanie osadów ściekowych w rekultywacji gruntów kopalni siarki „Jeziórko” Inżynieria Ekologiczna nr 1 Ochrona i Rekultywacja Gruntów PTIE. Baranów Sandomierski: 14–16 czerwca 2000: 27 — 30.
Google Scholar
Klimont K., Góral S. 2001. Glebotwórcze działanie traw i topinamburu na gruncie z wapna poflotacyjnego. Inżynieria Ekologiczna nr 3. Ochrona i Rekultywacja Gruntów. PTIE, Bydgoszcz 4–6 czerwca 2001: 198 — 201.
Google Scholar
Łącka-Pilaszek B., Siuta J. 1991. Ekologiczne skutki otworowej eksploatacji siarki w kopalni Jeziórko. Ochrona Środowiska 2.
Google Scholar
Maćkowiak Cz. 1996. Nawozowa użyteczność osadów ściekowych w świetle badań JUNG. Materiały Terenowej Konferencji Naukowo-Technicznej. Przyrodnicze użytkowanie osadów ściekowych. Lublin: 35 — 39.
Google Scholar
Materiały do opracowania zaleceń nawozowych na gruntach ornych. 1989. IUNG w Puławach. PWRiL, Warszawa.
Google Scholar
Piotrowska M. 1989. Metody oceny przydatności osadów ścieków bytowych w rolnictwie. Wybrane zagadnienia związane z chemicznym zanieczyszczeniem gleb. PAN, Warszawa: 83 — 100.
Google Scholar
Puka T. 1996. Rekultywacyjne zadania Kopalni Siarki „Jeziórko”. Materiały Terenowej Konferencji Naukowo-Technicznej. Przyrodnicze Użytkowanie Osadów Ściekowych. Lublin: 69 — 72.
Google Scholar
Siuta J., Wasiak G., Chłopecki K., Kaźmierczuk M., Jońca M., Mamelka D., Sułek S. 1996. Przyrodniczo-techniczne przetwarzanie osadów ściekowych w kompost. IOŚ Warszawa.
Google Scholar
Autorzy
Krzysztof Klimontk.klimont@ihar.edu.pl
Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików Poland
Autorzy
Stanisław GóralKrajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików Poland
Autorzy
Marek JońcaPrzedsiębiorstwo Rekultywacji Terenów Górniczych, Jeziorko Poland
Statystyki
Abstract views: 7PDF downloads: 3
Licencja
Prawa autorskie (c) 2002 Krzysztof Klimont, Stanisław Góral, Marek Jońca
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Krzysztof Klimont, Agnieszka Osińska, Grzegorz Gryziak, Zbigniew Kołtowski, Włodzimierz Majtkowski, Szymon Suchecki, Możliwość wykorzystania wierzby (Salix sp.) do rekultywacji bezglebowych gruntów wapna poflotacyjnego pokrywającego powierzchnię po eksploatacji siarki metodą podziemnego wytopu , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 281 (2017): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Zofia Bulińska-Radomska, Józef Górka, Henryk Woś, Ocena przydatności wybranych gatunków jarych roślin oleistych do uprawy na rekultywowanym gruncie wapna poflotacyjnego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 274 (2014): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Wpływ herbicydów na zachwaszczenie łanu pszenicy ozimej i jarej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 248 (2008): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Zofia Bulińska-Radomska, Józef Górka, Sukcesja zbiorowisk roślinnych na złożu wapna poflotacyjnego pokrywającego tereny po otworowej eksploatacji siarki , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 275 (2015): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Zofia Bulińska-Radomska, Józef Górka, Ocena przydatności różnych form wierzby (Salix sp.) do rekultywacji terenów poeksploatacyjnych kopalni siarki , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 269 (2013): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Zofia Bulińska-Radomska, Agnieszka Osińska, Grzegorz Gryziak, Józef Górka, Piotr Kraska, Rekultywacyjna efektywność komunalnych osadów ściekowych oraz wybranych gatunków roślin na bezglebowych utworach wapna poflotacyjnego pokrywającego powierzchnię po otworowej eksploatacji siarki , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 278 (2015): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Zofia Bulińska-Radomska, Sukcesja roślin na terenach poeksploatacyjnych kopalni siarki „Jeziórko” , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 257/258 (2010): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Przydatność wybranych gatunków roślin miododajnych do rekultywacji osadników wapna poflotacyjnego wzbogaconego osadami ścieków komunalnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 244 (2007): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Wpływ herbicydów na plon ziarna i strukturę plonu zbóż , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 243 (2007): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Wpływ herbicydów na wartość siewną i skład chemiczny ziarna pszenicy ozimej i jarej, jęczmienia jarego, pszenżyta jarego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 243 (2007): Wydanie regularne
