Wpływ różnych źródeł cytoplazmy wywołującej męską jałowość na właściwości rolnicze mieszańców żyta ozimego (Secale cereale L.)
Stefan Stojałowski
dziekanat.wksir@zut.edu.plKatedra Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza, Szczecin (Poland)
Mirosław Łapiński
Katedra Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza, Szczecin (Poland)
Abstrakt
W celu określenia ewentualnego wpływu różnych źródeł sterylizującej pręcikowie cytoplazmy na wartość gospodarczą mieszańców żyta porównano w doświadczeniu polowym 3 mieszańce trójliniowe (genotypy), z których każdy występował w 4 wersjach cytoplazmatycznych. W badaniach wykorzystano 4 źródła cytoplazmy: cms-P, cms-R, cms-S i cms-C. Doświadczenie, zakładane w układzie podbloków losowanych, wykonano w 6 środowiskach (3 lata, 2 miejscowości). Badane źródła cytoplazmy wywołującej męską sterylność nie powodowały zmian w wartości gospodarczej mieszańców. Wszystkie cytoplazmatyczne wersje mieszańców, niezależnie od genotypu charakteryzowały się podobnym poziomem plonowania, podobnymi wskaźnikami wartości technologicznej oraz podobnym wykształceniem zdecydowanej większości innych badanych właściwości rolniczych. Mieszańce z cytoplazmą cms-P, w porównaniu z mieszańcami posiadającymi cytoplazmę cms-R, cms-S i cms-C, były wprawdzie niższe, zawiązywały mniej ziarniaków w kłosie i wytwarzały ziarno o większej gęstości, ale nie miało to żadnego praktycznego znaczenia, ponieważ różnice były bardzo małe. Wyniki badań świadczą, że wykorzystanie w hodowli odmian mieszańcowych żyta dziedzicznie odrębnych od Pampa (cms-P) źródeł sterylizującej cytoplazmy: cms-R, cms-S, cms-C lub podobnych nie powinno spowodować obniżenia wartości gospodarczej mieszańców.
Słowa kluczowe:
odmiany mieszańcowe, wartość gospodarcza, źródła cms, żyto ozimeBibliografia
Duvick D. N. 1965. Cytoplasmic pollen sterility in corn. Adv. in Genetics, Acad. Press, New York 13: 1 — 56.
DOI: https://doi.org/10.1016/S0065-2660(08)60046-2
Google Scholar
Geiger H. H. 1972. Wiederherstellung der Pollensterilität in cytoplasmatisch männlich sterilem Roggen. Theor. Appl. Genet. 42: 32 — 33.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00306075
Google Scholar
Geiger H. H. 1982. Breeding methods in diploid rye (Secale cereale L.). Tag.-Ber., Akad. Landwirtsch-Wiss. DDR, Berlin 198: 305 — 332.
Google Scholar
Geiger H. H. 1985. Hybrid breeding in rye. In: Proc. Eucarpia Meet., Cereal Sect. on Rye, Svalöv, Sweden 1: 237 — 266.
Google Scholar
Geiger H. H., Schnell F. W. 1970. Cytoplasmic male sterility in rye (Secale cereale L.). Crop Sci. 10: 590 — 593.
DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci1970.0011183X001000050043x
Google Scholar
Has V., Grecu C., Cabulea I., Has I. 1989. Efectul unor citoplasme mascul sterile asupra stabilitatii comportarii hibrizilor de porumb. Probleme de Genetica Theoretica si Aplicata 21, 3: 149 — 169.
Google Scholar
Kobyljanskij V. D. 1971. Sozdanie steril`nych analogov sortov ozimoj rži, zakrepitelej steril`nosti, vosstanovitelej fertil`nosti. Trudy Prikl. Bot. Genet. Sel., Leningrad 44, 1: 76 — 85.
Google Scholar
Kobyljanskij V. D. 1982. Rož, Genetičeskie osnovy selekcii. Kolos, Moskva.
Google Scholar
Łapiński M. 1972. Cytoplasmic-genic type of male sterility in Secale montanum Guss. Wheat Information Service 35: 25 — 28.
Google Scholar
Łapiński M., Stojałowski S. 1996. The C-source of sterility-inducing cytoplasm in rye: Origin, identity and occurrence. Vortr. Pflanzenzüchtg. 35: 51 — 60
Google Scholar
Madej L. 1975. Research on male sterility in rye. Hod. Rośl. Aklim. 19, 5/6: 421 — 422.
Google Scholar
Madej L. 1976. Charakterystyka genetyczna trzech źródeł męskiej jałowości żyta (Secale cereale L.). Hod. Rośl. Aklim. 20, 2: 157 — 174
Google Scholar
Marker R. M., Geiger H. H., Wilde P. 1985. Influence of Pampa cytoplasm on agronomic characters of F2 crosses among inbred lines of winter rye. In: Proc. Eucarpia Meet. Cereal Sect. on Rye, Svalöv, Sweden 1: 279 — 289.
Google Scholar
Ross W. M., Kofoid K. D. 1979. Effect of non-milo cytoplasms on the agronomic performance of sorghum. Crop Sci. 19: 267 — 270.
DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci1979.0011183X001900020024x
Google Scholar
Sarca T., Ciocazanu I., Bica N., Tanislav N. 1990. Efectul interactiunii citoplasmelor C si S si a trei surse de citoplasma androsterila de tipul C cu genotipul asupra unor insusiri agronomice la porumb (Zea mays L.). Probleme de Genetica Teoretica si Aplicata 22, 2: 35 — 59.
Google Scholar
Stojałowski S., Łapiński M. 1997. Jądrowa determinacja cechy jałowości pyłku u międzyliniowych mieszańców żyta z cytoplazmą cms-C. W: Hodowla Roślin. Mat. I Kraj. Konf., Poznań 19–20. 11. 1997: 315 — 319.
Google Scholar
Autorzy
Stefan Stojałowskidziekanat.wksir@zut.edu.pl
Katedra Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza, Szczecin Poland
Autorzy
Mirosław ŁapińskiKatedra Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza, Szczecin Poland
Statystyki
Abstract views: 6PDF downloads: 3
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Stefan Stojałowski, Mirosław Łapiński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Prof. dr hab. Stefan Stojałowski , Marta Orłowska , Martyna Sobczyk , Anna Bienias , Marcin Berdzik , Beata Myśków , Halina Góral , Magdalena Simlat , Tomasz Warzecha , Wojciech Wesołowski , Marek Szklarczyk , Mirosław Pojmaj , Genetyczne podłoże męskiej sterylności pszenżyta z różnymi cytoplazmami oraz możliwość wykorzystania badanych cytoplazm do tworzenia systemów CMS u pszenicy , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Prof. dr hab. Stefan Stojałowski , Marta Orłowska , Martyna Sobczyk , Anna Bienias , Beata Myśków , Przemysław Tomczak , Wojciech Wesołowski , Marek Szklarczyk , Waldemar Brukwiński , Katarzyna Banaszak, Monika Hanek, Renata Krysztrofik, Marek Zając, Poszukiwanie wspólnych mechanizmów dziedziczenia płodności roślin z cytoplazmą CMS-C oraz z cytoplazmą CMS-Pampa , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Prof. dr hab. Stefan Stojałowski , Marta Orłowska , Martyna Sobczyk , Anna Bienias , Beata Myśków , Marzena Ostrowska , Marek Zając , Róża Mazur , Dorota Jasińska , Badania wewnętrznej struktury genetycznej odmian żyta oraz dziedzicznego podłoża efektu heterozji , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Monika Kociuba, Stefan Stojałowski, Efektywność markerów molekularnych SCAR z chromosomu 4RL w selekcji genotypów męskopłodnych oraz ich związek z wybranymi cechami morfologicznymi żyta (Secale cereale L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
- dr hab. Marek Szklarczyk , Wojciech Wesołowski, Marcelina Wajdzik, Anna Szlachtowska, Beata Domnicz, Stefan Stojałowski, Identyfikacja genów odpowiedzialnych za przywracanie płodności i samozgodność u wybranych roślin warzywnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Stefan Stojałowski, Polimorfizm markerów STS i SSR w obrębie linii wsobnych żyta , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 244 (2007): Wydanie regularne
- Stefan Stojałowski, Paweł Milczarski, Markery molekularne sprzężone z locus genu przywracającego płodność u mieszańców żyta z cytoplazmą CMS-C , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 235 (2005): Wydanie regularne
- Stefan Stojałowski, Paweł Milczarski, Piotr Masojć, Przydatność markerów ISSR do identyfikacji linii wsobnych oraz mapowania genomu żyta , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 231 (2004): Wydanie regularne
