Zmienność białek zapasowych i cech morfologicznych wybranych dzikich gatunków żyta (Secale sp.)

Agata Markowska

ktchniis@zut.edu.pl
Instytut Technologii Chemicznej Nieorganicznej i Inżynierii Środowiska, Politechnika Szczecińska, Szczecin (Poland)

Danuta Rzepka-Plevneš


Zakład Hodowli Roślin Ogrodniczych, Akademia Rolnicza w Szczecinie (Poland)

Abstrakt

Obiektem badań było 8 dzikich gatunków żyta (Secale sp.): Secale afghanicum (Vav.), Secale ancestrale (Zhuk.), Secale dighoricum (Vav.), Secale kuprijanovii (Grossh.), Secale montanum (Guss.), Secale segatale (Roshev.), Secale silvestre (Host.), Secale vavilovii (Grossh.). Różnice fenotypowe między badanymi gatunkami określono na podstawie cech morfologicznych ziarniaków i roślin, genotypowe w oparciu o polimorfizm białek zapasowych techniką SDS-PAGE. Genotypy żyta różniły się istotnie między sobą: wysokością roślin, długością kłosa, liczbą kłosków w kłosie oraz liczbą i masą ziaren z kłosa. Badania wykazały, że cechy morfologiczne ziarniaków żyta, takie jak: długość, szerokość i pole ich powierzchni, bardziej niż cechy morfologiczne roślin różnicują badane formy żyta. Stwierdzono, że biorące udział w doświadczeniu dzikie gatunki żyta różniły się pod względem liczby i masy polipeptydów i ich układów w wyodrębnionych frakcjach. Podobieństwo między badanymi gatunkami wynosiło od 28,6 do 55,5%. Najbardziej zbliżone do siebie genetycznie były gatunki S. ancestrale i S. segetale.


Słowa kluczowe:

białka zapasowe, elektroforeza, zmienność, żyto

Bhowmik A., Omura T., Kumamaru T. 1990. Screening of rice varieties for endosperm storage proteins. Plant Breeding 105: 101 — 105. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1439-0523.1990.tb00461.x
Google Scholar

Brown A. H. D. 1978. Isozymes, plant population genetic structure and genetic conservation. Theor. Appl. Genet. 52: 145 — 157. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00282571
Google Scholar

Bushuk W., Zillman R. R. 1978. Wheat cultivars identification by gliadins electrophoregrams. I. Apparatus, method and nomenclature. Can. J. Plant. Sci. 58: 505 — 515. DOI: https://doi.org/10.4141/cjps78-076
Google Scholar

Carrillo J. M., Vazquez J. F., Orellana J. 1990. Relationship between gluten strength and glutein proteins in durum wheat cultivars. Plant Breeding 104: 325 — 33. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1439-0523.1990.tb00443.x
Google Scholar

Drzewiecki J. 1993. Elektroforeza białek i jej zastosowanie w ocenie nasion i hodowli roślin. Biul. IHAR 188: 211 — 220.
Google Scholar

Drzewiecki J., Bednarek P., Warzecha R., Kurczych Z. 1996. Propozycja oceny podobieństwa linii wsobnych kukurydzy na podstawie obrazów elektroforetycznych zein. Biul. IHAR 200: 225 — 231.
Google Scholar

Drzewiecki J. 1997. Ocena tożsamości roślin rolniczych na podstawie cech nasion i siewek — stan obecny i nowe kierunki. Biul. IHAR 203: 7 — 21.
Google Scholar

Górecki R. 1983. Przyczyny zmienności fizjologicznych właściwości nasion. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. 258: 61 — 71.
Google Scholar

Grossi C., Jay M. 2000. Lineage and inheritance in roses in relation to seed morphology and physiology. Plant Varieties and Seeds 3: 11 — 15.
Google Scholar

Hammer A. 1987. Vorarbeiten zur Monographisten Darstellung von Vildlpflanzensortimenten Secale L., Kulturpflanze 35: 135 — 177. DOI: https://doi.org/10.1007/BF02113274
Google Scholar

Hawkes J. G. 1991. The importance of genetic resources in plant breeding. Biol. J. Linn. Soc. (London) 43: 3 — 10. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1095-8312.1991.tb00578.x
Google Scholar

Kapała A., Rybiński W. 1996. Genetic variation of hordein polypeptides in grains mutants of hull-less spring barley (Hordeum vulgare L.) breeding lines. Genet. Pol. 37 (1): 29 — 35.
Google Scholar

Kobyljanski W. D. 1982. Roż. Moskwa „Kolos”: 9 — 87.
Google Scholar

Kobyljanski W. D. 1983. Sistema rodu Secale L. Tri /prikl. Bot. Sel. 79: 24 — 38.
Google Scholar

Kosmolak F. G., Kerber E. R. 1980. Marquis-K cultivars standard for wheat gliadin electrophoresis. J. Sci. Food Agric. 31: 1250 — 1252. DOI: https://doi.org/10.1002/jsfa.2740311205
Google Scholar

Laxmipriya S., Malavika D., Singh D. P., Sharma S. P. 2000. Characterization of sunflower (Helianthus annuus L.) genotypes using laboratory techniques. Plant Varieties and Seeds 13: 31 — 43.
Google Scholar

Markowska A. B. 2001. Zmienność genotypów żyta Secale sp. pochodzących z różnych kolekcji tej rośliny. Pr. Doktorska. Akademia Rolnicza w Szczecinie, Szczecin, 49 — 216.
Google Scholar

Mądry W. 1995. Studia statystyczne nad wielowymiarową oceną zróżnicowania cech ilościowych w kolekcjach zasobów genowych zbóż. SGGW., Warszawa, Rozp. hab. 123.
Google Scholar

Niedzielski M., Bednarek P., Puchalski J. 1997. Różnicowanie materiałów hodowlanych żyta techniką elektroforezy białek zapasowych ziarniaków. Mat I Krajowej Konf. pt.: „Hodowla roślin” Poznań, 19 — 20 listopada. 1997: 449 — 452. DOI: https://doi.org/10.5962/p.296167
Google Scholar

Podyma W. 1997. Strategia ochrony i wykorzystania zasobów genowych roślin użytkowych. W: Mat. I Konf. Krajowej „Hodowla roślin”, Poznań, 19–20 listopada 1997: 229 — 247.
Google Scholar

Podyma W. 1998. Zbiór zasobów genowych roślin użytkowych i ich dzikich przodków oraz stan kolekcji w Polsce. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. 463: 31 — 50.
Google Scholar

Pollard N. J., Wrigley C. W., Bekes F., MacRitchie F. 1998. Effective identification of grain — legume species and varieties, a comparison of five methods of analyzing grain — protein composition. Plant Varieties and Seeds 11: 187 — 200.
Google Scholar

Rudnicki F. 1991. Doświadczalnictwo rolnicze. Wyd. ART., Bydgoszcz: 210.
Google Scholar

Sarkar R., Raina S. N. 1992. Assessment of genome relationships in the genus Oryza L. based on seed-protein profile analysis. Theor. Appl. Genet. 85: 127 — 132. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00223855
Google Scholar

Shewry P. R., Field J. M., Lew J. L., Kasarda D. D. 1982. The purification and characterization of two groups of storage proteins (secalins) from rye (Secale cereale L.). J. Exp. Bot. 133: 261 — 268. DOI: https://doi.org/10.1093/jxb/33.2.261
Google Scholar

Shewry P. R., Bradberry D., Franklin J., White R. P. 1984. The chromosomal locations and linkage relationships of the structural genes for the prolamin storage proteins (secalins) of rye. Theor. Appl. Genet. 69: 63 — 69. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00262541
Google Scholar

Shewry P. R., Parmar S., Fulrath N., Kasarda D. D., Miller T. E. 1986. Chromosomal locations of the structural genes for secalins in wild perennial rye (Secale montanum Guss.) and cultivated rye (S. cereale L.) determined by two — dimensional electrophoresis. DOI: https://doi.org/10.1139/g86-010
Google Scholar

Shewry P. R., Tatham A. S. 1990. The prolamin storage proteins of cereal seeds structure and evolution Biochem. J. 267: 1 — 12. DOI: https://doi.org/10.1042/bj2670001
Google Scholar

Skuza L. J. 2004. Analiza restrykcyjna mitochondrialnego DNA (mt DNA) gatunków z rodzaju Secale (żyto). Pr. Doktorska, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin: 88 — 92.
Google Scholar

Szyrmer J., Grzelak K., Kolasińska K., Małuszyńska E., Pokojska H., Drzewiecki J., Czuba M., Trzciński T. 1993. Niektóre czynniki wpływające na jakość i wartość siewną nasion. Biul. IHAR 188: 149 — 164.
Google Scholar

Tarkowski Cz. (red.). 1983. Biologia żyta. PWN, Warszawa: 367.
Google Scholar

Varier A., Dadlani M., Cooke R. J. 1992. Identification of sunflower protein (Helianthus annuus L.) hybrids and inbreeds by SDS-PAGE of seed proteins. Seed Resear. 20: 138 — 141.
Google Scholar

Waga J. 1996. Charakterystyka frakcji białek gliadynowych i gluteinowych odmian i rodów pszenicy ozimej z kolekcji IHAR i ich związek z liczbą sedymentacji. Biul. IHAR 197: 3 — 13.
Google Scholar

Waga J., Cygankiewicz A. 1996. Możliwość oszacowania jakości technologicznej ziarna pszenicy na podstawie wyników analizy elektroforetycznej białek gliadynowych i gluteinowych Biul. IHAR. 197: 15 — 19.
Google Scholar

Waga J. 1997. Polimorfizm białek gliadynowych i gluteinowych a jakość pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.). Biul. IHAR 204: 205 — 217.
Google Scholar

Waga J., Węgrzyn S. 2000. Powiązanie wybranych frakcji białek gliandynowych ze zmiennością cech użytkowych odmian i rodów pszenicy ozimej. Biul. IHAR 215: 61 — 76.
Google Scholar

Westermeier E. (ed.). 1993. Electrophoresis in practice. VCH: 275.
Google Scholar

Wolko B., Święcicki W. K. 1986. Application of electrophoretic methods of izozymes separation for genetical characterization of pea cultivars. Proc. Symp. „Eucarpia”. Methods of biochemical evaluation of germplasm collections.: 107 — 111.
Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
06/30/2005

Cited By / Share

Markowska, A. i Rzepka-Plevneš, D. (2005) „Zmienność białek zapasowych i cech morfologicznych wybranych dzikich gatunków żyta (Secale sp.)”, Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, (236), s. 125–135. doi: 10.37317/biul-2005-0044.

Autorzy

Agata Markowska 
ktchniis@zut.edu.pl
Instytut Technologii Chemicznej Nieorganicznej i Inżynierii Środowiska, Politechnika Szczecińska, Szczecin Poland

Autorzy

Danuta Rzepka-Plevneš 

Zakład Hodowli Roślin Ogrodniczych, Akademia Rolnicza w Szczecinie Poland

Statystyki

Abstract views: 59
PDF downloads: 23


Licencja

Prawa autorskie (c) 2005 Agata Markowska, Danuta Rzepka-Plevneš

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:

  1. Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
  2. Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
  3. Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
  4. Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
  5. Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
  6. Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
  7. Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.

Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:

  1. Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
  2. Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
  3. Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
  4. Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
  5. Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.