Ocena zdolności kombinacyjnej wybranych form rodzicielskich borówki wysokiej (Vaccinium corymbosum L.) dla siły wzrostu siewek
Stanisław Pluta
Stanislaw.Pluta@inhort.plInstytut Ogrodnictwa, ul. Konstytucji 3 Maja 1/3, 96‒100 Skierniewice (Poland)
http://orcid.org/0000-0003-2837-7304
Łukasz Seliga
Instytut Ogrodnictwa, ul. Konstytucji 3 Maja 1/3, 96‒100 Skierniewice (Poland)
http://orcid.org/0000-0002-1687-5499
Abstrakt
Celem badań było określenie wartości hodowlanej 12 genotypów rodzicielskich borówki wysokiej (Vaccinium corymbosum L.) na podstawie oceny ich ogólnej i specyficznej zdolności kombinacyjnej (GCA i SCA) dla siły wzrostu siewek. Materiał badawczy stanowiła populacja 2100 siewek F1 uzyskanych z programu krzyżowania w 2014 roku. Krzyżowania 7 form matecznych (♀) – ‘Aurora’, ‘Bluecrop’, ‘Brigitta Blue’, ‘Chandler’, ‘Draper’, ‘Duke’, ‘Northland’ oraz 5 form ojcowskich (♂) – ‘Earliblue’, ‘KazPliszka’, ‘Polaris’, ‘Toro’, ‘Weymouth’ były wykonane w układzie czynnikowym (7x5). Jesienią 2014 r. założono doświadczenie polowe w układzie kompletnych bloków losowych, w 4 powtórzeniach, z 15 siewkami na poletku. W 2019 r. wykonano ocenę fenotypową populacji siewek pod kątem siły wzrostu roślin. Stwierdzono, że siewki różniły się istotnie tą cechą morfologiczną roślin. Na podstawie wyników oceny fenotypowej populacji siewek określono efekty GCA dla 12 rodzicielskich odmian i efekty SCA dla 35 rodzin mieszańcowych dla tej cechy. Analiza statystyczna wykazała, że formy rodzicielskie różniły się istotnie pod względem zdolności kombinacyjnej (efekty GCA i SCA) dla siły wzrostu. Formy rodzicielskie posiadające istotne i dodatnie wartości efektów GCA były potencjalnie przydatnymi dawcami genów determinujących silny wzrost, natomiast istotne i negatywne wartości efektów innych form rodzicielskich wskazywały na pogorszenie tej cechy u ocenianego potomstwa. Statystycznie istotne dodatnie lub ujemne wartości efektów SCA były wynikiem interakcji genetycznej obu form rodzicielskich w tych rodzinach mieszańcowych, a zatem mogły wpłynąć na poprawę lub pogorszenie siły wzrostu siewek borówki wysokiej.
Instytucje finansujące
Słowa kluczowe:
borówka wysoka, GCA, hodowla, ocena fenotypowa, SCA, siła wzrostuBibliografia
Baker, R.J. (1978) . Issues in diallel analysis. Crop Science, 18 (4): 533‒536. http://dx.doi.org/10.2135/cropsci1978.0011183x001800040001x
Google Scholar
Bestfleisch, M., Möhring, J., Hanke, M.V. (2014). A diallel crossing approach aimed on selection for ripening time and yield in breeding of new strawberry (Fragaria × ananassa Duch.) cultivars. Plant Breeding 133: 115‒120. https://doi.org/10.1111/pbr.12120
Google Scholar
Caliński, T., Czajka, S., Kaczmarek, Z., Krajewski, P. (2003). Podręcznik użytkowania programu SERGEN 4. Metodyka statystyczna i obsługa programu SERGEN (Wersja 4 dla Windows) przeznaczonego do serii doświadczeń odmianowych i genetyczno-hodowlanych. Wyd. IGR PAN w Poznaniu. ss 77.
Google Scholar
Griffing, B. (1956)a. A generalised treatments of diallel crosses in quantitative inheritance. Heredity 10:31‒50 http://dx.doi.org/10.1038/hdy.1956.2
Google Scholar
Griffing, B. (1956)b. Concept of general and specific combining ability in relation to diallel crossing systems. Austr. J. Biol. Sci. 9: 463‒493. http://dx.doi.org/10.1071/bi9560463
Google Scholar
Hortyński, J.A., 1987. Dziedziczenie niektórych cech ilościowych truskawki (Fragaria x ananassa Duch.). Metody i problemy oszacowań. Praca hab. Wyd. AR Lublin.
Google Scholar
Masny, A., Mądry, W., Żurawicz, E. (2005). Combining ability analysis of fruit field and fruit quality in ever-bearing strawberry cultivars using an incomplete diallel cross design. Journal of Fruit and Ornamental Plant Research 13: 5‒17.
Google Scholar
Masny, A., Mądry, W., Żurawicz, E. (2008). Combining ability for important horticultural traits in medium and late-maturing strawberry cultivars. Journal of Fruit and Ornamental Plant Research 16: 133‒152.
Google Scholar
Masny, A., Mądry, W., Żurawicz, E. (2014). Combining ability of selected dessert strawberry cultivars with different fruit ripening periods. Acta Scientiarum Polonorum Hortorum Cultus 13 (1): 67‒78.
Google Scholar
Masny, A., Pruski, K., Żurawicz, E., Mądry, W. (2016). Breeding value of selected dessert strawberry (Fragaria × ananassa Duch.) cultivars for ripening time, fruit yield and quality. Euphytica 207: 224‒243. http://dx.doi.org/10.1007/s10681‒016‒1690‒6
Google Scholar
Mądry, W., Ubysz-Borucka, L. (1982). Biometryczna analiza zdolności kombinacyjnej w niekompletnym układzie diallel cross. Cz. I. Model stały dla cech ilościowych. Rocz. Nauk Roln. Ser. A 105: 9‒27.
Google Scholar
Mądry, W., Krajewski, P., Pluta, S., Żurawicz, E. (2004). Wielocechowa analiza wartości hodowlanej i zróżnicowania genetycznego odmian porzeczki czarnej (Ribes nigrum L.) na podstawie efektów ogólnej zdolności kombinacyjnej. Acta Scient. Polon. Hortorum. Cultus 3: 93‒109.
Google Scholar
Mądry, W., Talbot, M., Ukalski, K., Drzazga, T., Iwańska, M. (2006). Podstawy teoretyczne znaczenia efektów genotypowych i interakcyjnych w hodowli roślin na przykładzie pszenicy ozimej. Biuletyn IHAR, nr 240/241: 13‒32.
Google Scholar
Pliszka, K. (2002). Borówka wysoka, czyli amerykańska. Wyd. Działkowiec sp. z o.o. Warszawa.
Google Scholar
Pluta, S., Mądry, W., Żurawicz, E. (1993). Zdolność kombinacyjna w hodowli twórczej porzeczki czarnej. Zeszyty Naukowe AR we Wrocławiu, Rolnictwo LVIII, nr 223: 367‒373.
Google Scholar
Pluta, S. (1994). Analiza dialleliczna wybranych form rodzicielskich porzeczki czarnej (Ribes nigrum L.) pod względem najważniejszych cech użytkowych. Praca doktorska, Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa Skierniewicach.
Google Scholar
Pluta, S., Mądry, W., Zurawicz, E. (2008). General combining ability of selected blackcurrant (Ribes nigrum L.) genotypes in breeding for dessert quality fruit Acta Hort. 777: 57‒62. http://dx.doi.org/10.17660/actahortic.2008.777.4.
Google Scholar
Pluta, S., Studnicki, M., Mądry, W., Żurawicz, E. (2014). Combining Ability Analysis for Selected Plant Traits in Gooseberry. J. Amer. Soc. Hort. Sci. 139: 325‒335. http://dx.doi.org/10.21273/jashs.139.3.325
Google Scholar
Pluta, S. and Żurawicz, E. (2014). The high-bush (Vaccinium corymbosum L.) breeding programme in Poland. Acta Hort. 1017:177‒180 http://dx.doi.org/10.17660/actahortic.2014.1017.20.
Google Scholar
Sherrif, N.M., Appadurai, R., Rangasamy, M. (1985). Combining ability in sunflower. Indian, J. Agric. Sci. 55: 315‒318.
Google Scholar
Simpson, D.W. and Sharp, D.S. (1988). The inheritance of fruit yield and stolon production in everbearing strawberries. Euphytica 38: 65‒74. http://dx.doi.org/10.1007/bf00024812.
Google Scholar
Smolarz, K. (2000). Borówka wysoka. Zeszyty Pomologiczne. ISK Skierniewice.
Google Scholar
Smolarz, K. (2003). Wybór i przygotowanie pola pod plantację borówki. Hasło Ogrodnicze 10: 61‒62.
Google Scholar
Smolarz, K. (2006). History of highbush blueberry (V. corymbosum L.) growing in Poland. Acta Hort. 715: 313‒316. http://dx.doi.org/10.17660/actahortic.2006.715.46.
Google Scholar
Smolarz, K. and Pluta, S. (2014). Cultivation of the high-bush blueberry in Poland. Acta Hort. 1017: 199‒204 http://dx.doi.org/10.17660/actahortic.2014.1017.24.
Google Scholar
Spangelo, L.P., Watkins, R., Hsu, C.S., Fejer, S.O. (1971). Combining ability analysis in the cultivated strawberry. Can. J. Plant Sci. 51: 377‒383 http://dx.doi.org/10.4141/cjps71‒075.
Google Scholar
Sprague, G.F. and Tatum, L.A. (1942). General vs. Specific combination ability in single crosses of corn. J. Amer. Soc. Agron. 34: 923‒932 http://dx.doi.org/10.2134/agronj1942.00021962003400100008x.
Google Scholar
Ubysz-Borucka, L., Mądry, W., Muszyński, S. (1985). Podstawy statystyczne genetyki cech ilościowych w hodowli roślin. Wydawnictwo SGGW-AR, Warszawa: ss 220.
Google Scholar
Vieira, R.A., Scapim, C.A., Moterle, L.M., Tessmann, D.J., Conrado, T.V., Amaral Jnior, A.T. (2009). Diallel analysis of leaf disease resistance in inbred Brazilian popcorn cultivars. Genetics and Molecular Research. Genetics and Molecular Research 8 (4): 1427‒36 http://dx.doi.org/10.4238/vol8‒4gmr655
Google Scholar
Żurawicz, E. (1990). Dziedziczenie najważniejszych cech użytkowych truskawki (Fragaria x ananassa Duch.). Praca hab., ISK Skierniewice.
Google Scholar
Żurawicz, E., Mądry, W., Pluta, S. (1996). Variation and heritability of economically important traits in black currant (Ribes nigrum L.) evaluated in a diallel cross design. Euphytica 91: 219‒224.
Google Scholar
Żurawicz, E., Masny, A., Madry, W. (2006). Usefulness of selected strawberry (Fragaria·ananassa) genotypes for breeding late ripening cultivars. Acta Hort. 708:501–505 http://dx.doi.org/10.17660/actahortic.2006.708.88.
Google Scholar
Autorzy
Stanisław PlutaStanislaw.Pluta@inhort.pl
Instytut Ogrodnictwa, ul. Konstytucji 3 Maja 1/3, 96‒100 Skierniewice Poland
http://orcid.org/0000-0003-2837-7304
Autorzy
Łukasz SeligaInstytut Ogrodnictwa, ul. Konstytucji 3 Maja 1/3, 96‒100 Skierniewice Poland
http://orcid.org/0000-0002-1687-5499
Statystyki
Abstract views: 208PDF downloads: 209 PDF downloads: 23
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Stanisław Pluta
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Stanisław Pluta, Wiesław Mądry, Edward Żurawicz, Marcin Kozak, Analiza statystyczna zależności plonu owoców u porzeczki czarnej (Ribes nigrum L.) od dwóch składowych multiplikatywnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- prof. dr hab. Stanisław Pluta , Danuta Kucharska, Łukasz Seliga , Ocena potencjału genetycznego wybranych genotypów borówki wysokiej (Vaccinium corymbosum L.) w oparciu o czynnikowy układ krzyżowań , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- dr Bogumiła Badek , Stanisław Pluta, Małgorzata Korbin, Charakterystyka markerów molekularnych, sprzężonych z odpornością na wielkopąkowca porzeczkowego (Cecidophyopsis ribis) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- dr inż. Danuta Kucharska , Danuta Wójcik, Stanisław Pluta, Łukasz Seliga, Lucyna Ogórek, Barbara Wiosna, Stanisław Bodek, Analiza czynników warunkujących organogenezę agrestu (Ribes grossularia L.) w kulturach in vitro i in vivo oraz ocena genetyczna i fenotypowa otrzymanego materiału , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
