Występowanie Fusarium spp. na życie ozimym (Secale cereale L.) i podatność różnych genotypów na porażenie przez F. avenaceum (Fr.) Sacc. i F. culmorum (W.G.Sm.) Sacc.
Irena Kiecana
irena.kiecana@up.lublin.plKatedra Fitopatologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie (Poland)
Małgorzata Cegiełko
Katedra Fitopatologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie (Poland)
Elżbieta Mielniczuk
Katedra Fitopatologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie (Poland)
Abstrakt
Badania przeprowadzono w latach 2001–2005 na 10 polach uprawnych żyta ozimego w województwie lubelskim. W każdym sezonie wegetacji po przezimowaniu oceniano udział roślin z objawami nekrozy korzeni i pochew liściowych. Odsetek takich roślin wynosił od 3,5 w 2002 do 45 w 2004 roku. Natomiast wartości wskaźników chorobowych wynosiły od 0,7 w 2002 do 22,0 w 2001 roku i różniły się istotnie. Głównym patogenem żyta okazał się F. avenaceum (33,5% wszystkich Fusarium ssp.). W znacznych ilościach wyosabniano także F. culmorum (18,8%) oraz F. poae (8,7%). Badania fitotronowe dotyczące podatności siewek 10 odmian żyta na porażenie przez F. avenaceum nr 24 i F. culmorum nr 33 wykazały, że najbardziej podatne na te patogeny były odmiany Kier oraz Dańkowskie Złote, dla których wartości wskaźników chorobowych wynosiły odpowiednio 58,0 i 64,25 w przypadku infekcji podłoża przez F. avenaceum oraz 88,25 dla odmiany Kier i 70,5 w przypadku odmiany Dańkowskie Złote w kombinacji doświadczenia z F. culmorum. Najmniej podatną na porażenie siewek przez F. avenaceum i F. culmorum okazała się odmiana Gradan F1, dla której wskaźniki chorobowe wynosiły odpowiednio 25,5 i 41,25.
Słowa kluczowe:
doświadczenie fitotronowe, nekroza korzeni i pochew liściowych, podatność odmian, siewkiBibliografia
Blecharczyk A., Małecka I. 2001. Wpływ nawożenia na plonowanie żyta ozimego uprawianego w zmianowaniu i monokulturze w doświadczeniu wieloletnim od 1957 roku. Pam. Puł. 128: 13 — 23.
Google Scholar
Booth C. 1971. The genus Fusarium. CMI. Kew, Surrey England.
Google Scholar
Bravo H. R., Lazo W. 1993. Antimicrobial activity of cereal hydroxamic acid and related compounds. Phytochemistry 33: 569 — 571.
Google Scholar
Burgess L. W. Linddell C. M., Summerell B. A. 1988. Laboratory manual for Fusarium research. The University of Sydney.
Google Scholar
Burgieł Z. J., Klima K. 1999. Skuteczność nowych zapraw nasiennych w ochronie żyta przed pleśnią śniegową. Progress in Plant Protection / Postępy w Ochronie Roślin 39, 2: 828 — 830.
Google Scholar
Chongo G., Gossen B. D., Kutcher H. R., Gilbert J., Turkington T. K., Fernandez M. R., McLaren D. 2001. Reaction of seedling roots of 14 crop species to Fusarium graminearum from wheat heads. Can. J. Plant Pathol. 23: 132 — 137.
Google Scholar
Dahleen L. S., McCormik S. P. 2001. Trichothecene toxin effects on barley callus and seedling growth. Cer. Res. Comm. 29, 1–2: 115 — 120.
Google Scholar
Domsch K. H., Gams W. 1970. Pilze aus Agrarböden. Veb. Gustav Fischer Verlag, Jena.
Google Scholar
Ellis M. B. 1971. Dematiaceous Hyphomycetes. Commonwealth Mycological Institute, Kew, Surrey, England.
Google Scholar
Fernandez M. R., Chen Y. 2005. Pathogenicity of Fusarium species on different plant parts of spring wheat under controlled conditions. Plant Dis. 89, 2: 164 — 169.
Google Scholar
Głażewska-Maniewska R., Maciejewska A., Melech A. 2004. Występowanie bakterii glebowych z rodzaju Arthrobacter spp. w uprawie żyta ozimego oraz ich enzymatyczne i antagonistyczne właściwości. Acta Sci. Pol., Agricultura 3, 1: 129 – 137.
Google Scholar
Khan M. R., Fischer S., Egan D., Doohan F. M. 2006. Biological control of Fusarium seedling blight disease of wheat and barley. Phytopathology 96, 4: 386 — 394.
Google Scholar
Kiecana I., Kocyłak E. 1999. Pathogenicity of Fusarium spp. on oats seedlings (Avena sativa L.). Plant Breeding and Seed Science 43, 1: 91 — 99.
Google Scholar
Kiecana I., Mielniczuk E. 2001. Występowanie Fusarium culmorum (W.G.Sm.) Sacc., Fusarium avenaceum (Fr.) Sacc. oraz Fusarium crookwellense Burgess, Nelson & Toussoun na rodach hodowalnych owsa (Avena sativa L.). Acta Agrobotanica 64, 1: 83 — 93.
Google Scholar
Kiecana I., Mielniczuk E., Cegiełko M., Pszczółkowski P. 2003. Badania nad chorobami podsuszkowymi owsa (Avena sativa L.) z uwzględnieniem temperatury i opadów. Acta Agrobotanica 56, 1–2: 95 — 107.
Google Scholar
Kurek E., Jaroszuk-Ściseł J. 2003. Rye (Secale cereale L.) growth promotion by Pseudomonas fluorescens strains and their interactions with Fusarium culmorum under various soil conditions. Biological Control 26, 1: 48 — 56.
Google Scholar
Kurowski T. P., Majchrzak B. 2000. Patogeniczność i szkodliwość wybranych gatunków z rodzaju Fusarium dla żyta, pszenicy i owsa. Rocz. AR Poznań CCXXI, Ogrodn. 30: 61 — 68.
Google Scholar
Łacicowa B. 1963. Badania nad morfologią i biologia Fusarium poae (Peck) Wr oraz patogeniczności tego gatunku względem siewek pszenicy. Ann. Univ. Mariae Curie-Skłodowska, Sect. C Biol., XVIII, 17: 419 — 439.
Google Scholar
Łacicowa B. 1969. Metoda laboratoryjna szybkiej oceny odporności jęczmienia na Helminthosporium sativum P. K. et B. Biul. IHAR 3–4: 61 — 62.
Google Scholar
Łacicowa B. 1970. Badania szczepów Helminthosporium sorokinianum (= H. sativum) oraz odporność odmian jęczmienia jarego na ten czynnik chorobotwórczy. Acta Mycologica 6: 187 — 248.
Google Scholar
Łacicowa B., Kiecana I. 1987. Występowanie Fusarium culmorum (W.G.Smith) Sacc. i Fusarium avenaceum (Fries.) Sacc. na pszenżycie oraz podatność rodów hodowlanych na porażenie. Rocz. Nauk Roln., Ser. E, 17, 1: 161 — 177.
Google Scholar
Łacicowa B., Pięta D. 1998. Wpływ temperatury i opadów na udział grzybów w powodowaniu chorób podsuszkowych jęczmienia jarego (Hordeum vulgare L.). Acta Agrobotanica 51, (1–2): 51 — 61.
Google Scholar
Łacicowa B., Sułek D., Wagner A. 1979. Badania podatności odmian pszenicy ozimej na porażenie przez Fusarium culmorum (W.G.Sm.) Sacc. Rocz. Nauk Roln., Ser. E, 1: 93 — 113.
Google Scholar
Łacicowa B., Wagner A., Kiecana I. 1985. Fuzariozy pszenicy uprawianej na Lubelszczyźnie. Rocz. Nauk Roln., Ser. E, 15, 1–2: 67 — 86.
Google Scholar
Majchrzak B., Kurowski T. P., Okorski A. 2008. Fungi isolated from the roots and stem bases of spring wheat grown after different cruciferous plants as forecrops. Pol. J. Natur. Sc., 23, 2: 299 —309.
Google Scholar
Mańka M. 1989. Patogeniczność wybranych gatunków z rodzaju Fusarium dla siewek zbóż. Rocz. AR Poznań, Rozpr. Nauk. 201: 1 — 64.
Google Scholar
Mielniczuk E. 2008. Pathogenicity of Fusarium crookwellense Burgess, Nelson and Toussoun to 12 genotypes of oat (Avena sativa L.). Plant Breeding and Seed Science 57: 3 — 12.
Google Scholar
Mikołajska J., Majchrzak B., Pszczółkowski P. 1996. Z badań nad fuzariozami zbóż na Pojezierzu Mazurskim. Materiały z Sympozjum „Nowe kierunki w fitopatologii” Kraków 11–13 września 1996: 299 — 302.
Google Scholar
Mills J. T. 1989. Ecology of mycotoxygenic Fusarium species on cereal seeds. J. Food Protection, 52, 10: 737 — 742.
Google Scholar
Mishra C. B. P., Behr L. 1976. Der Einfluss von Fusarium culmorum (W.G.Sm.) Sacc., Fusarium avenaceum (Fr.) Sacc. und Fusarium nivale (Fr.) Ces., Griphosphaeria nivalis Müller et Arx auf die Keimung des Weizen. Arch. Phytopahol. Pflanzenschutz 12, 6: 373 — 377.
Google Scholar
Nelson P. E. Toussoun T. A., Marasas W. P. O. 1983. Fusarium species. An illustrated manual for identification. The Pennsylvania State University Park and London.
Google Scholar
Packa D. 1997. Cytogenetic effects of Fusarium mycotoxins on root tip cells of rye (Secale cereale L.), wheat (Triticum aestivum L.) and field bean (Vicia fabe L. var. minor). J. Appl. Genet. 38, 3: 259 — 272.
Google Scholar
Pałys E., Kiecana I., Kraska P., Mielniczuk E., Cegiełko M. 2004. Wpływ systemów uprawy roli oraz poziomów nawożenia i ochrony żyta ozimego na porażenie podstawy źdźbła przez grzyby chorobotwórcze. Progress in Plant Protection / Postępy w Ochronie Roślin 44, 2: 1001 — 1003.
Google Scholar
Ramirez C. 1982. Manual and atlas of the Penicillia. Elsevier Biomedical Press, Amsterdam, New York, Oxford.
Google Scholar
Rossi V., Crevi C., Chiusa G., Languaso L. 1995. Fungi associated with food rots on winter wheat in Northwest Italy. J. Phytopath., 143: 115 — 119.
Google Scholar
Skirgiełło A., Zadura M., Ławrynowicz M. 1979. Grzyby (Mycota) Tom X. Glonowce (Phycomycetes) Pleśniakowe (Mucorales) Kłębiankowe (Endogonales). Warszawa-Kraków.
Google Scholar
Šrobárová A., Pavlová A. 2001. Toxicity of secondary metabolites of the fungus F. culmorum in relation to resistance of winter wheat cultivars. Cereal Res. Comm. 29, 1–2: 101 — 108.
Google Scholar
Strausbaugh C. A., Bradley C. A., Koehn A. C., Forster R. L. 2004. Survey of root of wheat and barley in southeastern Idaho. Can. J. Plant Pathol. 26: 167 — 176.
Google Scholar
Strausbaugh C. A., Overturf K., Koehn A. C. 2005. Pathogenicity and real-time PCR detection of Fusarium spp. in wheat and barley roots. Can. J. Plant Pathol. 27: 430 — 438.
Google Scholar
Truszkowska W., Chmurzyńska I., Czyrek A., Dorenda M., Dworzak B., Kutrzeba M. 1983. Zagadnienia zgorzeli podstawy źdźbła (Avena sativa L.). Rocz. Nauk Roln., Ser. E, 13, 1–2: 73 — 83).
Google Scholar
Wilkes M. A., Marshall D. R., Copeland L. 1999. Hydroxamic acids in cereal roots inhibit the growth of take-all. Soil Biol. Biochem. 31: 1831 — 1836.
Google Scholar
Wojciechowski S., Chełkowski J., Kostecki M. 1995. Influence of deoksynivalenol on electrolyte leakage in cereal seedling leaves. Acta Physiol. Plantarum 17, 4: 357 — 360.
Google Scholar
Żuk B. 1989. Biometria stosowana. PWN, Warszawa.
Google Scholar
Autorzy
Irena Kiecanairena.kiecana@up.lublin.pl
Katedra Fitopatologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Poland
Autorzy
Małgorzata CegiełkoKatedra Fitopatologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Poland
Autorzy
Elżbieta MielniczukKatedra Fitopatologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Poland
Statystyki
Abstract views: 41PDF downloads: 41
Licencja
Prawa autorskie (c) 2009 Irena Kiecana, Małgorzata Cegiełko, Elżbieta Mielniczuk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Irena Kiecana, Małgorzata Cegiełko, Elżbieta Mielniczuk, Alina Pastucha, Występowanie fuzariozy wiech owsa w 2013 roku oraz szkodliwość Fusarium sporotrichioides Sherb. dla wybranych odmian , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 275 (2015): Wydanie regularne
- Irena Kiecana, Elżbieta Mielniczuk, Małgorzata Cegiełko, Aleksandra Szołkowska, Grzyby porażające korzenie i podstawę źdźbła owsa (Avena sativa L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 247 (2008): Wydanie regularne
- Elżbieta Mielniczuk, Irena Kiecana, Małgorzata Cegiełko, Alina Pastucha, Juliusz Perkowski, Wpływ sztucznego zakażania owsa przez Fusarium equiseti (Corda) Sacc. na plon oraz zawartość mikotoksyn w ziarnie , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 275 (2015): Wydanie regularne
