Współzależności pomiędzy odpornością na porastanie a innymi cechami użytkowymi pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.)
Tadeusz Wojas
t.wojas@ihar.edu.plInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Krakowie (Poland)
Magdalena Gut
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Krakowie (Poland)
Abstrakt
W oparciu o rezultaty doświadczeń z kolekcją roboczą pszenicy ozimej, przeprowadzonych metodą wzorcową w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Oddział w Krakowie w latach 1998/99, 1999/2000 i 2000/01, analizowano zmienność i genetyczne uwarunkowanie odporności na porastanie, a także fenotypowe i genotypowe współzależności tej cechy i 8 innych cech użytkowych pszenicy ozimej, tj. masy 1000 ziaren, liczbę dni do kłoszenia i dojrzewania, wysokości roślin oraz odporności polowej na mączniak, rdzę brunatną, septoriozę liści i septoriozę kłosa. Wykazano wysokie genetyczne uwarunkowanie badanej cechy: współczynnik genetycznego uwarunkowania osiągnął wartość 0,78. Odporność na porastanie dla 31 odmian i rodów charakteryzowała się bardzo dużą zmiennością - współczynnik zmienności w poszczególnych latach przyjmował wartości od 20,6% do 53,9%, przy czym większość badanych form wykazywała niską odporność. Średnie wartości cechy wynosiły w latach odpowiednio 3,48, 3,66 i 6,17 w skali bonitacyjnej od 1 do 9. Stwierdzone korelacje miały niskie i statystycznie nieistotne wartości w zakresie od -0,17 do 0,29. Uzyskano dodatnie wartości korelacji z terminem kłoszenia i dojrzewania oraz z wysokością roślin, natomiast z masą 1000 ziaren, odpornością na rdzę brunatną i septoriozę kłosa odporność na porastanie korelowała ujemnie.
Słowa kluczowe:
cechy użytkowe, porastanie przedżniwne, pszenica ozima, współzależnościBibliografia
DePauw R. M., McCaig T. N. 1991. Components of variation, heritabilities and correlations for indices of sprouting tolerance and seed dormancy in Triticum spp. Euphytica, 52: 221 — 229.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00029399
Google Scholar
Derera N.F., Bhatt G.M., McMaster C.J. 1977. On the problem of preharvest sprouting of wheat. Euphytica, 26: 299 — 308.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00026991
Google Scholar
Gut M., Cygankiewicz A., Ptak B. 1993. Odporność na porastanie rodów i odmian pszenicy (Triticum aestivum L.). Część II. Pszenica jara. Biul. IHAR 185: 55 — 62.
Google Scholar
Gut M., Struś M., Mazurkiewicz B. 1997. Odporność na porastanie a cechy struktury plonu form pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.) zgromadzonych w kolekcji roboczej. Biul. IHAR, 204: 67 — 73.
Google Scholar
Hallauer A. R., Miranda J. B. 1995. Quantitative genetics in maize breeding. Iowa State Univ., Ames.
Google Scholar
Kaczyński L. 2000. Pszenica ozima. W: COBORU, Syntezy wyników doświadczeń odmianowych 1999. Zboża ozime, Z. 1163: 9 — 34.
Google Scholar
Kearsey M. J., Pooni H. S. 1996. The genetical analysis of quantitative traits. Chapman and Hall.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4899-4441-2
Google Scholar
McCrate A. J., Nielsen M. T., Paulsen G. M., Heyne E. G. 1982. Relationship between sprouting in wheat and embryo response to endogenous inhibition. Euphytica,31: 193 — 200.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00028322
Google Scholar
Morris R. 1978. Chromosomal locations of genes for wheat characters. Ann. Wheat Newsl., 24: 4 — 17.
Google Scholar
Stoy V. 1982. Progress and prospect in sprouting research. In:, Third international symposium on pre-harvest sprouting in cereals. J. E. Kruger, D. E. La Berge (eds.) Westview Press, Boulder, pp. 3 — 7.
DOI: https://doi.org/10.1201/9780367274719-1
Google Scholar
Tarkowski C. 1974. Genetyka, hodowla roślin, nasiennictwo. PWN, Warszawa.
Google Scholar
Upadhyay M. P., Paulsen G. M. 1988. Heritabilities and genetic variation for preharvest sprouting in progenies of Clark's Cream white winter wheat. Euphytica, 38: 93 — 100.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00024815
Google Scholar
Węgrzyn S., Gut M., Cygankiewicz A., Ptak B. 1991. Odporność rodów i odmian pszenicy (Triticum aestivum L.) na porastanie. Część I. Pszenica ozima. Biul. IHAR, 180: 121 — 129.
Google Scholar
Wu Jiming, Carver B F. 1999. Sprout damage and preharvest sprout resistance in hard white winter wheat. Crop Sci., 39: 441 — 447.
DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci1999.0011183X0039000200024x
Google Scholar
Zanetti S., Winzeler M., Keller M., Keller B., Messmer M. 2000. Genetic analysis of pre-harvest sprouting resistance in a wheat x spelt cross. Crop Sci. 40: 1406 — 1417.
DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci2000.4051406x
Google Scholar
Autorzy
Tadeusz Wojast.wojas@ihar.edu.pl
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Krakowie Poland
Autorzy
Magdalena GutInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Krakowie Poland
Statystyki
Abstract views: 7PDF downloads: 4
Licencja
Prawa autorskie (c) 2002 Tadeusz Wojas, Magdalena Gut
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Helena Grzesik, Magdalena Gut, Stanisław Węgrzyn, Andrzej Cygankiewicz, Genetyczne uwarunkowania niektórych cech pszenżyta ozimego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 226/227 (2003): Wydanie regularne
- Magdalena Gut, Stanisław Węgrzyn, Genetyczne uwarunkowania mrozoodporności pszenicy i jej współdziałanie z wybranymi cechami użytkowymi , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 226/227 (2003): Wydanie regularne
- Magdalena Gut, Odporność zbóż na porastanie przedżniwne — problemy i perspektywy , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 230 (2003): Wydanie regularne
- Stanisław Węgrzyn, Tadeusz Wojas, Tadeusz Śmiałowski, Uwarunkowania genetyczne oraz współzależności plonu i wybranych cech użytkowych pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 223/224 (2002): Wydanie regularne
- Helena Grzesik, Magdalena Gut, Stanisław Węgrzyn, Andrzej Cygankiewicz, Związek porastania z innymi cechami heksaploidalnego pszenżyta ozimego (X Triticosecale Witt.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 218/219 (2001): Wydanie regularne
- Tadeusz Wojas, Stanisław Węgrzyn, Źródła genetyczne cech użytkowych pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.) w kolekcji roboczej Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 218/219 (2001): Wydanie regularne
- Magdalena Gut, Rola genów indukowanych przez niską temperaturę w mrozoodporności zbóż — przegląd literatury , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 218/219 (2001): Wydanie regularne
