Badania nad odpornością kukurydzy na zgorzel podstawy łodyg. Część I. Ocena podatności odmian mieszańcowych w warunkach infekcji naturalnej
Maria Prończuk
m.pronczuk@ihar.edu.plInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie (Poland)
Jan Bojanowski
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie (Poland)
Roman Warzecha
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie (Poland)
Zbigniew Laudański
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (Poland)
Abstrakt
Celem badań była ocena podatności odmian kukurydzy znajdujących się na rynku polskim i mieszańców eksperymentalnych kukurydzy na zgorzel podstawy łodygi z infekcji naturalnej oraz określenie czynników wpływających na zmiany w nasileniu choroby w latach. Ocenę przepro¬wadzono w latach 1985–1990 oraz 2002–2006 w Radzikowie. W każdym roku oceniano od 36 do 150 odmian i mieszańców. Do oceny porażenia łodyg zastosowano metodę podłużnego krojenia łodyg według Krügera i skalę 1–9 opracowaną w zespole FAO. Stwierdzono, że zarówno mieszańce jak i odmiany różnią się podatnością na zgorzel podstawy łodygi. Odmiany wcześnie dojrzewające są bardziej podatne na chorobę w porównaniu do późno dojrzewających. Na podatność odmian duży wpływ mają warunki środowiska. Nasilenie choroby zmienia się w latach i wiąże się ściśle z warunkami pogodowymi, z terminem kwitnienia kukurydzy oraz terminem pojawiania się pierw¬szych objawów choroby. Wczesny termin kwitnienia kukurydzy predysponuje rośliny do wczesnej infekcji łodyg, czego konsekwencją jest silne wyleganie roślin w okresie zbioru kolb. Ocena podatności odmian wykonana przy dużym nasileniu choroby jest najbardziej miarodajna. Odmiany takie jak Cyrkon, Grom, Król, Iman, Blask, Glejt i Boruta można zaliczyć do mało podatnych, natomiast Wilga, Duet, Wiarus, Bułat i Fido do bardzo podatnych.
Słowa kluczowe:
kukurydza, zgorzel podstawy łodygi, podatność, czynniki, FusariumBibliografia
Adamczyk J. Rogacki J. 2005. Co wpływa na plony kukurydzy. Kukurydza rośliną przyszłości — Poradnik dla producentów. Biznes Press Sp. z. o.o. Agro-Serwis:22 — 27.
Google Scholar
Adamczyk J. 2007. Kapryśna bogini? — poznajmy ją bliżej. Kukurydza nowe możliwości — Poradnik dla producentów. Biznes Press Sp. z.o.o. Agro-Serwis: 26 — 31.
Google Scholar
Anderson B., White D. G. 1994. Evaluation of methods for identification of corn genotypes with stalk rot and lodging resistance. Plant Dis. 78: 590 — 593.
Google Scholar
Bojarczuk M., Bojarczuk J., Węgrzyn S. 1983. Odporność linii wsobnych i mieszańców liniowych kukurydzy na fuzariozy. Hod. Rośl. Aklim. 27/2: 113 — 128.
Google Scholar
Caliński T., Czajka S., Kaczmarek P., Siatkowski I. 1998. SERGEN — Analiza serii doświadczeń odmianowych i genetyczno hodowlanych. Program komputerowy, Poznań, IGR.
Google Scholar
Chambers K. R. 1987. Stalk rot of maize: host — pathogen interaction. J. Phytopathology 118: 103 — 108.
Google Scholar
Czaplińska S. Jasa S., Szumińska A. 1979. Wyniki wstępnych badań mykoflory zasiedlającej kukurydzę z objawami zgorzeli podstawy łodyg. Biul. IHAR 136: 61 — 78.
Google Scholar
Czaplińska S. Jasa S. 1980. Studia nad odpornością kukurydzy na fuzariozę. Część I. Ocena podatności roślin linii i mieszańców kukurydzy na zgorzel podstawy łodyg i zgniliznę kolb w warunkach naturalnej infekcji. Hod. Rośl. Aklim. 24 z. 3: 257 — 266.
Google Scholar
Czaplińska S., Bielecki K., Grzyś E., Skrabka H., Szuwalska Z. 1983. Odporność kukurydzy na zgorzel podstawy łodyg w zależności od stężenia cukrów w łodydze. Hod. Rośl. Aklim. 27/3: 193 — 205.
Google Scholar
COBORU 1985. Lista odmian roślin rolniczych. Słupia Wielka: 85 ss.
Google Scholar
COBORU 1989. Lista odmian roślin rolniczych. Słupia Wielka: 83 ss.
Google Scholar
COBORU 1990. Lista odmian roślin rolniczych. Słupia Wielka: 109 ss.
Google Scholar
COBORU 2002. Lista odmian roślin rolniczych. Słupia Wielka: 241 ss.
Google Scholar
COBORU 2006. Lista odmian roślin rolniczych i warzywnych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce. Słupia Wielka 145 ss.
Google Scholar
Chen Jie, Song ZuoHeng, Xian HongQian, Wang Cong Ren. 1995. Infection pattern of corn stalk rot. Acta Phytophylogica Sinica 22 (2): 117 — 122.
Google Scholar
Dodd J. L. 1980 a. The role of plant stresses in development of corn stalk rots. Plant Dis. 64: 533 — 537.
Google Scholar
Dodd J. L. 1980 b. Grain sink size and predisposition of Zea mays to stalk rot. Phytopathology 70: 534 — 535.
Google Scholar
Dolstra O., Marton C., Menzi M., Mohr I., Plienegger D. I., Prończuk M. 1993. Evaluation of recurrent selection for stalk rot resistance in a synthetic maize population. Proc of Maize and Sorgum –Eucarpia XVIth Conference, June 6–9 1993, Bergamo, Italy: 1 — 7.
Google Scholar
Frei O. M. 2000. Changes in field physiology of corn as a result of breeding in Northern Europe. Maydica: 173 — 183.
Google Scholar
Gatch E. W., Munkvold G. P. 2002. Fungal species composition in maize stalks in relation to European corn borer injury and transgenic insect protection. Plant Dis. 86: 1156 — 1162.
Google Scholar
Kruczek A. 2002. Wpływ warunków pogodowych na rozwój i dojrzewanie kukurydzy o różnej wczesności. Acta Scientiarum Polonorum — Agricultura (Agronomia) 1 (1): 99 — 109.
Google Scholar
Krüger W. 1985. Fusarium resistance in maize. Zea 2: 9 — 13
Google Scholar
Krüger W. 1988. Fusarium resistance in maize. Final Report of the European Cooperative Research Network on Maize (Project of FAO 1983–1988): 57 pp.
Google Scholar
Mortimore C. G., Gates L. F. 1969. Effects of reducing interplant competition at different stages of growth on stalk rot and yield components of corn. Can. J. Plant Sci. 49: 723 — 729.
Google Scholar
Mortimore C. G., Ward G. M. 1964. Root and stalk rot of corn in southwestern Ontario: III Sugar levels as a measure of plant vigor and resistance. Can. J. Plant Sci. 44: 451 — 457.
Google Scholar
Mostafa M. A. N., Coors J. G., Drolsom P. N. 1990. Correlated changes in grain yield and agronomic traits from selection for resistance to stalk rot in maize caused by Gibberella zeae (Schw.) Petch. Maydica 35: 253 — 258.
Google Scholar
Prończuk M., Bojanowski J., Warzecha R. 2004. Effect of leaf infection by Kabatiella zeae on stalk rot prevalence and grain yield of maize hybrids. J. Phytopathology 152: 410 — 415.
Google Scholar
Siódmiak J. 2007. Odmiany kukurydzy wpisane do krajowego rejestru w 2006 roku. Kukurydza nowe możliwości. Poradnik dla producentów. Biznes Press Sp.z.o.o. Agro-Serwis:32 — 35.
Google Scholar
Schneider R., Pendery W. E. 1983. Stalk rot of corn: mechanism of predisposition by an early season water stress. Phytopathology 77: 863 — 871.
Google Scholar
Wall R. E., Mortimore C. G. 1965. The growth pattern of corn in relation to root and stalk rot. Can. J. Bot. 43: 1277 — 1283.
Google Scholar
Warzecha R. 2003. Nowoczesne mieszańce kukurydzy. Poradnik dla producentów. Biznes Press Sp. z. o.o. Agro-Serwis: 19 — 22.
Google Scholar
Wójcik A. R., Laudański Z. 1989. Planowanie i wnioskowanie statystyczne w doświadczalnictwie. PWN, Warszawa: 318 ss.
Google Scholar
Autorzy
Maria Prończukm.pronczuk@ihar.edu.pl
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie Poland
Autorzy
Jan BojanowskiInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie Poland
Autorzy
Roman WarzechaInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie Poland
Autorzy
Zbigniew LaudańskiSzkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Poland
Statystyki
Abstract views: 27PDF downloads: 38
Licencja
Prawa autorskie (c) 2007 Maria Prończuk, Jan Bojanowski, Roman Warzecha, Zbigniew Laudański
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Monika Żurek, Piotr Ochodzki, Roman Warzecha, Wykorzystanie właściwości allelopatycznych sorga (Sorghum bicolor) w ograniczaniu zachwaszczenia zbóż , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 287 (2019): Wydanie specjalne
- dr Marcin Wit , Piotr Ochodzki , Roman Warzecha , Ada Zawadzka , Monika Żurek , Ewa Mirzwa-Mróz , Emilia Jabłońska , Dorota Bylicka , Józef Adamczyk , Anna Rogacka, Janusz Rogacki , Krzysztof Wójcik , Wojciech Wakuliński , Fusarium temperatum — znaczenie i szkodliwość w uprawie kukurydzy, poszukiwanie i charakterystyka źródeł odporności , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Elżbieta Czembor, Magdalena Matusiak, Roman Warzecha, Poszukiwanie źródeł odporności kukurydzy na fuzariozę kolb i zgorzel podstawy łodyg metodą rodowodową , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 269 (2013): Wydanie regularne
- Dariusz R. Mańkowski, Zbigniew Laudański, Postęp biologiczny w hodowli, nasiennictwie i produkcji ziemniaka w Polsce. Część V. Ocena postępu technologicznego w produkcji polowej ziemniaka w latach 1986–2003 , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 254 (2009): Wydanie regularne
- Zbigniew Laudański, Dariusz R. Mańkowski, Małgorzata Flaszka, Eksploracyjna analiza czynnikowa w badaniach struktury zespołu zmiennych obserwowanych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 263 (2012): Wydanie regularne
- Dariusz R. Mańkowski, Zbigniew Laudański, Monika Janaszek, Przydatność wybranych miar podobieństwa dla danych binarnych do analiz wielocechowych w badaniach molekularnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 262 (2011): Wydanie regularne
- Dariusz R. Mańkowski, Zbigniew Laudański, Postęp biologiczny w hodowli, nasiennictwie i produkcji ziemniaka w Polsce. Część III. Ocena ilościowego postępu odmianowego w nasiennictwie oraz w produkcji polowej ziemniaka , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 253 (2009): Wydanie regularne
- Maria Prończuk, Sławomir Prończuk, Ocena przydatności odmian i ekotypów wiechliny łąkowej (Poa pratensis) na trawniki niskonakładowe (ekstensywne) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 248 (2008): Wydanie regularne
- Zbigniew Laudański, Dariusz R. Mańkowski, Leszek Sieczko, Próba oceny technologii uprawy pszenicy ozimej na podstawie danych ankietowych gospodarstw indywidualnych. Część I. Metoda wyodrębniania technologii uprawy , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 244 (2007): Wydanie regularne
- Sławomir Prończuk, Maria Prończuk, Ocena przydatności odmian życicy trwałej (Lolium perenne L.) na trawniki okresowo zacieniane , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 248 (2008): Wydanie regularne
