Gromadzenie i ocena zasobów genowych żyta
Helena Kubicka
sekretariat@ob.pan.plOgród Botaniczny — Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej PAN, Warszawa (Poland)
Jerzy Puchalski
Ogród Botaniczny — Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej PAN, Warszawa (Poland)
Maciej Niedzielski
Ogród Botaniczny — Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej PAN, Warszawa (Poland)
Wiesław Łuczak
Ogród Botaniczny — Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej PAN, Warszawa (Poland)
Anna Martyniszyn
Ogród Botaniczny — Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej PAN, Warszawa (Poland)
Abstrakt
Żyto uprawne, pomimo tendencji zmniejszania się powierzchni jego uprawy, pozostaje nadal jedną z najważniejszych roślin zbożowych w Polsce. Największy udział w światowym areale jego uprawy przypada na Europę i Azję i głównie w tych rejonach występuje największa różnorodność genetyczna form żyta. Mając na uwadze konieczność gromadzenia i ochrony zmienności u tego gatunku, w Ogrodzie Botanicznym — Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej PAN od 33 lat gromadzone są w banku nasion oraz oceniane, dziko rosnące gatunki Secale, formy lokalne, odmiany uprawne i linie wsobne żyta. Łącznie kolekcja rodzaju Secale wynosi 2560 obiektów. W latach 1977–2004 poddano ocenie: 1166 form lokalnych, 772 odmian uprawnych i 352 linii wsobnych. Wszystkie obiekty kolekcji rodzaju Secale były reprodukowane w izolacji i charakteryzowane pod względem cech morfologicznych i fenologicznych. Zakres zmienności w obrębie odmian populacyjnych, form lokalnych i linii wsobnych żyta uprawnego był zróżnicowany, ale najwyższy dla 3 cech: wysokości roślin 30–200 cm, długości kłosa 4,0–14,8 cm i masy 1000 ziarniaków 10–58 g. Na podstawie tych obserwacji stwierdzono, iż zgromadzona kolekcja Secale stanowi cenne źródło zmienności cech, dla badań genetyczno-hodowlanych nad tym gatunkiem.
Słowa kluczowe:
gromadzenie, ocena, różnorodność genetyczna, Secale ssp, zasoby genoweBibliografia
Cyrkler M., Podyma W. 2004. In situ and on-farm management of plant genetic resources. Bulletin of Botanical Gardens 13: 34 — 44.
Google Scholar
Hammer K. 1990. Breeding system and phylogenetic relationships in Secale L. Biol. Zent. bl. 109, Heft 1: 45 — 50.
Google Scholar
Hawkes J. G., Maxted N., Forf-Lloyd B. V. 2000. Plant genetic resources. Kluwer Academic Publisher, London: 1 — 43.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-011-4136-9_4
Google Scholar
Lugo A. E. 1988. Estimating reductions in the diversity of tropical forest species. In: Biodiversity (ed. Wison E.). National Academy Press, Washington DC: 58 — 70.
Google Scholar
Niedzielski M., Puchalski J. 1998. Kriogeniczne przechowywanie nasion wybranych gatunków roślin użytkowych.. Zesz. Prob. Nauk Rol. 463: 255 — 267.
Google Scholar
Święcicki W. K. Podyma W. 1998. Zasoby genowe roślin uprawnych w ochronie różnorodności biologicznej. Zeszyty Problemowe Nauk Rolniczych. 463: 17 — 20.
Google Scholar
Święcicki W. K. 1998. Charakterystyka zmienności zasobów genowych roślin użytkowych. Zesz. Probl. Nauk Rol. 464: 309 — 317.
Google Scholar
Autorzy
Helena Kubickasekretariat@ob.pan.pl
Ogród Botaniczny — Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej PAN, Warszawa Poland
Autorzy
Jerzy PuchalskiOgród Botaniczny — Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej PAN, Warszawa Poland
Autorzy
Maciej NiedzielskiOgród Botaniczny — Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej PAN, Warszawa Poland
Autorzy
Wiesław ŁuczakOgród Botaniczny — Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej PAN, Warszawa Poland
Autorzy
Anna MartyniszynOgród Botaniczny — Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej PAN, Warszawa Poland
Statystyki
Abstract views: 12PDF downloads: 7
Licencja
Prawa autorskie (c) 2006 Helena Kubicka, Jerzy Puchalski, Maciej Niedzielski, Wiesław Łuczak, Anna Martyniszyn
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Helena Kubicka, Dariusz Gozdowski, Jerzy Puchalski, Wiesław Łuczak, Wielocechowa ocena zróżnicowania form lokalnych żyta o różnym pochodzeniu geograficznym pod względem cech morfologicznych i użytkowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 264 (2012): Wydanie regularne
- Konrad Woliński, Maciej Niedzielski, Wiesław Podyma, Ocena zawartości cukrów w pąkach spoczynkowych historycznych odmian jabłoni, zamrażanych w ciekłym azocie , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 283 (2018): Wydanie specjalne
- Maja Boczkowska, Anna Rucińska, Małgorzata Targońska-Karasek, Maciej Niedzielski, Starzenie się nasion — podstępny wróg zachowania różnorodności biologicznej w bankach genów , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 283 (2018): Wydanie specjalne
- Dorota Dec, Helena Kubicka, Zawartość wybranych pierwiastków w siewkach żyta rosnących w warunkach stresu solnego w kulturach wodnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 235 (2005): Wydanie regularne
