Występowanie fuzariozy wiech owsa w 2013 roku oraz szkodliwość Fusarium sporotrichioides Sherb. dla wybranych odmian
Irena Kiecana
dziekanat.ogrodniczy@up.lublin.plKatedra Fitopatologii i Mykologii, Uniwersytet Przyrodniczy, Lublin (Poland)
Małgorzata Cegiełko
Katedra Fitopatologii i Mykologii, Uniwersytet Przyrodniczy, Lublin (Poland)
Elżbieta Mielniczuk
Katedra Fitopatologii i Mykologii, Uniwersytet Przyrodniczy, Lublin (Poland)
Alina Pastucha
Katedra Fitopatologii i Mykologii, Uniwersytet Przyrodniczy, Lublin (Poland)
Abstrakt
W 2013 roku na polach Hodowli Roślin Strzelce, Sp. z o.o., grupa IHAR określono udział wiech z objawami fuzariozy dla 12 odmian owsa. W laboratorium przeprowadzono analizę mykologiczną ziarniaków i plew pochodzących z wiech z objawami chorobowymi z wykorzystaniem pożywki mineralnej. Procent wiech z objawami fuzariozy wahał się od 0,25% do 2,0%. Za główną przyczynę fuzariozy wiech owsa uznano gatunki Fusarium culmorum i F. poae. Ponadto z porażonych ziarniaków uzyskiwano gatunki F. sporotrichioides i F. oxysporum. Badania szkodliwości F. sporotrichioides dla owsa przeprowadzono w 2013 roku na polach doświadczalnych w okolicach Zamościa, na podstawie ścisłego doświadczenia polowego ze sztucznym zakażaniem wiech w fazie kwitnienia. Materiał infekcyjny stanowiła zawiesina zarodników F. sporotrichioides nr 88 o zagęszczeniu 5 × 105 × 1 ml-1. Szkodliwość F. sporotrichioides dla analizowanych odmian owsa określano na podstawie ubytku liczby ziarniaków w wiesze, plonu ziarna z 40 wiech (4×10 wiech) oraz masy 1000 ziaren. Ubytek liczby ziarniaków w wiesze, w wyniku sztucznego zakażania przez F. sporotrichioides wynosił od 0,5% (Arden) do 75,1% (Contender). W przypadku odmiany Arden nie zanotowano ubytku plonu ziarna w wyniku inokulacji wiech przez F. sporotrichioides, zaś u pozostałych odmian redukcja plonu ziarna wynosiła od 24,0% (Komfort) do 79,5% (Contender). Natomiast obniżka MTZ wynosiła od 0,1% (Arden) do 22,6% (Flämingsgold).
Słowa kluczowe:
Avena sativa, Fusarium sporotrichioides, fuzarioza wiech, odmiany, owiesBibliografia
Arseniuk E., Góral T. 2005. Mikotoksyny fuzaryjne w ziarnie zbóż i kukurydzy./Fusarium mycotoxins in cereal and maize grain. Hodowla Roślin i Nasiennictwo 3: 27 — 33.
Google Scholar
Bottalico A., Perrone G. 2002. Toxigenic Fusarium species and mycotoxins associated with head blight in small-grain cereals in Europe. Eur. J. Plant Pathol. 108: 611 — 624.
Google Scholar
Chełkowski J., Stępień Ł., Gromadzka K., Kostecki M., Sadowski C. 2010. Fusarium head blight of wheat in 2009 - species frequencies and metabolites in grain. Book of abstracts. 11th European Fusarium seminar- Fusarium – Mycotoxins, Taxonomy, Pathogenicity and Host Resistance: 153 — 154.
Google Scholar
Doohan F. M., Brennan J., Cook B. M. 2003. Influence of climatic factors on Fusarium species pathogenic to cereal. Eur. J. Plant Pathol. 109: 755 — 768.
Google Scholar
Desjardins A. E. 2006. Fusarium mycotoxins, chemistry, genetics, and biology. The American Phytopathological Society St. Paul, Minnesota, U.S.A.
Google Scholar
Elad Y., Williamson B., Tudzynski P., Delan N. 2007. Botrytis: Biology, Pathology and Control. Netherlands, Springer.
Google Scholar
Goliński P., Kaczmarek Z., Kiecana I., Wiśniewska H., Kaptur P., Kostecki M., Chełkowski J. 2002. Fusarium head blight of common Polish winter wheat cultivars comparison of effects of Fusarium avenaceum and Fusarium culmorum on yield components. J. Phytopathology 150: 135 — 141.
Google Scholar
Góral T., Ochodzki P., Bulińska-Radomska Z. 2012. Odporność na fuzariozę kłosów powodowaną przez Fusarium culmorum i zawartość mikotoksyn fuzaryjnych w ziarnie gatunków zbóż jarych przeznaczonych do upraw ekologicznych. Biul. IHAR 263: 43 — 54.
Google Scholar
Kiecana I. 1994. Badania nad fuzariozą jęczmienia jarego (Hordeum vulgare L.) z uwzględnieniem podatności odmian i zawartości mikotoksyn w ziarnie. Seria Wydaw. – Rozpr. Nauk. AR Lublin 161: 1 — 49.
Google Scholar
Kiecana I. 2012. Szkodliwość wybranych gatunków grzybów dla zbóż z uwzględnieniem ich właściwości toksynotwórczych. Warsztaty Naukowe – Patogeny roślinne problemem rolnictwa i przetwórstwa. IUNG PIB Puławy. 21.06. 2012: 29 — 31.
Google Scholar
Kiecana I., Perkowski J. 1998. Zasiedlenie ziarna owsa (Avena sativa L.) przez toksynotwórcze grzyby Fusarium poae (Peck) Wr. i Fusarium sporotrichioides Sherb. Zesz. Nauk. AR im. H. Kołłątaja. Kraków 333: 881 — 884.
Google Scholar
Kiecana I., Mielniczuk E. 2001. Występowanie Fusarium culmorum (W.G.Sm.) Sacc., Fusarium avenaceum (Fr.) Sacc. oraz Fusarium crookwellense Burges, Nelson & Toussoun na rodach hodowlanych owsa (Avena sativa L.). Acta Agrobot. 54, 1: 83 — 93.
Google Scholar
Kiecana I., Mielniczuk E. 2010. Fusarium head blight of winter rye (Secale cereale L.). Acta Agrobot. 63, 1: 129 — 135.
Google Scholar
Kiecana I., Mielniczuk E., Kaczmarek Z., Kostecki M., Goliński P. 2002. Scab response and moniliformin accumulation in kernels of oat genotypes inoculated with Fusarium avenaceum in Poland. Eur. J. Plant Pathol. 108: 245 — 251.
Google Scholar
Kiecana I., Mielniczuk E., Cegiełko M., Pszczółkowski P. 2003. Badania nad chorobami podsuszkowymi owsa (Avena sativa L.) z uwzględnieniem temperatury i opadów. Acta Agrobot. 56, 1-2: 95 — 107.
Google Scholar
Kiecana I., Mielniczuk E., Perkowski J., Goliński P. 2005. Porażenie wiech przez Fusarium poae (Peck) Wollenw. oraz zawartość mikotoksyn w ziarnie owsa. Acta Agrobot. 58, 2: 91 — 102.
Google Scholar
Kiecana I., Mielniczuk E., Cegiełko M. 2006. Badania podatności kłosów pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.) na porażenie przez Fusarium avenaceum (Fr.) Sacc. Acta Agrophysica 8, 3: 629 — 636.
Google Scholar
Kiecana I., Mielniczuk E., Cegiełko M., Szołkowska A. 2008. Grzyby porażające korzenie i podstawę źdźbła owsa (Avena sativa L.). Biul. IHAR 247: 73 — 79.
Google Scholar
Kiecana I., Cegiełko M., Mielniczuk E., Perkowski J. 2012. The occurrence of Fusarium poae (Peck) Wollenw. on oat (Avena sativa L.) panicles and its harmfulness. Acta Agrobot. 65, 4: 169 — 178.
Google Scholar
Klix M. B., Beyer M., Verreet J. A. 2008. Effects of cultivar, agronomic practices, geographic location, and meteorological conditions on the composition of selected Fusarium species on wheat heads. Can. J. Plant Pathol. 30: 46 — 57.
Google Scholar
Korbas M., Ławecki T. 2003. Możliwości ograniczania fuzariozy kłosów w Polsce i Unii Europejskiej. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 43: 200 — 207.
Google Scholar
Kurowski T. P., Wysocka U. 2009. Fungi colonizing grain of winter spelt grown under two production systems. Phytopathologia 54: 45 — 52.
Google Scholar
Langseth W., Hoike R., Gullord M. 1995. The influence of cultivars, location and climate on deoxynivalenol contamination in Norwegian oats 1985–1990. Acta Agric. Scand., Sect B., Soil and Plant Sci. 45: 63 — 67.
Google Scholar
Langseth W., Sundheim L., Liu W. 1997. Vegetative compatibility groups and trichothecene production in Fusarium poae. Cer. Res. Comm. 25, 3/2: 561 — 563.
Google Scholar
Logrieco A., Bottalico A., Mule G., MorettiA., Perrone G. 2003. Epidemiology of toxigenic fungi and their associated mycotoxins for some Mediterrane-an crops. Eur. J. Plant Pathol. 109: 645 — 667.
Google Scholar
Los O., Bard S. W., Marasas W. F. O., Burgess S. A. 1994. The effect of crop rotation with wheat and oats the incidence of Fusarium crown rot of wheat. S. Afr. J. Plant Soil 11, 4: 170 — 177.
Google Scholar
Martinelli J. A., Chaves M. S., Graichen F. A. S., Federizzi L. C., Dresch L.F. 2014. Impact of Fusarium head blight in reducing the weight of oat grains. J. Agric. Science 6, 5: 188 — 198.
Google Scholar
Mestercházy Á. 1978. Comparative analysis of artificial inoculation methods with Fusarium spp. on winter wheat varieties. Phytopathol. Z. 93, 1: 12 — 25.
Google Scholar
Mielniczuk E. 2001. The occurrence of Fusarium spp. on panicles of oat (Avena sativa L.). J. Plant Prot. Res. 41, 2: 173 — 180.
Google Scholar
Mielniczuk E., Kiecana I., Perkowski J. 2004. Susceptibility of oat genotypes to Fusarium crookwellense Burges, Nelson, Toussoun infection and mycotoxin accumulation in kernels. Biologia Bratislava 59, 6: 809 — 816.
Google Scholar
Mielniczuk E., Kiecana I., Cegiełko M., Werwińska K. 2010. Grzyby zasiedlające materiał siewny owsa (Avena sativa L.). Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 556, 879 — 890.
Google Scholar
Mishra C. B. P., Behr L. 1976. Der Einfluss von Kulturfiltraten von Fusarium culmorum W. G. Sm.) Sacc., Fusarium avenaceum (Fr.) Sacc. und Fusarium nivale (Fr.) Ces., Griphosphaeria nivalis Müller et v. Arx auf die Keimung des Weizen. Arch. Phytopathol. Pflazenschutz 12, 6: 373 — 377.
Google Scholar
Muthomi J. W., Ndung U. J., Gathumbi J. K., Mutitu F. W., Wagacha J. M. 2008. The occurrence of Fusarium species and mycotoxins in Kenyan wheat. Crop Protection 27, 98: 1215 — 1219.
Google Scholar
Nielsen L. K., Jensen J. D., Justesen A. F., Jørgensen L. N. 2010. Cereal species preferences of the FHB complex in Denmark. 11th European Fusarium Seminar “Fusarium – Mycotoxins, Taxonomy, Pathogenicity and Host Resistance”. 20-23 September, Radzików, Poland: 189.
Google Scholar
Nielsen L. K., Jensen J. D., Nielsen G. C., Jensen J. E., Spliid N. H., Thomsen I.K., Justesen A. F., Collinge D. B., Jørgensen L. N. 2011. Fusarium Head Blight of Cereals in Denmark: Species Complex and Related Mycotoxins. Phytopathology 101, 8: 960 — 969.
Google Scholar
Parry D. W., Jenkinson P., McLeod L. 1995. Fusarium ear blight (scab) in small grain cereals – a review. Plant Pathol. 44: 207 — 238.
Google Scholar
Pascual S., Melgajero P., Magan N. 2002. Water availability affects the growth, accumulation of compatible solutes and the viability of the biocontrol agent Epicoccum nigrum. Mycopathologia 156: 93 — 100.
Google Scholar
Perkowski J., Kiecana I. 1997. Reduction of yield and mycotoxins accumulation in oats cultivars after Fusarium culmorum inoculation. Cer. Res. Comm. 25, 3/2: 801 — 803.
Google Scholar
Perkowski J., Kiecana I., Kaczmarek Z. 2003. Natural occurrence and distribution of Fusarium toxins in contaminated barley cultivars. European J. Plant Pathol. 109: 331 — 339.
Google Scholar
Pokacka Z. 1987. Badania nad mikoflorą ziarna żyta roślin opryskiwanych i nie opryskiwanych fungicydami. Pr. Nauk. Inst. Ochr. Rośl. 29, 1: 93 — 108.
Google Scholar
Schipilova N.P., Gagkaeva T. Y. 1997. The forms of manifestation of Fusarium head blight on the seeds and heads of cereal crops. Cer. Res. Comm. 25, 2/3: 815 — 816.
Google Scholar
Takeda K., Heta H. 1989. Establishing the testing method and a search for the resistant varieties to Fusarium head blight in barley. Jap. J. Bread. 39: 209 — 216.
Google Scholar
Tekauz A., McCallum B., Ames N., Mitchell Fetch J. 2004. Fusarium head blight of oat – current status in western Canada. Can. J. Plant Pathol. 26, 4: 473 — 479.
Google Scholar
Tekle S., Dill-Macky R., Skinnes H., Tronsmo A. M., Bjørnstad Ǻ. 2012. Infection process of Fusarium graminearum in oats (Avena sativa L.). J. Plant Pathol. 132: 431 — 442.
Google Scholar
Thomma P. H. J. 2003. Alternaria spp.: from general saprophyte to specific parasite. Mol. Plant Pathol. 4, 4: 225 — 236.
Google Scholar
Truszkowska W., Dąbkowska I., Dorenda M., Kita W., Pląskowska E. 1988. Choroby powodowane przez grzyby, występujące w mieszance pastewnej owsa (Avena sativa L.) z peluszką (Pisum arvense L.). Rocz. Nauk Rol. Ser. E, T. 18, 2: 95 — 106.
Google Scholar
Tottman D. R. 1987. The Decimal code for the growth stages of cereals with illustrations. BCPC Publications Reprinted from Annals of Applied Biology. 110. Occasional Publication 4: 441 — 454.
Google Scholar
Vanco B., Slikova S., Sudyova V. 2007. Influence of localities and winter wheat cultivars on deoxynivalenol accumulation and disease damage by Fusarium culmorum. Biologia Bratislava 62/1: 62 — 66.
Google Scholar
Wiśniewska H., Perkowski J., Kaczmarek Z. 2004. Scab response and deoxynivalenol accumulation in spring wheat kernels of different geographical origins following inoculation with Fusarium culmorum. J. Phytopathol. 152: 613 — 621.
Google Scholar
Wiśniewska H. 2005. Fuzarioza kłosów pszenicy. Post. Nauk Rol. 4: 15 — 30.
Google Scholar
Wiśniewska H., Basiński T., Chełkowski J., Perkowski J. 2011. Fusarium sporotrichioides Sherb. toxins evaluated in cereal grain with Trichoderma harzianum. J. Plant Prot. Research. 51, 2: 134 — 139.
Google Scholar
Yli-Mattila T. 2010. Ecology and evolution of toxigenic Fusarium species in cereals in northern Europe and Asia. J. Plant Pathol. 92, 1: 7 — 18.
Google Scholar
Xu X., Nicholson P., Thomsett M. A., Simpson D., Cooke B. M., Doohan F. M., Brennan J., Monaghan S., Moretti A., Mule G., Hornok L., Beki E., Tatnell J., Ritieni A., Edwards S. G. 2008. Relationship between the fungal complex causing Fusarium head blight of wheat and environmental conditions. Phytopathology 98: 69 — 78.
Google Scholar
Zhou T., Reeleder R. D. 1989. Application of Epicoccum purpurascens spores to control white mold of snap bean. Plant Dis. 73: 639 — 642.
Google Scholar
Żuk B. 1989. Biometria stosowana. PWN, Warszawa.
Google Scholar
Autorzy
Irena Kiecanadziekanat.ogrodniczy@up.lublin.pl
Katedra Fitopatologii i Mykologii, Uniwersytet Przyrodniczy, Lublin Poland
Autorzy
Małgorzata CegiełkoKatedra Fitopatologii i Mykologii, Uniwersytet Przyrodniczy, Lublin Poland
Autorzy
Elżbieta MielniczukKatedra Fitopatologii i Mykologii, Uniwersytet Przyrodniczy, Lublin Poland
Autorzy
Alina PastuchaKatedra Fitopatologii i Mykologii, Uniwersytet Przyrodniczy, Lublin Poland
Statystyki
Abstract views: 56PDF downloads: 38
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 Irena Kiecana, Małgorzata Cegiełko, Elżbieta Mielniczuk, Alina Pastucha
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Irena Kiecana, Elżbieta Mielniczuk, Małgorzata Cegiełko, Aleksandra Szołkowska, Grzyby porażające korzenie i podstawę źdźbła owsa (Avena sativa L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 247 (2008): Wydanie regularne
- Irena Kiecana, Małgorzata Cegiełko, Elżbieta Mielniczuk, Występowanie Fusarium spp. na życie ozimym (Secale cereale L.) i podatność różnych genotypów na porażenie przez F. avenaceum (Fr.) Sacc. i F. culmorum (W.G.Sm.) Sacc. , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
- Elżbieta Mielniczuk, Irena Kiecana, Małgorzata Cegiełko, Alina Pastucha, Juliusz Perkowski, Wpływ sztucznego zakażania owsa przez Fusarium equiseti (Corda) Sacc. na plon oraz zawartość mikotoksyn w ziarnie , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 275 (2015): Wydanie regularne
