Efekt heterozji cech ilościowych rzepaku ozimego (Brassica napus L.) u mieszańców jednozerowych linii wsobnych krzyżowanych z odmianą Californium
Tadeusz Łuczkiewicz
kgihr@up.poznan.plKatedra Genetyki i Hodowli Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu (Poland)
Jan Bocianowski
Katedra Metod Matematycznych i Statystycznych, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu (Poland)
Jerzy Nawracała
Katedra Genetyki i Hodowli Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu (Poland)
Abstrakt
Cztery linie mutacyjne (białe płatki korony, wąskie płatki korony, dwie linie męsko sterylne) mające w nasionach wysoką zawartość glukozynolanów (około 50 μmol/g s.m), krzyżowano z odmianą Californium. Doświadczenie z formami rodzicielskimi i mieszańcami F1 założono w Rolniczym Gospodarstwie Doświadczalnym Dłoń. Przeprowadzono obserwacje cech morfolo¬gicznych, cech — komponentów plonu oraz sprawdzono zawartość tłuszczu, białka i glukozynolanów w nasionach. Wykonano analizę wariancji, analizę zmiennych kanonicznych oraz obliczono efekty heterozji poszczególnych cech w stosunku do odmiany Californium oraz średniej z obojga rodziców. Badane formy rodzicielskie i mieszańce F1 różniły się istotnie pod względem wszystkich (poza liczbą i masą nasion z rośliny) analizowanych cech ilościowych. Analiza zmiennych kanonicznych potwierdziła, że linie mutacyjne wyprowadzone z odmian jednozerowych znacznie różniły się od odmiany Californium pod względem wszystkich cech traktowanych łącznie. W trzech z czterech kombinacjach krzyżowania odnotowano istotne efekty heterozji dla większości analizowanych cech w tym dodatnie, istotne, efekty heterozji w stosunku do odmiany Californium stwierdzono dla cech komponentów plonu: liczby łuszczyn i nasion z rośliny oraz masy nasion z rośliny. Wyniki te potwierdzają hipotezę, że efekty heterozji są większe przy krzyżowaniu form oddalonych genetycznie.
Słowa kluczowe:
heterozja, linie mutacyjne, rzepak ozimyBibliografia
Ali M., Copeland L. O., Elias S. G., Kelly J. D. 1995. Relationship between genetic distance and heterosis for yield and morphological traits in winter canola (Brassica napus L.). Theor. Appl. Genet. 91: 118 — 121.
Google Scholar
Ashri A. 1992. Mutation breeding of oil crops. Joint FAO / IAEA Seminar, Zaragoza. Spain: 1 — 9.
Google Scholar
Bocianowski J., Łuczkiewicz T., Kozak M., Brzeskwiniewicz H. 2008. Does genetic distance of parental forms affect specific combining ability and heterosis effects in F1 and F2 of spring rape diallel cross? Agriculturae Conspectus Scientificus Vol. 73 (4): 211 — 215.
Google Scholar
Bocianowski J., Liersch A., Bartkowiak-Broda I. 2009. Badanie zmienności fenotypowej mieszańców F1 CMS ogura rzepaku ozimego i ich form rodzicielskich za pomocą statystycznych metod wielowymiarowych. Rośliny Oleiste — Oilseed Crops XXX (2): 161 — 184.
Google Scholar
Brandle J.E., Mc Vetty P. 1989. Heterosis and combining ability in hybrids derived from oilseed rape cultivars and inbred lines. Crop Sci. 29: 1191 — 1195.
Google Scholar
Diers B. W., McVetty P. B. E., Osborn T. C.1996. Relationship between heterosis and genetic distance based on restriction fragment length polymorphism markers in oilseed rape (Brassica napus L.). Crop Sci. 36: 79 — 83.
Google Scholar
Falk K., Rakow G., Downey R., Spurr D. 1994: Performance of inter-cultivar summer turnip rape hybrids in Saskatchewan. Can. J. Plant Sci. 74: 441 — 445.
Google Scholar
Gehringer A. 2009. Development of camelina (Camelina sativa Crtz.) genotypes and winter rapeseed Brassica napus L.) hybrids for marginal locations. Doctoral Dissertation Justus-Liebig-University Giessen, Giessen, November 2009: 1 — 124.
Google Scholar
Gehringer A., Spiller T., Basunanda P., Snowdon R.J. and Friedt W. 2007. New oilseed rape (Brassica napus) hybrids with high levels of heterosis for seed yield under nutrient-poor conditions. Breeding Science Vol. 57: 315 — 320.
Google Scholar
Girke A., Becker H. C., Engqvist G. 1999. Resynthesized rapeseed as a new genpool for hybrid breeding. Proc 10th Intl. Rapeseed Congres, Canberra, Australia.
Google Scholar
Grant I, Beversdorf W. 1985 Agronomic resistance of triazine resistant single-cross hybrid oilseed rape (Brassica napus L.) Can. J. Plant Sci., 1985, 65, (4): 889 — 892.
Google Scholar
Hu Q., Hansen L. N., Laursen J., Dixelius C., Andersen S. B. 2002. Intergeneric hybrids between Brassica napus and Orychophragmus violaceus containing traits of agronomic importance for oilseed rape breeding. Theor. Appl. Genet. Vol. 105: 834 — 840.
Google Scholar
Lefort-Buson, M., Guillot-Lemoine, B. and Dattee Y. 1987: Heterosis and genetic distance in rapeseed : crosses between European and Asiatic selfed lines. Genome 29: 413 — 418.
Google Scholar
Łuczkiewicz T., Nawracała J., Dyba S., Bączkiewicz B., Bocianowski J. 2006. Ocena efektów GCA, SCA i heterozji kilku cech linii hodowlanych rzepaku jarego. Prace z Zakresu Nauk Rolniczych PTPN, 98: 191 — 200.
Google Scholar
Małuszyński M., Szarejko I., Barriga P., Balcerzyk A. 2001. Heterosis in crop mutant crosses and production of high yielding lines using doubled haploid systems. Euphytica 120 (3): 387 — 398.
Google Scholar
Mardia K. V., Kent J. T., Bibby J. M. 1979. Multivariate analysis. Academic Press, London.
Google Scholar
Nath U. K., Wilmer J. A., Wallington E. J., Becker H. C., Mollers C. 2009. Increasing erucic acid content through combination of endogenous low polyunsaturated fatty acids alleles with Ld-LPAAT + Bn-fae1 transgenes in rapeseed (Brassica napus L.). Theor. Appl. Genet. 118: 765 — 773.
Google Scholar
Paulmann, W., Frauen, M. 1991. Einsatz von biotechnologischen Verfahren in der praktischen Rapszüchtung. Bericht der Arbeitstagung Saatzuchtleiter, Gumpenstein: 173 — 182.
Google Scholar
Rőbbelen G., Nitsch A. 1975. Genetical and physiological investigations on mutants for polyenoic fatty acid in rapeseed Brassica napus L. Z. Pflanzenzűchtg. 75: 93—105.
Google Scholar
Rőbbelen, G. 1985. Zűchtung von Hybridraps. Bericht der Arbeitstagung Saatzuchtleiter, Gumpenstein, 173 -185 [0843]103.
Google Scholar
Rucker B., Rőbbelen G. 1995. Development of high oleic acid rapeseed. Proceedings of the 9th International Rapeseed Congress, Cambridge, 2: 389 — 391.
Google Scholar
Spasibionek S. 2002. Znaczenie mutagenezy w tworzeniu nowych genotypów roślin oleistych o zmienionym składzie kwasów tłuszczowych. Rośliny Oleiste — Oilseed Crops XXIII (2): 533 — 546.
Google Scholar
Spasibionek S. 2006. New mutants of winter rapeseed (Brassica napus L.) with changed fatty acid composition. Plant Breeding 125: 259 — 267.
Google Scholar
Syed A. S., Ali I., Rachman K. 1990. Improvement of rapeseed for agronomic and quality characters through induced mutation and hybridization. Mutation Breeding of Oil Seeds Crop. FAO/IAEA, Vienna: 68 — 74.
Google Scholar
Teklewold A. Becker H. 2006. Comparison of phenotypic and molecular distance to predict heterosis and F1 performance in Ethiopian mustard (Brassica carinata A. Braun). Theor. Appl. Genet. 112: 752 —759.
Google Scholar
Wang H. Z, Lui G.-H., Wang X.-F., Liu J., Yang Q., Hua W. 2009. Heterosis and breeding of high oil content in rapeseed (Brassica napus L.) 16th Australian Research Assembly on Brassicas. Ballarat Victoria 2009.
Google Scholar
Xiao Y., Chen L., Zou J., Tian E., Xia W., Meng J. 2010. Development of a population for substantial new type Brassica napus diversified at both A/C genomes. Theor. Appl. Genet. 121 (6): 1141 — 1150.
Google Scholar
Yu C. Y., Hu S. W., Zhao H. X., Guo A. G., Sun G. L. 2004. Genetic distances revealed by morphological characters, isozymes, proteins and RAPD markers and their relationships with hybrid performance in oilseed rape (Brassica napus L.). Theor. Appl. Genet. 110 (3): 511 — 518.
Google Scholar
Zhao Y., Xiao L., Lu C. 2009. Genetic analysis of yield and its components of B. napus hybrids using resynthesized rapeseed lines. Agricultural Science in China, 8 (11): 1286 — 1292.
Google Scholar
Autorzy
Tadeusz Łuczkiewiczkgihr@up.poznan.pl
Katedra Genetyki i Hodowli Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Poland
Autorzy
Jan BocianowskiKatedra Metod Matematycznych i Statystycznych, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Poland
Autorzy
Jerzy NawracałaKatedra Genetyki i Hodowli Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Poland
Statystyki
Abstract views: 63PDF downloads: 45
Licencja
Prawa autorskie (c) 2012 Tadeusz Łuczkiewicz, Jan Bocianowski, Jerzy Nawracała
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Joanna Wolko, Agnieszka Dobrzycka, Jan Bocianowski, Ocena efektu heterozji cech struktury plonu mieszańców pojedynczych i mieszańców trójliniowych rzepaku (Brassica napus L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 287 (2019): Wydanie specjalne
- Jan Bocianowski, Henryk Brzeskwiniewicz, Tadeusz Łuczkiewicz, Wpływ doboru testerów na ocenę efektów GCA linii wsobnych rzepaku jarego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 250 (2008): Wydanie regularne
- Katarzyna Ambroży, Ewa Bakinowska, Jan Bocianowski, Anna Budka, Wiesław Pilarczyk, Bogna Zawieja, Statystyczne wspomaganie decyzji selekcyjnych na wczesnych etapach hodowli zbóż. Część II. Empiryczne porównanie metod oceny efektów obiektowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 250 (2008): Wydanie regularne
- Wojciech Rybiński, Jan Bocianowski, Katarzyna Pankiewicz, Zróżnicowanie cech morfologicznych i plonotwórczych u indukowanych mutantów odmian lędźwianu siewnego (Lathyrus sativus L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Katarzyna Ambroży, Ewa Bakinowska, Jan Bocianowski, Anna Budka, Wiesław Pilarczyk, Bogna Zawieja, Statystyczne wspomaganie decyzji selekcyjnych na wczesnych etapach hodowli zbóż. Część I. Metody oceny efektów obiektowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 250 (2008): Wydanie regularne
- Wojciech Rybiński, Tadeusz Adamski, Maria Surma, Jan Bocianowski, Uzyskiwanie haploidów i ocena zmienności cech ilościowych linii dihaploidalnych jęczmienia jarego z wykorzystaniem metody Hordeum bulbosum i mutagenezy , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 275 (2015): Wydanie regularne
- Agnieszka Dobrzycka, Joanna Wolko, Jan Bocianowski, Kamila Nowosad, Charakterystyka zmienności fenotypowej linii DH oraz mieszańców rzepaku ozimego (Brassica napus L.) pod względem cech struktury plonu , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 287 (2019): Wydanie specjalne
- Anita Dobek, Jan Bocianowski, Ewa Bakinowska, Wiesław Pilarczyk, Wojciech Mikulski, Jacek Kaczmarek, Problemy związane z testowaniem linii i rodów zbóż na wczesnych etapach hodowli , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Jan Bocianowski, Alina Lieesch, Iwona Bartkowiak-Broda, Wiesława Popławska, Charakterystyka samosiewów rzepaku ozimego (Brassica napus L.) za pomocą markerów RAPD , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Marcin Praczyk, Jan Bocianowski, Grażyna Silska, Analiza genetyczna mieszańców pokolenia F1 lnu włóknistego pod względem zawartości włókna , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 260/261 (2011): Wydanie regularne
