Odmianowe i środowiskowe zróżnicowanie zawartości glikoalkaloidów w bulwach ziemniaka
Cezary Trawczyński
c.trawczynski@ihar.edu.plInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Agronomii Ziemniaka, Oddział w Jadwisinie (Poland)
Anna Wierzbicka
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Agronomii Ziemniaka, Oddział w Jadwisinie (Poland)
Abstrakt
Celem badań polowych przeprowadzonych w latach 2006–2009 było określenie zawartości glikoalkaloidów w bulwach nowych odmian ziemniaka (bardzo wczesne — Impala, Miłek, Velox, wczesne — Augusta, Ewelina, Nora, Oman, średnio wczesne — Elanda, Marlen, Meridian, średnio późna — Roko, późne – Medea, Kuras, Pokusa) z uwzględnieniem warunków klimatycznych w okresie wegetacji. Badania przeprowadzono na glebie lekkiej, nawożonej organicznie słomą i międzyplonem gorczycy białej. Nawożenie mineralne stosowano w dawce: 100 kg N∙ha-1, 39,2 kg P∙ha-1, 99,6 kg K∙ha-1. Sumaryczną zawartość glikoalkaloidów (cTGA) oznaczono kolorymetryczną metodą Bergersa. Stwierdzono, że zawartość glikoalkaloidów w bulwach ziemniaka w większym stopniu różnicowana była przez czynnik genetyczny-odmiany (50%) niż czynnik środowiskowy — warunki klimatyczne w latach (27%). Zawartość glikoalkaloidów wahała się od 29 mg·kg-1 w odmianie Impala do 134 mg·kg-1w bulwach odmiany Kuras. W roku 2007 o dużej ilości opadów i niskiej temperaturze powietrza w okresie wegetacji stwierdzono największą zawartość glikoalkaloidów w bulwach.
Słowa kluczowe:
glikoalkaloidy, lata uprawy, odmiany, ziemniakBibliografia
Bergers W. W. A. 1980. A rapid quantitative assay for solanidine glycoalkaloids in potatoes and industrial potatoprotein. Potato Res. 23: 105 — 110.
Google Scholar
Beukema H. P., Van Der Zaag D. E. 1990. Introduction to potato production. Pudoc Wageningen: 121 — 123.
Google Scholar
Bushway R. J. 1983. Alpha-chaconine and alpha-solanine content of potato peels and potato peel products. J. Food Sci. 48: 84 — 86.
Google Scholar
Dale M. F. B., Griffiths D. W., Bain H., Tood D. 1993. Glycoalkaloid increase in Solanum tuberosum on exposure to light. Ann. Appl. Biol. 121: 411 — 418.
Google Scholar
Friedman M., Dao L. 1992. Distribution of glycoalkaloids in potato plants and commercial potato products. J. Agric. Food. Chem. 40: 419 — 423.
Google Scholar
Friedman M., McDonald G. M. 1997. Potato glycoalkaloids: chemistry, analysis, safety and plant physiology. Crit. Rev. Plant Sci. 16: 103.
Google Scholar
Frydecka-Mazurczyk A., Zgórska K. 1995. Nitrate and glycoalkaloid concentration and potato tubers during the vegetation and storage period. Joint Meeting Agronomy and Utilization Sections of EAPR. Abstract of papers, Vila Real, Portugalia, 24-30 VII 1995: 50 — 51.
Google Scholar
Frydecka-Mazurczyk A., Zgórska K. 2000. Wpływ stresu wywołanego działaniem światła i uszkodzeń mechanicznych na akumulację glikoalkaloidów w bulwach ziemniaka. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 469: 285 — 292.
Google Scholar
Frydecka-Mazurczyk A., Zgórska K. 2001. Wpływ genotypu na akumulację glikoalkaloidów w bulwach ziemniaka wywołaną działaniem uszkodzeń mechanicznych i światła. Roczn. PZH 52 (2): 139 — 144.
Google Scholar
Frydecka-Mazurczyk A., Zgórska K. 2002. Czynniki wpływające na akumulację glikoalkaloidów w bulwach ziemniaka. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 489: 283 — 290.
Google Scholar
Gregory P. 1984. Glycoalkaloid composition of potatoes: diversity and biological implications. Amer. Potato J. 61 (3): 115 — 122.
Google Scholar
Griffiths D. W., Dale M. F. B., Bain H. 1994. The effect of cultivar, maturity and storage on photo-induced changes in the total glycoalkaloids and chlorophyll contents of potatoes. Plant Sci. 98: 103.
Google Scholar
Lachman J., Hamouz K., Orsak M., Pivec V. 2001. Potato glycoalkaloids and their significance in plant protection and human nutrition-review. Rostlinna Vyroba 47 (4): 181 — 191.
Google Scholar
Mazurczyk W. 1988. Zmiany zawartości glikoalkaloidów w dojrzałych bulwach ziemniaka, zależnie od odmiany oraz wybranych czynników agrotechnicznych. Ziemniak: 29-43.
Google Scholar
Mazurczyk W., Lis B. 2000. Zawartość azotanów i glikoalkaloidów w dojrzałych bulwach ziemniaka jadalnego. Roczn. PZH 51(1): 37 — 41.
Google Scholar
Nitthammyong A., Vonable J. H., Wheeler R.M., Tibbitts T. W. 1999. Glycoalkaloids in potato tubers grown under controlled environments. Am. J. Potato Res. 76: 337 — 343.
Google Scholar
Olsson K. 1986. The influence of genotype on the effects of impact damage on the accumulation of glycoalkaloids in potato tubers. Potato Res. 29: 1 — 12.
Google Scholar
Papathanasiou F., Mitchell S. H., Harvey B. M. R. 1998. Glycoalkaloid accumulation during tuber development of early potato cultivars. Potato Res. 41: 117 — 125.
Google Scholar
Percival G., Dixon G. R. 1994. Glycoalkaloid concentration of potato tubers following continuous illumination. J. Sci. Food Agric. 66: 139 — 144.
Google Scholar
Percival G., Dixon G. R., Sword A. 1996. Glycoalkaloid concentration of potato tubers following exposure to daylight. J. Sci. Food Agric. 71: 5.
Google Scholar
Sinden S. L., Sanford I.I., Webb R. E. 1984. Genetic and environmental control of potato glycoalkaloids. Am. Potato J. 61: 141 — 156.
Google Scholar
Wroniak J., Mazurczyk W. 2006. Odmianowe zróżnicowanie zawartości glikoalkaloidów w zależności od przeciętnej masy bulw ziemniaka. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 511: 189 — 195.
Google Scholar
Zrust J. 1997. The glycoalkaloid content in potato tubers as affected by cultivation technology and mechanical damage. Rostlinna Vyroba 43: 509 — 515.
Google Scholar
Autorzy
Cezary Trawczyńskic.trawczynski@ihar.edu.pl
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Agronomii Ziemniaka, Oddział w Jadwisinie Poland
Autorzy
Anna WierzbickaInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Agronomii Ziemniaka, Oddział w Jadwisinie Poland
Statystyki
Abstract views: 340PDF downloads: 35
Licencja
Prawa autorskie (c) 2011 Cezary Trawczyński, Anna Wierzbicka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Cezary Trawczyński, Wpływ biostymulatorów na plon i jakość bulw ziemniaka uprawianego w warunkach suszy i wysokiej temperatury , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 289 (2020): Wydanie regularne
- Anna Wierzbicka, Cezary Trawczyński, Czynniki wpływające na zawartość i plon białka w bulwach ziemniaka , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 266 (2012): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Wpływ nawożenia mineralnego azotem na efektywność plonowania i jakość bulw odmian ziemniaka uprawianych w integrowanym systemie produkcji , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 288 (2020): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Zastosowanie makro- i mikroelementowych nawozów chelatowych w dolistnym dokarmianiu ziemniaka , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 271 (2014): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Ocena zawartości azotu mineralnego w glebie po zbiorze bulw ziemniaka , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 267 (2013): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Reakcja kilku nowych odmian ziemniaka na nawożenie azotem , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 246 (2007): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Wpływ nawożenia azotem na plonowanie ziemniaka, zawartość azotanów w bulwach i azotu mineralnego w glebie , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 246 (2007): Wydanie regularne
- Krystyna Zarzyńska, Anna Wierzbicka, Magdalena Grudzińska, Ekologiczna produkcja ziemniaka gwarancją jego cech prozdrowotnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 279 (2016): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Wpływ nawożenia mineralnego azotem na plon i jakość bulw nowych odmian ziemniaka , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 276 (2015): Wydanie regularne
- Cezary Trawczyński, Właściwości chemiczne gleby lekkiej w ekologicznym systemie produkcji , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 275 (2015): Wydanie regularne
