Rdza żółta — nowe zagrożenie wiechliny łąkowej w użytkowaniu trawnikowym i uprawie na nasiona w Polsce
Maria Prończuk
m.pronczuk@ihar.edu.plZakład Roślin Motylkowatych i Traw, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików (Poland)
Sławomir Prończuk
Zakład Roślin Motylkowatych i Traw, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików (Poland)
Abstrakt
W latach 1998–2001 badano występowanie i szkodliwość rdzy żółtej powodowanej przez Puccinia striiformis Westend na trawnikach i uprawach nasiennych wiechliny łąkowej. Materiałem do badań było 20 odmian polskich i zagranicznych oraz 35 ekotypów pochodzących z różnych rejonów Polski, które wysiano w dwóch doświadczeniach trawnikowych stosując umiarkowanie intensywną pielęgnację. Pięć z tych odmian oceniano w uprawie na nasiona. Stwierdzono, że populacja P. striiformis występująca na wiechlinie łąkowej w Polsce była formą wyspecjalizowaną do pasożytowania na tym gatunku, ponieważ nie porażała innych gatunków traw. Rdza żółta pojawiała się na wiechlinie w różnych okresach sezonu wegetacyjnego — od maja do października. Przy późnym pojawieniu choroba nie powodowała dużych szkód w uprawach. Wczesne wystąpienie rdzy okazało się groźne dla wiechliny łąkowej. Choroba wpływała negatywnie na wygląd trawników odmianowych, ich zadarnienie i zimozieloność. W uprawie na nasiona, jesienne porażenie obniżało wigor roślin przed zimą. Podatne na rdzę żółtą odmiany wytwarzały w roku następnym mało pędów generatywnych lub kłosiły się nierówno co wpływało ujemnie na plon nasion. Stwierdzono, różnice w podatności odmian i ekotypów wiechliny na P. striiformis. Mniej porażane były takie odmiany jak Bartitia, Miracle, Barcelona, Barzan oraz osiem ekotypów.
Słowa kluczowe:
Poa pratensis, Puccinia striiformis, rdza żółta, szkodliwość, trawniki, produkcja nasion, podatnośćBibliografia
Baldwin N. A. 1990. Turfgrass pest and diseases. The Sport Turf Research Institute Bingley: 1 — 58.
Google Scholar
Boshoff H. P., Pretorius Z. A., Niekerk B. D. 2002 Establishment, distribution, and pathogenicity of Puccinia striiformis f.sp. tritici in South Africa. Plant Dis. 86: 485 — 492.
DOI: https://doi.org/10.1094/PDIS.2002.86.5.485
Google Scholar
Britton M. P., Cummins G. B. 1956. The reaction of species of Poa pratensis and other grasses to Puccinia striiformis. Plant Dis. Reptr. 49: 708 — 710.
Google Scholar
Cichy H., Cicha A. 1999. Wystąpienie rdzy żółtej (Puccinia striiformis) na pszenżycie ozimym. Biul. IHAR 210: 183 — 187.
Google Scholar
Coakley S. M., Line R. F., McDaniel L. R. 1988. Predict stripe rust severity on winter wheat using an improved method for analysing meteorological and rust data Phytopath. 78:78: 543 — 550.
DOI: https://doi.org/10.1094/Phyto-78-543
Google Scholar
Falkowski M., Kukułka I., Kozłowski S. 1996. Wykształcanie pędów generatywnych, a plonowanie plantacji nasiennych traw. Biul. IHAR 199: 99 — 107.
Google Scholar
Hardison J. R. 1963. Commercial control of Puccinia striiformis and other rusts in seed crops of Poa pratensis by nickel fungicides. Phytopath. 53: 209 — 216.
Google Scholar
Kaszuba J. 1998 Technologie produkcji nasiennej traw – wiechlina łąkowa. Polska Izba Nasienna: 1 — 15.
Google Scholar
Labruyere R. E. 1980. Fungal diseases of grasses grown for seed. In: Seed production. Hebblethwaite P. D. (ed.). Butterworths London-Boston: 173 — 187.
Google Scholar
Meijer W. 1987. The influence of autumn cutting on crop structure and seed production of first year crops of Poa pratensis L, and Festuca rubra L. Intern. Seed Conf., Tune, Denmark: 1 — 5.
Google Scholar
Mikhova S., Donchev N. 1988. Role of Gramineae as additional hosts and sources of inoculum of Puccinia striiformis West. Rasteniev’dni Nauki 25 (4): 85 — 92 Abstract in Review of Plant Path. 1990 vol. 69 no 7 nr 3799.
Google Scholar
Mühle E., Frauenstein K., Schumann K., Wetzel T. 1975. Choroby i szkodniki traw pastewnych. PWRiL, Warszawa. ss. 412.
Google Scholar
Nordestgaard A. 1980. The effects of quantity of nitrogen, data of application and the influence of autumn treatment on the seed yield of grasses. In: Seed Production. Hebbethweite P. D. (ed.) Butterworths, London-Boston: 105 — 118.
Google Scholar
Pretorius Z. A., Boshoff H. P., Kema G. H.J. 1997. First Report of Puccinia striiformis f. sp. tritici on wheat in South Africa. Plant Dis. 81: 424.
DOI: https://doi.org/10.1094/PDIS.1997.81.4.424D
Google Scholar
Prończuk M. 2000. Choroby traw — występowanie i szkodliwość w uprawie na nasiona i użytkowaniu trawnikowym. Monografie i rozprawy naukowe IHAR Radzików 4: 1 — 183.
Google Scholar
Prończuk S. 1993. System oceny traw gazonowych. Biul. IHAR 186:127 — 132.
Google Scholar
Qayoum A., Line R.F. 1985. High-temperature, adult-plant resistance to stripe rust of wheat. Phytopathology 75: 1121 — 1125.
DOI: https://doi.org/10.1094/Phyto-75-1121
Google Scholar
Shaner G., Powelson R. L. 1973. The oversummering and dispersal of inoculum of Puccinia striiformis in Oregon. Phytopathology 63: 13 — 17.
DOI: https://doi.org/10.1094/Phyto-64-13
Google Scholar
Smiley R. W., Dernoeden P. H., Clark B. B. 1992. Compendium of turfgrass diseases. The American Phytopath. Society, Minesota: 1 — 98.
Google Scholar
Tollenaar H. 1967. A comparison of Puccinia striiformis f. sp. poae on bluegrass with P. striiformis f.sp. tritici and f.sp. dactylidis. Phytopath. 57: 418 — 420.
Google Scholar
Tollenaar H., Houston B.R. 1967. A study on the epidemiology of stripe rust Puccinia striiformis West in California. Can. J. Bot. 45: 291 — 307.
DOI: https://doi.org/10.1139/b67-028
Google Scholar
Ullrich J. 1976. Erstmaliges Auftreten von Gelbrost (Puccinia striiformis Westend.) auf der Wiesenrispe (Poa pratensis L.) in Europa and seine Unterscheidung von anderen Rosten an Poa-Arten. Nachrichtenbl. dt. Pflanzenschutzdienst, Berlin 28: 177 — 180.
Google Scholar
Vargas J. M. 1994. Management of turfgrass diseases. Lewis Publ. CRC Press, Inc.: 1 — 294.
Google Scholar
Yahyaoui A .H., Hakim M. S., Naimi M .El., Rbeiz N. 2002. Evolution of physiologic races and virulence of Puccinia striiformis on wheat in Syria and Lebanon. Plant Dis. 86: 499 — 504.
DOI: https://doi.org/10.1094/PDIS.2002.86.5.499
Google Scholar
Zamorski Cz. 1995. Rozwój i diagnostyka rdzy żółtej (Puccinia striiformis Westend.) pszenicy i pszenżyta. Biul. IHAR. 195/196: 247 — 250.
Google Scholar
Zamorski Cz., Schollenberger M., Sieklucka M. 1994. Rola ozimin pszenżyta w zimowaniu sprawców rdzy brunatnej i rdzy żółtej pszenicy. Zesz. Naukowe AR w Szczecinie. 162: 297 — 296.
Google Scholar
Zamorski Cz., Nowicki B., Wakuliński W., Schollenberger M. 2001. Źródła odporności na rdzę żółtą, rdzę brunatną i rdzę źdźbłową w polskich materiałach hodowlanych pszenicy. Biul. IHAR 218/219: 137 — 145.
Google Scholar
Autorzy
Maria Prończukm.pronczuk@ihar.edu.pl
Zakład Roślin Motylkowatych i Traw, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików Poland
Autorzy
Sławomir PrończukZakład Roślin Motylkowatych i Traw, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików Poland
Statystyki
Abstract views: 99PDF downloads: 19
Licencja
Prawa autorskie (c) 2003 Maria Prończuk, Sławomir Prończuk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Barbara Wiewióra, Maria Prończuk, Anna Ostrowska, Infekcja nasion traw przez endofity w kolejnych latach użytkowania plantacji , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 242 (2006): Wydanie regularne
- Maria Prończuk, Jan Bojanowski, Roman Warzecha, Zbigniew Laudański, Badania nad odpornością kukurydzy na zgorzel podstawy łodyg. Część I. Ocena podatności odmian mieszańcowych w warunkach infekcji naturalnej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 245 (2007): Wydanie regularne
- Maria Prończuk, Sławomir Prończuk, Ocena przydatności odmian i ekotypów wiechliny łąkowej (Poa pratensis) na trawniki niskonakładowe (ekstensywne) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 248 (2008): Wydanie regularne
- Sławomir Prończuk, Maria Prończuk, Ocena przydatności odmian życicy trwałej (Lolium perenne L.) na trawniki okresowo zacieniane , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 248 (2008): Wydanie regularne
- Barbara Wiewióra, Maria Prończuk, Porównanie metody mikroskopowej i immunologicznej do wykrywania grzybów endofitycznych w nasionach traw , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 242 (2006): Wydanie regularne
- Danuta Martyniak, Sławomir Prończuk, Ocena odmian i rodów form kępowych i rozłogowych Festuca rubra L. z zastosowaniem wskaźnika wartości ogólnogospodarczej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 225 (2003): Wydanie specjalne
- Maria Prończuk, Maciej Prończuk, Zbigniew Laudański, Sławomir Prończuk, Porównanie gatunków i odmian Festuca spp. w wieloletnim użytkowaniu trawnikowym , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 225 (2003): Wydanie specjalne
- Zbigniew Laudański, Maciej Prończuk, Maria Prończuk, Propozycja syntezy cech użytkowych w ocenie wartości trawnikowej odmian Festuca spp. , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 233 (2004): Wydanie regularne
- Sławomir Prończuk, Maria Prończuk, Zmienność cech u odmian Poa pratensis L. w umiarkowanie intensywnym użytkowaniu trawnikowym , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 225 (2003): Wydanie specjalne
- Maria Prończuk, Endofity traw — znaczenie, występowanie i metody wykrywania , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 235 (2005): Wydanie regularne
