Ocena efektywności krzyżowań międzygatunkowych w rodzaju Secale
Danuta Mackiewicz-Karolczak
agro@up.poznan.plKatedra Genetyki i Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza w Poznaniu (Poland)
Zbigniew Broda
Katedra Genetyki i Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza w Poznaniu (Poland)
Abstrakt
Przeprowadzono krzyżowania wzajemno-przemienne pomiędzy odmianami uprawnymi żyta, Secale cereale L. ssp. cereale oraz gatunkami dzikimi żyta: S. cereale ssp. afghanicum, S. cereale ssp. ancestrale, S. cereale ssp. segetale, Secale. africanum, Secale sylvestre i Secale vavilovii. Generalnie efektywność krzyżowania była niska, lecz w przypadku, gdy żyto uprawne było formą mateczną nieco wyższa. Najlepsze rezultaty otrzymano z kombinacji krzyżówkowych z S. africanum, gdy występowało ono jako forma ojcowska. Stwierdzono zmienność w odniesieniu do efektywności krzyżowania różnych odmian uprawnych żyta z gatunkami dzikimi. Najbardziej przydatną do krzyżowań międzygatunkowych żyta okazała się odmiana Dańkowskie Złote.
Słowa kluczowe:
efektywność krzyżowania, krzyżowania międzygatunkowe, Secale, żytoBibliografia
Cuadrado A., Jouve N. 1996. Phylogenic relationships in the genus Secale as revealed by FISH. Vortr. Pflanzenz. 35: 293 — 302.
Google Scholar
Fejern S., Fedak G. 1981. Yield performance of Secale cereale × S. montanum progenis. Plant Breed. Abstr. 1982. 32: 591.
Google Scholar
Gaspar J. 1973. Beitrag zum Studium des Zellkerns und der Kreuzbarkeit bei eingen Arten der Gattung Secale. Z. Pflanzenzücht.: 223 — 274.
Google Scholar
Kobyljanskij V. D. 1982. Roż. Kołos, Moskwa: 137 — 152.
Google Scholar
Kobyljanskij V. D. 1987. Studies of rye and their relations to aspects of breeding. Vestn. Selsch. Nauki 111: 35 — 41.
Google Scholar
Koczowska I. 1977. Badania nad otrzymywaniem materiałów wyjściowych żyta ozimego do hodowli odmian plennych odpornych na wyleganie i pleśń śniegową. I. Zmienność i odziedziczalność ważniejszych cech mieszańców żyta ozimego. Zesz. Nauk. ART Olsztyn, 19: 3 — 43.
Google Scholar
Kranz A.R. 1961. Cytologische Untersuchungen und Genetische Beobachtungen zum Beischpiel zwieschen Secale cereale L. und Secale kuprijanovii. Züchter. 31: 219 — 225.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00709537
Google Scholar
Łapiński M. 1975. Cytoplasmic male sterility in interspecific rye hybrids. Hod. Rośl. Aklim. 19, 5/6: 415 — 420.
Google Scholar
Łapiński M. 1977. Wstępne wyniki badań nad krzyżówkami oddalonymi z rodzaju Secale. Pr. Zesp. Hod. Żyta w 1975 r. IHAR Radzików: 89 — 95.
Google Scholar
Madej L. J. 1996. Worldwide trends in rye growing and breeding. Vortr. Pflanz. 35: 1 — 6.
Google Scholar
Plarre W. F. K. 1974. Selection for high sprouting disposition and seed dormancy in rye. Sum. of rep. Eucarpia Meet. on the Breed. of Rye. 18–21. 06. 1974. Poznań.
Google Scholar
Ruebenbauer T. 1972. Stan i perspektywy rozwoju genetyki i hodowli zbóż w Polsce. Post. Nauk Rol. 6: 3 — 14.
Google Scholar
Ruebenbauer T. 1975. Podstawowe problemy genetyki zbóż. Post. Nauk Rol. 2: 3 — 4.
Google Scholar
Rzepka D. 1990. Właściwości międzygatunkowych mieszańców żyta (Secale sp.). Hod. Rośl. Aklim. 32, 3/4: 27 — 36.
Google Scholar
Rzepka-Plevneś D. 1990. Studia nad mieszańcami międzygatunkowymi Secale sp. pod kątem przydatności niektórych cech w hodowli żyta (S. cereale). AR w Szczecinie. Rozprawy Nr 129 Szczecin.
Google Scholar
Rzepka D. Łapiński M. 1990. Przydatność międzygatunkowych mieszańców żyta (Secale sp.) w hodowli odmian odpornych na mączniaka (Erysiphe graminis D.C. f. sp. secaliss marchal). Hod. Rośl. Aklim. 32, 3/4: 39 — 48.
Google Scholar
Rzepka D. 1993. Badania nad mieszańcami S. cereale × S. vavilovii Gross. w aspekcie ich przydatności w hodowli odmian żyta odpornych na porastanie. Cz. I. Ocena odporności na porastanie mieszańców międzygatunkowych żyta. Hod. Rośl. Aklim. 37, 5/6: 69 — 79.
Google Scholar
Rzepka D., Tomczak P. 1993. Badania nad mieszańcami S. cereale × S. vavilovii Gross. w aspekcie ich przydatności w hodowli odmian żyta odpornych na porastanie. Cz. II. Właściwości użytkowe mieszańców. Hod. Rośl. Aklim. 37, 5/6: 81 — 91.
Google Scholar
Rzepka-Plevneš D., Tomczak P. Pławska M. 1995. Możliwość wykorzystania mieszańców międzygatunkowych żyta w hodowli odmian plennych i odpornych na mączniaka prawdziwego (Erysiphe graminis D.C f. sp. secalis marchal). Hod. Rośl. Aklim. 39/6: 68 — 80.
Google Scholar
Singh R. 1977. Cross compatibility, meiotic paring and fertility in 5 Secale species and their interspecific hybrids. Cereal Res. Commun. 5, 1: 67 — 75.
Google Scholar
Singh R., Röbbelen S. 1975. Comparison of somatic giemsa banding pattern in several species of rye. Z. Pflanzenzüchtg., 75: 270 — 285.
Google Scholar
Słaboński A., Rzepka D., Pieniążek B. 1984. Możliwość wykorzystania mieszańców międzygatunkowych Secale cereale × S. mantanum, S. cereale × S. kuprijanovii S. cereale × S. vavilovii w hodowli żyta. Hod. Rośl. Aklim. 28/2: 196 — 207.
Google Scholar
Tarkowski Cz. 1983. Biologia żyta. PWN, Warszawa.
Google Scholar
Węgrzyn S. 1988. Synteza i wyodrębnianie materiałów wyjściowych dla hodowli zbóż. Zesz. Probl. IHAR Radzików: 33 — 40.
Google Scholar
Wojciechowska U. 1983. Fizjologia żyta. W: Biologia żyta. Tarkowski Cz. (red). PWN, Warszawa: 53 — 99.
Google Scholar
Wolski T. 1983. Kierunki hodowli oraz metody oceny żyta. W: Biologia żyta. Tarkowski Cz. (red). PWN, Warszawa: 153 — 185.
Google Scholar
Autorzy
Danuta Mackiewicz-Karolczakagro@up.poznan.pl
Katedra Genetyki i Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza w Poznaniu Poland
Autorzy
Zbigniew BrodaKatedra Genetyki i Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza w Poznaniu Poland
Statystyki
Abstract views: 5PDF downloads: 3
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Danuta Mackiewicz-Karolczak, Zbigniew Broda
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Dr inż. Sylwia Mikołajczyk , Dorota Weigt, Agnieszka Tomkowiak, Zbigniew Broda, Jan Bocianowski, Haploidyzacja żyta — diagnostyka molekularna oraz wpływ nanomolekuł na wspomaganie indukcji i regeneracji roślin w warunkach in vitro , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Anna Ćwiklińska, Zbigniew Broda, Jan Bocianowski, Analiza porównawcza cech dzikich gatunków rodzaju Secale L. w celu poszerzenia zmienności genetycznej przydatnej w hodowli , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
- Zbigniew Broda, Agnieszka Dobrzycka, Jan Bocianowski, Podobieństwo genetyczne różnych populacji lucerny siewnej (Medicago sativa L. sl.) a ich potencjał plonowania , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
- Zbigniew Broda, Agnieszka Tomkowiak, Krzysztof Moliński, Józef Adamaczyk, Badanie podobieństwa genetycznego pomiędzy formami rodzicielskimi mieszańców liniowych kukurydzy przy użyciu markerów molekularnych AFLP i RAPD , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 244 (2007): Wydanie regularne
- Anna Ćwiklińska, Zbigniew Broda, Danuta Kurasiak-Popowska, Biologia kwitnienia różnych gatunków z rodzaju Secale L. , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 251 (2009): Wydanie regularne
- Zbigniew Broda, Danuta Kurasiak-Popowska, Aleksandra Kowalska, Anna Ćwiklińska, Analiza podobieństwa genetycznego wybranych gatunków w rodzaju Secale , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 247 (2008): Wydanie regularne
- Agnieszka Tomkowiak, Zbigniew Broda, Krzysztof Moliński, Wybór modelu matematycznego dla zależności efektu heterozji mieszańców F1 od dystansu genetycznego form rodzicielskich żyta i pszenżyta , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 250 (2008): Wydanie regularne
- Zbigniew Broda, Agnieszka Dobrzycka, Badanie samoniezgodności oraz podobieństwa genetycznego zróżnicowanych genotypowo form lucerny (Medicago sativa L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 245 (2007): Wydanie regularne
- Zbigniew Broda, Agnieszka Tomkowiak, Danuta Mackiewicz, Anita Dobek, Henryk Woś, Janina Woś, Roman Warzecha, Krystyna Warzecha, Analiza zróżnicowania genetycznego linii pszenżyta przydatnych do hodowli mieszańców przy użyciu markerów molekularnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 237/238 (2005): Wydanie regularne
- Agnieszka Katańska, Zbigniew Broda, Wpływ 2,4 D i picloramu na indukcję androgenezy pszenżyta ozimego (Triticosecale Wittm.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 237/238 (2005): Wydanie regularne
