Zdolność kombinacyjna wybranych form rodzicielskich żyta
Irena Kolasińska
i.kolasinska@ihar.edu.plZakład Genetyki i Hodowli Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB (Poland)
Waldemar Brukwiński
Danko Hodowla Roślin Sp. z o.o. (Poland)
Jacek Jagodziński
Zakład Genetyki i Hodowli Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB (Poland)
Michał Materka
Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o. (Poland)
Abstrakt
Badano zdolność kombinacyjną wybranych komponentów matecznych i ojcowskich wytwo¬rzonych w firmach hodowlanych: Danko Hodowla Roślin Sp. z o.o., Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o., Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. W doświadczeniu przeprowadzonym w 2009 r. oceniano 45 mieszańców F1 pochodzących z krzyżowania 9 męskosterylnych mieszańców pojedynczych (CMS-SC) z 5 populacjami przywracającymi płodność (restorerami). Doświadczenie prowadzone w 2010 roku zawierało 35 mieszańców F1 uzyskanych poprzez krzyżowanie 7 męskosterylnych mieszańców pojedynczych (CMS-SC) z 5 restorerami płodności. Doświadczenia polowe zostały założone metodą bloków niekompletnych w 3 miejscowościach (Choryń, Nagradowice, Radzików) i w 3 powtórzeniach. Wielkość poletka wynosiła 5 m2, a gęstość siewu 250 kiełkujących ziaren/m2. Analizowano następujące cechy: plon ziarna, masa 1000 ziaren, wysokość roślin, termin kłoszenia, intensywność pylenia, porażenie rdzą brunatną i stopień wylegania. Przeprowadzono analizę wariancji zdolności kombinacyjnej, oszacowano efekty ogólnej zdolności kombinacyjnej rodziców (GCA) i swoistej zdolności kombinacyjnej par rodzicielskich (SCA) oraz ich współdziałanie ze środowiskiem. Analiza wariancji wykazała istotne zróżnicowanie mieszańców doświadczenia przeprowadzonego w 2009 roku pod względem wszystkich cech użytkowych. Stwierdzono istotną zmienność ogólnej zdolności kombinacyjnej komponentów matecznych i ojcowskich pod względem większości cech. Zmienność swoistej zdolności kombinacyjnej okazała się istotna głównie dla porażenia rdzą brunatną. Mieszańce oceniane w doświadczeniu przeprowadzonym w 2010 roku także były istotnie zróżnicowane pod względem większości cech użytkowych. Komponenty mateczne i ojcowskie różniły się istotnie pod względem ogólnej zdolności kombinacyjnej większości cech. Zmienność swoistej zdolności kombinacyjnej była znacząca tylko dla intensywności pylenia. Oszacowano wielkość i istotność efektów GCA wszystkich komponentów matecznych i ojcowskich średnio w trzech miejscowościach oraz w poszczególnych miejscowościach. Spośród genotypów ocenianych w latach 2009 i 2010, wyodrębniono komponenty mateczne oraz ojcowskie o dobrej zdolności kombinacyjnej plonu ziarna i innych cech użytkowych do wykorzystania w programie hodowli mieszańców.
Słowa kluczowe:
Secale cereale L., dziedziczenie ilościowe, hodowla odmian mieszańcowych, zdolność kombinacyjna, żytoBibliografia
Bujak H. 2003. Studia nad wartością hodowlaną żółtoziarnistych form żyta ozimego. Rozprawy CC. Zesz. Nauk. AR Wrocław, nr 465.
Google Scholar
Bujak H., Kaczmarek J., Kadłubiec W. 1995. Dialleliczna analiza zdolności kombinacyjnej oraz efekty działania genów cech ilościowych żyta. Hod. Rośl. Aklim. Nasien. 39, 6: 95 — 102.
Google Scholar
Grochowski L., Kaczmarek J., Kadłubiec W., Bujak H. 1994 a. Analiza zmienności i zdolności kombinacyjnych linii wsobnych żyta o żółtym ziarnie. Cz. I. Wstępna ocena wartości hodowlanej linii krzyżowanych z formami SMH 108 i Motto. Biul. IHAR 190: 3 — 8.
Google Scholar
Grochowski L., Kaczmarek J., Kadłubiec W., Bujak H. 1994b. Analiza zmienności i zdolności kombinacyjnych linii wsobnych żyta o żółtym ziarnie. Cz. II. Ocena hodowlana linii krzyżowanych z populacją CHDM 16. Biul. IHAR 190: 9 — 15.
Google Scholar
Grochowski L., Kaczmarek J., Kadłubiec W., Bujak H. 1996. Genetic analysis of variability and combining ability of rye hybrid cultivars. Plant Breed. Seed Sci. 40: 37 — 47.
Google Scholar
Kaczmarek J., Kadłubiec W. 1985. Oszacowanie efektów wartości kombinacyjnej 7 linii wsobnych żyta (Secale cereale L.) w diallelicznym krzyżowaniu. Hod. Rośl. Aklim. Nasien. 29, 5/6: 61 — 68.
Google Scholar
Kolasińska I., Węgrzyn S. 2001. Combining ability for selected quantitative characters in winter rye (Secale cereale L.). Cereal Res. Com. 29, 1–2: 69 — 76.
Google Scholar
Kolasińska I. 2009. Genetyczno-hodowlane aspekty wykorzystania systemu CMS-Pampa w hodowli heterozyjnej żyta. Monografie i Rozprawy Naukowe nr 31, IHAR Radzików.
Google Scholar
Łapiński M. 1976. Estimates of heterosis effects and combining ability of seven inbred lines of rye (Secale cereale L.) in diallel crosses. Genet. Pol. 17, 3: 293 — 308.
Google Scholar
Melchinger A. E., Gumber R. K. 1998. Overview of heterosis and heterotic groups in agronomic crops. In: Concepts and breeding of heterosis in crop plants. Lamkey K. R. and Staub J. S. (eds). CSSA Publication, Madison, 25: 29 — 44.
Google Scholar
Ruebenbauer T., Kubara-Szpunar Ł., Łoś T. 1981. Genes controlling quantitative traits in rye (Secale cereale L.). Genet. Pol. 22, 4: 397 — 410.
Google Scholar
Snedecor G. W., Cochran. W. G. 1991. Statistical methods applied to experiments in agriculture and biology. 5 th ed. Iowa State Univ. Ames.: 362 pp.
Google Scholar
Węgrzyn S. 1996. Teoretyczne oszacowania komponentów wariancji genetycznych w czynnikowym modelu krzyżowania. Biul. IHAR 200: 7 — 13.
Google Scholar
Węgrzyn S., Śmiałowski T. 1995. Sposoby działania genów epistatycznych, dominujących i addytywnych kontrolujących ważne cechy użytkowe w odmianach populacyjnych żyta. Biul. IHAR 195/196: 273 — 281.
Google Scholar
Wilde P., Menzel J., Schmiedchen B. 2003. Estimation of general and specific combining ability variances and their implications on hybrid rye breeding. Plant Breed. Seed Sci. 47: 89 — 98.
Google Scholar
Autorzy
Irena Kolasińskai.kolasinska@ihar.edu.pl
Zakład Genetyki i Hodowli Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB Poland
Autorzy
Waldemar BrukwińskiDanko Hodowla Roślin Sp. z o.o. Poland
Autorzy
Jacek JagodzińskiZakład Genetyki i Hodowli Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB Poland
Autorzy
Michał MaterkaPoznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o. Poland
Statystyki
Abstract views: 37PDF downloads: 40
Licencja
Prawa autorskie (c) 2011 Irena Kolasińska, Waldemar Brukwiński, Jacek Jagodziński, Michał Materka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Prof. dr hab. Stefan Stojałowski , Marta Orłowska , Martyna Sobczyk , Anna Bienias , Beata Myśków , Przemysław Tomczak , Wojciech Wesołowski , Marek Szklarczyk , Waldemar Brukwiński , Katarzyna Banaszak, Monika Hanek, Renata Krysztrofik, Marek Zając, Poszukiwanie wspólnych mechanizmów dziedziczenia płodności roślin z cytoplazmą CMS-C oraz z cytoplazmą CMS-Pampa , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Jan Bocianowski, Waldemar Brukwiński, Analiza jednopowtórzeniowego doświadczenia hodowlanego z mieszańcami żyta (Secale cereale L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 255 (2010): Wydanie regularne
- Irena Kolasińska, Rezultaty programu hodowli w kierunku poprawienia męskiej płodności odmian mieszańcowych żyta. , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 284 (2018): Wydanie regularne
- Irena Kolasińska, Jacek Jagodziński, Waldemar Brukwiński, Katarzyna Banaszak, Barbara Kozber, Renata Krysztofik, Michał Materka, Wartościowe komponenty rodzicielskie dla hodowli mieszańców żyta , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 278 (2015): Wydanie regularne
- Irena Kolasińska, Identyfikacja genotypów przywracających płodność mieszańców z cytoplazmą Pampa wśród linii wsobnych żyta o różnym pochodzeniu , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 260/261 (2011): Wydanie regularne
- Irena Kolasińska, Postęp w hodowli komponentów ojcowskich odmian mieszańcowych żyta o wysokiej zdolności przywracania męskiej płodności w cytoplazmie Pampa , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 281 (2017): Wydanie regularne
- Irena Kolasińska, Waldemar Brukwiński, Jacek Jagodziński, Barbara Kozber, Renata Krzysztofik, Michał Materka, Określenie zdolności kombinacyjnej komponentów matecznych do tworzenia mieszańców żyta , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 265 (2012): Wydanie regularne
- Irena Kolasińska, Jacek Jagodziński, Waldemar Brukwiński, Katarzyna Banaszak, Renata Krysztofik, Michał Materka, Identyfikacja wartościowych komponentów rodzicielskich do tworzenia mieszańców żyta , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 268 (2013): Wydanie regularne
- Irena Kolasińska, Identyfikacja donorów genów przywracających męską płodność u mieszańców żyta ze sterylizującą cytoplazmą Pampa , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 271 (2014): Wydanie regularne
- Irena Kolasińska, Zróżnicowanie zdolności do przywracania płodności wśród linii męskosterylnych żyta z cytoplazmą Pampa , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 264 (2012): Wydanie regularne
