Brunatna plamistość wiechliny łąkowej (Drechslera poae (Baudys) Shoemaker)
Część I. Taksonomia, występowanie, biologia i znaczenie gospodarcze
Elżbieta Czembor
e.czembor@ihar.edu.plZakład Roślin Motylkowatych i Traw, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie (Poland)
Abstrakt
W pracy przedstawiono przegląd wiedzy dotyczącej jednej z najważniejszych chorób wiechliny łąkowej, jaką jest brunatna plamistość powodowana przez Drechslera poae (Baudys) Shoemaker. Wiechlina łąkowa (Poa pratensis L.) należy do podstawowych gatunków traw gazonowych i pastewnych na całym świecie. Główny akcent położono na opis biologii D. poae, opis choroby powodowanej przez tego patogena oraz na opis jego znaczenia gospodarczego. Omówiono również stanowisko taksonomiczne i występowanie D. poae.
Słowa kluczowe:
biologia, Drechslera poae, taksonomia, wiechlina łąkowa, występowanie, znaczenie gospodarczeBibliografia
Alcorn J. L. 1983. Generic concepts in Drechslera, Bipolaris and Exserohilum. Mycotaxon 17: 1 — 86.
DOI: https://doi.org/10.5962/p.417485
Google Scholar
Alcorn J. L. 1988. The taxonomy of 'Helminthosporium' species. Ann. Rev. Phytopathol. 26: 37 — 56.
DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.py.26.090188.000345
Google Scholar
Bean G. A., Wilcoxson R. D. 1964a. Helminthosporium leaf spot of bluegrass. Phytopathol. 1065 — 1070.
Google Scholar
Bean G. A., Wilcoxson R. D. 1964 b. Pathogenicity of three species of Helminthosporium on roots of bluegrass. Phytopathol. 1084 — 1085.
Google Scholar
Braverman S. W., Graham J. H. 1960. Helminthosporium dictioides and related species on forage grasses. Phytopathol. 50: 691 — 695.
Google Scholar
Burhenne S., Paul V. H., Kettrup A. 1990. Investigations on the significance of Drechslera spp. on forage grasses. Med. Fac. Landbouww, Rijksuniv. Gent. 55: 909 — 915.
Google Scholar
Cagas B. 1992. Seed yield and diseases in Kentucky bluegrass after fungicide application. J. Appl. Seed Prod. 10: 11 — 14.
Google Scholar
Cagas B. 1996. Serious diseases and pests of grass seed crops in the Czech Republic. Krohn K., Paul V. H. (eds.). The 2nd. International Conference of Harmful and Beneficial Microorganisms in Grassland, Pastures and Turf, IOBC wprs Bulletin, Bulletin OILB Srop, vol 19 (7): 2 — 3.
Google Scholar
Cagas B. 1997. The good resistance versus yield in meadow fescue. Staszewski Z., Młyniec W., Osiński R. (eds.). Ecological Aspects of Breeding Fodder Crops and Amenity Grasses, Proc. of 20th Meeting of EUCARPIA Fodder Crops and Amenity Grasses Section, Radzików, Poland, 7–10.10. 1997: 78 — 80.
Google Scholar
Chidambaram P., Mathur S. B., Neergaard P. 1973. Identification of seedborne Drechslera species. Friesia 10: 165 — 207.
Google Scholar
Couch H. B. 1973. Diseases of turfgrasses. Krieger Publishing Co., Melbourne: 1 — 348.
Google Scholar
Czembor E. 1999. Growth and sporulation of Drechslera poae on agar media. Plant Breed. Seed Sci. 43 (1): 78 — 84.
Google Scholar
Danquah O. A. 1975. Two new species of Drechslera. Trans. Br. Mycol. Soc. 64: 544 — 546.
DOI: https://doi.org/10.1016/S0007-1536(75)80165-3
Google Scholar
Drechsler C. 1922. A new leaf spot of Kentucky bluegrass caused by an undescribed species of Helminthosporium. Phytopathol. 12: 35.
Google Scholar
Drechsler C. 1923. Some graminicolous species of Helminthosporium. J. Agric. Res. 24: 641 — 740.
Google Scholar
Drechsler C. 1930. Leaf spot and foot rot of Kentucky bluegrass caused by Helminthosporium vagans. J. Agr. Res. 40: 447 — 456.
Google Scholar
Drechsler C. 1934. Phytopathological and taxonomic aspects of Ophiobolus, Pyrenophora, Helminthosporium and a new genus, Cochliobolus. Phytopathology 24: 953 — 983.
Google Scholar
Drechsler C. 1935. A leaf spot of bent grass caused by Helminthosporium erythrospilum sp. Phytopathology 25: 344 — 361.
Google Scholar
Elliot E. S. 1962 a. Disease damage in forage grasses. Phytopathology 52: 448 — 451.
Google Scholar
Elliot E. S. 1962 b. The effect of soil fertility on the development of Kentucky bluegrass diseases. Phytopathology 52: 1218.
Google Scholar
Ellis M. B. 1971. Dematiaceous, Hyphomycetes. Kew, England: Commonow, Mycol. Inst. 608 pp.
DOI: https://doi.org/10.1079/9780851986180.0000
Google Scholar
Ellis M. B. 1976. More Dematiaceous, Hyphomycetes. Kew, England: Commonow, Mycol. Inst.: 1 — 507.
DOI: https://doi.org/10.1079/9780851983653.0000
Google Scholar
Filipek J. 1983. Właściwości biologiczne, a użytkowość roślin łąk i pastwisk. Łąkarstwo i gospodarka łąkowa. PWRiL, Warszawa: 187 — 208.
Google Scholar
Gondran J., Courtillot M. 1994. Important diseases of turfgrasses in France. IOBC/wprs Bulletin 17(1): 71 — 74.
Google Scholar
Grabowski K., Grzegorczyk S., Benedycki S., Kwietniewski H. 1999. Ocena wartościużytkowej wybranych gatunków i odmian traw gazonowych do obsiewu nawierzchni trawiastych. Zesz. Nauk. Akad. Roln. Szczecin 75: 81 — 88.
Google Scholar
Hagan A. K., Larsen P. O. 1985. Source and dispersal of conidia of Drechslera poae in Kentucky bluegrass turf. Plant Dis. 69: 21 — 24.
DOI: https://doi.org/10.1094/PD-69-21
Google Scholar
Halisky P. M., Funk R. C. 1966. Environmental factors affecting growth and sporulation of Helminthosporium vagans and its pathogenicity to Poa pratensis. Phytopathol. 56: 1294 — 1296.
Google Scholar
Huff D. R., Bara J. M. 1993. Determining genetic origins of aberrant progeny from facultative apomictic Kentucky bluegrass using a combination of flow cytometry and silver-stained RAPD markers. Theor. Appl. Genet. 87: 201 — 208.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00223765
Google Scholar
Hughes S.J. 1958. Revisiones Hyphomycetum aliquot cum appendice de nominibus rejiciendis. Can. J. Bot. 36: 727 — 836.
DOI: https://doi.org/10.1139/b58-067
Google Scholar
Isawa K. 1983. Deterioration in the chemical composition and nutritive value of forage crops by foliar diseases. III. Chemical composition and nutritive value of forage crops infected with Helminthosporium disease. Biul. Nat. Grass. Res. Inst., Japan 24: 41 — 56.
Google Scholar
Kochman J. 1981. Zarys mikologii dla fitopatologów. Skrypt SGGW-AR, Warszawa.
Google Scholar
Komuńska D. 1993. Występowanie grzybów z rodzaju Helminthosporium na trawach pastewnych. Biul. IHAR 188: 79 — 83.
Google Scholar
Kozłowski S., Goliński P., Golińska, B. 2000. Poza paszowa funkcja traw. Łąkarstwo w Polsce 3: 79 — 94.
Google Scholar
Kwaśna H. 1995. Ecology, taxonomy and nomenclature of Helminthosporia — history and actual situation. Chełkowski J. (ed.). Helminthosporia Metabolites, Biology, Plant Diseases, Poznań, Poland: 27 — 60.
Google Scholar
Lam A. 1984 a. Drechslera siccans from ryegrass fields in England and Wales. Trans. Br. Mycol. Soc. 83: 305 — 311.
DOI: https://doi.org/10.1016/S0007-1536(84)80152-7
Google Scholar
Lam A. 1984 b. Drechslera nobleae on ryegrass in England. Trans. Br. Mycol. Soc. 83: 339 — 341.
DOI: https://doi.org/10.1016/S0007-1536(84)80157-6
Google Scholar
Lam A. 1985. Drechslera andersenii sp. nov. and other Drechslera spp. on ryegrass in England and Wales. Trans. Br. Mycol. Soc. 85: 595 — 602.
DOI: https://doi.org/10.1016/S0007-1536(85)80252-7
Google Scholar
Latch G. C. 1966. Fungus diseases of ryegrasses in New Zeland I. Foliage diseases. N. Z. J. Agric. Res. 9: 394 — 409.
DOI: https://doi.org/10.1080/00288233.1966.10420792
Google Scholar
Lewis G. C. 1992. Foliar fungal diseases of perennial ryegrass at 16 sites in England and Wales. Crop Protection 11: 35 — 38.
DOI: https://doi.org/10.1016/0261-2194(92)90076-H
Google Scholar
Lewis G. C. 1996. A review of research on endophytic fungi worldwide, and its relevance to European grassland, pastures and turf. Krohn K., Paul V. H. (eds.), The 2nd International Conference of Harmful and Beneficial Microorganisms in Grassland, Pastures and Turf, IOBC wprs Bulletin, Bulletin OILB Srop, vol 19 (7): 17 — 25.
Google Scholar
Lukens R. J. 1970. Melting out of Kentucky bluegrass, a low sugar disease. Phytopathology 60: 1276 — 1278.
DOI: https://doi.org/10.1094/Phyto-60-1276
Google Scholar
Lutterel E. S. 1957. Helminthosporium nodulosum and related species. Phytopathology 47: 540 — 548.
Google Scholar
Lutterel E.S. 1958. The perfect stage of Helminthosporium turcicium. Phytopathology 48: 281 — 287.
Google Scholar
Lutterel E.S. 1964. Systematic of Helminthosporium and related genera. Mycology 56: 119 — 132.
DOI: https://doi.org/10.1080/00275514.1964.12018090
Google Scholar
Lutyńska R. 1975. Występowanie Drechslera poae (Baudys.) Shoem. (syn. Helminthosporium vagans Drechs.) on Poa pratensis L. Biul. IHAR 126/127: 13 — 14.
Google Scholar
Lutyńska R. 1983. Problemy hodowli odpornościowej roślin motylkowych drobnonasiennych i traw. Biul. IHAR 150: 123 — 125.
Google Scholar
Lutyńska R., Witkowska A. 1983. Ocena zdrowotności krajowych i zagranicznych odmian traw badanych na terenie Polski południowej. Biul. IHAR 150: 109 — 116.
Google Scholar
Majtkowski W., Olender K. 1989. Przydatność niektórych gatunków traw do rekultywacji terenów wokół Zakładów Azotowych w Puławach. Biul. IHAR 170: 65 — 70.
Google Scholar
Majtkowski W., Głażewski M., Schmidt J. 1999. Roślinność trawiasta składowiska fosfogipsów w Wiślince koło Gdańska. Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis, 197, Agricultura 75: 207 — 210.
Google Scholar
Mäkela 1972. Suomen Maataloustieteellisen Seuran Julkaisuja. Acta Agraria Fennica 124: 1 — 3.
Google Scholar
Meyer W. A. 1982. Breeding disease-resistant cool-season turfgrass cultivars for the United States. Plant Dis. 341 — 344.
DOI: https://doi.org/10.1094/PD-66-341
Google Scholar
Morrison R. H. 1982. Drechslera nobleae on Lolium multiflorum in North America. Mycologia 74: 391 — 397.
DOI: https://doi.org/10.1080/00275514.1982.12021523
Google Scholar
Mühle E., Frauenstein K., Schumann K., Wetzel T. 1975. Choroby i szkodniki traw pastewnych. PWRiL. Warszawa: 1 — 412.
Google Scholar
Nutter F. W., Cole H., Schein R. D. 1982. Conidial sampling of Drechslera poae from Kentucky bluegrass to determine role of mowing in spore dispersal. Plant Dis. 66: 721 — 723.
DOI: https://doi.org/10.1094/PD-66-721
Google Scholar
O'Rourke C. J. 1975. Common and newly-recorded forage crop diseases in Ireland. Ann. Appl. Biol. 81: 243 — 247.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1744-7348.1975.tb00542.x
Google Scholar
Patrzałek A. 1984. Wzrost i rozwój niektórych traw i roślin motylkowatych na zwałowisku odpadów węgla kamiennego "Smolnica". Arch. Ochr. Środ. 183 — 197: 183 — 197.
Google Scholar
Patrzałek A. 1996. Promocja polskich odmian traw na zwałowisku odpadów po kopalnictwie węgla kamiennego. Biul. IHAR 199: 185 — 192.
Google Scholar
Patrzałek A. 2000. Gatunki i odmiany traw dla celów specjalnych i ich użytkowanie. Łąkarstwo w Polsce 3: 105 — 118.
Google Scholar
Paul V. H. 1995. Grass diseases caused by Drechslera spp. Chełkowski J.(ed.). Helminthosporia Metabolites, Biology, Plant Diseases, Poznań, Poland: 175 — 212.
Google Scholar
Paul V. H., Dapprich P. 1997. Resistance breeding and environmental friendly alternative of disease control in forage crops. In: Ecological Aspects of Breeding Fodder Crops and Amenity Grasses, Proc. of 20th Meeting of EUCARPIA Fodder Crops and Amenity Grasses Section, Radzików, Poland: 19 — 28.
Google Scholar
Płażek A. 1996. Wpływ stężenia cukru w pożywce na rozwój wybranych gatunków grzybów z rodzaju Bipolaris i Drechslera. Biul. IHAR 199: 171 — 178.
Google Scholar
Prończuk S. 1994. Stan hodowli i nasiennictwa traw gazonowych w Polsce. Genet. Pol. 35A.: 329 — 339.
Google Scholar
Prończuk M. 1996. Główne choroby traw gazonowych w Polsce. Biul. IHAR 199: 157 — 169.
Google Scholar
Prończuk M. 2000. Choroby traw — występowanie i szkodliwość w uprawie na nasiona i użytkowaniu trawnikowym. Monografie i Rozprawy Naukowe IHAR, Nr 4: 1 — 179.
Google Scholar
Prończuk M., Prończuk S. 1994. Wstępna ocena odporności traw gazonowych na choroby w Polsce. Genet. Pol. 35A: 341 — 348.
Google Scholar
Prończuk M., Prończuk S. 1997 a. Diseases of Poa pratensis in sun and shade lawn conditions. In: Ecological Aspects of Breeding Fodder Crops and Amenity Grasses, Proc. of 20th Meeting of EUCARPIA Fodder Crops and Amenity Grasses Section, Radzików, Poland: 256 — 260.
Google Scholar
Prończuk M., Prończuk S. 1997 b. Problemy w ocenie podatności traw gazonowych na choroby w warunkach trawnikowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 451: 135 — 146.
Google Scholar
Prończuk S., Prończuk M. 2000. Nasiennictwo traw dla rekultywacji terenów trudnych. Łąkarstwo w Polsce 3: 129 — 140.
Google Scholar
Sampson K., Western J.H. 1954. Diseases of British grasses and herbage legumes. The Syndics of the Cambridge University Press, Cambridge, UK: 1 — 117.
Google Scholar
Shoemaker R. A. 1959. Nomenclature of Drechslera i Bipolaris, grass parasites segregated from Helminthosporium. Can. J. Bot. 37: 879 — 887.
DOI: https://doi.org/10.1139/b59-073
Google Scholar
Simay E. I. 1994. Fungi causing mould on germinated grass seeds. Plant Genet. Res. Newsl. 98: 9.
Google Scholar
Smedegard-Petersen V. 1970. Drechslera poae and Rynchosporium orthosporum recorded as pathogens on grasses in Denmark. Yearbook Royal Veterinary and Agricultural University, Copenhagen, Denmark.
Google Scholar
Smiley R. W., Dernoeden P. H., Clarck B. B. 1992. Compedium of turfgrass diseases. The American Phytopathol. Soc., Minnesota: 1 — 98.
Google Scholar
Smith I., Smith M., Dunez J., Lelliott R. A., Philips D. H., Archer S. A. 1988. European Handbook of Plant Diseases. Blackwell Scientific Publications, Great Britain: 1 — 221.
DOI: https://doi.org/10.1002/9781444314199
Google Scholar
Smith D. A., Bara R. F., Dickson W. K., Clarke B. B., Reed Funk C. 1994. Leaf spot on Kentucky bluegrass cultivar evaluation trials at Rutgers University. Rutgers Turfgrass Proc. of the New Jersey Turfgrass Expo, Atlantic City: 116 — 137.
Google Scholar
Teuteberg A. 1977. Ein Beitrag zum Auftreten von Blattfleckenerregern an Lolium perenne L. und Lolium multiflorum Lam in der Bundesrepublik Deutschland. Nachrichtenbl. Deut. Pflanzenschutzd. (Braunschweig) 29: 121 — 123.
Google Scholar
Vargas J. M. 1994. Management of turfgrass diseases. Lewis Publ. CPR Press, Inc.: 1 — 294.
Google Scholar
Weihing J. L., Jensen S. G., Hamilton R. I. 1957. Helminthosporium sativum, a destructive pathogen of bluegrass. Phytopathology 47: 744 — 746.
Google Scholar
Welling B., Nordestgaard A. 1991. Disease occurence and yield relations in some varieties of Poa pratensis. Tidsskrift for Planteavl. 95: 393 — 398.
Google Scholar
Wijk A. J. P. van. 1993. Turfgrasses in Europe: cultivar evaluation and advances in breeding. Carrow R. N., Christians N. E., Shearman R. C. (eds.), International Turfgrass Society Research Journal 7, Intertec Publishing Corp., Overland Park, Kansas: 1 — 38.
Google Scholar
Wijk A. J. P. van. 1997. Breeding amenity grasses: achievements and future prospects. In: Ecological Aspects of Breeding Fodder Crops and Amenity Grasses, Proc. of 20 th Meeting of EUCARPIA Fodder Crops and Amenity Grasses Section, Radzików, Poland, 7–10.10.1997: 225 — 234.
Google Scholar
Zgórkiewicz A. 1972. Występowanie chorób traw nasiennych na terenie Polski w latach 1965–1967. Biul. IOR: 95 — 131.
Google Scholar
Autorzy
Elżbieta Czembore.czembor@ihar.edu.pl
Zakład Roślin Motylkowatych i Traw, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie Poland
Statystyki
Abstract views: 13PDF downloads: 2
Licencja
Prawa autorskie (c) 2002 Elżbieta Czembor
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Elżbieta Czembor, Seweryn Frasiński, Monitorowanie populacji grzyba Ustilago maydis, sprawcy głowni guzowatej kukurydzy na terenie Polski w latach 2016 – 2019 , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 293 (2020): Wydanie specjalne
- Seweryn Frasiński, Elżbieta Czembor, Justyna Lalak-Kańczugowska, Znaczenie fuzariozy kolb kukurydzy w Polsce i metody ograniczenia strat powodowanych przez tą chorobę , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 290 (2020): Wydanie specjalne
- Elżbieta Czembor, Magdalena Matusiak, Roman Warzecha, Poszukiwanie źródeł odporności kukurydzy na fuzariozę kolb i zgorzel podstawy łodyg metodą rodowodową , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 269 (2013): Wydanie regularne
- Jerzy H. Czembor, Elżbieta Czembor, Aneta Kisiela, Elżbieta Wnuk, Odporność na mączniaka prawdziwego (Blumeria graminis f.sp. hordei) odmian jęczmienia jarego włączonych do Programu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego w roku 2022 , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 299 (2023): Wydanie regularne
- Elżbieta Czembor, Wartość rolnicza europejskich odmian życicy trwałej (Lolium perenne L.) w warunkach Polski , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 245 (2007): Wydanie regularne
- prof. dr hab. Elżbieta Czembor , Włodzimierz Majtkowski, Jan Schmidt, Seweryn Frasiński, Damian Marciniak, Gromadzenie i ocena kolekcji ekotypów traw wieloletnich z uwzględnieniem cech warunkujących ich wykorzystanie na cele alternatywne , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- prof. dr hab. Elżbieta Czembor , Seweryn Frasiński, Poszukiwanie form kukurydzy o wysokiej odporności na fuzariozę kolb i zgorzel podstawy łodygi powodowane przez grzyby z rodzaju Fusarium spp. , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Elżbieta Czembor, Magdalena Matusiak, Piotr Ochodzki, Odporność mieszańców kukurydzy na fuzariozę kolb powodowaną przez Fusarium graminearum i F. verticillioides w Polsce w latach 2008–2009 , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 270 (2013): Wydanie regularne
- Elżbieta Czembor, Wpływ nawożenia organicznego na wybrane cechy agronomiczne traw wieloletnich wskazanych dla rolnictwa tradycyjnego i ekologicznego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 270 (2013): Wydanie regularne
- Elżbieta Czembor, Marta Puchta, Urszula Piechota, Jerzy H. Czembor, Wpływ zróżnicowania genetycznego w kolekcji współczesnych i historycznych linii wsobnych kukurydzy na rozwój fuzariozy kolb powodowanej przez Fusarium verticillioides i zdolność do akumulacji fumonizyn , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 283 (2018): Wydanie specjalne
