Wartość kombinacyjna rodów i odmian pszenżyta jarego oraz efekt heterozji mieszańców F1
Halina Góral
kfhrin@urk.edu.plKatedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Akademia Rolnicza w Krakowie (Poland)
Stanisław Węgrzyn
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Krakowie (Poland)
Ludwik Spiss
Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Akademia Rolnicza w Krakowie (Poland)
Abstrakt
W dwóch mikrodoświadczeniach polowych, przeprowadzonych w dwóch miejscowościach, różniących się warunkami glebowymi (1999) i w jednej miejscowości (2000) badano plon ziarna i komponenty plonu rodziców oraz mieszańców F1 i F2 pszenżyta jarego, otrzymanych w wyniku krzyżowania w układzie czynnikowym siedmiu form matecznych z czterema formami ojcowskimi (1999) i pięciu form matecznych z trzema ojcowskimi (2000). Oceniono efekt heterozji u mieszańców oraz zdolność kombinacyjną form rodzicielskich. Wykazano wysoce istotne zróżnicowanie cech wśród rodziców, mieszańców i kontrastu rodzice-mieszańce F1. Heterozja plonu ziarna u mieszańców F1 była powszechna i wysoka. Wahała się od -1,4% do 53,6% dla poszczególnych mieszańców i wynosiła średnio 23,3% w 1999 i 15,4% w 2000 roku ponad wartość lepszego z rodziców. Pokolenie F2 charakteryzowało się brakiem heterozji. Heterozja plonu ziarna mieszańców F1 wynikała z heterozji liczby kłosów na poletku, liczby ziaren z kłosa i masy 1000 ziaren. Zależała istotnie od ogólnej i swoistej wartości kombinacyjnej form rodzicielskich.
Instytucje finansujące
Słowa kluczowe:
heterozja, pszenżyto jare, wartość kombinacyjnaBibliografia
Barker T. C., Varughese G. 1992. Combining ability and heterosis among eight complete spring hexaploid triticale lines. Crop Sci. 32: 340 — 344.
DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci1992.0011183X003200020012x
Google Scholar
Behl R. K. 1985. Heterosis for important characters in hexaploid triticale. Wheat Inf. Serv. 60: 10 — 14.
Google Scholar
Dhindsa G. S., Maini G., Nanda G. S., Singh G. 1998. Combining ability and heterosis for yield and its components in triticale. Proc.of the 4th Intern. Triticale Symp. Canada, Alberta 26–31 July 1998: 116 — 118.
Google Scholar
Elandt R. 1964. Statystyka matematyczna w zastosowaniu do doświadczalnictwa rolniczego. PWN, Warszawa.
Google Scholar
Fossati D., Jaquiery R., Fossati A. 1998. Agronomical performance of triticale F1 hybrids. Proc. 4th Intern. Triticale Symp. Canada, Alberta 26–31 July 1998: 124 — 126.
Google Scholar
Grzesik H. 1995. Badania nad karłowymi mutantami pszenżyta ozimego (X Triticosecale Witt.). Część II Efekt heterozji mieszańców F1 pszenżyta ozimego. Hod. Rośl. Aklim. 39: 21 — 39.
Google Scholar
Grzesik H., Węgrzyn S. 1998. Heterosis and combining ability in some varieties of triticale. Proc. 4th Intern. Triticale Symp. Canada, Alberta 26–31 July 1998: 129 — 133.
Google Scholar
Góral H., Węgrzyn S., Spiss L. 1999. Heterosis and combining ability in spring triticale (X Triticosecale Wittm.). Plant Breed. Seed Sci. 43/1: 25 — 34.
Google Scholar
Maćkowiak W., Paizert K., Mazurkiewicz L., Woś H. 1993. Osiągnięcia i problemy hodowli pszenżyta w Polsce. Biul. IHAR 187: 143 — 165.
Google Scholar
Naeem H.A., Darvey N.L. 1998. Heterosis for yield and quality in hexaploid triticale. Proc. 4th Intern. Triticale Symp. Canada, Alberta 26–31 July 1998: 143 — 149.
Google Scholar
Oettler G., Becker H.C., Hoppe G., Wahle G. 1998. Heterosis for yield and yield components in multi-location trials of winter triticale. Proc. 4th Intern. Triticale Symp. Canada, Alberta 26–31 July 1998: 151 — 155.
Google Scholar
Pfeiffer W. H., Sayre K. D., Mergoum M. 1998. Heterosis in spring triticale hybrids. Proc. 4th Intern. Triticale Symp. Canada, Alberta 26–31 July 1998: 86 — 90.
Google Scholar
Snedecor G. W., Cochran W. G. 1957. Statistical methods applied to experiments in agriculture and biology. Ed. 5, Ames, Iowa.
Google Scholar
Spiss L., 1990. Perspektywy wyhodowania heterozyjnych mieszańców pszenżyta. Hod. Rośl. Nasien. 2/3:1 — 3.
Google Scholar
Spiss L., Góral H., 1990. Effect of heterosis in hybrids with dwarf mutants of triticale. Hod. Rośl. Aklim. 34: 33 — 37.
Google Scholar
Spiss L., Góral H. 1995. Efekt heterozji u pszenżyta. Acta Agr. Silv. Ser.Agr. 33: 27 — 34.
Google Scholar
Węgrzyn S., Grzesik H., 1994. Heterozja i zdolność kombinacyjna pszenżyta. Zesz. Nauk. AR w Szczec. Rol. 162: 267 — 272.
Google Scholar
Węgrzyn S., Grzesik H. 1995. Zdolność kombinacyjna i heterozja cech użytkowych kilku odmian pszenżyta ozimego. Biul. IHAR 195/196: 13 — 19.
Google Scholar
Węgrzyn S., Góral H., Spiss L. 1994. Oszacowanie zdolności kombinacyjnej odmian i rodów pszenżyta ozimego. Zesz. Nauk AR w Szczec. Rol. 162: 261 — 265.
Google Scholar
Węgrzyn S., Góral H., Spiss L. 1995. Zdolność kombinacyjna pszenżyta ozimego. Biul. IHAR, 195/196: 5 — 11.
Google Scholar
Autorzy
Halina Góralkfhrin@urk.edu.pl
Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Akademia Rolnicza w Krakowie Poland
Autorzy
Stanisław WęgrzynInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Krakowie Poland
Autorzy
Ludwik SpissKatedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Akademia Rolnicza w Krakowie Poland
Statystyki
Abstract views: 5PDF downloads: 3
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Halina Góral, Stanisław Węgrzyn, Ludwik Spiss
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn, Maria Stachowicz, Analiza zmienności i korelacji ważnych cech technologicznych rodów i odmian pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Prof. dr hab. Stefan Stojałowski , Marta Orłowska , Martyna Sobczyk , Anna Bienias , Marcin Berdzik , Beata Myśków , Halina Góral , Magdalena Simlat , Tomasz Warzecha , Wojciech Wesołowski , Marek Szklarczyk , Mirosław Pojmaj , Genetyczne podłoże męskiej sterylności pszenżyta z różnymi cytoplazmami oraz możliwość wykorzystania badanych cytoplazm do tworzenia systemów CMS u pszenicy , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Halina Góral, Męska płodność pszenżyta ozimego w zależności od rodzaju cytoplazmy i formy ojcowskiej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 269 (2013): Wydanie regularne
- Halina Góral, Maciej Ejsmond, Analiza zdolności kombinacyjnych i odziedziczalność cech plonotwórczych lnu oleistego (Linum usitatissimum L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn, Zygmunt Nita, Krystyna Werwińska, Dziedziczenie cech warunkujących plonowanie owsa jarego (Avena sativa L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 226/227 (2003): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn, Sposoby epistatycznego działania genów u żyta ozimego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 244 (2007): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn, Zastosowanie analizy współczynników ścieżek do oceny współzależności elementów struktury plonu owsa jarego (Avena sativa L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 229 (2003): Wydanie specjalne
- Halina Góral, Mirosław Pojmaj, Renata Pojmaj, Monika Burczy, Otrzymywanie nasion mieszańcowych pszenżyta ozimego w siewie pasowym linii cms i restorera oraz w mieszaninach tych form , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn, Zastosowanie analizy współczynników ścieżek do badań genotypowych zależności i współzależności wybranych cech plonotwórczych żyta ozimego (Secale cereale) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 228 (2003): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn, Zdolność kombinacyjna rodów i odmian owsa , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 229 (2003): Wydanie specjalne
