Wpływ mąki otrzymanej z ziarna nieoplewionych i oplewionych form jęczmienia i owsa na profil lipidowy surowicy krwi szczurów
Renata Wołoch
wtzyw@urk.edu.plKatedra Żywienia Człowieka, Wydział Technologii Żywności, Akademia Rolnicza w Krakowie (Poland)
Paweł M. Pisulewski
Katedra Żywienia Człowieka, Wydział Technologii Żywności, Akademia Rolnicza w Krakowie (Poland)
Abstrakt
Celem pracy było określenie zakresu hipolipidemicznych właściwości mąki, otrzymanej w wyniku przemiału ziarna jęczmienia (nieoplewionego — Rastik i oplewionego — Start) oraz owsa (nieoplewionego — Akt i oplewionego — Kasztan). Badania przeprowadzono na albinotycznych szczurach laboratoryjnych, żywionych indywidualnie, hipercholesterolemiczną dietą półoczyszczoną (AIN-93G) z rosnącym udziałem błonnika pokarmowego mąki jęczmiennej i owsianej (1, 2 i 3%). Mąki otrzymane z ziarna jęczmienia i owsa, form nieoplewionej i oplewionej, istotnie (P < 0,05) różniły się pod względem składu chemicznego. Bielmo uzyskane z ziarna jęczmienia form nieoplewionej i oplewionej, charakteryzowały się niską zawartością lipidów (Rastik — 0,97 i Start — 1,64% SM) i wysokim udziałem błonnika pokarmowego w szczególności frakcji rozpuszczalnej (Rastik — 6,18 i Start — 5,25% SM) i β-glukanów (Rastik — 3,11 i Start — 3,32% SM). Natomiast mąka owsiana otrzymana z ziarna form nieoplewionych i oplewionych była bogata w lipidy (Akt — 3,59 i Kasztan — 3,46% SM). Poziom frakcji rozpuszczalnej błonnika pokarmowego w tej frakcji był zbliżony do mąki jęczmiennej (Akt — 4,12 i Kasztan — 5,0% SM), z równocześnie niskim udziałem β-glukanów (Akt — 1,59 i Kasztan — 1,47% SM). Mąka otrzymana z formy nieoplewionej obu gatunków była bogatsza w białko (ok.11,00% SM) w porównaniu do mąki uzyskanej z formy oplewionej jęczmienia i owsa (Start — 6,64% SM i Kasztan — 9,47% SM). Rosnący udział błonnika pokarmowego mąki jęczmiennej, otrzymanej z ziarna nieoplewionej odmiany Rastik, w hipercholesterolemicznych dietach szczurów, wpłynął na obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego, jego frakcji LDL i HDL oraz triacylgliceroli. W przypadku udziału mąki z ziarna oplewionej odmiany Start, efektu hipocholesterolemicznego nie zaobserwowano. Wzrost udziału włókna pokarmowego mąki owsianej, uzyskanej z ziarna form nieoplewionej i oplewionej w dietach szczurów, przyczynił się do spadku poziomu cholesterolu całkowitego i jego frakcji LDL. Istotnie silniejszy (P < 0,05) efekt hipocholesterolemiczny wykazywała mąka otrzymana z ziarna odmiany nieoplewionej Akt.
Instytucje finansujące
Słowa kluczowe:
efekt hipocholesterolemiczny, mąka, nagoziarnisty, oplewiony, jęczmień, owies, włókno pokarmoweBibliografia
Allain C. C., Poon L. S., Richmond W., Fu P. C. 1974. Enzymatic determination of total serum cholesterol. Clin. Chem. 720: 470 — 475.
DOI: https://doi.org/10.1093/clinchem/20.4.470
Google Scholar
Bartnikowska E., Lange E. 2000. Influence of naked oat and its extruded products on lipid metabolism in rats fed atherogenic diet. Pol. J. Food Nutr. 50, 3: 63 — 71.
Google Scholar
Bourdon I., Yokoyama w., Davis P., Hudson C., Backus R., Richter D., Knuckles B., Schneeman B. 1999. Postprandial lipid, glucose, insulin and cholecystokinin responses in men fed barley pasta enriched with beta-glucan. Am. J. Clin. Nutr. 69: 55 — 63.
DOI: https://doi.org/10.1093/ajcn/69.1.55
Google Scholar
Brown L., Rosner B., Willett W. W., Sacks F. M. 1999. Cholesterol lowering effects of dietary fiber: a meta-analysis. Am. J. Clin. Nutr. 69: 30 — 42.
DOI: https://doi.org/10.1093/ajcn/69.1.30
Google Scholar
Davidson M., Dugan L. D., Burns J. H., Bova J., Story K., Drennan K. B. 1991. The hipocholesterolemic effect of β-glucan in oatmeal and oat bran. J.A.M.A., 265: 1833 — 1839.
DOI: https://doi.org/10.1001/jama.1991.03460140061027
Google Scholar
Davy B. M., Davy K. P., Ho R. C., Beske S. D., Davrath L. R., Melby Ch. L. 2002. High-fiber oat cereal compared with wheat cereal consumption favorable alters LDL-cholesterol subclass and particle numbers in middle-aged and older men. Am. J. Clin. Nutr. 76: 351 — 358.
DOI: https://doi.org/10.1093/ajcn/76.2.351
Google Scholar
Duncan D. B. 1995. Multiple range and multiple test F tests. Biometrics, 11: 1 — 42.
DOI: https://doi.org/10.2307/3001478
Google Scholar
Friedrich M., Piech M. 2000 a. Assessment of effects of diet enrichment with a new hull-less oat variety on blood glucose, lipid, lipoprotein, and fibrinogen levels. Pol. J. Food Nutr. Sci. 52: 73 — 76.
Google Scholar
Friedrich M., Piech M. 2000 b. Effect of diet enrichment with naked oats on blood glucose and lipid species and on the weight growth and accumulation of pericardial and peri-intestinal adipose tissue in rats. Pol. J. Food Nutr. Sci. 3, 50: 61 — 65.
Google Scholar
Gąsiorowski H. 1995. Owies-chemia i technologia. PWRiL, Poznań.
Google Scholar
Gąsiorowski H. 1997. Jęczmień. Chemia i technologia. PWRiL, Poznań.
Google Scholar
Hecker K. D., Meier M. L., Newman R. K., Newman C. W. 1998. Barley β-glucan is effective as a hypocholesterolemic ingredient in foods. J. Sci. Food Agric. 77: 179 — 183.
DOI: https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-0010(199806)77:2<179::AID-JSFA23>3.3.CO;2-S
Google Scholar
Kahlon T. S., Chow F. I., Knuckles B. E., Chiu M. M. 1993. Cholesterol-lowering effects in hamsters of β-glucan-enriched barley fraction, dehulled whole barley, rice bran, and oat bran and their combinations. Cereal Chem. 70, 4: 435 — 440.
Google Scholar
Kawka A. 1999. Lipidy ziarna jęczmienia — zawartość, rozmieszczenie i skład frakcyjny. Post. Nauk Rol. AR w Poznaniu, 2: 51 — 58.
Google Scholar
Manthey F. A., Hareland G. A., Huseby D. J. 1999. Soluble and insoluble dietary fiber content and composition in oat. Cereal Chem., 76, 3: 417 — 420.
DOI: https://doi.org/10.1094/CCHEM.1999.76.3.417
Google Scholar
McGowan M. W., Artiss J. D., Strantbergh D. R., Zak B. 1983. A peroxidase-coupled method for the colorimetric determination of serum triglicerides. Clin. Chem. 10: 538 — 542.
DOI: https://doi.org/10.1093/clinchem/29.3.538
Google Scholar
Newman R.K., Newman C. W., Graham H. 1989. The hypocholesterolemic function of barley β-glucans. Cereal Foods World 34: 883 — 886.
Google Scholar
Nita Z., Orłowska-Job W. 1996. Hodowla owsa nagoziarnistego w Zakładzie Doświadczalnym HAR w Strzelcach, Biul. IHAR 197: 141 — 145.
Google Scholar
Reeves P. G., Nielsen F. H., Fahey G. C. 1993. AIN-93 purified diets for laboratory rodents: Final report of the American Institute of Nutrition ad hoc Writing Committee on the reformulation of the AIN-76A rodent diet. J. Nutr. 123: 1939 — 1951.
DOI: https://doi.org/10.1093/jn/123.11.1939
Google Scholar
Warrick G. R., Berdersond J., Alberts J. J. 1982. Dextran-sulphate-Mg precipitation of high-density lipoprotein cholesterol. Clin. Chem. 28: 1379 — 1388.
DOI: https://doi.org/10.1093/clinchem/28.6.1379
Google Scholar
Yokoyama W. H., Knuckles B. E., Stafford A., Inglett G. 1998. Raw and processed oat ingredients lower plasma cholesterol in the hamster. J. Food Sci. 63: 713 — 715.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1365-2621.1998.tb15820.x
Google Scholar
Autorzy
Renata Wołochwtzyw@urk.edu.pl
Katedra Żywienia Człowieka, Wydział Technologii Żywności, Akademia Rolnicza w Krakowie Poland
Autorzy
Paweł M. PisulewskiKatedra Żywienia Człowieka, Wydział Technologii Żywności, Akademia Rolnicza w Krakowie Poland
Statystyki
Abstract views: 51PDF downloads: 25
Licencja
Prawa autorskie (c) 2003 Renata Wołoch, Paweł M. Pisulewski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Renata Wołoch, Mirosław Pysz, Renata Bieżanowska-Kopeć, Potencjał antyoksydacyjny owsa badany trzema różnymi metodami , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 243 (2007): Wydanie regularne
- Renata Wołoch, Zdolność eliminowania wolnych rodników przez ekstrakty uzyskane z frakcji młynarskich ziarna nieoplewionych i oplewionych form jęczmienia i owsa , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 229 (2003): Wydanie specjalne
