Wpływ warunków środowiska na zmienność zawartości błonnika pokarmowego w ziarnie pszenicy ozimej

Anna Fraś

a.fras@ihar.edu.pl
Samodzielna Pracownia Oceny Jakości Produktów Roślinnych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB w Radzikowie (Poland)

Danuta Boros


Samodzielna Pracownia Oceny Jakości Produktów Roślinnych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB w Radzikowie (Poland)

Abstrakt

Celem badań było wykazanie wpływu genotypu i warunków środowiska, w tym lat uprawy na zmienność zawartości błonnika pokarmowego, wyliczonego metodą pośrednią z różnicy podstawowych składników ziarna. Materiał badawczy stanowiło ziarno 20 odmian i 4 linii pszenicy ozimej z Hodowli Roślin Strzelce z lat uprawy 2005–2007. W celu obliczenia zawartości błonnika pokarmowego w ziarnie oznaczono zawartość następujących składników: białka, popiołu, lipidów, skrobi oraz cukrów wolnych. Wyniki zawartości błonnika pokarmowego poddano analizie statystycznej. Wykazano, że zmienność zawartości błonnika pokarmowego w ciągu trzech lat uprawy oraz lepkość wodnych ekstraktów ziarna były zdeterminowane warunkami środowiska (45%) oraz interakcją genotypowo-środowiskową (30%). Szeroki zakres zmienności genotypowej dotyczącej błonnika pokarmowego umożliwia wskazanie odmian o dużej zawartości tego składnika i wykorzystanie ich do produkcji pieczywa pszennego, którego udział w strukturze spożycia pieczywa jest największy.


Słowa kluczowe:

błonnik pokarmowy, genotyp, lepkość, pszenica, środowisko, zmienność

Aman P., Hesselman K. 1984. Analysis of starch and other main constituents of cereal grains. Swedish J. Agric. Res. 14: 135 — 139.
Google Scholar

Approved Methods of the AACC. 2003. AACC Method 44-15A, 08-01, 76-13, American Association of Cereal Chemists Inc., St. Paul, Minnesota, USA.
Google Scholar

Bach Knudsen K.E., Li B. W. 1991. Determination of oligosaccharides in protein — rich feedstuffs by gas — liquid chromatography and high — performance liquid chromatography. J. Agric. Food Chem. 39: 689 — 694.
Google Scholar

Barteczko J., Augustyn R., Lasek O., Smulikowska S. 2009. Chemical composition and nutritional value of different wheat cultivars for broiler chickens. J. Animal Feed Sci. 18: 124 — 131.
Google Scholar

Boros D., Marquardt R. R., Slominski B. A., Guenter W. 1993. Extract viscosity as an indirect assay for water — soluble pentosan content in rye. Cereal Chem. 70: 575 — 580.
Google Scholar

Boros D., Aman P. 2009. Total dietary fibre. In: Analysis of bioactive components in small grain cereals (ed. Shewry P. R., Ward J. L.), AACC International, Inc., USA: 167 — 176.
Google Scholar

Boros D. 2011. Zawartość składników odżywczych i bioaktywnych w ziarnie odmian pszenicy zwyczajnej. Agro Serwis: Zboża — wszechstronne wykorzystanie. Poradnik dla producentów, wyd. 5: 57 — 66.
Google Scholar

Boskov Hansen H., Rasmussen C. V., Bach Knudsen K. E., Hansen A. 2003. Effect of genotype and harvest year on content and composition of dietary fibre in rye (Secale cereale L.) grain. J. Sci. Food Agric. 83: 76 — 85.
Google Scholar

Chen Y., Dunford N. T., Edwards J., Carver B., Goad C. 2009. Genotype and environment affect phytosterol content and composition of wheat. Cereal Chem. 86 (1): 96 — 99.
Google Scholar

Choct M., Hughes R. J., Annison G. 1999. Apparent metabolisable energy and chemical composition of Australian wheat in relation to environmental factors. Australian Journal of Agricultural Research, 50: 447 — 451.
Google Scholar

Coles G. D., Hartunian-Sowa S. M., Jamieson P. D., Hay A. J., Atwell W. A., Fulcher R. G. 1997. Environmentally-induced variation in starch and non-starch polysaccharide content in wheat. J. Cereal Sci., 26, 47—54
Google Scholar

Dornez E., Gebruers K., Joye I. J., Ketelarere B., Lenartz J., Massaux C., Bodson B., Delcour J. A., Courtin C.M. 2008. Effects of genotype, harvest year and genotype-by-harvest year interactions on arabinoxylans, endoxylanase activity and endoxylanase inhibitor levels in wheat kernels. J. Cereal Sci. 47: 180 — 189.
Google Scholar

Fardet A. 2010. New hypotheses for the health-protective mechanisms of whole-grain cereals: What is beyond fibre? Nutr. Res. Rev. 23: 65 — 134.
Google Scholar

Finnie S. M., Bettge A. D., Morris C. F. 2006. Influence of cultivar on water-soluble and water-insoluble arabinoxylans in soft wheat. Cereal Chem. 83 (6): 617 — 623.
Google Scholar

Gąsiorowski H., Kączkowski J., Kędzior Z., Konopka I., Rotkiewicz D. 2004. Skład chemiczny ziarna pszenicy. W: Pszenica chemia i technologia (red. Gąsiorowski H.). PWR i L. Poznań: 151 — 233.
Google Scholar

Gebruers K., Dornez E., Bedo Z., Rakszegi M., Fraś A., Boros D., Courtin C.M., Delcour J. A. 2010. Environment and genotype effects on the content of dietary fibre and its components in wheat in the Healthgrain diversity screen. J. Agric. Food Chem. 58 (17): 9353 — 9361.
Google Scholar

Gut M., Bichoński A. 2007. Technological quality and yield’s components of winter wheat lines under Polish climatic conditions. Cereal Res. Commun. 35 (1): 151 — 161.
Google Scholar

Hristov N., Mladenov N., Djuric V., Kondic-Spica A., Marjanovic-Jeromela A., Simic D. 2010. Genotype by environment interactions in wheat quality breeding programs in southeast Europe. Euphytica 174: 315 — 324.
Google Scholar

ICC — Standards. 2005. Standard Methods of the International Association for Cereal Science and Technology. Vienna. ICC — Standard No. 105/2; No. 168.
Google Scholar

Jones J. M. 2010. Dietary fibre’s co-passengers: is it the fibre or the co-passengers? Part 5. In: Dietary fibre: New frontiers for food and health. (ed. J. W. van der Kamp, J. M. Jones, B. V. McCleary and D. L. Topping), Wageningen Academic Publishers: 365 — 378.
Google Scholar

Kendall C. W., Esfahani A., Jenkins D. D. J. 2010. The link between dietary fibre and human health. Food Hydrocolloid. 24: 42 — 48.
Google Scholar

Kim J. C., Multan B. P., Simmins P. H., Pluske J. R. 2003. Variation in the chemical composition of wheats grown in Western Australia as influenced by variety, growing region, season, and post-harvest storage. Austr. J. Agric. Res., 54: 541 — 550.
Google Scholar

Marchello J. A., Dryden F. D., Hale W. H. 1971. Bovine serum lipids. I. The influence of added animal fat on the ration. J. Anim. Sci. 32: 1008 — 1015.
Google Scholar

Myszka K., Kamińska B., Fraś A., Ploch M., Boros D. 2011. Metoda Dumasa alternatywną metodą oznaczania białka w produktach roślinnych – badania porównawcze z metoda Kjeldahla. Biul. IHAR 260/261: 155 — 161.
Google Scholar

Nyman M., Siljestrom M., Pedersen B., Bach Knudsen K. E., Asp N. G., Johansson C. G. 1984. Dietary fiber content and composition in six cereals at different extraction rates. Cereal Chem. 61 (1): 14 — 19.
Google Scholar

SAS Institute Inc. 2009. BASE SAS 9.2 Procedures Guide. SAS Publishing, SAS Institute Inc., Cary, NC, USA.
Google Scholar

Saulnier L., Peneau N., Thibault J. F. 1995. Variability in grain extract viscosity and water-soluble arabinoxylans content in wheat. J. Cereal Sci., 22: 259 — 264.
Google Scholar

Saura-Calixto F. 2011. Dietary fibre as a carrier of dietary antioxidants: an essential physiological function. J. Agric. Food Chem., 59: 43 — 49.
Google Scholar

Theander O., Westerlund E. A. 1986. Studies on dietary fiber. 3. Improved procedures for analysis of dietary fiber. J. Agric. Food Chem., Vol. 34, No. 2: 330 — 336.
Google Scholar

van der Kamp W. J., Jones J., McCleary B., Topping D. 2010. Dietary Fibre: new frontiers for food and health. Wageningen Academic Publishers; Wageningen, the Netherlands: 1 — 586.
Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
09/30/2015

Cited By / Share

Fraś, A. i Boros, D. (2015) „Wpływ warunków środowiska na zmienność zawartości błonnika pokarmowego w ziarnie pszenicy ozimej”, Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, (277), s. 21–32. doi: 10.37317/biul-2015-0008.

Autorzy

Anna Fraś 
a.fras@ihar.edu.pl
Samodzielna Pracownia Oceny Jakości Produktów Roślinnych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB w Radzikowie Poland

Autorzy

Danuta Boros 

Samodzielna Pracownia Oceny Jakości Produktów Roślinnych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB w Radzikowie Poland

Statystyki

Abstract views: 81
PDF downloads: 44


Licencja

Prawa autorskie (c) 2015 Anna Fraś, Danuta Boros

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:

  1. Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
  2. Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
  3. Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
  4. Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
  5. Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
  6. Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
  7. Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.

Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:

  1. Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
  2. Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
  3. Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
  4. Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
  5. Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.