Ochrona ziemniaka zgodna z zasadami integrowanej ochrony roślin. Część I. Niechemiczne metody ochrony
Józefa Kapsa
j.kapsa@ihar.edu.plInstytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie (Poland)
Marek Mrówczyński
Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu — Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu (Poland)
Tomasz Erlichowski
Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie (Poland)
Hanna Gawińska-Urbanowicz
Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie (Poland)
Konrad Matysek
Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie (Poland)
Jerzy Osowski
Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie (Poland)
Maria Pawińska
Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie (Poland)
Janusz Urbanowicz
Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie (Poland)
Sławomir Wróbel
Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie (Poland)
Abstrakt
Od 1. stycznia 2014, wszystkie kraje Unii Europejskiej zobowiązane są do stosowania zasad Integrowanej Ochrony Roślin (IPM), zgodnie z dyrektywą 2009/128/WE oraz rozporządzeniem nr 1107/2009. W pracy omówiono definicje dotyczące integrowanej ochrony roślin i określono różnice między IPM (integrowaną ochroną roślin) a IP (integrowaną produkcją roślin). W ochronie upraw ziemniaka stosuje się więcej fungicydów niż w innych uprawach. Zintegrowana ochrona wymaga zatem połączenie różnych metod postępowania, aby utrzymać niski poziom grzybowych i bakteryjnych patogenów, szkodników i chwastów i jednocześnie zachować dobrą jakość środowiska. Wyniki wieloletnich badań prowadzonych w uprawach ziemniaka przez zespół autorów oraz dane literaturowe pozwoliły uszeregować ważne elementy integrowanej ochrony ziemniaka, wykorzy¬stywane w uprawach ziemniaka na wszystkich etapach jego rozwoju. Działania stosowane w ochronie można podzielić na działania strategiczne i taktyczne. Działania strategiczne (niechemiczne metody) mające na celu zmniejszenie nasilenia i presji agrofagów wykorzystujące elementy, takie jak płodo¬zmian, nawożenie, wybór odmiany i działania ograniczające źródła infekcji zostały przedstawione w tej części pracy.
Słowa kluczowe:
agrofagi, definicje IP i IPM, niechemiczne metody w IPM, ochrona roślin, ziemniakBibliografia
Andrivan D., Evenhuis B., Schepers H., Gaucher D., Kapsa J., Lebecka R., Nielsen B., Ruocco M. 2008 a. Reducing Primary Inoculum Sources of Late Blight. ENDURE Potato Case Study — Guide Number 1, 4 pp. www.endure-network.eu.
Google Scholar
Andrivan D., Evenhuis B., Schepers H., Gaucher D., Kapsa J., Lebecka R., Nielsen B., Ruocco M. 2008b. Using Cultivar Resistance to Reduce Inputs Against Late Blight. ENDURE Potato Case Study — Guide Number 4, 4 pp. www.endure-network.eu.
Google Scholar
Bajwa, W. I., Kogan, M. 2002. Compendium of IPM Definitions (CID) - What is IPM and how is it defined in the Worldwide Literature? IPPC Publication No. 998, Integrated Plant Protection Center (IPPC), Oregon State University, Corvallis, OR 97331, USA: 15 pp.
Google Scholar
Czerko Z. 2006. Przechowalnictwo ziemniaków. W: Produkcja ziemniaków (red. Chotkowski J.), Wieś Jutra, Warszawa: 132 — 154.
Google Scholar
Directive 2009/128/Ec of The European Parliament and of the Council (ang.). Official Journal of the European Union. [dostęp 7-03-2013].
Google Scholar
Erlichowski T. 2007. Skład gatunkowy, szkodliwość i zwalczanie drutowców (Coleoptera: Elateridae) w uprawie ziemniaka. Praca doktorska, Bonin 2006: 94 ss.
Google Scholar
Erlichowski T., Jakubowska M. 2013. Monitoring szkodliwości rolnic (Noctuinae) w uprawach ziemniaka – zmiany zachodzące w ostatnich latach. Ziemniak Polski nr 1: 23 — 28.
Google Scholar
Gans P. 2004. The evaluation of Cultivar Resistance to Tuber Blemish Diseases. (In:) Abstr. EAPR Pathology Section Meeting, Lille 11–16 July 2004-France: 2 pp.
Google Scholar
Gruczek T. 2001. Technologia produkcji ziemniaka jadalnego I dla przetwórstwa spożywczego przy szerokości międzyrzędzi 75 cm. Wyd. IHAR Oddział Jadwisin.
Google Scholar
Gugała M., Zarzecka K. 2010. Porównanie opłacalności produkcji ziemniaka w zależności od sposobów odchwaszczania. Biul. IHAR, 257/258: 81 — 86.
Google Scholar
Hansen J. G., Lassen P., Koppel M., Valskyte A., Turka I., Kapsa J. 2003. Web-Blight — regional late blight monitoring and variety resistance information on Internet. DIAS report Plant Production no. 96, December 2003. Ed. Woffhechel H., Danish Institute of Agricultural Sciences. ISSN 1397-9884: 195 pp.
Google Scholar
Hansen J. G., Koppel M., Valskyte A., Turka I., Kapsa J. 2005. Evaluation of foliar resistance in potato to Phytophthora infestans based on an international field trial network. Plant Pathology 54: 169 — 179.
Google Scholar
Honeycutt C. W., Clapham W. M., Leach S. S. 1996. Crop rotation and N fertilization effects on growth, yield, and disease incidence in potato. Am. Potato J. 73: 45 — 61.
Google Scholar
Jonasson T., Olsson K. 2004. The influence of glicoalkaloids, chlorogenic acid and sugars on the susceptibility of potato tubers to wireworm damage. Potato Research 37,2: 205 — 216.
Google Scholar
Kapsa J. 1993. Występowanie parcha zwykłego na ziemniaku w Polsce w latach 1986–1992. W: Materiały z Sympozjum na temat: „Biotyczne środowisko uprawne a zagrożenie chorobowe roślin”. PTFit. Olsztyn 1993: 235 — 240.
Google Scholar
Kapsa J. 2001. Zaraza (Phytophthora infestans /Mont./de Bary) występująca na łodygach ziemniaka. Monogr. i Rozpr. Nauk. 11. IHAR Radzików: 108 ss.
Google Scholar
Kapsa J. 2002. Varietal resistance of potatoes to late blight and chemical protection strategy. J. Plant Prot.Res. Vol. 42, No. 2: 101 — 107.
Google Scholar
Kapsa J. 2012. Ochrona ziemniaka przed chorobami grzybowymi i bakteryjnymi. S: 140-155. W: Produkcja i rynek ziemniaka. (J. Chotkowski, red.). Wyd. Wieś Jutra. 340 ss.
Google Scholar
Kapsa J., Osowski J. 2007. Zastosowanie mieszaniny odmian o zróżnicowanej odporności jako agrotechniczna metoda ochrony ziemniaka przed zarazą ziemniaka. (W:) Konferencja Nauka dla Hodowli Roślin Uprawnych, Zakopane, 29.01.-02.02.2007 r., Streszczenia: 57.
Google Scholar
Knipling E. F. 1972. Entomology and the management of man's environment. Australian Journal of Entomology 11: 153 — 167.
Google Scholar
Kwon M., HahmY. I., Shin K. Y., Ahn Y. J. 1999. Evaluation of various potato cultivars for resistance to wireworms (Coleoptera: Elateridae). Am. J. Potato Res., 76: 317 — 319.
Google Scholar
MRiRW. 2002. Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej. Urządzanie i zarządzanie gospodarstwem rolnym w rolnictwie zrównoważonym. Dokument elektroniczny, pozyskany 02.10.2006.
Google Scholar
Neuhoff D., Christen Ch., Paffrath A., Schepl U. 2007. Approaches to wireworm control in Organic Potato Production. Bull. IOBC/WPRS 30 (1): 65 — 68.
Google Scholar
Norris R. F., Caswell-Chen E. P., Kogan M. 2003. Concepts in Integrated Pest Management. Prentice Hall. Pearson Education, Upper Saddle River, New Jersey.
Google Scholar
Nowacki W. 2013. Uprawa i nawożenie ziemniaka. W: Metodyka integrowanej ochrony ziemniaka dla producentów. (red. Wójtowicz A. i Mrówczyński M.). IOR-PIB, Poznań 2013: 68 ss.
Google Scholar
Osowski J. 2012. Odporność odmian ziemniaka, jako element integrowanej ochrony przed agrofagami. Biul. IHAR 266: 261 — 269.
Google Scholar
Pawińska M. 2012. Preferencje odmianowe stonki ziemniaczanej, jako element integrowanej ochrony plantacji ziemniaka spożywczego. W: VII Konferencja Naukowa, Ziemniak spożywczy i przemysłowy oraz jego przetwarzanie, Jugowice, 8–10 maja, UP Wrocław, Streszczenia: 50.
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dn. 1 lutego 2007 w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących wytwarzania i jakości materiału siewnego.
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dn. 18 kwietnia 2013 r. w sprawie wymagań integrowanej ochrony roślin (Dz. U. poz. 505).
Google Scholar
Roztropowicz S. 1997. Ogólne zasady uprawy ziemniaków. W: Produkcja ziemniaków, Technologia-Ekonomika-Marketing. (red. J. Chotkowski). IHAR Bonin.
Google Scholar
Rykaczewska K. 1997. Podkiełkowywanie sadzeniaków. W: Produkcja ziemniaków, Technologia-Ekonomika-Marketing. (red. J. Chotkowski). IHAR Bonin: 85 — 88.
Google Scholar
Rzeźnicki B. 2011. Integrowana produkcja a integrowana ochrona roślin. Prezentacja opracowana przez Departament Hodowli i Ochrony Roślin Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. 8.04.2011.
Google Scholar
Samersov V., Trepashko L. 1999. Principles of development of integrated plant protection systems. In: Perić I., Ivanović M. (Eds.), Proceedings of International Symposium on Integrated Protection of Field Crops. Plant Protection Society of Serbia, Belgrade, Yugoslavia, Electronic PDF version: 29 — 36 pp.
Google Scholar
Scholte K. 1992. Effect of crop rotation on the incidence of soil-borne fungal diseases of potato. Netherlands Journal of Plant Pathology Supplement 2: 93 — 102.
Google Scholar
Smith R. F., Reynolds H. T. 1966. Principles, definitions and scope of integrated pest control. Proc. FAO Symposium on Integrated Pest Control 1: 11 — 17.
Google Scholar
Stern, V. M., R. F. Smith, R. van den Bosch, and K. S. Hagen. 1959. The integrated control concept. Hilgardia 29: 81 — 101.
Google Scholar
Urbanowicz J. 2012. Występowanie chwastów w ziemniaku oraz metody ich zwalczania na terenie Polski w latach 2000–2011. Biul. IHAR 265: 129 — 135.
Google Scholar
Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz.U. poz.455).
Google Scholar
Wharton P., Kirk W., Barry D., Snapp S. 2009. Rhizoctonia stem lancet and Black scurf of Potato. http://www.potatodiseases.org/rhizoctonia.html.
Google Scholar
Autorzy
Józefa Kapsaj.kapsa@ihar.edu.pl
Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Poland
Autorzy
Marek MrówczyńskiInstytut Ochrony Roślin w Poznaniu — Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu Poland
Autorzy
Tomasz ErlichowskiInstytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Poland
Autorzy
Hanna Gawińska-UrbanowiczInstytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Poland
Autorzy
Konrad MatysekInstytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Poland
Autorzy
Jerzy OsowskiInstytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Poland
Autorzy
Maria PawińskaInstytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Poland
Autorzy
Janusz UrbanowiczInstytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Poland
Autorzy
Sławomir WróbelInstytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Poland
Statystyki
Abstract views: 110PDF downloads: 75
Licencja
Prawa autorskie (c) 2014 Józefa Kapsa, Marek Mrówczyński, Tomasz Erlichowski, Hanna Gawińska-Urbanowicz, Konrad Matysek, Jerzy Osowski, Maria Pawińska, Janusz Urbanowicz, Sławomir Wróbel
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Jerzy Osowski, Janusz Urbanowicz , Parch srebrzysty (Helminthosporium solani) – objawy i zwalczanie , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 294 (2021): Wydanie regularne
- Jerzy Osowski, Zróżnicowanie ospowatości bulw ziemniaka powodowanej przez Rhizoctonia solani w zależności od odmiany i warunków meteorologicznych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 274 (2014): Wydanie regularne
- Józefa Kapsa, Zastosowanie pułapki Burkarda do określania składu gatunkowego rodzaju Alternaria w uprawach ziemniaka , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 244 (2007): Wydanie regularne
- Jerzy Osowski, Janusz Urbanowicz, Wpływ mikrostarterów B i K na wielkość i jakość bulw ziemniaka , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 292 (2020): Wydanie specjalne
- Dr inż. Janetta Niemann , Małgorzata Jędryczka, Joanna Majka, Marek Mrówczyński, Joanna Kaczmarek, Dorota Weigt, Introdukcja genów odporności na choroby i owady oraz męskiej sterylności z pokrewnych gatunków rodzaju Brassica do rzepaku (Brassica napus L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Jerzy Osowski, Odporność odmian ziemniaka jako element intergowanej ochrony przed agrofagami , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 266 (2012): Wydanie regularne
- Józefa Kapsa, Marek Mrówczyński, Tomasz Erlichowski, Hanna Gawińska-Urbanowicz, Konrad Matysek, Jerzy Osowski, Maria Pawińska, Janusz Urbanowicz, Sławomir Wróbel, Ochrona ziemniaka zgodna z zasadami integrowanej ochrony roślin. Część II. Metoda zrównoważonej chemicznej ochrony ziemniaka , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 273 (2014): Wydanie regularne
- Tomasz Erlichowski, Uszkodzenia miąższu bulw powodowane przez szkodniki glebowe a wartość technologiczna ziemniaków jadalnych i dla przetwórstwa , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 273 (2014): Wydanie regularne
- Edward Bernat, Jerzy Osowski, Zastosowanie systemu decyzyjnego NegFry do zwalczania zarazy ziemniaka , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 256 (2010): Wydanie regularne
- Jerzy Osowski, Tempo szerzenia zarazy ziemniaka (Phytophthora infestans) odmian w latach 2005–2007 zależnie od warunków klimatycznych i odporności , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 255 (2010): Wydanie regularne
