Analiza uwarunkowań genetycznych cech struktury plonu u mieszańców pokolenia F1 i F2 otrzymanych z krzyżowań diallelicznych pszenicy ozimej
Jerzy Nawracała
jerzy.nawracala@up.poznan.plKatedra Genetyki i Hodowli Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu (Poland)
Tadeusz Łuczkiewicz
Katedra Genetyki i Hodowli Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu (Poland)
Stanisław Dyba
Katedra Genetyki i Hodowli Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu (Poland)
Abstrakt
Do krzyżowania diallelicznego (model II Griffinga) wybrano jedenaście zróżnicowanych pod względem cech agronomicznych i jakościowych odmian pszenicy ozimej. Dwa doświadczenia (bloki losowane, trzy powtórzenia): jedno z pokoleniem F1, drugie z pokoleniem F2 (55 mieszańców i odmiany rodzicielskie w każdym) przeprowadzono w RGD w Dłoni w 2004 r. Oceniono odziedziczalność oraz komponenty genetyczne dla cech morfologicznych i cech komponentów plonu. Addytywne działanie genów stwierdzono w determinacji wszystkich badanych cech w pokoleniu F1 i F2. Na wysokość roślin, liczbę kłosów w obydwu pokoleniach i na liczbę kłosków w kłosie oraz masę ziaren z kłosa w pokoleniu F2 istotny wpływ miały efekty dominacji. Nieaddytywny komponent (H1) był większy niż addytywny (D) dla liczby kłosów w obydwu pokoleniach. Pomiędzy pokoleniami stwierdzono różnice w odziedziczalności w szerokim sensie dla liczby ziaren z kłosa, a w wąskim sensie dla masy ziaren z kłosa. W ocenie addytywnego działania genów, nieaddytywnych efektów i dominacji, podobieństwo pomiędzy pokoleniami było większe niż podobieństwo w ocenie odziedziczalności w szerokim i wąskim sensie.
Słowa kluczowe:
analiza dialleliczna, komponenty genetyczne, odziedziczalność, pszenica ozimaBibliografia
Bhavasar V. V., Chavan V. W., Panvar B. B. 1996. Phenotypic stability for grain yield in bread wheat. Ann. Agric. Res. 17: 292 — 294.
Google Scholar
Borojevic S. 1990. Principles and methods of plant breeding. Elsevier, Amsterdam – Oxford – New York – Tokyo.
Google Scholar
Bos I., Caligari P. 1995. Selection methods in plant breeding. Chapman & Hall, London.
Google Scholar
Bujak H. 2000. Analiza dziedziczenia cech ilościowych żyta. Biul. IHAR 216:43 — 54.
Google Scholar
Dere S., Yildirim M. B. 2006. Inheritance of plant height, tiller number per plant, spike height and 1000-kernel weight in a 8x8 diallel cross population of bread wheat. Cereal Res. Commun. 34 (2–3): 965 — 972.
Google Scholar
Dobek A., Kaczmarek Z., Kiełczewska H,. Łuczkiewicz T. 1983 a. Podstawy i teoretyczne analizy krzyżówek diallelicznych. Część I. Analiza wariancji pełnej tablicy diallelicznej wyników doświadczenia w blokach kompletnych. Biul. IHAR 151: 9 — 18.
Google Scholar
Dobek A., Kaczmarek Z., Kiełczewska H,. Łuczkiewicz T. 1983 b. Podstawy i teoretyczne analizy krzyżówek diallelicznych. Część II. Analiza genetyczna pełnej tablicy diallelicznej wyników doświadczenia w blokach kompletnych. Biul. IHAR 151: 19 — 29.
Google Scholar
Drozd D. 1993. Określenie stosunku GCA:SCA u pszenicy jarej i jego interpretacja genetyczna. Zeszyty Naukowe AR w Wrocławiu. Rolnictwo LVIII Nr 223: 285 — 290.
Google Scholar
Falconer D. S. 1974. Dziedziczenie cech ilościowych. PWN, Warszawa.
Google Scholar
Gamil K. H., Al-Saheal Y. A. 1983. Estimation of genetic effects for agronomic traits in wheat. Wheat Information Service 57: 36 — 41.
Google Scholar
Goldringer I., Brabant P., Gallais A. 1997. Estimation of additive and epistatic genetic variance for agronomic traits in a population of doubled-haploid lines of wheat. Heredity 79:60 — 71.
Google Scholar
Griffing B. 1956. Concept of general and specific combining ability in relation to diallel crossing systems. Austr. J. Biol. Sci. 9:463 — 493.
Google Scholar
Hussain, F., Sial, R.A., Ashraf, M. 2008. Genetic studies for yield and yield related traits in wheat under leaf rust attack. International Journal of Agriculture and Biology 10 (5): 531 — 535.
Google Scholar
Jedyński S. 1987. Zmienność i odziedziczalność cech użytkowych pszenicy ozimej. Zeszyty Naukowe AR we Wrocławiu Nr 165: 27 — 42.
Google Scholar
Jedyński S., Lonc W. 1983. Odziedziczalność i efekty genowe cech użytkowych mieszańców pszenicy ozimej. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych Z. 290: 193 — 200.
Google Scholar
Joshi S. K., Sharma S. N., Singhania D. L., Sain R. S. 2004. Combining ability in the F1 and F2 generations of diallel cross in hexaploid wheat (Triticum aestivum L. em. Thell). Hereditas 141: 115 — 121.
Google Scholar
Kaczyński L. 2001. Pszenica ozima. Lista Opisowa Odmian 2001. COBORU: 19 — 36.
Google Scholar
Kadłubiec W. 1993. Zmienność i genetyczne zróżnicowanie cech użytkowych linii pszenicy ozimej w siewie punktowym i zwartym. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu Nr 223: 273 — 278.
Google Scholar
Kala R., Chudzik H., Dobek A., Kiełczewska H. 1996. DGH2 — system analiz statystycznych dla potrzeb Doświadczeń Genetyczno-Hodowlanych wersja 2.0.
Google Scholar
Kumbhar M. B., Larik A. S. 1989. Genetic analysis of some yield parameters in Triticum aestivum L. Wheat Information Service 68: 29 — 32.
Google Scholar
Lonc W., Malawko-Murawska Z., Strugała J. 1983. Odziedziczalność i postęp genetyczny cech ilościowych mieszańców F2 pszenicy ozimej. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych Z. 290: 159 — 166.
Google Scholar
Lonc W., Białowąs S., Chema K., Krupa F. 1989. Zastosowanie taksonomii wrocławskiej do oceny wartości hodowlanej kilku odmian pszenicy ozimej. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych Z. 382: 119 — 125.
Google Scholar
Menon U., Sharma S. N. 1995. Inheritance studies for yield and yield components traits in bread wheat over the environment. Wheat Information Servis 80: 1 — 5.
Google Scholar
Pokhrel P. R., Burden A. M., Dragautsev V. A. 1993. Harvest index and grain size in wheat. Indian J. Genet. 57: 361 — 365.
Google Scholar
Sheikh S., Singh I., Singh J. 2000. Inheritance of some quantitative traits in bread wheat (Triticum aestivum L. em. Thell). Ann. Agric. Res. 21: 51 — 54.
Google Scholar
Singh K. N. 1988. Combining ability in wheat in normal and sodic soils. Indian J. Genet. 48:99 — 102.
Google Scholar
Singh K. N., Rana R. S. 1987. Influence of soil alkalinity and salinity on estimates of heterosis and gene effects governing some quantitative traits in bread wheat. Indian J. Genet. 47: 76 — 78.
Google Scholar
Singh I., Chowdhury R. K., Pawar I. S., Singh S. 1987. A comparative study of three selection procedures in bread wheat. Wheat Information Service 65: 16 — 18.
Google Scholar
Węgrzyn S., Góral H., Spiss L. 2000. Oszacowanie genetycznych wariancji cech plonowania pszenżyta jarego na podstawie mieszańców F1 i F2. Biul. IHAR 216: 137 — 144.
Google Scholar
Autorzy
Jerzy Nawracałajerzy.nawracala@up.poznan.pl
Katedra Genetyki i Hodowli Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Poland
Autorzy
Tadeusz ŁuczkiewiczKatedra Genetyki i Hodowli Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Poland
Autorzy
Stanisław DybaKatedra Genetyki i Hodowli Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Poland
Statystyki
Abstract views: 116PDF downloads: 19
Licencja
Prawa autorskie (c) 2008 Jerzy Nawracała, Tadeusz Łuczkiewicz, Stanisław Dyba
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Jan Bocianowski, Henryk Brzeskwiniewicz, Tadeusz Łuczkiewicz, Wpływ doboru testerów na ocenę efektów GCA linii wsobnych rzepaku jarego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 250 (2008): Wydanie regularne
- prof. dr hab. Henryk Bujak , Kamila Nowosad , Agnieszka Łącka , Jerzy Nawracała , Agnieszka Tomkowiak , Danuta Kurasiak-Popowska , Dorota Weigt , Określenie zróżnicowania genetycznego linii wsobnych kukurydzy za pomocą markerów molekularnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- dr hab. Jerzy Nawracała , Michał Książkiewicz, Danuta Kurasiak-Popowska, Janetta Niemann, Sandra Rychel, Agnieszka Tomkowiak, Dorota Weigt, Bogdan Wolko, Identyfikacja układów allelicznych genów fotoneutralności i wczesności oraz opracowanie metodyki otrzymywania roślin homozygotycznych u soi , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- dr hab. Jerzy Nawracała , Danuta Kurasiak-Popowska, Agnieszka Kaczmarek, Analiza bioróżnorodności zasobów genowych soi przydatnej do hodowli w warunkach klimatycznych Polski i opracowanie metodyki krzyżowania międzygatunkowego Glycine max × Glycine soja , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Katarzyna Ambroży-Deręgowska, Tadeusz Łuczkiewicz, Katarzyna Marczyńska, Iwona Mejza, Stanisław Mejza, Porównanie metod selekcji genotypów jęczmienia jarego na podstawie doświadczeń jednopowtórzeniowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 274 (2014): Wydanie regularne
- Tadeusz Łuczkiewicz, Jan Bocianowski, Jerzy Nawracała, Efekt heterozji cech ilościowych rzepaku ozimego (Brassica napus L.) u mieszańców jednozerowych linii wsobnych krzyżowanych z odmianą Californium , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 264 (2012): Wydanie regularne
- Tadeusz Łuczkiewicz, Jerzy Nawracała, Jan Bocianowski, Analiza genetyczna cech ilościowych pokolenia F1 rzepaku jarego (Brassica napus L. , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 250 (2008): Wydanie regularne
- Jan Bocianowski, Tadeusz Łuczkiewicz, Piotr Szulc, Wpływ ośmiu cech ilościowych rzepaku jarego (Brassica napus ssp. oleifera) na masę nasion z rośliny , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 264 (2012): Wydanie regularne
- Jerzy Nawracała, Danuta Kurasiak-Popowska, Gromadzenie zasobów genowych soi przydatnych do hodowli w warunkach środowiskowych Polski , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 283 (2018): Wydanie specjalne
- Tadeusz Łyuczkiewicz, Jerzy Nawracała, Małgorzata Strybe, Karolina Satkiewicz, Analiza genetyczna kilku cech ilościowych związanych z regeneracją lnianki siewnej (Camelina sativa L.) w warunkach kultur in vitro , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 242 (2006): Wydanie regularne
