Cechy biologiczne warunkujące wartość gazonową i nasienną wiechliny łąkowej (Poa pratensis L.) w świetle literatury

Danuta Martyniak

d.martyniak@ihar.edu.pl
Samodzielna Pracownia Traw i Roślin Motylkowatych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików (Poland)

Abstrakt

Na podstawie wybranych 91 pozycji polskiej i zagranicznej literatury dokonano przeglądu cech biologicznych pod względem ich wpływu na wartość gazonową i nasienną wiechliny łąkowej. Uwzględniono też zjawisko apomiksji u tego gatunku, która według wielu autorów zawęża zmienność cech biologicznych i ma wpływ na ich odziedziczalność. Omówiono kryteria oceny ogólnego wyglądu estetycznego trawnika wiechliny łąkowej w zależności od barwy, smukłości i delikatności liścia oraz zdolności zadarniania oraz powolności odrastania roślin. Przedstawiono zależności pomiędzy zdolnością reprodukcyjną a ulistnieniem pędów generatywnych, strukturą kwiatostanu i masy tysiąca nasion, a także cechami fenologicznymi. Na wartość gazonową i plon nasion znaczny wpływ ma odporność na rdze, mączniak prawdziwy i plamistość liści. Dodatkowo uwzględniono problem wpływu głównych cech użytkowych, takich jak: ogólny aspekt estetyczny trawnika i plon nasion na wartość trawnikowo-nasienną (gospodarczą) wiechliny łąkowej.


Słowa kluczowe:

cechy biologiczne, choroby, Poa pratensis L., wartość gazonowa, zdolność reprodukcyjna

Anonim. 1990. Beschreibende Sorten — Liste. Rasengraser BSA: 1 — 97.
Google Scholar

Anonim 1. 1993. Biuletin des Varietes 1991-1993. Graminees a gazon. GEVES: 1 — 83.
Google Scholar

Anonim 2. 1993. Materiały z: The Conference on Harmful and Beneficial Microorganismus in Grassland, Pastures and Turf, 22–24 November, Padeborn, DSV Breeding Station Hof Steimke, Lipstadt.
Google Scholar

Baldwin N. A., Margot P. 1990. Seedling disease of turfgrasses caused by Fusarium culmorum and Cladochytrium caespitis and their control by fungicide seed treatments. Brighton Crop Protection Conf. Pest and Diseases: 123 — 130.
Google Scholar

Barcaccia G., Falicinelli M. 1980. Apomixitic seed production in Poa pratensis L: towards the understanding of its genetic control. Proc. Fourth International Seed Conf.: 203 — 207.
Google Scholar

Bara R. F., Dickson W. K., Murphy I. A., Smith D. A., Funk C. R. 1994. Performance of Kentucky bluegrass cultivars and selections in New Jersey turf trials. Rutgers Turfgrass Proc. of the New Jersey Turfgrass Expo., December 7-9, Atlantic City: 49 — 93.
Google Scholar

Bean E. W. 1972. Clonally evaluation for production in two species of forage grasses Festuca arundinacea Schreb. and Phleum pratense L. Euphytica 21: 377 — 383. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00036778
Google Scholar

Campbell A. A. 1987. The use of performance index as aid to recommended list decision taking. Biul. Oceny Odm. COBORU XII (17–18): 84 — 91.
Google Scholar

Christians N.E., Wilkinson J.E., Martin D.P. 1970. Variations in the number of seeds per unit weight among turfgrass cultivars. Agron. J. 71: 515 — 419. DOI: https://doi.org/10.2134/agronj1979.00021962007100030008x
Google Scholar

Den Nijs A. P. M. 1989. Kentucky bluegrass. Annual Report Foundation Agric. Plant Breed. Wageningen: 95.
Google Scholar

Document 1980. UPOV Guidelines for the conduct of tests for distinctness, homogeneity and stability Geneve: 1 — 4.
Google Scholar

Document 1990. 67e. Beschrijvende Rassenlijst voor Landbouwegewassen. ISSN 1698-7484 Holand: 1 — 317.
Google Scholar

Document 1992. The sports Turfs Research Institute Bingley, UK: 1 — 12.
Google Scholar

Domański P. 1992. System badań i oceny odmian traw gazonowych w Polsce. Biul. IHAR 183: 251 — 263.
Google Scholar

Domański P. 1997. Koncepcja nowoczesnej oceny odmian traw w Polsce. Biul. Oceny Odmian z. 28: 29 — 35.
Google Scholar

Domański P., Cieplik Z., Hempel A. 1989. Analiza wczesnych stadiów rozwojowych traw gazonowych. Wiad. Odm. 7/37: 1 — 22.
Google Scholar

Duru M., Calviere I., Balent G., Langlet A. 1993. Pédoclimat fertilization et croissance des prairies permaments su printemps. II. Précocite du départ an végétation. Fourrages 133: 43 — 57.
Google Scholar

Elgersma A. 1992. Is spaced-plant selection a useful method when selecting for higher seed production in perennial ryegrass (Lolium pereenne L.). Proc. of the 14th Gen. Meet Europ. Grassld. Fed. Lahti: 224 — 227.
Google Scholar

Falkowski M. 1982. Trawy polskie. PWRiL, Warszawa: 361 — 362,: 384 — 394.
Google Scholar

Falkowski M., Kukułka I., Kozłowski S. 1987. Relationship between the number of generative shoots and the yield of seed grasses. Internat. Seed Conf., Tune (Denmark), June: 15 — 19.
Google Scholar

Falkowski M., Kukułka I., Kozłowski S. 1996. Wykształcanie pędów generatywnych a plonowanie plantacji nasiennych traw. Biul. IHAR 199: 99 — 107.
Google Scholar

Frey L. 2000. Trawy nie zwyciężone (wybrane zagadnienia z historii, taksonomii i biologii Poaeae). Łąkarstwo w Polsce: 9 — 20.
Google Scholar

Godshalk E. B., Shenk J. S., Rincker C. M. 1984. Genotype environment and genotype × environment interaction effects on orchardgrass seed and forage production p.67. Agronomy Abstr., ASA, Madison.
Google Scholar

Gondran J., Courtillot M. 1994. Important diseases of turfgrasses in France. IOBC/wprs Bulletin 17 (1): 71 — 74.
Google Scholar

Griffiths D. J., Lewis J., Bean E. W. 1980. Problems of breeding for seed production in grass. In: Production, Hobblethwaite P. D. (ed.) Butterworths, London: 37 — 49.
Google Scholar

Hill M. J., Watkin B. R. 1975. Seed production studies on perennial ryegrass, timothy and praive grass. 2. Changes in physiological components during harvesting for maximum seed yield. J. Brith. Grassld Soc. 30, 2. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1365-2494.1975.tb01365.x
Google Scholar

Hope F. 1983. Pilzkrankheiten. In: Rasen, Anlage und Pflege von Zier-, Gebrauchs-, Sport-, und Landschaftsrasen. Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart: 143 — 154.
Google Scholar

Jamalainen E. A. 1974. Resistance in winter cereals and grasses to low-temperature parasitic fungi. Annual Review of Phytopathology 12: 281 — 302. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.py.12.090174.001433
Google Scholar

Jewiss O. R. 1972. Tillering in grasses, its significance and control. J. Brit. Grassld. Soc. 2. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1365-2494.1972.tb00689.x
Google Scholar

Julen G., Akerberg E. 1986. Apomixisis and plant breeding. W: Research and Results in Plant Breeding. G. Olsson (ed.) Svalőf 1986–1986) LTS Forlag, Stockholm: 140 — 150.
Google Scholar

Kaszuba J. W., Ostrowska A. 1994. Zdolność kilku odmian i rodów wiechliny łąkowej (Poa pratensis L.) do wydawania mieszańcowego potomstwa. Genet. Pol. 35A: 119 — 127.
Google Scholar

Kley G. 1995. Seed production in grass and clover species in Europe. Proc. 3rd Inter. Herbage Seed Conf., June 18–23 1995, Halle: 12 — 22.
Google Scholar

Kłyś A., Jankun A. 2002. Biologia rozmnażania wiechlin — Poa L. (Poaceae). Wiad. Bot. 46 (3/4): 19 — 28.
Google Scholar

Kochman J. 1973. Fitopatologia. PWRiL, Warszawa: 692 ss.
Google Scholar

Kozłowski S. 1997. Hodowla traw a zmienność ich cech morfologicznych, biologicznych i chemicznych. Biul. Oceny Odm. z. 28: 17 — 28.
Google Scholar

Labruyere R. E. 1980. Fungal diseases of grasses grown for seed. In. Seed Production. Hebblethwaite P. D. (ed.) Butterworths, London: 173 — 187.
Google Scholar

Lampeter W. 1966. Gelöste und ungelöste Probleme in der Erzeugung von Grassategut. 4. Grünlandsymposium Leipzig, Karl-Marx-Univ.: 1 — 14.
Google Scholar

Lipińska W. 1986. V Międzynarodowy Kongres Traw Gazonowych. Proceeding of the Fifth International Turfgrass Research Conference — Avigon, France, 1985. Hod. Rośl. Nasien. 4/6: 59 — 61.
Google Scholar

Lutyńska R. 1975. Występowanie Drechslera poae (Baudys.) Shoem., (syn. Helminthosporium vagans Drechs.) na Poa pratensis L. Biul. IHAR 126/127 (3/4): 13 — 14.
Google Scholar

Makowiecki J. 1969. Przydatność hodowlana odmian botanicznych i ekotypów wiechliny łąkowej występujących w Polsce. Zesz. Probl. PNR z. 90: 63 — 66.
Google Scholar

Martusiewicz J. 1974. Analiza zmienności i form Poa pratensis L., Poa palustris L. i Poa compresa L. Biul. IHAR 122/123 (5/6): 37 — 43.
Google Scholar

Martusiewicz J. 1980. Zróżnicowanie ekotypów i form Poa pratensis L. w kolekcji traw Ogrodu Botanicznego IHAR w Bydgoszczy. Biul. IHAR 141: 161 — 167.
Google Scholar

Marshall C. 1985. Developmental and physiological aspects of seed production in herbage grasses. J. Appl. Seed Prod. 3: 55 — 56.
Google Scholar

Martyniak D. 2001. Cechy biologiczne warunkujące wartość gazonową i nasienną wiechliny łąkowej (Poa pratensis L.). Praca doktor. IHAR Radzików: 73 ss.
Google Scholar

Martyniak J., Domański P. 1983. Wahania plonu nasion odmian i gatunków traw pastewnych. Zesz. Probl. PNR z. 282: 67 — 78.
Google Scholar

Martyniak J. 1978. Wartość odmian traw gazonowych. Informator o wynikach badań zakończonych w 1975 roku. Część I. PAN, Warszawa: 93 ss.
Google Scholar

Martyniak J. 1994. Hodowla a nasiennictwo traw w Polsce. Genet. Pol. 35 A: 155 — 164.
Google Scholar

Martyniak J., Żyłka D. 1997. Zmienność współczynnika rozmnażania form dzikich i odmian wybranych gatunków traw. Zesz. Probl. PNR, z. 451: 183 — 195.
Google Scholar

Matzk F. 1991. New efforts to overcome apomixes in Poa pratensis L. Euphytica 55: 65 — 72. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00022561
Google Scholar

Muller H. J. 1964. The relation of recombination to mutational advance. Mutat. Res. 1: 2 — 9. DOI: https://doi.org/10.1016/0027-5107(64)90047-8
Google Scholar

Pamilo P., Nei M., Li W. H. 1987. Accumulation of mutations in sexual and asexual populations Genet. Res. 43: 135 — 146. DOI: https://doi.org/10.1017/S0016672300026938
Google Scholar

Prończuk M. 1994. Wstępna ocena odporności traw gazonowych na choroby w Polsce. Genet. Pol. 35A: 341 — 348.
Google Scholar

Prończuk M. 1996. Główne choroby traw gazonowych w Polsce. Biul. IHAR 199: 157 — 169.
Google Scholar

Prończuk M. 2000. Choroby traw — występowanie i szkodliwość w uprawie na nasiona i użytkowaniu trawni-kowym. Monografie i Rozprawy Naukowe. IHAR, Radzików.
Google Scholar

Prończuk S. 1993. System oceny traw gazonowych. Biul. IHAR 186: 127 — 132.
Google Scholar

Prończuk S. 1994. Stan hodowli i nasiennictwa traw gazonowych w Polsce. Genet. Pol. 35A: 329 — 340.
Google Scholar

Prończuk S., Prończuk M., Żyłka D. 1997. Metody syntetycznej oceny wartości użytkowej traw gazonowych. Zeszyty Probl. PNR z.451: 125 — 133.
Google Scholar

Prończuk S., Prończuk M., Żyłka D. 1998 a. Comparison of aesthetic aspects of turfgrasses in sun and shade conditions at Radzików. Proc. from XX Eucarpia.
Google Scholar

Prończuk S., Prończuk M., Żyłka D. 1998 b. Turfgrasses under shade. Abstract XXVII Inter. Rasenkolloqium 1997 in France, 24–27 September.
Google Scholar

Prończuk S., Żurek G. 1994. Efektywność “prebreedingu” trawnikowego w kolekcji ekotypów Poa pratensis L. Materiały z III Ogólnopolskiej Konferencji “Genetyka i Hodowla Traw”. Czerniejewo, 8–10 marca.
Google Scholar

Ramenda S. 1997. Prace nad wyhodowaniem nowych odmian kostrzewy czerwonej (Festuca rubra L.) o wyższych zdolnościach reprodukcyjnych. Zesz. Probl. PNR z. 451: 111 — 124.
Google Scholar

Rhoads I. L., Dum I. H., Minner D. D., Hunt K. L. 1992. Reproductive morphology of five Kentucky bluegrass cultivars. Agron. J. vol. 84: 144 — 147. DOI: https://doi.org/10.2134/agronj1992.00021962008400020004x
Google Scholar

Rutkowska B., Hempel A. 1986. Trawniki. PWRiL, Warszawa.
Google Scholar

Rutkowska B., Lewicka E., Szczygielski T., Pawluk T. 1983. Zdolność gatunków i odmian traw do wykształcania pędów kwiatowych. Zesz. Probl. PNR z. 282: 53 — 66.
Google Scholar

Savidan Y. 1980. Seed endosperm structure in apomictic grass species. Proc. of fourth International Seed Conf., Canada: 33 — 36.
Google Scholar

Sawicki B., Jargiełło J. 1997. Charakterystyka plonowania ekotypów Dactylis glomerata L., Festuca arundinacea Schreb., Poa pratensis L. Zesz. Probl. PNR z. 451:241 — 2.
Google Scholar

Schielbich I. 1973. Methoden zur Bestimmung des Reifezeitpunktes bei Gräsern und Rotklee. VVB Saat-und Pflanzgut Quedlinburg: 1 — 34.
Google Scholar

Schumann G. L., Wilkinson H. T. 1992. Research methods and approaches to study of diseases in turfgrasses. In: Turfgrass. Waddington. R. N. et al. (ed.) Agronomy Monograph 32: 653 — 688. DOI: https://doi.org/10.2134/agronmonogr32.c19
Google Scholar

Simmonds N. W. 1987. Podstawy hodowli roślin. PWRiL, Warszawa: 1 — 45.
Google Scholar

Smiley R. W., Dernoeden P. H., Clark B. B. 1992. Compendium of turfgrass diseases. The American Phytopath. Society, Minnesota: 1 — 98.
Google Scholar

Smith D. A., Bara R. F., Dickson W. K., Clark B. B., Funk C. R. 1994. Leaf spot on Kentucky bluegrass cultivars and selections in New Jersey turf trials. Rutgres Turfgrass Proc. on the New Jersey Turfgrass Expo. 709 December: 116 — 138.
Google Scholar

Szota M. 1997. Apomiksja i perspektywy jej wykorzystania w hodowli roślin. Biul. IHAR 202: 27 — 33.
Google Scholar

Van der Plank E. J. 1975. Principles of plant infection. Academic Press, New York, San Francisco, London.:435 — 351.
Google Scholar

Van Dijk G. E. 1971. Breeding of apomictic grasses, Ist. International Course on Plant Breeding, Wageningen: 7.
Google Scholar

Van Wijk A. J. P. 1993. Turfgrasses in Europe: Cultivar evaluation and advances in breeding ITS Intern. Turfgrass Society Research J. vol 7: 26 — 37.
Google Scholar

Van Wijk A. J. P. 1985. Factors Affecting Seed Yield in Breeding Material of Kentucky bluegrass (Poa pratensis L.). J. Appl. Seed Production vol.3: 50 — 66.
Google Scholar

Vargas I. M. 1994. Management of turfgrass diseases. Lewis Publ. CPR Press, Inc.: 1 — 294.
Google Scholar

Versteeg F. 1996. Turf research in the Netherlands Abstr. XXVI Intern. Turf meeting Papendal, the Netherlands: 1 — 2.
Google Scholar

Volterrani M., Paradini G., Magnis S., Bonari E. 1999. Comparative study of turfgrass culitivars Festuca arundinacea Scherb., Lolium perenne L. and Poa pratensis L. in the coastal environment of Tuscany. Proc., 4th Intern. Herbage Seed Conf., Perugia, May 23-27: 309 — 316.
Google Scholar

Waldron B. L., Ehilke N. J., Wyse D. L., Vellekson D. J. 1998. Genetic variation and predicted gain from selection for Winterhardiness of turf quality in a perennial ryegrass top cross population. Crop Sci. 38: 817 — 822. DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci1998.0011183X003800030033x
Google Scholar

Watkin J. E., Shearman R. C., Houfek J. A., Riordan T. P. 1981. Response of Kentucky bluegrass cultivars and blends to a natural stem rust population. Plant Dis. 65: 345 — 347. DOI: https://doi.org/10.1094/PD-65-345
Google Scholar

Warringa J. W. 1995. Physiological limitations on seed tilling in Lolium perenne L. Proc. Third Inter. Herb. Seed Conf. Halle, Germany: 25 — 29.
Google Scholar

Welty R. E. 1992. Diseases of grass seed crops and their control in Northwest USA. L.H.S.P.R.G. Newsletter 16: 6 — 8.
Google Scholar

Żurek G., Prończuk S., Żyłka D. 2001. Ocena przydatności ekotypów wiechliny łąkowej (Poa pratensis L.) do warunków intensywnego użytkowania trawnikowego. Zesz. Probl. PNR z. 474.
Google Scholar

Żyłka D. 2001. Próba kompleksowej oceny wartości użytkowej i nasiennej odmian traw gazonowych na przykładzie Poa pratensis L. Zesz. Probl. PNR z. 474.
Google Scholar

Żyłka D., Prończuk S. 1998. Zmienność cech morfologicznych i biologicznych ekotypów wiechliny łąkowej wybranych z Zasobów Genowych IHAR na użytkowanie trawnikowe Zeszyty Probl. PNR z.463: 499 — 507.
Google Scholar

Żyłka D., Prończuk S. 2000. Współzależność pomiędzy masą tysiąca nasion a wybranymi cechami morfologicznymi i biologicznymi form gazonowych Poa pratensis L. Łąkarstwo w Polsce nr 3, PTŁ Poznań.
Google Scholar

Żyłka D., Prończuk S., Prończuk M. 2001. Porównanie kępowych i rozłogowych podgatunków kostrzewy czerwonej (Festuca rubra L.) pod względem przydatności na użytkowanie trawnikowe i nasienne. Zesz. Probl. PNR z. 474.
Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
09/30/2003

Cited By / Share

Martyniak, D. (2003) „Cechy biologiczne warunkujące wartość gazonową i nasienną wiechliny łąkowej (Poa pratensis L.) w świetle literatury”, Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, (228), s. 335–344. doi: 10.37317/biul-2003-0117.

Autorzy

Danuta Martyniak 
d.martyniak@ihar.edu.pl
Samodzielna Pracownia Traw i Roślin Motylkowatych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików Poland

Statystyki

Abstract views: 100
PDF downloads: 30


Licencja

Prawa autorskie (c) 2003 Danuta Martyniak

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:

  1. Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
  2. Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
  3. Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
  4. Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
  5. Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
  6. Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
  7. Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.

Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:

  1. Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
  2. Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
  3. Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
  4. Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
  5. Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.

Inne teksty tego samego autora

1 2 > >>