Kształtowanie się składu gatunkowego roślin wprowadzanych i spontanicznie zasiedlających użyźniane składowisko odpadów komunalnych
Krzysztof Klimont
k.klimont@ihar.edu.plKrajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB w Radzikowie (Poland)
Zofia Bulińska-Radomska
Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB w Radzikowie (Poland)
Agnieszka Osińska
Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB w Radzikowie (Poland)
Piotr Bajor
Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB w Radzikowie (Poland)
Abstrakt
W latach 2010–2012 badano gatunki traw i roślin motylkowatych przydatnych do rekultywacji biologicznej składowiska odpadów komunalnych pokrytych popiołem paleniskowym i użyźnionych osadem ścieków komunalnych, jak również ich glebotwórcze działanie. Rekultywacyjne pokrycie wysypiska odpadów komunalnych warstwą popiołów i osadów ścieków komunalnych stworzyło warunki do intensywnej wegetacji roślin oraz inicjacji procesu glebotwórczego. Na zrekultywowanym gruncie najlepiej z każdym rokiem rozwijała się kupkówka pospolita i stokłosa bezostna, następnie kostrzewa łąkowa, której udział w poroście systematycznie maleje, podobnie jak mozgi trzcinowatej, życicy trwałej i tymotki łąkowej. Po okresie słabszego rozwoju wzrasta udział w poroście perzu grzebieniastego i wydmuchrzycy groniastej. Na składowisku pojawiły się bardzo liczne gatunki sukcesji spontanicznej. Osady ściekowe wraz z porastającą roślinnością gromadzą materię organiczną oraz składniki pokarmowe, zwiększają wodochłonność i buforują odczyn. Osadowe użyźnienie popiołowej warstwy na składowisku odpadów komunalnych zwiększyło zawartość metali ciężkich w powierzchniowej warstwie zrekultywowanego gruntu, ale nie miało to znaczącego wpływu na zawartość tych składników w roślinach.
Słowa kluczowe:
metale ciężkie, popioły paleniskowe, osady sciekowe, rekultywacja, rośliny, rozwój glebyBibliografia
Baran S., Turski R. 1996. Degradacja, ochrona i rekultywacja gleb. Wyd. AR Lublin: 223 ss.
Google Scholar
Gorlach E., Gambuś F. 1999. Wpływ osadów ściekowych na zawartość metali ciężkich w glebie i roślinach oraz ich przemieszczanie się w profilu glebowym. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 467: 505 — 511.
Google Scholar
Góral S., Rola S. 2001. Trawy na popiołach elektrociepłowni nawożonych osadami ściekowymi. Inżynieria Ekologiczna nr 3, PTIE Warszawa: 146 — 150.
Google Scholar
Góral S. 2001. Roślinność zielna w ochronie i rekultywacji gruntów. Inżynieria Ekologiczna nr 3, PTIE, Warszawa: 161 —178.
Google Scholar
Grzywnowicz I., Strutyński J. 1999. Zmiany niektórych właściwości chemicznych gleby po zastosowaniu osadów ściekowych do celów nawozowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 467: 299 — 306.
Google Scholar
Grzywnowicz I., Strutyński J. 2000. Rolnicze zagospodarowanie osadów ściekowych jako źródło zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 472: 297 — 304.
Google Scholar
Jabłoński B. 2000. Krótka charakterystyka wybranych do uprawy pożytków pszczelich, w: O potrzebie i możliwościach poprawy pożytków pszczelich. Oddz. Pszczelnictwa ISiK, Puławy: 24 — 71.
Google Scholar
Kabata-Pendias A., Motowicka-Terelak T., Piotrowska M. Terelak H., Witek T. 1993. Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. IUNG Puławy 20 ss.
Google Scholar
Kalembasa S., Kuziemska B., Godlewska A. 2007. Osady ściekowe jako potencjalne źródło makroelementów dla roślin. Inżynieria Ekologiczna 18, PTIE, Warszawa: 132 — 133.
Google Scholar
Kasprzyk R. 2011. Wpływ składowiska odpadów komunalnych na jakość wód podziemnych. Roczniki Gleboznawcze Tom LXII Nr 2. Warszawa: 172 — 178
Google Scholar
Klimont K. 2005. Badanie rozwoju roślinności na terenach zdewastowanych. Sprawozdanie roczne z realizacji tematu, maszynopis, IHAR Radzików: 7ss.
Google Scholar
Klimont K. 2010. Sukcesja roślin na terenach poeksploatacyjnych Kopalni Siarki „Jeziórko”, Biul. IHAR 257/258: 29 — 37.
Google Scholar
Klimont K., Bulińska-Radomska Z. 2009. Badania rozwoju wybranych gatunków traw do umacniania składowisk popiołów paleniskowych z elektrociepłowni. Problemy Inżynierii Rolniczej 2: 135 — 145.
Google Scholar
Klimont K., Bulińska-Radomska Z. 2010. Przydatność wybranych gatunków roślin do rekultywacji składowiska odpadów komunalnych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 556: 827 — 835.
Google Scholar
Majtkowski W., Majtkowska G. 2012. Fitosanitarna rola szaty roślinnej na zrekultywowanej hałdzie popiołów w Sowlanach k. Białegostoku. Biul. IHAR 263: 55 — 63.
Google Scholar
Majtkowski W., Podyma W., Góral S. 1996. Gatunki roślin do rekultywacji terenów zdegradowanych przez przemysł i gospodarkę komunalną, w: Nowe rośliny uprawne na cele spożywcze, przemysłowe jako odnawialne źródło energii. SGGW, Warszawa: 136 — 148.
Google Scholar
Pawluśkiewicz B., Gutkowska A. 2005. Występowanie zbiorowisk trawiastych na rekultywowanym składowisku popiołów elektrownianych. Łąkarstwo w Polsce 8: 115 — 172.
Google Scholar
Prończuk I. 1994. Popioły, melioracja i ochrona. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie 5: 8 — 12.
Google Scholar
Siuta J. 2004. Rekultywacja terenu lagun osadowych w oczyszczalni ścieków „Hajdów”. Inżynieria Ekologiczna nr 9, PTIE, Warszawa: 43 — 54.
Google Scholar
Siuta J. 2004. Rekultywacja i zagospodarowanie terenu wysypiska odpadów komunalnych w Kawęczynie. Inżynieria Ekologiczna nr 9, PTIE, Warszawa: 67 — 76.
Google Scholar
Siuta J., Kutla G. 2005. Rekultywacyjne działanie osadów ściekowych na złożach odpadów paleniskowych energetyki węglowej. Inżynieria Ekologiczna 10, PTIE Warszawa: 58 — 69.
Google Scholar
Autorzy
Krzysztof Klimontk.klimont@ihar.edu.pl
Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB w Radzikowie Poland
Autorzy
Zofia Bulińska-RadomskaKrajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB w Radzikowie Poland
Autorzy
Agnieszka OsińskaKrajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB w Radzikowie Poland
Autorzy
Piotr BajorKrajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB w Radzikowie Poland
Statystyki
Abstract views: 65PDF downloads: 46
Licencja
Prawa autorskie (c) 2013 Krzysztof Klimont, Zofia Bulińska-Radomska, Agnieszka Osińska, Piotr Bajor
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Krzysztof Klimont, Wpływ herbicydów na plon ziarna i strukturę plonu zbóż , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 243 (2007): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Przydatność wybranych gatunków roślin miododajnych do rekultywacji osadników wapna poflotacyjnego wzbogaconego osadami ścieków komunalnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 244 (2007): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Ocena przydatności topinamburu (Helianthus tuberosus L.) i kostrzewy trzcinowej (Festuca arundinacea Schreb.) do rekultywacji bezglebowego podłoża wapna poflotacyjnego użyźnionego osadem ścieków komunalnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 265 (2012): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Zofia Bulińska-Radomska, Przydatność wybranych gatunków roślin do rekultywacji glebotwórczego gruntu z wapna poflotacyjnego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
- Aleksandra Pietrusińska, Grzegorz Gryziak, Kinga Smolińska, Agnieszka Osińska, Marcin Zaczyński, Monika Żurek, Poszukiwanie źródeł odporności na stresy biotyczne w dawnych odmianach i populacjach miejscowych pszenic i pszenżyta , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 283 (2018): Wydanie specjalne
- Krzysztof Klimont, Zofia Bulińska-Radomska, Agnieszka Osińska, Grzegorz Gryziak, Józef Górka, Piotr Kraska, Rekultywacyjna efektywność komunalnych osadów ściekowych oraz wybranych gatunków roślin na bezglebowych utworach wapna poflotacyjnego pokrywającego powierzchnię po otworowej eksploatacji siarki , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 278 (2015): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Wpływ biostymulacji światłem lasera na wartość siewną nasion i plon wybranych roślin uprawnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 242 (2006): Wydanie regularne
