Ocena czystości i tożsamości odmianowej pszenicy ozimej reprodukowanej w gospodarstwach indywidualnych w kraju
Anna Bydlińska
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Radzików, Samodzielna Pracownia Metod Produkcji Nasiennej (Poland)
Barbara Lipert
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Radzików, Samodzielna Pracownia Metod Produkcji Nasiennej (Poland)
Anna Macewicz
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Radzików, Samodzielna Pracownia Metod Produkcji Nasiennej (Poland)
Abstrakt
Badania przeprowadzono na materiale siewnym pszenicy ozimej użytkowanym przez rolników indywidualnych w 16 byłych powiatach Polski (województwach według byłego podziału administracyjnego). Próby pobierano losowo, jednocześnie z pobieraniem próbek zbierano formularze ankietowe, w których opisywano cechy nasion i gospodarstw. Przebadano 6664 próbki, w tym 2394 próbki materiału kwalifikowanego i 4270 niekwalifikowanego.
Wszystkie próbki badano w doświadczeniach polowych oraz w testach laboratoryjnych i szklarniowych. Badanie dotyczyło 4 cech odmianowych ziarna i 18 cech morfologicznych rosnących roślin, a także uzupełniającej oceny stanu sanitarnego działek. Materiały niekwalifikowane okazały się niejednorodne pod względem składu odmianowego, przy czym stopień niejednorodności był bardzo różny w różnych regionach. Domieszki odmian obcych do 5% wystąpiły w 34,6% próbek. Zanieczyszczenia odmianowe w zakresie od 6% do 20% stwierdzono w 12,3% próbek. Próbki sklasyfikowane jako mieszanki, zawierające ponad 20% odmian obcych stanowiły 8,4% badanych próbek. Materiały nasienne zawierały jednakowe domieszki szeregu gatunków obcych roślin uprawnych. Ocena stanu sanitarnego roślin wykazała różne poziomy infekcji patologicznej przez Puccinia graminis Pers. i Tilletia tritici Wint. Nasiona były jednakowo zainfekowane różną ilością zarodników Claviceps purpurea.
Stopień jednorodności odmianowej i warunków sanitarnych zależał w dużym stopniu od warunków naturalnych powiatu, a nawet od wiedzy i umiejętności rolników. Mniej jednorodne próbki, biorąc pod uwagę ich skład odmianowy, stwierdzono w nasionach wyprodukowanych przez małe gospodarstwa o powierzchni mniejszej niż 5 ha.
Stwierdzono również, że asortyment odmian znacznie różnił się od oficjalnie zalecanego dla regionu. Badania taksonomiczne pozwoliły na realistyczną ocenę czystości odmianowej materiału siewnego wykorzystywanego między terminami wymiany nasion. Badania te można uznać za podstawę do sformułowania sugestii doradczych przeznaczonych do przekazania instytucjom odpowiedzialnym za intensyfikację produkcji zbóż w kraju i produkcję nasienną w ogóle.
Słowa kluczowe:
nasiennictwo, pszenica ozima, Triticum aestivumBibliografia
Antonov I. V. i in. 1975. Sel. i Sem. 3: 74-75.
DOI: https://doi.org/10.1016/0301-0511(75)90008-3
Google Scholar
Beker R. .J. 1986. Can. J. Plant Sci. 48: 293-298.
DOI: https://doi.org/10.4141/cjps68-052
Google Scholar
Bundesgesetzblat fiir die Republik dsterreich. 1965. 180.
Google Scholar
Bydlińska A., Lipert B., Macewicz A. 1977. Charakterystyka botaniczna zanieczyszczeń materiału siewnego zbóż w kraju w latach 1971-1975. Sam. Prac. Met. Prod. Nas. IHAR. Opracowanie do użytku służbowego. 220.
Google Scholar
Bydlińska A., Lipert B., Macewicz A., Przysucha R. 1976. Stan gospodarki nasiennej zbóż w gospodarstwach indywidualnych 1971-1975. Sam. Prac. Met. Prod. Nas. IHAR. Opracowanie do użytku służbowego 248.
Google Scholar
Bydlińska A., Lipert B., Macewicz A. 1978 Ocena czystości i tożsamości odmianowej pszenicy ozimej reprodukowanej w różnych przyrodniczo-ekonomicznych rejonach kraju w latach 1971-1975. Sam. Prac. Met. Prod. Nas. lłIAR. Opracowanie do użytku służbowego 63
Google Scholar
Epichov V. 1969. Vest. sel.-choz. Nauk. 12: 122-126.
DOI: https://doi.org/10.1176/ajp.126.1.122
Google Scholar
Gasanenko A. J., Petrov V. S., Zuravcl A. A. 1971. Sel. i Sem. 4: 35-40.
Google Scholar
Gulajev G. V„ Berezkin A. N., Magurov I. F. 1972. Genetika. 12: 82-85.
DOI: https://doi.org/10.1016/S0021-9673(00)86920-4
Google Scholar
Instrukcja w sprawie przeprowadzania kontroli porównawczej tożsamości i czystości gatunkowej oraz odmianowej materiału siewnego roślin rolniczych w stopniu superelity I elity hodowlanej. Ministerstwo Rolnictwa 1971.
Google Scholar
Ivanenko A. S. 1971. Biol. Nauki. 5: 65-69.
DOI: https://doi.org/10.1016/S0007-0971(71)80022-0
Google Scholar
Konik B. T. Hl75. Sel. i Sem. 3: 51-54.
Google Scholar
Lewicki S. 1952. Annales UMCS. 13
Google Scholar
Vluchin N. O. 1965. Agrobiologija. 3: 342-346.
Google Scholar
Nasypajko V. M. 1965. Agrobiologija. 3: 335-341.
Google Scholar
OECD Scheme for the Varietal Certification of Cereal Seed Moving in International Trade. 1970. Organisation for Economic Co-operation and Development. Paris.
Google Scholar
Okólnik nr 5 Ministra Rolnictwa. Dziennik Urzędowy Min. Rol. 1971. 10: poz. 7:t
Google Scholar
Plant Products Division. 1973. Canada. Department of Agriculture. Federal Building. Winnipeg.
Google Scholar
Praca zbiorowa. 1969. Materiał siewny. Pobieranie próbek nasion. PN-69/R-71603. PKN, Warszawa.
Google Scholar
Praca zbiorowa. 1970. Kwalifikacja polowa plantacji nasiennych. PWRiL. Warszawa.
Google Scholar
Proposals for the Amendment of the OECD 1974. Scheme for the Varietal Certification of Cereal Seed Moving in International Trade to Allow the Labelling of Seed Generations before Basic Seed. OECD.
Google Scholar
Pustoeva R. 1970. Vest. sel.-choz. Nauki. 9: 117-118.
DOI: https://doi.org/10.1016/0026-2714(70)90609-8
Google Scholar
Regulations and proecdures for pedigreed Seed'crop productions. 1973. The Canadian Sced Growers Association. Ottawa. Canada. 6: 73.
Google Scholar
Śeredeko L. N., Fartuśniak A. T. 1975. Sel. i Sem. 5: 20-22.
Google Scholar
Ulvinen Q., Voss A., Baekgaard H. C., Terning P. E. 1973. Handbook for Seed Testing. Tcsting for Genuincness of Cultivar. International Secd Tcsting Association As. NLH Norway.
Google Scholar
Zaprjanev S. 1971. Rost. zascita. 8: 27-31.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF02804117
Google Scholar
Autorzy
Anna BydlińskaInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Radzików, Samodzielna Pracownia Metod Produkcji Nasiennej Poland
Autorzy
Barbara LipertInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Radzików, Samodzielna Pracownia Metod Produkcji Nasiennej Poland
Autorzy
Anna MacewiczInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Radzików, Samodzielna Pracownia Metod Produkcji Nasiennej Poland
Statystyki
Abstract views: 8PDF downloads: 2
Licencja
Prawa autorskie (c) 1980 Anna Bydlińska, Barbara Lipert, Anna Macewicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
