Reakcja pszenicy hybrydowej na wysokie dawki azotu i nawożenie dolistne
Abstrakt
Ścisłe doświadczenie polowe z pszenicą ozimą przeprowadzono w latach 2016-2019 w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Przecławiu. Celem badań było określenie wpływu wzrastających dawek azotu oraz nawożenia dolistnego na plonowanie, parametry architektury łanu oraz cechy jakościowe i skład mineralny ziarna hybrydowej odmiany Hybiza. Nawożenie dawką azotu N200 porównaniu do N150 wpłynęło istotnie na zwiększenie: indeksu powierzchni liści (LAI), kąta nachylenia liści (MTA), wskaźnika zieloności liścia (SPAD), obsady kłosów na jednostce powierzchni, wylegania roślin, MTZ oraz plonu ziarna. Dokarmianie dolistne w porównaniu do obiektu kontrolnego skutkowało istotnym zwiększeniem takich parametrów jak wskaźnik SPAD, MTZ oraz plon ziarna. Wyższa dawka azotu N200 wpłynęła na wzrost wartości parametrów jakościowych ziarna oraz zwiększenie w nim ilości Fe i Cu. Nawożenie dolistne zwiększyło natomiast ilość Zn i Fe w ziarnie, nie wpływając na gęstość ziarna w stanie zsypnym i jego celność. Poziom plonowania oraz jakość i skład mineralny ziarna modyfikowane były zmiennymi w latach badań warunkami pogodowymi.
Słowa kluczowe
azot; dokarmianie dolistne; jakość ziarna; mikroelementy; plon; pszenica hybrydowa; SPAD
Bibliografia
Bavec M., Vuković K., Grobelnik Mlakar S., Rozman Č., Bavec F., 2007. Leaf area index in winter wheat: response on seed rate and nitrogen application by different varieties. J. Cent. Eur. Agric. 8 (3), 337−342.
Biskupski A., Kaus A., Włodek S., Pabin J., 2007. Zróżnicowane nawożenie azotem a plonowanie i wybrane wskaźniki architektury łanu kilku odmian pszenicy jarej. Inżynieria Rolnicza. 3 (91), 29−36.
Faizy S.E.D., Mashali S.A., Youssef S.M., Elmahdy S.M., 2017. Study of wheat response to nitrogen fertilization, micronutrients and their effects on some soil available macronutrients. J. Sus. Agric. Sci. 43 (1), 55−64. https://doi.10.21608/JSAS.2017.3491
Fotyma E., Bezduszniak D., 2000. Valuation of nitrogen nutritional status of winter cereals on the ground of leaf greenness index. Fragm. Agron. 17 (4), 29−45.
Gąsiorowska B., Makarewicz A., 2008. Wpływ nawożenia dolistnego na plony i jakość ziarna pszenicy jarej. Annales UMCS. Sec. E. 63 (4), 87–95.
Jarecki W., Bobrecka-Jamro D., Jarecka A., 2016. Reakcja pszenicy jarej na zróżnicowane nawożenie azotowe oraz dokarmianie dolistne. Acta Agrophysica. 23, 39−50.
Jarecki W., Buczek J., Bobrecka-Jamro D., 2014. Reakcja pszenicy jarej odmiany Kandela na zróżnicowaną intensywność uprawy. Fragm. Agron. 31 (3), 58−65.
Jarecki W.. Bobrecka-Jamro D., 2011. Reakcja pszenicy jarej odmiany Parabola na dolistne dokarmianie mocznikiem i Mikrokomplexem. Biul. IHAR. 262, 39−46.
Jaskulska I., Jaskulski D., Gałęzewski L., Knapowski T., Kozera W., Wacławowicz R., 2018. Mineral composition and baking value of the winter wheat grain under varied environmental and agronomic conditions. J. Chem. 1–7. https://doi. 10.1155/2018/5013825
Kara B., Mujdeci M., 2010. Influence of late-season nitrogen application on chlorophyll content and leaf area index in wheat. Sci. Res. Essays. 5, 2299−2303.
Klikocka H., Cybulska M., Barczak B., Narolski B., Szostak B., Kobiałka A., Nowak A., Wójcik E., 2016. The effect of sulphur and nitrogen fertilization on grain yield and technological quality of spring wheat. Plant Soil Environ. 62, 230–236. https://doi.10.17221/18/2016-PSE
Kulig B., Oleksy A., Zając T., 2009. Wpływ sposobu uprawy roli i nawożenia azotem na plonowanie pszenicy jarej. Fragm. Agron. 26 (4), 81−94.
Morgounov A., Gomez-Becerra H.F., Abugalieva A., Dzhunusova M., Yessimbekova M., Muminjanov H., Zelenskiy Y., Ozturk L., Cakmak I., 2007. Iron and zinc grain density in common wheat grown in central Asia. Euphytica. 155, 193–203. https://doi.10.1007/s10681‒006‒9321‒2
Mühleisen J., Piepho H-P., Maurer H.P., Longin C.F., Reif J.C., 2014. Yield stability of hybrids versus lines in wheat, barley, and triticale. Theor. Appl. Genet. 127, 309–316. https://doi.org/10.1007/s00122‒013‒2219‒1
Olsen J., Weiner J., 2007. The influence of Triticum aestivum density, sowing pattern and nitrogen fertilization on leaf area index and its spatial variation. Basic Appl. Ecol. 8, 252−257.
Panasiewicz K., Koziara W., Sulewska H., 2009. Reakcja pszenicy ozimej Triticum durum Desf. odmiany Komnata na gęstość siewu i nawożenie azotem. Biul. IHAR. 253, 125−134.
Podolska G., 2008. Wpływ dawki i sposobu nawożenia azotem na plon i wartość technologiczną ziarna odmian pszenicy ozimej. Acta Sci. Pol. Agricultura. 7 (1), 57−65.
Pszczółkowska A., Okorski A., Olszewski J., Fordoński G., Krzebietke S., Chareńska A., 2018. Effects of pre-preceding leguminous crops on yield and chemical composition of winter wheat grain. Plant Soil Environ. 64, 592–596. https://doi.10.17221/340/2018-PSE
Rachoń L., Szumiło G., 2009. Comparison of chemical composition of selected winter wheat species. J. Elem.14, 135−146.
Rharrabti Y., Royo C., Villegas D., Aparicio N., Gracia del Maoral L. F., 2003. Durum wheat quality in Mediterranean environments I. Quality expression under different zones. latitudes and water regime acsross Spain. Field Crops Res. 80, 123−131.
Skudra I., Ruza A., 2016. Winter wheat grain baking quality depending on environmental conditions and fertilizer. Agron. Res. 14, 1460–1466.
Stępień A., Wojtkowiak K., 2015. Effect of meat and bone meal on the content of microelements in the soil and wheat grains and oilseed rape seeds. J. Elem. 20, 999−1010. https://doi.10.5601/jelem.2015.20.1.811
Suchowilska E., Wiwart M., Kandler M., Krska R., 2012. A comparison of macro- and microelement concentrations in the whole grain of four Triticum species. Plant Soil Environ. 58,141–147. http://dx.doi.org/10.17221/688/2011-PSE
Sulewska H., Koziara W., Panasiewicz K., Niewiadomska A., 2011. Reakcja pszenicy ozimej i jęczmienia jarego na nawożenie PRP SOL. J. Res. Appl. Agric. Eng. 56 (4), 129−133.
Svečnjak Z., Jenel M., Bujan M., Vitali D., Dragojevic V.I., 2013. Trace element concentrations in the grain of wheat cultivars as affected by nitrogen fertilization. Agr. Food Sci. 22, 445−451. https://doi.org/10.23986/afsci.8230
Whitford R., Fleury D., Reif J.C., Garcia M., Okada T., Korzun V., Langridge P., 2013. Hybrid breeding in wheat: technologies to improve hybrid wheat seed production. J. Exp. Bot. 64, 5411–5428. https://doi.org/10.1093/jxb/ert333
Zeidan M.S., Mohamed M.F., Hamouda H.A., 2010. Effect of foliar fertilization of Fe, Mn and Zn on wheat yield and quality in low sandy soils fertility. World J. Agric. Sci. 6, 696−699.
Zhang Y., Song Q., Jan Y., Tang J., Zhao R., Zhang Y., He Z., Zou C., Ortiz-Monasterio I., 2010. Mineral element concentrations in grains of Chinese wheat cultivars. Euphytica. 174, 303−313. https://doi.10.1007/s10681‒009‒0082‒6
Zhao Y., Zeng J., Fernando R., Reif J.C., 2013. Genomic prediction of hybrid wheat performance. Crop Sci. 53, 802–810. https://doi.org/10.2135/cropsci2012.08.0463
Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Przyrodniczych, Instytut Nauk Rolniczych, Ochrony i Kształtowania Środowiska, Zakład Produkcji Roślinnej, ul. Zelwerowicza 4, 35‒601 Rzeszów Polska
https://orcid.org/0000-0002-9760-3603
Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Przyrodniczych, Instytut Nauk Rolniczych, Ochrony i Kształtowania Środowiska, Zakład Produkcji Roślinnej, ul. Zelwerowicza 4, 35‒601 Rzeszów Polska
https://orcid.org/0000-0003-4655-7974
Copyright (c) 2021 Jan Buczek, Marta Jańczak-Pieniążek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
