Mieszaniec owsa uprawnego z dzikim gatunkiem Avena macrostachya jako nowe źródło zmienności do poprawy jakości plonu owsa nagoziarnistego
Bogusław Łapiński
b.lapinski@ihar.edu.plKrajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy, Radzików (Poland)
Zygmunt Nita
Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR (Poland)
Aleksandra Szołkowska
Danko Hodowla Roślin Sp. z o.o. (Poland)
Patrycja Wieczorek
Małopolska Hodowla Roślin HBP Spółka z o.o. (Poland)
Abstrakt
Ród 5T8.33 otrzymany jako mieszaniec owsa ozimego z Avena macrostachya był badany w doświadczeniach polowych na poletkach 5 m2 , w czterech miejscowościach, w latach 2012 i 2013. W porównaniu z wzorcową odmianą Siwek ród miał lepsze średnie oceny kilku istotnych cech. Łączył w sobie wysokie i stabilne wartości masy tysiąca ziaren (MTZ = 32,7 g, 139,2% wzorca), zawartości w ziarnie białka (18,8%, 112% wzorca) i stosunkowo wysokiej zawartości włókna (7,0%, 117,9% wzorca) ze znacznie mniejszym udziałem w plonie ziarna oplewionego (4,0% w stosunku do 16,9% u wzorca) i z dobrą odpornością na wyleganie i rdzę koronową. W przeciwieństwie do odmiany wzorcowej, wysokie parametry jakości plonu nie były negatywnie skorelowane z plonem. Potencjał plonowania był również wysoki, ale stabilność plonowania niska. Dyskutowana jest przydatność rodu jako źródła nowej zmienności dla hodowli owsa.
Instytucje finansujące
Słowa kluczowe:
Avena macrostachya, MTZ, nowa zmienność, owies nagi, włókno pokarmowe, zawartośc białka, ziarno oplewioneBibliografia
Bartnikowska E., Lange E., Rakowska M. 2000. Ziarno owsa-niedoceniane źródło składników odżywczych i biologicznie czynnych. Cz. I. Ogólna charakterystyka owsa. Białka, tłuszcze. Biul. IHAR 215: 209 — 222.
Google Scholar
Burrows V. D. 2011. Hulless oat Development, Applications and Opportunities. In.: Oats Chemistry and Technology. F. H. Webster and P. J Wood, Eds. 2nd edition: 31 — 50.
Google Scholar
Dubis B., Budzyński W. 2003. Reakcja owsa nagonasiennego i oplewionego na termin i gęstość siewu. Biul. IHAR 229: 139 — 146.
Google Scholar
Fabijańska M., Kosieradzka I., Bekta M. 2003. Owies nagi w żywieniu trzody chlewnej i drobiu. Cz. I. Owies nagi w żywieniu tuczników. Biul. IHAR 229: 317 — 328.
Google Scholar
Lawes D. A., Boland P. 1974. Effect of temperature on the expression of the naked grain character in oats. Euphytica 23: 101 — 104.
Google Scholar
Leischman M. R., Westoby M. 1994. The role of seed size in seedling establishment in dry soil conditions – experimental evidence from semi-arid species. J. Ecol. 82: 249 — 258.
Google Scholar
Maciejewska-Ryś w., Sokół J. 1999. Wartość pokarmowa ziarna owsa oplewionego (Avena sativa L.) i nagoziarnistego (A. sativa var. nuda). Żywność. Nauka. Technologia. Jakość. 1 (18) Supl.: 273 — 277.
Google Scholar
Łapiński B.,. Kała M., Nakielna Z., Jellen E., Livingston D.P. 2012. The perennial wild species Avena macrostachya as a genetic source for improvement of winter hardiness in winter oat for cultivation in Poland. In: Biotechnology and Plant Breeding — Perspectives. Eds. R. K. Behl and E. Arseniuk, Agrobios (International) Publishers, Jodphur, India: 51 — 62.
Google Scholar
Maciorowski R., Nita Z., Werwińska K., Stankowski S. 2006. Plonowanie nowych krótkosłomych form owsa nagoziarnistego. Biul. IHAR 239: 123 — 135.
Google Scholar
Marschall H. G., McDaniel M. E., Creggar L. M. 1992. Cultural practices for oat: Weed and pest control. In: Oat Science and Technology. H. G. Marschall and M. E. Sorrels, Eds. Agron. Monogr. 33. American Society of Agronomy, Madison, WI.: 209 — 210.
Google Scholar
Mut Z., Akay H. 2010. Effect of seed size and drought stress on germination and seedling growth of naked oat (Avena sativa L.). Bulgarian J. Agric. Sci. 16 (4): 459 — 467.
Google Scholar
Nita Z. T. 2003. Współczesne osiągnięcia i perspektywy hodowli owsa w Polsce. Biul. IHAR 229: 13 — 20.
Google Scholar
Pisulewska E., Kołodziejczyk M., Witkowicz R. 1997. Porównanie składu chemicznego ziarna owsa oplewionego i nagoziarnistego uprawianych w różnych warunkach siedliska. Acta Agr. Silv., Ser. Agr. 35: 99 — 106.
Google Scholar
Sykut-Domańska E. 2012. Charakterystyka wybranych cech fizycznych ziarna owsa nagiego i zwyczajnego (Avena sativa L.). Acta Agrophysica 19 (4): 845 — 856.
Google Scholar
Tobiasz-Salach R., Bobrecka-Jamro D., Szpunar-Krok E., Buczek J. 2007. Ocena wartości gospodarczej odmian owsa nagoziarnistego uprawianych w rejonie Podkarpacia. Biul. IHAR 244: 183 — 189.
Google Scholar
Zieliński A., Ptak A., Wójtowicz T., Moś M. 2014. Susceptibility of naked oat cultivar seeds to mechanical damage. Cent. Eur. J. Biol. 9 (3): 331 — 340.
Google Scholar
Autorzy
Bogusław Łapińskib.lapinski@ihar.edu.pl
Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy, Radzików Poland
Autorzy
Zygmunt NitaHodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR Poland
Autorzy
Aleksandra SzołkowskaDanko Hodowla Roślin Sp. z o.o. Poland
Autorzy
Patrycja WieczorekMałopolska Hodowla Roślin HBP Spółka z o.o. Poland
Statystyki
Abstract views: 59PDF downloads: 35
Licencja
Prawa autorskie (c) 2013 Bogusław Łapiński, Zygmunt Nita, Aleksandra Szołkowska, Patrycja Wieczorek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Piotr Stefański, Patrycja Siedlarz, Przemysław Matysik, Zygmunt Nita, Krystyna Rybka, Przydatność źródeł światła zbudowanych w oparciu o diody charakteryzujące się widmem ciągłym światła białego wzbogaconym o pasmo niebieskie w hodowli zbóż , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 284 (2018): Wydanie regularne
- Teresa Oracka, Zbigniew Rybka , Bogusław Łapiński , Wpływ homeologicznych substytucji D(A) i D(B) w siewkach heksaploidalnego pszenżyta na gromadzenie suchej masy, akumulację oraz wykorzystanie azotu i fosforu w kulturze hydroponicznej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 288 (2020): Wydanie regularne
- Patrycja Siedlarz, Piotr Stefański, Przemysław Matysik, Zygmunt Nita, Krystyna Rybka, Wpływ różnych oświetlaczy LED na indeks kiełkowania ziarna pszenicy uzyskanego w etapie szklarniowym procesu hodowlanego SSD , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 282 (2017): Wydanie regularne
- Krystyna Rybka, Zygmunt Nita, Nowoczesne fenotypy zbóż do uprawy na obszarach zagrożonych suszą , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 273 (2014): Wydanie regularne
- Zygmunt Nita, Wspomnienie: Mgr Tadeusz Rydzewski (1925-2022) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 297/298 (2022): Wydanie regularne
- Przemysław Matysik, Zygmunt Nita, Ewelina Matysik, Skuteczność kryteriów selekcji pszenicy ozimej w pokoleniu F4 na podstawie komponentów plonu , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 244 (2007): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Maria Bogacka, Zygmunt Nita, Edward Witkowski, Wykorzystanie wieloczynnikowej analizy wariancji do oceny przezimowania wybranych rodów pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 259 (2011): Wydanie regularne
- Bogusław Łapiński, Owies w krzyżowaniach międzygatunkowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 283 (2018): Wydanie specjalne
- Bogusław Łapiński, Jacek Matusiak, Ocena nowych materiałów do hodowli heterozyjnej heksaploidalnego pszenżyta ozimego z żytnią cytoplazmą typu Pampa , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 260/261 (2011): Wydanie regularne
- Irena Kiecana, Elżbieta Mielniczuk, Małgorzata Cegiełko, Aleksandra Szołkowska, Grzyby porażające korzenie i podstawę źdźbła owsa (Avena sativa L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 247 (2008): Wydanie regularne
