Ochrona ziemniaka zgodna z zasadami integrowanej ochrony roślin. Część II. Metoda zrównoważonej chemicznej ochrony ziemniaka

Józefa Kapsa

j.kapsa@ihar.edu.pl
Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie (Poland)

Marek Mrówczyński


Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu — Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu (Poland)

Tomasz Erlichowski


Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie (Poland)

Hanna Gawińska-Urbanowicz


Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie (Poland)

Konrad Matysek


Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie (Poland)

Jerzy Osowski


Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie (Poland)

Maria Pawińska


Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie (Poland)

Janusz Urbanowicz


Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie (Poland)

Sławomir Wróbel


Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie (Poland)

Abstrakt

Działania stosowane w integrowanej ochronie roślin (IPM) można podzielić na działania strategiczne i taktyczne. Działania taktyczne obejmują elementy zrównoważonej ochrony chemicznej, takie jak wybór środka ochrony roślin, liczby aplikacji i wykorzystanie systemów decyzyjnych (DSS) w ochronie przed patogenami czy zastosowanie progów ekonomicznej szkodliwości w zwalczaniu szkodników. Według obowiązujących zasad integrowanej ochrony metodę chemiczną można stosować jedynie w razie niezbędnej konieczności, w momencie istotnego zagrożenia lub po przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości zwalczanego agrofaga. Przed zastosowanie ochrony chemicznej ważne jest również monitorowanie chronionej uprawy ziemniaka i prognozowanie zagrożeń. W zwalczaniu zarazy ziemniaka ciągłe śledzenie zmian sprawcy i charakteryzowanie inwazyjnych genotypów jest wstępnym i koniecznym warunkiem działań IPM i zrównoważonego stosowania fungicydów. Zmiany w populacjach P. infestans wpływają bezpośrednio na możliwość wykorzystania odporności odmian, wiarygodność systemów ostrzegających przed wystąpieniem choroby i skuteczność działania fungicydów. Strategie zwalczania mogą opierać się na harmonogramach zabiegów, wykonywanych z większą lub mniejszą częstotliwością albo bazować na zaleceniach DSS. DSS łączy wszystkie istotne informacje by wygenerować informację dotyczącą terminu zabiegu, zwiększa skuteczność zwalczania bez zwiększenia ryzyka, może także być użyty by uzasadnić potrzebę zastosowania fungicydu. W pracy przedstawiono także zasady i możliwości właściwego zwalczania szkodników bez zwiększania ilości pestycydów i zmniejszenia skuteczności ochrony (np. wykorzystanie progów szkodliwości, wykorzystanie środków biologicznej ochrony).


Słowa kluczowe:

chemiczne zwalczanie, IPM, patogen, szkodnik, ziemniak

Ameline, A., Couty, A., Martoub, M., Sourice, S., Giordanengo, P. 2010. Modification of Macrosiphum euphorbiae colonisation behaviour and reproduction on potato plants treated by mineral oil. Entomol. Exp. Appl 135: 77 — 84.
Google Scholar

Andrivan D., Evenhuis B., Schepers H., Gaucher D., Kapsa J., Lebecka R., Nielsen B., Ruocco M. 2008 a. Using Decision Support Systems to Combat Late Blight. ENDURE Potato Case Study — Guide Number 2, 4 pp. www.endure-network.eu.
Google Scholar

Andrivan D., Evenhuis B., Schepers H., Gaucher D., Kapsa J., Lebecka R., Nielsen B., Ruocco M. 2008 b. Fungicides for Tackling Late Blight. ENDURE Potato Case Study — Guide Number 3, 4 pp. www.endure-network.eu.
Google Scholar

Andrivan D., Evenhuis B., Schepers H., Gaucher D., Kapsa J., Lebecka R., Nielsen B., Ruocco M. 2008c. Using Cultivar Resistance to Reduce Inputs Against Late Blight. ENDURE Potato Case Study — Guide Number 4, 4 pp. www.endure-network.eu.
Google Scholar

Ansari M., Evans M., Butt T. 2009. Identification of pathogenic strains of entomopathogenic nematodes and fungi for wireworms control. Crop Prot. 28: 269 — 272.
Google Scholar

Been T., Berti A., Evans N., Gouache D., Gutsche V., Jensen J.E., Kapsa J., Levay N., Munier-Jolain N., Nibouche S., Raynal M., Rydahl P. 2009. Review of new technologies critical to effective implementation of Decision Support Systems (DSS’s) and Farm Management Systems (FMS’s). Aarhus University, Denmark, 6th March 2009. 128 pp.
Google Scholar

http://www.endure-network.eu/about_endure/all_the_news/dss_helping_farmers_make_smart_decisions.
Google Scholar

Bernat E., Osowski J. 2010. Zastosowanie systemu decyzyjnego NegFry do zwalczania zarazy ziemniaka. Biul. IHAR 256: 153 — 162.
Google Scholar

Boiteau, G., Singh, M., Lavoie J. 2009. Crop border and mineral oil sprays used in combination as physical control methods of the aphid-transmitted potato virus Y in potato. Pest Manag. Sci. 65: 255 — 259.
Google Scholar

Directive 2009/128/Ec of The European Parliament and of the Council (ang.). Official Journal of the European Union. [dostęp 7-03-2013].
Google Scholar

Dzięgielewska M., Erlichowski T. 2010. Wykorzystanie nicieni owadobójczych do biologicznego zwalczania szkodników glebowych w uprawach rolniczych. Ziemn. Pol. ,4: 31-35.
Google Scholar

Erlichowski 2003. Wpływ zaprawy Prestige 290 FS na zdrowotność i plonowanie ziemniaka. Biul. IHAR 228: 225 — 231.
Google Scholar

Erlichowski T. 2007. Skład gatunkowy, szkodliwość I zwalczanie drutowców (Coleoptera: Elateridae) w uprawie ziemniaka. Praca doktorska, Bonin 2006, ss.94.
Google Scholar

Erlichowski T. 2009. Nowe metody wykrywania obecności sprężykowatych (Coleoptera: Elateridae) w uprawach ziemniaka z wykorzystaniem pułapek przynętowych i feromonowych. Prog. Plant Prot./Post. w Ochronie Roślin 49 (4): 1691 — 1699.
Google Scholar

Erlichowski T. 2012. Ochrona ziemniaka przed szkodnikami glebowymi. W: Produkcja i rynek ziemniaka. (J. Chotkowski, red.). Wyd. Wieś Jutra, Warszawa, (340 ss): 163 — 173.
Google Scholar

Erlichowski T. 2014. Możliwości ochrony plantacji ziemniaka przed szkodnikami glebowymi — Komunikat. Ziemn. Pol. 1: 25 — 28.
Google Scholar

Fageria, M.S., Boquel, S., Leclair, G., Pelletier, Y. 2014. The use of mineral oil in potato protection: dynamics in the plant and effect on potato virus Y spread. Am. J. Potato Res.: DOI 10.1007/s12230-014-9377-9.
Google Scholar

Hansen J. G., Koppel M., Valskyte A., Turka I., Kapsa J. 2005. Evaluation of foliar resistance in potato to Phytophthora infestans based on an international field trial network. Plant Pathology 54: 169 — 179.
Google Scholar

Hansen L. M., Nielsen, S. L. 2012. Efficacy of mineral oil combined with insecticides for the control of aphid virus vectors to reduce potato virus Y infections in seed potatoes (Solanum tuberosum). Acta Agriculturae Scandinavica, Section B – Soil and Plant Science 62 (2): 132 — 137.
Google Scholar

Harringrton R., Barlet E., Riley D. K., Ffrench-Constant R. H., Clark, S. J. 1989. Resurgence of insecticide-resistant Myzus persicae on potatoes treated repeatedly with cypermethrin and mineral oil. Crop Prot. 8: 340 — 348.
Google Scholar

Kapsa J. 2001. Zaraza (Phytophthora infestans /Mont./ de Bary) występująca na łodygach ziemniaka. Monogr. i Rozpr. Nauk. 11. IHAR Radzików: 108 ss.
Google Scholar

Kapsa J. 2002. Zastosowanie systemów decyzyjnych w ochronie plantacji ziemniaka przed zarazą. Progress Plant Protection — Postępy w Ochronie Roślin 42 (1): 317 — 323.
Google Scholar

Kapsa J. 2006. Ochrona plantacji przed patogenami wywołującymi choroby ziemniaka. W: Produkcja ziemniaków. (J. Chotkowski, red.). Wyd. Wieś Jutra, Warszawa. 154 ss.
Google Scholar

Kapsa J. 2009 a. Identification of ‘best parts’ of existing DSSs for unification: late blight in potato.
Google Scholar

http://www.endure-network.eu/international_conference_2008 /proceedings/tuesday_october_14#decision, 4 pp.
Google Scholar

Kapsa J. 2009 b. Zastosowanie systemów decyzyjnych w ochronie roślin. W: Nasiennictwo i Ochrona Ziemniaka. Konferencja naukowo-szkoleniowa. Darłówko, 21–22 maja 2009: 18 — 21.
Google Scholar

Kapsa J. 2011. Problem zwalczania zarazy na plantacjach ziemniaka w Polsce. Ziemn. Pol. 3: 23 — 29.
Google Scholar

Kapsa J. 2012. Ochrona ziemniaka przed chorobami grzybowymi i bakteryjnymi. W: Produkcja i rynek ziemniaka. (J. Chotkowski, red.). Wyd. Wieś Jutra, Warszawa. (340 ss.): 140 — 155.
Google Scholar

Kapsa J., Bernat E., Osowski J. 2005. Efficacy of the NegFry — decision support system in the control of potato late blight in Poland. In: 16th Triennial Conference of the EAPR, Bilbao, Basque Country, July 17–22, Abstracts (II): 825 — 827.
Google Scholar

Kapsa J., Hansen J. G. 2004. Establishment of a monitoring network for potato late blight (Phytophthora infestans) in Poland. Plant Breed. Seed Sci. 50: 63 — 70.
Google Scholar

Kapsa J., Osowski J. 2003. Efficacy of some selected fungicides against early blight (Alternaria spp.) on potato crops. J. Plant Prot. Res. Vol. 43, No 2: 113 — 120.
Google Scholar

Kapsa J., Osowski J. 2007. Zastosowanie mieszaniny odmian o zróżnicowanej odporności jako agrotechniczna metoda ochrony ziemniaka przed zarazą ziemniaka. W: Konferencja Nauka dla Hodowli Roślin Uprawnych, Zakopane, 29.01.-02.02.2007 r., Streszczenia: 57.
Google Scholar

Kapsa J., Osowski J., Bernat E. 2003. NegFry — decision support system for late blight control in potato crops — results of validation trials in north Poland. J. Plant Prot. Res. Vol. 43, No 2: 171 — 179.
Google Scholar

Kurppa A., Hassai A. 1989. Reaction of four table potato cultivars to primary and secondary infection by potato viruses Y0 and YN. Ann. Agric. Fenniae 28 (4): 297 — 307.
Google Scholar

Martín-López, B., Varela, I., Marnotes, S., Cabaleiro, C. 2006. Use of oils combined with low doses of insecticide for the control of Myzus persicae and PVY epidemics. Pest Manag. Sci. 62 (4): 372 — 378.
Google Scholar

Milošević D. 1996. Efficacy of oil and insecticides in potato plant protection against infection by potato virus Y and leaf roll virus (PVY and PLRV). Plant Prot. 47 (4), No 218: 333 — 342.
Google Scholar

Milošević D., Stemenković S., Perić P. 2012. Potential use of insecticides and mineral oil for the control of transmission of major aphid-transmitted potato viruses. Pestic. Phytomed 27 (2): 97 — 106.
Google Scholar

Mrówczyński M. (red.). 2013a. Integrowana ochrona upraw rolniczych. Tom I. Podstawy integrowanej ochrony. PWRiL, Poznań, 153 ss.
Google Scholar

Mrówczyński M. (red.). 2013 b. Integrowana ochrona upraw rolniczych. Tom II. Zastosowanie integrowanej ochrony. PWRiL, Poznań, 286 ss.
Google Scholar

Olubayo F., Kibaru, A., Nderitu J., Njeru R., Kasina M. 2010. Management of aphids and their vectored diseases on seed potatoes in Kenya using synthetic insecticides, mineral oil and plant extract. J. Innov. Dev. Strategy 4 (2): 1 — 5.
Google Scholar

Pawińska M. 2012. Preferencje odmianowe stonki ziemniaczanej jako element integrowanej ochrony plantacji ziemniaka spożywczego. W: VII Konferencja Naukowa, Ziemniak spożywczy i przemysłowy oraz jego przetwarzanie, Jugowice, 8–10 maja, UP Wrocław, Streszczenia: 50.
Google Scholar

Pawińska M. 2012. Stonka ziemniaczana (Leptonotarsa decemlineata). W: Produkcja i rynek ziemniaka. (J. Chotkowski, red.). Wyd. Wieś Jutra, Warszawa. (340 ss.): 156 — 162.
Google Scholar

Piekarczyk K. 1970. Metody prognozowania i sygnalizowania występowania szkodników wielożernych. W: Instrukcja dla służb ochrony roślin z zakresu prognoz, sygnalizacji i rejestracji. Wyd. IV, cz. II, IOR Poznań: 5 — 17.
Google Scholar

Rolot J. L., Seutin H., Deveux L. 2008. Effectiveness of paraffinic mineral oil, insecticides and vegetal oil to control Potato virus Y (PVY) spread in potato seeds multiplication fields. Abstracts. 17th Triennial Conference of the European Association for Potato Research, July 6-10, Braşov, România: 111 — 118.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dn. 18 kwietnia 2013 r. w sprawie wymagań integrowanej ochrony roślin (Dz.U.poz. 505).
Google Scholar

Sigvald R., Hulle M. 2004. Aphid-vector management in seed potatoes: monitoring and forecasting. EAPR Virology 2004, Abstracts. 12th European Association for Potato Research Virology Section Meeting, 13-19 June, Rennes, France: 8 — 11.
Google Scholar

Steinger T., Gilliand H., Hebeisen T. 2014. Epidemiological analysis of risk factors for the spread of potato viruses in Switzerland. Ann. Appl. Biol. 164: 200 — 207.
Google Scholar

Turska E., Wróbel S. 1999. The limitation of PVY spreading in potato by application of oil Sunspray 11 E. Prog. Plant Prot. 39 (2): 841 — 844.
Google Scholar

Urbanowicz J. 2012. Wpływ powschodowego stosowania metrybuzyny na nowo zarejestrowane odmiany ziemniaka. Biul. IHAR 266: 173 — 179.
Google Scholar

Urbanowicz J. 2014. Herbicydy do walki z chwastami na plantacjach ziemniaka. Ziemniak Polski 2: 35 — 41.
Google Scholar

Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz.U. poz.455).
Google Scholar

Van der Plank J.E. 1963. Plant disease: Epidemics and control. Academic Press, New York.
Google Scholar

Wolny S., Horoszkiewicz-Janka J., Sikora H., Kapsa J., Zaliwski A., Nieróbca A, Kozyra J., Domardzki K. 2004. Wyniki prac badawczych i adaptacyjnych nad polskim internetowym systemem wspomagania decyzji w ochronie roślin w 2003 roku. Progress Plant Protection (Postępy w Ochronie Roślin) 44 (1): 513 — 522.
Google Scholar

Wróbel S. 2006. The role of mineral oil in potato protection against aphids and viruses infection. (In Polish, with English abstract). Acta Sci. Pol. Agricultura 5 (1): 83 — 92.
Google Scholar

Wróbel S. 2014. Efficacy of mineral oil-insecticide mixtures for protection of potato tubers against PVY and PVM. Am. J. Potato Res.: DOI: https://doi.org/10.1007/s12230-014-9388-6.
Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
09/30/2014

Cited By / Share

Kapsa, J. (2014) „Ochrona ziemniaka zgodna z zasadami integrowanej ochrony roślin. Część II. Metoda zrównoważonej chemicznej ochrony ziemniaka”, Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, (273), s. 145–159. doi: 10.37317/biul-2014-0024.

Autorzy

Józefa Kapsa 
j.kapsa@ihar.edu.pl
Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Poland

Autorzy

Marek Mrówczyński 

Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu — Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu Poland

Autorzy

Tomasz Erlichowski 

Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Poland

Autorzy

Hanna Gawińska-Urbanowicz 

Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Poland

Autorzy

Konrad Matysek 

Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Poland

Autorzy

Jerzy Osowski 

Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Poland

Autorzy

Maria Pawińska 

Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Poland

Autorzy

Janusz Urbanowicz 

Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Poland

Autorzy

Sławomir Wróbel 

Instytut Hodowli I Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Poland

Statystyki

Abstract views: 108
PDF downloads: 96


Licencja

Prawa autorskie (c) 2014 Józefa Kapsa, Marek Mrówczyński, Tomasz Erlichowski, Hanna Gawińska-Urbanowicz, Konrad Matysek, Jerzy Osowski, Maria Pawińska, Janusz Urbanowicz, Sławomir Wróbel

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:

  1. Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
  2. Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
  3. Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
  4. Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
  5. Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
  6. Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
  7. Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.

Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:

  1. Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
  2. Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
  3. Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
  4. Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
  5. Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.