Właściwości chemiczne gleby lekkiej w ekologicznym systemie produkcji
Cezary Trawczyński
c.trawczynski@ihar.edu.plZakład Agronomii Ziemniaka, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB, Oddział Jadwisin (Poland)
Abstrakt
Celem badań przeprowadzonych w latach 2007–2014 była ocena zmian właściwości chemicznych gleby lekkiej (odczynu, zawartości węgla organicznego, azotu ogólnego, przyswajal¬nych form fosforu, potasu, magnezu oraz manganu, cynku, miedzi, boru i żelaza) w płodo¬zmianie ekologicznym. Zmianowanie obejmowało następujące gatunki roślin rolniczych: ziemniak, owies, gryka, mieszanka strączkowo-zbożowa (łubin żółty z owsem), żyto. Źródłem składników pokarmowych był obornik stosowany pod ziemniaki (25 t∙ha-1) i pod owies (12,5 t∙ha-1), przyorywana słoma i biomasa roślin międzyplonowych (peluszka, gorczyca biała, seradela), wapno węglanowe. Próbki glebowe z warstwy 0–20 cm pobierano jesienią każdego roku. Analizy chemiczne gleby wykonywano w laboratorium Stacji Chemiczno-Rolniczej. Stwierdzono poprawę odczynu gleby, stabilizację poziomu azotu ogólnego oraz węgla organicznego w glebie. Zawartość magnezu oraz fosforu w ciągu ośmiu lat wzrosła i jest wysoka, a potasu zmalała i jest na poziomie niskim. Zawartości przyswajalnych form mikroelementów: manganu, miedzi, boru i żelaza w kolejnych ośmiu latach badań wzrosły, a cynku zmalała. Poziom manganu i miedzi jest średni, a boru i żelaza niski.
Słowa kluczowe:
makroelementy, mikroelementy, odchyn, węgiel organicznyBibliografia
Blecharczyk A., Piechota T., Małecka I. 2005. Zmiany chemicznych właściwości gleby w wyniku wieloletniego oddziaływania systemów następstwa roślin i nawożenia. Fragm. Agron. 22 (2): 30 — 38.
Google Scholar
Blombäck K., Eckersten H., Lewan E., Aronsson H. 2003. Simulations of soil carbon and nitrogen dynamics during seven years in a catch crop experiment. Agric. Syst. 76: 95 — 114.
Google Scholar
Duer I. 2001. Kształtowanie żyzności gleby w rolnictwie zrównoważonym. Mat. szkoleniowe 80/01. IUNG Puławy, ss. 52.
Google Scholar
Gruczek T., Nowacki W., Zarzyńska K. 2005. Ekologiczny system produkcji ziemniaków. IHAR Oddział Jadwisin, ss. 34.
Google Scholar
Janowiak J., Murawska B. 1999. Kształtowanie się ogólnej zawartości C i N w glebie pod wpływem nawożenia organicznego i mineralnego w wieloletnim doświadczeniu statycznym. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 465: 331 — 339.
Google Scholar
Janowiak J., Spychaj-Fabisiak E. 2006. Próchnicotwórcza rola słomy przyorywanej bez obornika i razem z obornikiem na tle zróżnicowanego nawożenia azotem na glebie lekkiej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 512: 201 — 207.
Google Scholar
Kalembasa S., Tkaczuk Cz., Felczyński K. 2005. Wpływ wieloletniego stosowania obornika i nawożenia mineralnego na zawartość wybranych makroelementów w glebie. Fragm. Agro. XXII, 1 (85): 111 — 116.
Google Scholar
Kołodziejczyk M., Szmigiel A., Sobol Z., Baran D. 2005. Wpływ zróżnicowanego nawożenia na właściwości gleby lekkiej i ciężkiej. Fragm. Agronom. (XXII) Nr 1 (85): 446 — 455.
Google Scholar
Koper J., Lemanowicz J. 2006. Kształtowanie się wybranych właściwości biochemiczno-chemicznych gleby płowej pod wpływem wieloletniego nawożenia obornikiem i azotem. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 512: 357 — 362.
Google Scholar
Krysztoforski M., Stachowicz T. 2008. Płodozmian w gospodarstwie ekologicznym. Wyd. CDR Radom: 44 ss.
Google Scholar
Kulig B., Szafrański W., Zając T. 2005. Plonowanie międzyplonu w stanowisku po bobiku oraz zawartość węgla organicznego w glebie w zależności od przebiegu pogody. Acta Agrophys. 3 (2): 307 — 315.
Google Scholar
Łabętowicz J., Kuszelewski L., Korc M., Szulc W. 1999. Znaczenie nawożenia organicznego dla trwałości plonów i równowagi jonowej gleby lekkiej. Zesz. Probl. Post. Nauk. Roln. 465: 123 — 134.
Google Scholar
Łabętowicz J., Korc M., Szulc W., Rutkowska B. 2000. Zmiany zasobności gleby lekkiej w przyswajalne formy mikroelementów w warunkach wieloletniego stosowania obornika. Folia Univ. Agric. Stetin. 211 Agricultura (84): 241 — 244.
Google Scholar
Maćkowiak Cz., Żebrowski J. 1999. Wpływ nawożenia obornikiem i doboru roślin w zmianowaniu na zawartość w glebie węgla organicznego i azotu ogólnego. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 465: 341 — 351.
Google Scholar
Mazur T. 1995. Stan i perspektywa bilansu substancji organicznej w glebach uprawnych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 421 a: 267 — 276.
Google Scholar
Mazur Z. 2011. Wpływ długotrwałego stosowania obornika i słomy łącznie z nawozami mineralnymi na niektóre właściwości gleby płowej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 565: 201 — 206.
Google Scholar
Mercik S., Stępień W., Gębski M. 1999. Yield of plants and some chemical properties of soil in 75-years field experiments in Skierniewice. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 465: 39 — 49.
Google Scholar
Mercik S., Stępień W., Łabętowicz J. 2000. Żyzność gleby w trzech systemach nawożenia: mineralnym, organicznym i organiczno-mineralnym w doświadczeniach wieloletnich. Cz. II. Właściwości chemiczne gleb. Folia Univ. Agric. Stetin. 211 Agricultura (84): 317 — 322.
Google Scholar
Murphy D. V., Stockdale E. A., Poulton P. R., Willson T. W., Goulding K. W. T. 2007. Seasonal dynamic of carbon and nitrogen pools and fluxes under continuous arable and ley-arable rotations in a temperate environment. Europ. J. Soil Sci. 58: 1410 — 1424.
Google Scholar
Nowacki W., Goliszewski W., Zarzyńska K., Trawczyński C., Szutkowska M., Wierzbicka A., Barbaś P. 2010. Streszczenia wyników badań z zakresu rolnictwa ekologicznego realizowanych w 2009 roku. [W]: Poprawa efektywności produkcji roślinnej w systemie ekologicznym poprzez stosowanie nawadniania ze szczególnym uwzględnieniem uprawy ziemniaka. MR i RW, Wydz. Rolnictwa Ekologicznego: 65 — 76.
Google Scholar
Nowacki W., Goliszewski W., Zarzyńska K., Trawczyński C., Barbaś P., Szutkowska M., Wierzbicka A. 2011. Wyniki badań z zakresu rolnictwa ekologicznego w 2010 roku. W: Nawadnianie oraz ochrona roślin w systemie ekologicznym czynnikami utrzymującymi wysoką żyzność gleby oraz stabilizującymi i poprawiającymi jakość plonów (ze szczególnym uwzględnieniem ziemniaka). MR i RW, Wydz. Rolnictwa Ekologicznego: 63 — 74.
Google Scholar
Nowacki W., Goliszewski W., Czerko Z., Zarzyńska K., Lutomirska B., Trawczyński C., Wierzbicka A., Barbaś P., Jankowska J., Pietraszko M. 2014. Wyniki badań z zakresu rolnictwa ekologicznego realizowanych w 2013 roku. W: Uprawa ziemniaka metodami ekologicznymi. Wyd. MRiRW, Wydz. Rolnictwa Ekologicznego: 244 — 259.
Google Scholar
PTG 2009. Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych — PTG 2008. Roczn. Glebozn. — Soil Sci. Ann. 60 (2): 5 — 16.
Google Scholar
Rabikowska B., Piszcz U. 2000. Zakres i zasięg zmian odczynu i właściwości sorpcyjnych w glebie płowej pod wpływem długoletniego nawożenia obornikiem i azotem. Folia Univ. Agric. Stetin. 211 Agricultura (84): 423 — 428.
Google Scholar
Rutkowska B., Szulc W., Łabętowicz J., Korc M., Sałajczyk M. 2002. System nawożenia jako czynnik determinujący zasobność gleby w przyswajalne formy składników pokarmowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 484: 537 — 547.
Google Scholar
Siebielec G., Smreczak B., Klimkowicz-Pawlas A., Maliszewska-Kordybach B., Terelak H., Koza P. Hryńczuk B. Łysiak M., Miturski T., Gałązka R., Suszek B. 2012. Monitoring chemizmu gleb ornych Polski w latach 2010–2012. Raport końcowy. Puławy 2012: 202 ss.
Google Scholar
Sosulski T., Stępień M., Szara E., Mercik S. 2005. Akumulacja azotu w glebie oraz bilans tego składnika w doświadczeniach wieloletnich. Fragm. Agron. XXII 1 (85): 265 — 273.
Google Scholar
Stępień A. 2000. Zmiany chemicznych właściwości gleby pod wpływem różnych sposobów nawożenia w zmianowaniu. Folia Univ. Agric. Stetin. 211 Agricultura (84): 459 — 464.
Google Scholar
Strączyńska S. 1998. Zmiany odczynu i właściwości sorpcyjnych gleb piaszczystych pod wpływem wieloletniego nawożenia mineralnego, organicznego i organiczno-mineralnego. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 456: 165 — 168.
Google Scholar
Takata Y., Funakowa S., Yanai J., Mishima A., Ashalov K., Ishida N., Kosaki T. 2008. Influence of crop rotation system on the spatial and temporal variation of the soil organic carbon budget in northern Kazakhstan. Soil Sci. Plant Nutr. 54: 159 — 171.
Google Scholar
Trawczyński C. 2006. Wpływ alternatywnych form nawożenia organicznego na właściwości gleby i plonowanie ziemniaka. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 512: 593 — 601.
Google Scholar
Trawczyński C. 2010. Bilans składników w ekologicznym systemie produkcji roślinnej na glebie lekkiej. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. Vol. 55 (4): 166 — 168.
Google Scholar
Trawczyński C. 2013a. Wpływ 6-letniej uprawy roślin w systemie ekologicznym z nawadnianiem na właściwości chemiczne gleby. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. Vol. 58 (4): 199 — 203.
Google Scholar
Trawczyński C. 2013b. Bilans azotu, fosforu i potasu w systemie produkcji ekologicznej na glebie lekkiej. Biul. IHAR 269: 115 — 122.
Google Scholar
Tyburski J., Jończyk K., Kibler M., Krysztoforski M. 2008. Zawartość składników pokarmowych w glebach gospodarstw ekologicznych. Wyd. CDR Radom: 24 ss.
Google Scholar
Urbanowski S., Jaskulska I., Urbanowska T. 1999. Zmiany zawartości węgla organicznego oraz makroelementów w glebie pod wpływem wieloletniego nawożenia. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 465: 353 — 361.
Google Scholar
Zalecenia nawozowe. 1985. Cz. I. Liczby graniczne do wyceny zawartości w glebach makro- i mikroelementów. Wyd. IUNG Puławy, Ser. P (20): 34 ss.
Google Scholar
Autorzy
Cezary Trawczyńskic.trawczynski@ihar.edu.pl
Zakład Agronomii Ziemniaka, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB, Oddział Jadwisin Poland
Statystyki
Abstract views: 81PDF downloads: 38
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 Cezary Trawczyński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Cezary Trawczyński, Anna Wierzbicka, Reakcja nowych odmian ziemniaka na nawożenie azotem , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 259 (2011): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Reakcja na nawożenie mineralne azotem trzech nowych odmian ziemniaka jadalnego w latach 2010–2012 , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 269 (2013): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Anna Wierzbicka, Pobranie i wykorzystanie azotu z nawozów mineralnych przez odmiany ziemniaka o różnej wczesności , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 271 (2014): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Wykorzystanie azotu z nawozów przez odmiany ziemniaka o zróżnicowanych wymaganiach w stosunku do tego składnika , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 256 (2010): Wydanie regularne
- Anna Wierzbicka, Cezary Trawczyński, Czynniki wpływające na pobranie i wykorzystanie azotu przez jadalne i skrobiowe odmiany ziemniaka , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 259 (2011): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Anna Wierzbicka, Relacje między zawartością witaminy C i azotanów w bulwach odmian ziemniaka należących do różnych grup wczesności , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 266 (2012): Wydanie regularne